ВАРЗИШ
Панҷшанбе 28 Март 2024 02:10
Инсоният дар тӯли таърих ба дастовардҳои бузурги фарҳангиву илмӣ ноил шудааст, ки ба пешрафти зиндагӣ, саодати мардум ва сарҷамъии халқу миллатҳо мусоидат менамояд. Яке аз ин дастовардҳои башарият варзиш мебошад, ки ба хотири солиму тавоно нигоҳ доштани инсон хидмат мекунад.
Таҷрибаи таърихӣ нишон медиҳад, ки варзиш одамонро ба ҳам наздик намуда, ба халқҳо имкон медиҳад, ки ҳамдигарро ҳарчи бештар фаҳманд, омӯзанд ва дарк намоянд. Файласуфи амрикоӣ М. Новак қайд карда буд, ки “Мусоҳилакорӣ нанамудан ба варзиш мазмуни аз даст додани яке аз боигариҳои волотарини миллиро дорад”. Кубертени номӣ, ки Кумитаи бозиҳои олимпиро сарварӣ мекард, варзишро воситаи беҳтарини ташвиқот ва таҳкими сулҳ эътироф намудааст.
Хеле хуб аст, ки миллати тоҷик аз замонҳои пеш то ба имрӯз ба варзиш машғул буду онро сарчашмаи саломатӣ медонист. Ин анъана имрӯз низ идома дошта, тамоми қишрҳои ҷомеа ба он андармон мебошанд. Бояд гуфт, ки варзиши тоҷикон аз қадим ғояҳои гуманистӣ дошт ва сафобахши рӯзгори мардум буд. Ин нукта дар садҳо асарҳои олимону мутахассисони соҳа исботи худро ёфтааст.
Агар ба саҳифаҳои таърих назар намоем, мебинем, ки дар замони каёниён, ҳахоманишинҳо, сосониён, сомониён, сафориҳову ғазнавиён обутоби ҷисмонӣ дар мадди аввал меистод. Дар он давра ба таълими аспсаворӣ, шамшерзанӣ, найзаандозӣ, гӯштингирӣ, бозии шатранҷ ва нард диққати ҷиддӣ дода мешуд. Шоҳон паҳлавонони дарборӣ доштанд. Шоҳон ба таълими фарзандони худ дар варзиш ва машқи ҷанг диққати ҷиддӣ медоданд.
Хушбахтона, мардуми тоҷик ҳамон анъанаи гузаштагони худро то имрӯз нигоҳ медораду ба варзиш муносибати хосса дорад. Хусусан, дар давраи истиқлолият мартабаву мақоми варзиш даҳчанд боло рафт. Истиқлолият барои рушди ҳамаҷонибаи варзиш шароити мусоид ва имкониятҳои васеъ фароҳам овард. Супоришҳои Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои рушди минбаъдаи варзиш заминаи мусоид фароҳам оварданд ва тавре шоҳидем, чанд соли охир муосиртарин майдону иншоотҳои варзишӣ дар саросари кишвар қомат афрохтанд. Ҳамзамон чорабиниҳои варзишӣ хусусияту аҳамияти хосеро ба худ касб намуда, дар доираи таҷлили чорабиниҳои сатҳи баланди сиёсию фарҳангӣ баргузории чорабиниҳои варзишӣ ба ҳукми анъана даромадааст.
Ҳадафи сиёсати пешгирифтаи Президенти кишвар дар самти тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш аз он шаҳодат медиҳад, ки инкишофи варзиш, тарбияи ҷисмонӣ ва дар ин замина солим гардонидани ҷомеа самти афзалиятноки сиёсати давлат ба ҳисоб меравад. Ба андешаи Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон “Давлат ва Ҳукумати ҷумҳурӣ нақши муассири варзишро дар ҷомеа ба хубӣ дарк менамояд ва барои ривоҷу равнақи варзиш ва тарбияи ҷисмонӣ дар кишвар чораҳои мушаххас амалӣ менамояд”.
Хулоса, варзиш дар ҳаёти шахс нақши муҳим мебозад ва аз рӯи табиати худ он ба инкишофи шахсият мусоидат намуда, сиришт ва рӯҳи инсонро покизаву солим нигоҳ медорад. Пас, биёед, ҳамагон пайваста ба варзиш машғул шавему дар таҳкими тарзи ҳаёти солим саҳм гузорем.
Манучеҳр ХОЛМУРОДОВ,
муовини декани факултаи варзиши
ДТҶТ ба номи С.Раҳимов
Таҷрибаи таърихӣ нишон медиҳад, ки варзиш одамонро ба ҳам наздик намуда, ба халқҳо имкон медиҳад, ки ҳамдигарро ҳарчи бештар фаҳманд, омӯзанд ва дарк намоянд. Файласуфи амрикоӣ М. Новак қайд карда буд, ки “Мусоҳилакорӣ нанамудан ба варзиш мазмуни аз даст додани яке аз боигариҳои волотарини миллиро дорад”. Кубертени номӣ, ки Кумитаи бозиҳои олимпиро сарварӣ мекард, варзишро воситаи беҳтарини ташвиқот ва таҳкими сулҳ эътироф намудааст.
Хеле хуб аст, ки миллати тоҷик аз замонҳои пеш то ба имрӯз ба варзиш машғул буду онро сарчашмаи саломатӣ медонист. Ин анъана имрӯз низ идома дошта, тамоми қишрҳои ҷомеа ба он андармон мебошанд. Бояд гуфт, ки варзиши тоҷикон аз қадим ғояҳои гуманистӣ дошт ва сафобахши рӯзгори мардум буд. Ин нукта дар садҳо асарҳои олимону мутахассисони соҳа исботи худро ёфтааст.
Агар ба саҳифаҳои таърих назар намоем, мебинем, ки дар замони каёниён, ҳахоманишинҳо, сосониён, сомониён, сафориҳову ғазнавиён обутоби ҷисмонӣ дар мадди аввал меистод. Дар он давра ба таълими аспсаворӣ, шамшерзанӣ, найзаандозӣ, гӯштингирӣ, бозии шатранҷ ва нард диққати ҷиддӣ дода мешуд. Шоҳон паҳлавонони дарборӣ доштанд. Шоҳон ба таълими фарзандони худ дар варзиш ва машқи ҷанг диққати ҷиддӣ медоданд.
Хушбахтона, мардуми тоҷик ҳамон анъанаи гузаштагони худро то имрӯз нигоҳ медораду ба варзиш муносибати хосса дорад. Хусусан, дар давраи истиқлолият мартабаву мақоми варзиш даҳчанд боло рафт. Истиқлолият барои рушди ҳамаҷонибаи варзиш шароити мусоид ва имкониятҳои васеъ фароҳам овард. Супоришҳои Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои рушди минбаъдаи варзиш заминаи мусоид фароҳам оварданд ва тавре шоҳидем, чанд соли охир муосиртарин майдону иншоотҳои варзишӣ дар саросари кишвар қомат афрохтанд. Ҳамзамон чорабиниҳои варзишӣ хусусияту аҳамияти хосеро ба худ касб намуда, дар доираи таҷлили чорабиниҳои сатҳи баланди сиёсию фарҳангӣ баргузории чорабиниҳои варзишӣ ба ҳукми анъана даромадааст.
Ҳадафи сиёсати пешгирифтаи Президенти кишвар дар самти тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш аз он шаҳодат медиҳад, ки инкишофи варзиш, тарбияи ҷисмонӣ ва дар ин замина солим гардонидани ҷомеа самти афзалиятноки сиёсати давлат ба ҳисоб меравад. Ба андешаи Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон “Давлат ва Ҳукумати ҷумҳурӣ нақши муассири варзишро дар ҷомеа ба хубӣ дарк менамояд ва барои ривоҷу равнақи варзиш ва тарбияи ҷисмонӣ дар кишвар чораҳои мушаххас амалӣ менамояд”.
Хулоса, варзиш дар ҳаёти шахс нақши муҳим мебозад ва аз рӯи табиати худ он ба инкишофи шахсият мусоидат намуда, сиришт ва рӯҳи инсонро покизаву солим нигоҳ медорад. Пас, биёед, ҳамагон пайваста ба варзиш машғул шавему дар таҳкими тарзи ҳаёти солим саҳм гузорем.
Манучеҳр ХОЛМУРОДОВ,
муовини декани факултаи варзиши
ДТҶТ ба номи С.Раҳимов
Эзоҳи худро нависед