Барои инсон аз ҳама ганҷи қимат вақт аст. Барои он қимат аст, ки баргарданда нест ё тавре дар физика мегӯянд, як самт дорад: танҳо ба пеш меравад. Вақт худаш диданӣ нест, абстракт аст. Яъне вуҷуди ҳақиқӣ надорад, ки онро дида шавад. Пас, он чи ки вақтро арзишманд мегардонад, кору амалҳое мебошанд, ки дар дохили вақт анҷом мешаванд. Мисол, вақте мо мегӯем, ки фалон давра давраи хуб буд ё фалон сол бисёр соли бобарор, аслан кору амалҳоеро дар назар дорем, ки дар он давра ё он сол анҷом шудаанд.

Боре, вақте ки суҳбат аз боби вақт мерафт, як нафар гуфт: “Дар назарам чунин менамояд, ки нисбат ба гузашта имрӯз вақт тезтар ҳаракат мекунад...” Аслан вақт ҳамон як вақт аст. Дар гузашта ҳам имрӯз ҳам яксон меравад. Вале он нафар то як андоза ҳақ буд. Яъне имрӯз як силсила чизҳое пайдо шудаанд, ки вақти инсонро бедареғ мерабоянд. Намунааш ҳамон шабакаи ҷаҳонии интернет ва технологияи бисёр қулайи рақамӣ, ки имрӯз дар дасти ҳама дида мешавад. Як мурур намудан ба саҳифаҳои ахбор ё сомонаҳои иҷтимоӣ моро чунон мекашад, ки вақте ба худ меоем, мебинем, ки хеле вақт рафта аст.

Бинобар ин, агар инсон танзими вақт ва истифодаи самараноки онро надонад, фақат талафот медиҳад. Хусусан, дар шароити имрӯз, ки вақт нисбат ба пештара “тезтар” мегузарад, барои ҷавонон бисёр зарур аст, ба танзими вақти худ ҷиддӣ аҳамият диҳанд. Зеро танзими вақт ва мувофиқ ба нақшаи муайяни созанда умр ба сар бурдан метавонад ба танзими ҳаёти оилавӣ, комёбиҳо дар кор ва беҳ шудани муносибатҳо бо одамон мусоидат намояд.

Танзими вақт ва аз рӯи нақшаи муайян кор карданро бисёриҳо хуш надоранд, зеро андеша доранд, ки инсонро як навъ вобаста мекунад ва бо эҳтимоли зиёд ба стресс гирифтор менамояд. Аммо чунин нест, балки дар зоҳир менамояд, ки гӯё мо худро пойбанд мекунем ва озодиамонро аз даст медиҳем. Дар асл бартарияти зиёде дорад танзими вақт. Агар аҳамият дода бошед, ҳамаи мо гоҳо шикоят мекунем, ки ба ин ва ё он кор вақт наёфтем, фурсатамон нарасид. Аммо агар ба ҷадвали рӯз ё ҳафтаи гузарондаамон назар афканем, мебинем, ки соатҳои зиёди холӣ ё ин ки барҳадаррафта вуҷуд доранд. Ҳамааш аз боиси танзим накардан ё дуруст истифода набурдани вақт аст. Ба ибораи дигар ҳар ки соҳиби нақшаи кор аст ва вақташро танзим менамояд, медонад, ки кадом корро чӣ гуна бояд анҷом диҳад. Нафарони бенизом бошанд, дар ташхис ва ҳалли кору масъалаҳои аввалиндараҷаву дуюмдараҷа дармонда, бо парешонӣ рӯз мегузаронанд.

Инчунин дар зиндагии ҳаррӯзаамон корҳое пеш меоянд, ки вақти моро ба содагӣ ва бидуни огоҳии мо мекушанд. Масалан, агар аҳамият додаед, гоҳо ба бозор рафтан чи қадар вақти моро мегирад... Як ба тамошо ғарқ мешавем, мебинем, ки хеле вақт рафтааст. Ё ҳар бегоҳе ки ба мағозаи назди хонаамон медароем, вақт талаф меёбад. Ва он вақти талафшударо агар рӯи ҳам ҷамъ кунем, дар як ҳафта, як моҳ ва ниҳоят як сол соатҳои зиёдеро ташкил медиҳанд, ки ба ҳаво партофтаем...

Аз ин лиҳоз, танзим намудани вақт кори беҳуда нест, балки ба инсон бисёр чиз медиҳад. Хусусан, агар мо нақшаи муайяни ҳаррӯза дошта бошем, корҳои мекардаи мо аниқу дақиқ бошанд, дар он сурат беҳтар мефаҳмем, ки бо низом истифода бурдани вақт чӣ аҳамият дорад. Дар ин хусус маслиҳату тавсияҳои зиёде гуфта шудааст. Танҳо бояд аз онҳо ҳади ақал бароямон дархӯрашро истифода барем ва “соатҳои иловагӣ” ба даст орем!

Гузашта аз ин, 24 соате, ки ба мо ҳар шабонарӯз дода мешавад, агар нек андеша кунем, то куҷо соҳиби як ганҷи бебаҳо ва сарвати ҳангуфт буданамон маълум мешавад. Месазад, ки ҳар як ҷавон аз ҳамин зовия ба рӯзгораш нигарад. Яъне ба ӯ ҳар рӯзе 24 соат ҳадя мегардад. 24 соате, ки бо анҷоми корҳои хубу созанда ва бароямон муфид мешавад ба тилло табдилаш дод. Баракс бо анҷоми корҳои ношоиста, бемақсаду ҳадаф метавон он 24 соати қиматро носипосона ба дасти бод дод. Ниҳояти калом, вақтамонро чи гуна мегузаронем - босамар ё бесамар ба иродаи мо вобаста аст. Ва ҳар навъе, ки истифода набарем, мегузарад. Биёд, пас, коре кунем, ки не носипос бошем, не аз ганҷи қимате маҳрум бимонем.

Башир УСМОН, “ҶТ”