Иқлим дигар мешавад. Ҷаҳон тараққӣ мекунад. Одамон рушд мекунанд, аммо ҳамоно мушкилот ҷой дораду камбудӣ зиёд аст ва зиёд ҳам гардида истодааст. Яке аз чунин мушкилоте, ки имрӯз дард, нанг ва номус аст, ин дастдарозии бархе аз афрод ба номуси ноболиғон мебошад. Ин хеле дардовар аст. 

Тибқи иттилои Вазорати корҳои дохилӣ танҳо дар 6 моҳи аввали соли 2020 дар кишвар 16 адад таҷовуз ба номус ба қайд гирифта шудааст. Агарчи қисме аз нафарони чунин кирдори бади инсониро анҷомдода, якумра равонаи зиндон шудаанд, аммо ин амал то ҳол нигаронкунанда боқӣ мемонад. Ин гуна амалҳоро омил чист? Оё ин тоифа худ фарзанд надоранд?

Равоншиносон бар онанд, ки зиёд гардидани амалҳои шаҳвонӣ нисбати хурдсолон аз тарафи мардон омилҳои гуногуни равонӣ дорад.

Аз ҷумла, равоншиноси тоҷик Маҳмудшоҳ Кабирӣ мегӯяд: “Ин гуна амалҳо чанд сабаби иҷтимоӣ-равонӣ доранд. Якум, бемории коронавирус, ки дар ин моҳҳо хуруҷ кардааст, иттилооти таъсиррасонанда ба равони инсон дошт. Ҳар иттилои қавии бо расонаҳои хабарӣ паҳншуда ва дароз асаррасонанда метавонад, ҳолати равонии ҷомеаро ангеза диҳад ва на танҳо неврози тарсу рӯҳафтодагӣ, балки ба ҳолати ҷунунӣ (психозӣ) биёрад. Чунин ҳолат назорати хоҳишоти нафсониро дар майнаи сар суст мекунад. Дуюм, ба Ватан ашхосе омаданд, ки солҳои зиёд дар давлатҳои дигар, дур аз фарҳанги мо, зери азобу кулфат буда, зиндагии беномусона бурда истодаанд. Ва албатта метавонад, одатҳои бади онҳо рӯшан шавад. Саввум, вайрон кардани маърифати омӯзиш ва истифодаи интернет. Чорум, бемории рӯҳӣ доштани онҳо. Панҷум, мушкилоти хонаводагӣ”.

Коршиносон бар он назаранд, ки ба ин афрод наворҳои хусусияти шаҳвонидошта (порнографӣ) аз ҳама зиёд таъсир мерасонад. Чунки бо дидани наворҳои дорои фаҳш дар майнаи ин нафарон нақшаҳои разилона пайдо мешавад ва ин боиси оқибатҳои бад мегардад.

Аммо ҷомеашиносон мегӯянд, ин гуна амалҳоро нафароне содир мекунанд, ки нуқсони равонӣ доранд.

Мавҷуда Комилова, ҷомеа-шиноси тоҷик, вобаста ба мавзӯъ чунин ибрози андеша намуд: “Яке аз сабабҳои ин доштани нуқсони равонӣ аст. Шахсе, ки нуқсони равонӣ надошта бошад, ҳеҷ гоҳ ба ноболиғе амали ғайриахлоқиро анҷом намедиҳад. Одатан нафароне, ки чунин нуқсони равонӣ доранд, дар таърих буданду мемонанд ва ҳар як давлат ба таври хоси худ инро ҳал ва кам мекунад. Албатта, ҳоло нисбати ҷазои ин ҷиноят ҷойи ҳукми қатлро ҳабси якумра гирифтааст ва дар баъзе давлатҳо ҳоло ҳукми қатл вуҷуд дорад. Зеро чунин нафарон кафолат надоранд ва метавонанд, ин амалашонро дар оянда идома диҳанд”.

Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи Кодекси ҷиноятии Ҷумҳурии Тоҷикистон ашхосе, ки ба кӯдакони ноболиғ ва ё хеши наздики худ дастдарозӣ мекунанд, якумра равонаи зиндон мешаванд. Аз ин вазнинтар то соли 2004 ҳукми қатл буд, вале мувофиқи тағйиру иловаҳое, ки ба Кодекси ҷиноятӣ ворид гардид, ҳукми ҷазо тағйир ёфт.

- Дар ҳама давлатҳо барои кам кардани чунин ҷиноят механизмҳои гуногунро ба роҳ мондаанд. Аврупо усулҳои равондармонӣ, Россия ҳабси якумра, баъзе давлатҳои Осиё сангсору баъзеи дигар ҳабси якумраро ба роҳ мондаанд. Фақат чӣ бояд кард? Махсус барои ҳимояи ҷамъият бояд муҷозоти ҷиддӣ таъин карда шавад. Зеро танҳо муҷозоти ҷиддӣ метавонад, пеши чунин каҷрафториҳоро дар ҷомеа гирад, - мегӯяд ҷомеашинос М. Комилова.

Ҷомеашиносон бар он ақидаанд, ки дар илми ҷомеашиносӣ мафҳуми “қаҷрафторӣ” вуҷуд дорад ва ба гуфтаи онҳо агар меъёр сахт бошад, метавонад инсонро идора кунад.

“Майнаи сари инсон механизмҳое дорад, ки то ҳол ба пуррагӣ кашф нашудааст. Умуман каҷрафторӣ дар кадом ҳолатҳо рӯх медиҳад? Дар ҳолати талаботи физиологӣ, нуқсонҳои руҳӣ, шароитҳои мусоид, инчунин сатҳи пасти иқтисодӣ”,-илова намуд номбурда.

Хулоса, ин амали нангини дарднок на танҳо мушкили Тоҷикистон, балки мушкили тамоми ҷаҳон аст. Ин амали зишти онҳо ҳаёти ноболиғонро то охири умр доғдор мекунаду аз лиҳози равонӣ осеби ҷиддӣ мерасонад. Аз ин рӯ, ҳар яки моро зарур аст, ки нисбати чунин ҷиноятҳои нангин муборизаи беамон барему дар решакан шудани он саҳми худро гузорем.