ҶОМЕА
Якшанбе 28 Апрел 2024 08:42
Мегўянд, ки пойтахт муаррифгари фарҳанг ва ҳастии ҳар давлату миллат аст. Шаҳри Душанбе гаҳвораи тамаддуни навини халқи бунёдкори тоҷик, оинаи фарҳангу маънавиёти ин миллати покзамир ва хонаи умеди тамоми тоҷикони ҷаҳон аст. Ин гулшаҳри зебо агарчи ҷавон аст, вале таърихи басо қадима дорад.
Душанбе шаҳри зебо ва калонтарини тоҷикон буда, имрӯз пойтахти Тоҷикистони азизамон ба ҳисоб меравад. Чуноне ки медонем, Душанбе пеш аз инқилоби Октябр як деҳаи хурдакаки камаҳолӣ буд. Бо вуҷуди хурд буданаш дар Бухорои шарқӣ бо бозорҳои калони харидуфурӯш маълуму машҳур буд ва одамон аз гирду атроф ва кӯҳистонҳои дурдаст ба ин ҷо омада, молу маҳсулоташонро мефурӯхтанду маводи заруриашонро харида бармегаштанд.
Аз сарчашмаҳои таърихӣ маълум аст, ки дар охирҳои асри ХIХ ва аввали асри ХХ дар Душанбе қалъаи мир, қозихона, дорухона, шифохона ва чойхонаҳо амал мекардаанд. Мардуми ин минтақа ба кишоварзӣ, ҳунармандӣ, пахтакорӣ, чорводорӣ, боғдорӣ, оҳангарӣ, кулолгарӣ, чармгарӣ ва ғайра машғул буданд.
Аз соли 1924 Душанбе ҳамчун пойтахти Тоҷикистон шинохта шуд. Он рӯз аз рӯз тараққӣ карда, ба маркази нави иқтисодию сиёсӣ ва фарҳангии тоҷикон табдил ёфт. Барои пешрафт ва тараққиёти пойтахт бунёди роҳҳои мошингард, роҳи оҳан, роҳҳои ҳавоӣ лозим буд. Мардуми заҳматкаши Душанбе, ноҳияҳои гирду атроф ва халқҳои бародар дар як муддати кӯтоҳ ин шаҳрро обод карданд.
Муҳаббати ин шаҳри дилоро чун оҳанрабо қалби ҳазорон нафарро ба худ ҷазб менамуд. Чунин меандешам, ки Боқӣ Раҳимзодаи суханвар аз номи тамоми сокинону меҳмонон ва нафароне, ки боре меҳмони Душанбеи дилбанд шудаанд, ин шоҳбайтҳоро сурудааст:
Аҷаб шаҳри дилороӣ, Душанбе,
Хаёлам зеби дунёӣ, Душанбе.
Шудам сарсабз дар оғӯши меҳрат,
Чу дил дар синаам ҷойӣ, Душанбе.
Мехоҳам бо авҷи сарфарозиву хушнудӣ аз имрӯзи Душанбе бигӯям, зеро пойтахти кишвари маҳбуби мо - Душанбеи ҷавону ҳамешабаҳор инак ба марҳилаи наву бесобиқаи пешрафту тараққиёт рӯ ниҳодааст.
Шаҳри Душанбе зери роҳбарии шаҳриёри ҷавону кордон Рустами Эмомалӣ тӯли чанд соли охир дар самти созандагиву пешрафт роҳи садсолаеро тай намуд.
Шаҳриёри шаҳрсозу бунёдгар, ки нон аз суфраи поки падар хӯрдаву панд аз хазинаи пурганҷи ниёгон гирифта, дарси мардонагиву хештаншиносӣ, миллатдӯстӣ ва оини футуввату некномиро аз Пешвои муаззами миллат омӯхтааст, баҳри пешрафти ин марзи пок ва зиндагии босаодати ҳалқи қадршиноси тоҷик талошҳои рӯзафзун намуда истодааст.
Зери роҳбарии раиси шаҳри Душанбе Рустами Эмомалӣ тараққиёти Душанбе имрӯз суръати бесобиқа дорад. Бунёди корхонаҳои хурду бузурги саноативу истеҳсолӣ, маҷмааҳои фарҳангиву маишӣ, қасру толорҳои бошукӯҳ, мактабу донишсароҳои ба талаботи замона ҷавобгӯ, майдончаҳои варзишӣ, биноҳои хуштарҳу назаррабои истиқоматӣ, гулгашту хиёбонҳои фараҳафзо, боғҳои фарҳангиву фароғатӣ ва зиндагии шоистаи сокинони ин шаҳри маҳбуб далели равшани гуфтаҳои болост.
Тӯли чанд соли охир Душанбеи гулпӯши мо мизбони чандин чорабиниҳову ҳамоишҳои сатҳи ҷаҳонӣ гардида, ҳазорон нафар сайёҳон аз ҳусну таровати Душанбешаҳр, мавзеъҳои таърихиву фарҳангии он, меҳмоннавозиву истиқболи гарми сокинони ин диёри офтобӣ мафтун гаштаанд.
Ин замини пурфайз, ганҷхезу атрбез чун нигине дар қалби Тоҷикистони соҳибистиқлол бо ҳусну тароват ва нуру сафояш ба саросари олам нуру зиё мепошад. Рӯз аз рӯз нури ин нигини пурҷило дар дилу дидаи аҳли олам ҷой гардида, диққати мардуми сайёраро ба худ ҷалб намуда истодааст.
Ҳар иқдом ва ташаббуси пешгирифтаи раиси шаҳр ҷиҳати ба “Шаҳри орзуҳо” табдил додани Душанбе ҷаҳиши бузургест, ки бо амалӣ гардидани онҳо ҳам рӯзгори сокинон хубтару беҳтар мегардад ва ҳам тамаддуни шаҳрсозии мо, имрӯзиён барои наслҳои фардо боиси ифтихор ва сарфарозӣ хоҳад буд.
Яке аз ҳадафҳои беназир ин ба “Шаҳри сабз” табдил додани Душанбе аст, ки дар як муддати кӯтоҳ тавонист, боиси сарсабзӣ ва гулгулшукуфоии кӯчаву хиёбонҳои пойтахт гардад.
Сокинони меҳнатқарини Душанбе тариқи ҳашарҳои дастаҷамъона, шанбегиҳои мақсаднок ва меҳнатҳои софдилона сиёсати пешгирифтаи раиси шаҳри Душанбе Рустами Эмомалиро пайваста дастгирӣ менамоянд.
Дастгирӣ ва ҳавасмандгардо-нии раиси шаҳри Душанбе дар самти илму маориф боис гардид, ки сафи хонандагони донишманду бомаърифат сол аз сол бештар гардад. Роҳандозӣ намудани озмуни “Гирандагони стипендияи раиси шаҳри Душанбе” собит намуд, ки ҳар сол 200 нафар хонандаи босаводу бомаърифат сазовори стипендияи раиси шаҳри Душанбе мегарданд.
Дастгириҳои раиси шаҳри Душанбе дар ҷодаи озмунҳои касбӣ чун “Омӯзгори сол”, “Мураббии сол”, “Хонандаи сол”, “Духтури сол” “Нозири минтақавии беҳтарин”, “Ронандаи сол” ва озмунҳои дигаре чун “Гулгашти беҳтарин”, “Маҳаллаи беҳтарин”, “Кадбонуи беҳтарин”, “Тарабхонаи беҳтарин” ва ғайра боис гардид, ки сокинони Душанбе аз худ маҳорату матонат ва истеъдоди беназир нишон диҳанд ва ба ин унвонҳои пуршараф сазовор гарданд.
Бунёдкорӣ тибқи нақшаи генералии шаҳр бо суръати баланд идома дорад. Раиси шаҳри Душанбе ба масъалаи сохтмон ва меъмории пойтахт низ таваҷҷуҳи пайваста зоҳир намуда, барои соҳибкорону ташкилотҳои сохтмонӣ ҷиҳати бунёди биноҳои истиқомативу маишӣ шароити созгор фароҳам овардааст. Ба ҷойи биноҳои куҳнаву фарсуда ва мавзеъҳои аз назар дур афтода, имрӯз хонаҳои баландошёнаи хуштарҳ, биноҳои маъмурӣ ва боғу майдонҳои тарабафзо бунёд мешаванд.
Аз пешрафту шукуфоии Тоҷикистони азиз, хоса пойтахти дилорои он - Душанбе дили ҳар фарди поктинату ватандӯст лабрези муҳаббат нисбати ин диёри аҷдодӣ мегардад. Имрӯз ҳар нафари соҳибхирад аз чунин зебоию шукуфоии Ватан хушҳол аст. Хандаи беғаши кӯдакон, нигоҳи меҳрбори модарон, азму иродаи қавии ҷавонон, дасти дуои неки пирон ва рафтуои пайвастаи меҳмонон шаҳодат аз он медиҳад, ки Тоҷикистони мо роҳи дурусти рӯ ба сӯйи фардои дурахшонро интихоб намудааст.
Душанбе имрӯз дар ҳақиқат ҳамчун ганҷе дар қалби Осиё аст. Меҳмонону сайёҳоне, ки ба ин шаҳри ҷавон ташриф меоранд, орзуи бори дигар дидани онро дар сар мепарваранд. Воқеан, аз ин шаҳри зебо, аз фазои мусоиди он, аз боду ҳавои мусаффояш дил кандан, кори саҳлу осон нест. Сокини пойтахт будан масъулият ва шарафи бузург аст. Агар бунёдкориву созандагӣ, риоя намудани одоби шаҳрнишинӣ, азизу гиромӣ доштани ҳар гулу гиёҳи пойтахт, доштани муоширати хубу самимӣ, иштироки фаъолона дар ҳаёти ҷамъиятӣ аз ҷумлаи масъулиятҳои мо - сокинони Душанбе бошад, пас зистан дар ин шаҳри орзуву ормонҳо низ бароямон шараф ва ифтихори бузург аст.
Рисолати имрӯзаи мо созандагиву бунёдкорист. Сулҳу ваҳдат, якдилию иттиҳод, пешрафту шукуфоӣ шиори халқи сарбаланди тоҷик аст. Месазад, ки имрӯз ин истиқлолияти комил, ин сарфарозию озодӣ ва ин ободию саодатмандиро чун гавҳараки чашм ҳифз намоем. Пайи таҳкими ин арзишҳо то қадри тавон талош варзем.
Бигзор, Тоҷикистони соҳиб-истиқлоли мо бо ҳидояту раҳнамоии Сарвари ғамхору некандешаш яке аз давлатҳои тараққикардаи дунё гардад ва номи неки тоҷик то ҷовидон вирди забонҳо бошад.
Пойтахти ҳамешабаҳори мо зери роҳбарии шаҳриёри дурандешу меҳнатқаринаш ба шаҳри ормонҳову саодатмандиҳо табдил ёфтааст ва оянда низ боз ҳам зебову озода хоҳад шуд.
Сиротулло ЗОИРОВ,
омӯзгори Литсейи №3,
барои хонандагони
болаёқати
шаҳри Душанбе
Душанбе шаҳри зебо ва калонтарини тоҷикон буда, имрӯз пойтахти Тоҷикистони азизамон ба ҳисоб меравад. Чуноне ки медонем, Душанбе пеш аз инқилоби Октябр як деҳаи хурдакаки камаҳолӣ буд. Бо вуҷуди хурд буданаш дар Бухорои шарқӣ бо бозорҳои калони харидуфурӯш маълуму машҳур буд ва одамон аз гирду атроф ва кӯҳистонҳои дурдаст ба ин ҷо омада, молу маҳсулоташонро мефурӯхтанду маводи заруриашонро харида бармегаштанд.
Аз сарчашмаҳои таърихӣ маълум аст, ки дар охирҳои асри ХIХ ва аввали асри ХХ дар Душанбе қалъаи мир, қозихона, дорухона, шифохона ва чойхонаҳо амал мекардаанд. Мардуми ин минтақа ба кишоварзӣ, ҳунармандӣ, пахтакорӣ, чорводорӣ, боғдорӣ, оҳангарӣ, кулолгарӣ, чармгарӣ ва ғайра машғул буданд.
Аз соли 1924 Душанбе ҳамчун пойтахти Тоҷикистон шинохта шуд. Он рӯз аз рӯз тараққӣ карда, ба маркази нави иқтисодию сиёсӣ ва фарҳангии тоҷикон табдил ёфт. Барои пешрафт ва тараққиёти пойтахт бунёди роҳҳои мошингард, роҳи оҳан, роҳҳои ҳавоӣ лозим буд. Мардуми заҳматкаши Душанбе, ноҳияҳои гирду атроф ва халқҳои бародар дар як муддати кӯтоҳ ин шаҳрро обод карданд.
Муҳаббати ин шаҳри дилоро чун оҳанрабо қалби ҳазорон нафарро ба худ ҷазб менамуд. Чунин меандешам, ки Боқӣ Раҳимзодаи суханвар аз номи тамоми сокинону меҳмонон ва нафароне, ки боре меҳмони Душанбеи дилбанд шудаанд, ин шоҳбайтҳоро сурудааст:
Аҷаб шаҳри дилороӣ, Душанбе,
Хаёлам зеби дунёӣ, Душанбе.
Шудам сарсабз дар оғӯши меҳрат,
Чу дил дар синаам ҷойӣ, Душанбе.
Мехоҳам бо авҷи сарфарозиву хушнудӣ аз имрӯзи Душанбе бигӯям, зеро пойтахти кишвари маҳбуби мо - Душанбеи ҷавону ҳамешабаҳор инак ба марҳилаи наву бесобиқаи пешрафту тараққиёт рӯ ниҳодааст.
Шаҳри Душанбе зери роҳбарии шаҳриёри ҷавону кордон Рустами Эмомалӣ тӯли чанд соли охир дар самти созандагиву пешрафт роҳи садсолаеро тай намуд.
Шаҳриёри шаҳрсозу бунёдгар, ки нон аз суфраи поки падар хӯрдаву панд аз хазинаи пурганҷи ниёгон гирифта, дарси мардонагиву хештаншиносӣ, миллатдӯстӣ ва оини футуввату некномиро аз Пешвои муаззами миллат омӯхтааст, баҳри пешрафти ин марзи пок ва зиндагии босаодати ҳалқи қадршиноси тоҷик талошҳои рӯзафзун намуда истодааст.
Зери роҳбарии раиси шаҳри Душанбе Рустами Эмомалӣ тараққиёти Душанбе имрӯз суръати бесобиқа дорад. Бунёди корхонаҳои хурду бузурги саноативу истеҳсолӣ, маҷмааҳои фарҳангиву маишӣ, қасру толорҳои бошукӯҳ, мактабу донишсароҳои ба талаботи замона ҷавобгӯ, майдончаҳои варзишӣ, биноҳои хуштарҳу назаррабои истиқоматӣ, гулгашту хиёбонҳои фараҳафзо, боғҳои фарҳангиву фароғатӣ ва зиндагии шоистаи сокинони ин шаҳри маҳбуб далели равшани гуфтаҳои болост.
Тӯли чанд соли охир Душанбеи гулпӯши мо мизбони чандин чорабиниҳову ҳамоишҳои сатҳи ҷаҳонӣ гардида, ҳазорон нафар сайёҳон аз ҳусну таровати Душанбешаҳр, мавзеъҳои таърихиву фарҳангии он, меҳмоннавозиву истиқболи гарми сокинони ин диёри офтобӣ мафтун гаштаанд.
Ин замини пурфайз, ганҷхезу атрбез чун нигине дар қалби Тоҷикистони соҳибистиқлол бо ҳусну тароват ва нуру сафояш ба саросари олам нуру зиё мепошад. Рӯз аз рӯз нури ин нигини пурҷило дар дилу дидаи аҳли олам ҷой гардида, диққати мардуми сайёраро ба худ ҷалб намуда истодааст.
Ҳар иқдом ва ташаббуси пешгирифтаи раиси шаҳр ҷиҳати ба “Шаҳри орзуҳо” табдил додани Душанбе ҷаҳиши бузургест, ки бо амалӣ гардидани онҳо ҳам рӯзгори сокинон хубтару беҳтар мегардад ва ҳам тамаддуни шаҳрсозии мо, имрӯзиён барои наслҳои фардо боиси ифтихор ва сарфарозӣ хоҳад буд.
Яке аз ҳадафҳои беназир ин ба “Шаҳри сабз” табдил додани Душанбе аст, ки дар як муддати кӯтоҳ тавонист, боиси сарсабзӣ ва гулгулшукуфоии кӯчаву хиёбонҳои пойтахт гардад.
Сокинони меҳнатқарини Душанбе тариқи ҳашарҳои дастаҷамъона, шанбегиҳои мақсаднок ва меҳнатҳои софдилона сиёсати пешгирифтаи раиси шаҳри Душанбе Рустами Эмомалиро пайваста дастгирӣ менамоянд.
Дастгирӣ ва ҳавасмандгардо-нии раиси шаҳри Душанбе дар самти илму маориф боис гардид, ки сафи хонандагони донишманду бомаърифат сол аз сол бештар гардад. Роҳандозӣ намудани озмуни “Гирандагони стипендияи раиси шаҳри Душанбе” собит намуд, ки ҳар сол 200 нафар хонандаи босаводу бомаърифат сазовори стипендияи раиси шаҳри Душанбе мегарданд.
Дастгириҳои раиси шаҳри Душанбе дар ҷодаи озмунҳои касбӣ чун “Омӯзгори сол”, “Мураббии сол”, “Хонандаи сол”, “Духтури сол” “Нозири минтақавии беҳтарин”, “Ронандаи сол” ва озмунҳои дигаре чун “Гулгашти беҳтарин”, “Маҳаллаи беҳтарин”, “Кадбонуи беҳтарин”, “Тарабхонаи беҳтарин” ва ғайра боис гардид, ки сокинони Душанбе аз худ маҳорату матонат ва истеъдоди беназир нишон диҳанд ва ба ин унвонҳои пуршараф сазовор гарданд.
Бунёдкорӣ тибқи нақшаи генералии шаҳр бо суръати баланд идома дорад. Раиси шаҳри Душанбе ба масъалаи сохтмон ва меъмории пойтахт низ таваҷҷуҳи пайваста зоҳир намуда, барои соҳибкорону ташкилотҳои сохтмонӣ ҷиҳати бунёди биноҳои истиқомативу маишӣ шароити созгор фароҳам овардааст. Ба ҷойи биноҳои куҳнаву фарсуда ва мавзеъҳои аз назар дур афтода, имрӯз хонаҳои баландошёнаи хуштарҳ, биноҳои маъмурӣ ва боғу майдонҳои тарабафзо бунёд мешаванд.
Аз пешрафту шукуфоии Тоҷикистони азиз, хоса пойтахти дилорои он - Душанбе дили ҳар фарди поктинату ватандӯст лабрези муҳаббат нисбати ин диёри аҷдодӣ мегардад. Имрӯз ҳар нафари соҳибхирад аз чунин зебоию шукуфоии Ватан хушҳол аст. Хандаи беғаши кӯдакон, нигоҳи меҳрбори модарон, азму иродаи қавии ҷавонон, дасти дуои неки пирон ва рафтуои пайвастаи меҳмонон шаҳодат аз он медиҳад, ки Тоҷикистони мо роҳи дурусти рӯ ба сӯйи фардои дурахшонро интихоб намудааст.
Душанбе имрӯз дар ҳақиқат ҳамчун ганҷе дар қалби Осиё аст. Меҳмонону сайёҳоне, ки ба ин шаҳри ҷавон ташриф меоранд, орзуи бори дигар дидани онро дар сар мепарваранд. Воқеан, аз ин шаҳри зебо, аз фазои мусоиди он, аз боду ҳавои мусаффояш дил кандан, кори саҳлу осон нест. Сокини пойтахт будан масъулият ва шарафи бузург аст. Агар бунёдкориву созандагӣ, риоя намудани одоби шаҳрнишинӣ, азизу гиромӣ доштани ҳар гулу гиёҳи пойтахт, доштани муоширати хубу самимӣ, иштироки фаъолона дар ҳаёти ҷамъиятӣ аз ҷумлаи масъулиятҳои мо - сокинони Душанбе бошад, пас зистан дар ин шаҳри орзуву ормонҳо низ бароямон шараф ва ифтихори бузург аст.
Рисолати имрӯзаи мо созандагиву бунёдкорист. Сулҳу ваҳдат, якдилию иттиҳод, пешрафту шукуфоӣ шиори халқи сарбаланди тоҷик аст. Месазад, ки имрӯз ин истиқлолияти комил, ин сарфарозию озодӣ ва ин ободию саодатмандиро чун гавҳараки чашм ҳифз намоем. Пайи таҳкими ин арзишҳо то қадри тавон талош варзем.
Бигзор, Тоҷикистони соҳиб-истиқлоли мо бо ҳидояту раҳнамоии Сарвари ғамхору некандешаш яке аз давлатҳои тараққикардаи дунё гардад ва номи неки тоҷик то ҷовидон вирди забонҳо бошад.
Пойтахти ҳамешабаҳори мо зери роҳбарии шаҳриёри дурандешу меҳнатқаринаш ба шаҳри ормонҳову саодатмандиҳо табдил ёфтааст ва оянда низ боз ҳам зебову озода хоҳад шуд.
Сиротулло ЗОИРОВ,
омӯзгори Литсейи №3,
барои хонандагони
болаёқати
шаҳри Душанбе
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед