Зимистон. Субҳи сард. Вазиши тундбоди сахт. Барфҳо қисме болопӯши замин. Қисме дар ҳаво парешон. Деҳае дур аз шӯр. Дур аз ободӣ. Бо пайроҳаҳои гилин. Деворҳои сангин.

Марде берун мешавад аз хона. Аз сардӣ дар либоси тани худ печида. Сар дар кулоҳ пинҳон. Шонаҳо чун девори муҳофизи он. Аз ду ҷониб боло бардошта шуда. Дар як даст ҷузвдон. Пур аз бор. Чанд китоби дигар низ сарбор. Банд карда буданд дасти дигарро. Дарвозаи бо азоб маҳкам намудаи ӯро духтарчае мекушояд. Аз ҳуҷуми бод чеҳра пурчин. Пойҳо ноустувор ба замин. Гесӯвон ҷамъ дар ҷабин. Падарро садо мекунад. Бо илтиҷо. Бо ёдоварӣ аз ваъдаи рафтан ба бозор. Аз амалишавии хостаҳояш. Мард таъкид мекунад. Ба хона даромадану бо модар рафтанро ба бозор. Тифлак ноумедона дасти модар медорад. Модар маҳзунона дарро мепӯшад.

Мард шитобон бо пайроҳаи танги аз ду ҷониб барфпӯш. Гоҳе яхи зери барф пинҳон фиребаш медод. Мелағжид. Мефишурд сахт дасти ҷузвдонро. Гоҳи дигар бод тирборонаш мекард. Бо барфрезаҳо. Бо яхпораҳо. Дастон аз сардӣ беҳис. Ҳатто аз гармии ҳаври даҳон низ маҳрум. Аммо ӯ ҳамоно шитоб мекард. Беист...

Ӯро дар ин роҳ ҳадяе мунтазир набуд. Ӯ сӯи кори сермузде намешитофт. Рафтанҳои пурмашаққати ӯ подоши гароне надошт. Ӯ тоҷир набуд, сӯи фурӯши мол шитобон. Ӯ воиз набуд, равона сӯи даъвати муъминон. Пулису посбону дидбон ҳам набуд, тозон пайи амнияти ҳамагон. Ӯ тарбиятгари ҳамаи онҳо, мушкилкушои онҳо, роҳнамои онҳо буд. Ӯ омӯзгор буд. Дар русточае.

Ин роҳ ӯро ба коргоҳи хурдакаке мебурд. Ба дабистонаш. Сӯи дидаҳои ташнаи дониш. Ӯро ин роҳ ҳар рӯз мебурд. Бо вуҷуди ҷумла мушкилот. Ба хотири анҷоми рисолат...

Моро тифлӣ ҳамеша хушгузар аст. Пур аз орзуҳост. По ниҳодан ба ҷодаи донишандӯзӣ яке аз онҳо. Синни ҳафт оғози роҳ. Роҳнамо дар ин роҳ танҳо омӯзгорон. Нахустрӯзи дарсӣ сарсонем дар дунёи мактаб. Роҳгумем дар ҷодаҳои пурҷӯши он. Пур аз суолем. Пур аз андеша. Аммо дасте дастамон медорад. Чун модар меҳрубонона. Чун падар устуворона. Гузоштани қадамро меомӯзонад. Роҳнамоямон мешавад дар ҷодаҳои дунёи дониш. Дар роҳе, ки дорост ёздаҳ гардишро. Дигар қалам медорем. Аз он ранг меборем. Болои коғаз. Чун қатраҳои борон болои биёбон. Барои дар фардо сероб шудан аз он. Дигар ангушти кӯдаконаро болои хатҳои китоб медавонем. Дигар бо лаҳни кӯдакона месароем. Дигар бо панҷаҳои кӯдакона менигорем. Пушти ин ҳама рушди мо меистад заҳамоти устод. Оне, ки оварда ба даст эътимоди волидон. Оне, ки дар шикебоӣ назир надорад. Оне, ки сабраш саршор аст. Оне, ки пурмуҳаббат аст. Пуршафқат аст. Пурзаҳмат аст.

Донишгоҳ идомаи ин роҳ. Роҳи андӯхтани дониш. Лаҳзаҳои аввали онҷо низ чунин аст. Аз пайвандон дур. Аз ҳарос пур. Бо ҳама бегона. Ошно танҳо бо суолу андешаҳои худ. Аммо ин макон низ шиносо мегардад. Суолҳо аз посухҳо пур мешаванд. Андешаҳо парешон. Боз ҳам бо будани устодон. Дар идомаи рӯзгор низ саҳмашон басо бориз аст. Дар дигар ҷодаҳои он. Пас, яқинан метавон гуфт, ки роҳнамоянд. Роҳнамои роҳи ҳаёт.

Як омӯзгорро чӣ рӯзгор насиб мегардад? Пур аз талош. Пур аз омӯзиш. Пур аз машаққат. Пур аз сарсонӣ.

Як омӯзгорро вақт кам аст барои хонавода. Як омӯзгорро кор дар хона низ пайгир аст. Як омӯзгорро кати хоб мизи корӣ аст. Як омӯзгорро субҳ вақти тохтанҳост. Як омӯзгорро рӯз пур аз нақшаҳост. Як омӯзгорро шаб анҷоми кор нест.

Ҳастиашон муҳим. Буданашон нумӯи ҷомеа. Қадрашон гарон. Мақомашон намоён. Эҳтиромашон воқеан донистанӣ...
Шомгоҳон бод дар ҳоли сукут буд. Аммо сардӣ кулли атрофро ҳукмрон. Мард он ҷодаи танги яхинро дубора тай мекард. Бо ҷузвдони пур. Бо китобҳои дар даст буда. Ҷон хаста. Ҷисм бо ҳаракати заиф. Аммо сар баланд...