Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни ироаи Паёми хеш ба Маҷлиси Олӣ дар баробари дигар масъалаҳо мушкилоти соҳаи тандурустиро низ ба риштаи таҳлилу баррасӣ кашиданд. Аз ҷумла зикр гардид, ки: “Яке аз масъалаҳое, ки бо вуҷуди таъкидҳои доимӣ ислоҳ нашуда истодааст, ҳоло ҳам паст будани сатҳу сифати хизматрасонӣ ва муоширати табибон мебошад ва роҳбарони Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ вазифадоранд, ки дар ин самт тадбирҳои муассир андешанд”.

Табассум намудан, гуфтори дилписанд, ҷавоби фаврӣ додан, сухани кофӣ гуфтан, дилбардорӣ ва ғайраҳо ҷузъҳои муоширати хуб мебошанд, ки риояи онҳо аз сӯи табибон зарурӣ ва ҳатмист. Табиист, ки инсонҳои бемор нозуку заиф мешаванд ва бештар ба навозишу дилбардорӣ эҳтиёҷ дорад. Аз ҳамин зовия табибонро мебояд дорои муоширати баланд бошанд ва пеш аз он ки беморонро бо дору дармон мекунанд, бо суханҳои хубу ширин онҳоро рӯҳбаланду ба зиндагӣ дилгарм созанд. Аммо мутаассифона ин раванд дар тибби мо ба мушкилии ҷиддӣ мувоҷеҳ гардидааст. Ва аксарияти онҳое, ки корашон ба беморхонаву духтурон афтидааст, аз кору муоширати онҳо гила доранд. Ба гуфтаи Шоиста, як сокини пойтахт, муоширати паст маҳз дар миёни табибоне дида мешавад, ки ҳоло ҷавонанд ва чандон таҷрибаи корӣ надоранд: “Чанде қабл барои дарди гулӯям ба беморхонаи “Қарияи боло” рафта будам. Сардухтур бо муомилаи хуб, ки бояд хоси ҳар табиб бошад, маро пешвоз гирифт ва ҳолпурсӣ намуд. Аммо духтури ҷавоне, ки баъдан ба наздаш рафтам, маро бо сардӣ пазируфта, бо дурушти аз ман чанд суол кард. Бо асбобе гулӯямро диду исрор кард, ки барои ин кораш ба ӯ пул диҳам,”-ёдовар шуд ин сокини пойтахт.

Воқеан табиби хубу кордон дар паи иҷрои рисолати аслии худ аст. Рисолате, ки он шифо ба беморон, кумак ба барҷомондагон ва шод намудани дилҳои ғамзадаро дар бар мегирад. Модари Бахтиёр дар яке аз беморхонаҳои ноҳияи Фархор солҳост, ки табиб мебошад. Ӯ мегӯяд, муносибату муомила дар табибони ноҳияҳо чанд маротиба беҳтару хубтар аз табибони шаҳрҳост: “Модари ман худ солҳост, ки дар беморхонаи марказии ноҳияи Фархор табиб аст. Агар таъриф нашавад, табиберо самимитар аз модарам вонахӯрдаам. Модарам ҳамеша аз муносибати сарди ҳампешаҳояш шиква мекунад. Борҳо қайд мекунанд, ки имрӯзҳо касонеро дар соҳа ба кор мепазиранд, ки ҷанбаҳои корӣ як тараф истад, одитарин муносибати инсониро нисбат ба корафтодагону беморон намедонанд. Бо вуҷуди ин ман гумон мекунам, муошират дар беморхонаҳои ноҳияҳо беҳтару хубтар аст. Дар беморхонаҳои ноҳия муоширати табибон хеле хуб ва ҳатто олист,”-гуфт Бахтиёр.

Ҷамшед бо вуҷуди табиби ҷавон буданаш ин рисолатро ба пуррагӣ дарк намудааст. Ӯ мегӯяд, қимматтар аз ин бароям чизе нест, вақте маҳз ман сабаб мешаваму кӯдаке, зане, марде ва дар умум беморе шифо меёбад. Чуноне ӯ мегӯяд: “Ба андешаи ман муошират қабл аз табобат меистад. Вақте табиб бо муоширати хуб дили беморро хурсанд мекунад ва онро ба даст меорад, табобаташ осон мешавад. Сухани хушу муомилаи хуб аз ҳар гуна табобат болост.”

Зарур аст, ки ҳар табиб ин касби пуршарафро бо тамоми нозукӣ аз худ намуда, баҳри сазовор будан ба номи табибӣ он хушгуфтору хушмуомила ва миёни ҷомеа намуна бошад. Донишҷӯёни донишгоҳу донишкадаҳои тиббӣ дарси деонтология, ки маҷмуи муносибатҳои табиб бо беморро дар бар мегирад, меомӯзанд. Табибони ҷавонро лозим аст, ки бо истифода аз донишҳои назариявии худ ба кори амалӣ пардозанд. Ба андешаи Солиев Сайриддин, донишҷӯи курси 5-и Донишгоҳи давлатии тиббии Тоҷикистон дарсро омӯзгорон ба донишҷӯён меомӯзонанд ва чи гуна пазируфтану ба роҳ мондани донишҳои амалӣ дар дасти худи донишҷӯст. Ӯ муддати 7 моҳ мешавад, ки ба кори амалии тиббӣ гузаштааст. Роҷеъ ба муносибати табиб бо беморон чунин андеша дорад: “Ҳар табиб вазифадор аст, ки пеш аз шурӯи табобат худро ба ҳолати бемор мутобиқ кунонад. Табиб дар баробари табиб будан бояд равоншинос низ бошад. Бемороне ҳастанд, ки бо онҳо бояд бо илтимосу зора ҳарф зад, бемороне ҳастанд, ки бо онҳо бояд бародарона гап зад, чун ин роҳи қабул кардани тавсияи табиб аз сӯи бемор мегардад. Ва боз бемороне ҳастанд, ки онҳоро бояд қатъӣ супориш доду ҳамроҳашон ҷиддӣ рафтор кард. Муоширати нохуби табибон ба андешаи ман се омилро дар бар мегирад. Аввал, вобаста ба паст будани сатҳи дониши этикии онҳост. Қоида ва рафторҳое, ки бояд табибон бо беморон ба роҳ монанд, нодида гирифта мешаванд. Дуюм, вазъи молӣ сабаб мешаваду баъзе табибон муоширати нодурустро ба роҳ мемонанд. Сеюм, мушкилиҳоест, ки марбути худи табибон аст. Аз қабили моҷароҳои оилавӣ, муносибати атрофиён бо ӯ”.

Зимнан мебояд, ки омӯзиши дарсҳои муошират дар донишгоҳу донишкадаҳои тиббии кишвар тақвият ёбанд. Чун дар умум агар гуфтаҳои мусоҳибонамонро хулоса кунем, рафтори ноҷо ва муоширати паст аксар вақт миёни табибони ҷавон ба назар мерасад. Зимнан нашрияи “Ҷавонони Тоҷистон” аз масъулини Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ кишвар хоҳиш мекунад, ки бобати рафъи мушкилиҳои ҷойдошта дар ин самт чораҳои судманд андешад. Ҳамчунин рӯзнома омодааст, барои онҳое, ки ба муоширати бади табибон рӯ ба рӯ мешаванд, аз кори онҳо норозианд ва кори онҳоро баҳо доданианд, минбар диҳад.