Дар ҷаҳон ҷойҳои зебо хеле зиёданд, ки ба инсон таровати тоза мебахшанд. Дар кишвари мо низ манзараҳои дилрабо хеле зиёд буда, яке аз онҳо Ҳафткӯли зебову афсонавӣ аст. Он дар пояҳои кӯҳҳои пурбарфу атрофи ҷангалҳо ҷойгир асту камназир мебошад.

Дар яке аз рӯзҳои истироҳатӣ ҳамроҳи дӯстон барои тамошои минтақаҳои зебоманзари кишвар, аз ҷумла кӯҳҳои Фон сафар намудем. Дар кӯҳҳои Фон беш 30 кӯли гуногун мавҷуд буда, обҳояшон тозаву ошомиданӣ мебошанд. Миёни кӯҳҳои осмонбӯс кӯлҳои Марғузорӣ, ё бо истилоҳи дигар Ҳафткӯл мавҷуд мебошад, ки аз дигар кӯлҳо бо ранг ва таровишҳои афсонавиаш фарқ мекунад.

Ҳафткӯл яке аз зеботарин минтақаҳоест, ки бо ҳафт кӯли рангобаранги худ ҳар як сайёҳро мутаҳайир месозад. Дараи Ҳафткул маҷмӯи кӯлҳоеро дорост, ки дар шимоли Тоҷикистон, дар водии Зарафшон ҷойгир буда, ба ёдгориҳои беназири Тоҷикистон шомил аст. Силсилакӯҳҳои мушкилгузар ва яхпӯш сарчашмаи асосии пайдоиши даҳҳо дарёчаҳои шӯх гардидаанд. Ҳафткӯл дар баландии 2139,3 метр аз сатҳи баҳр қарор дошта, тавре дар боло зикраш рафт, бо номи Марғузорӣ низ машҳур аст. Сабаби Марғузор ном гирифтани мавзеи Ҳафткӯл дар он аст, ки кӯли аз ҳама калонтарин дар ин ҷо “Марғузор” ном дошта, дарозиаш 4,5 км, чуқуриаш 45 метр ва ҳудуди умумиаш 1,16 км²–ро ташкил медиҳад.

Ҳафткӯлро “Ҳафт муъҷиза”, “Ҳафт зебосанам” ва ё “Ҳафт зебосанами Шинг” низ ном мебаранд. Ба истиснои он ки “Ҳафткул” хеле манзараҳои зебою дилфиреб дорад, то ба ин мавзеъ роҳи мошингард низ сохта шудааст. Мушоҳидаҳо собит месозанд, ки дар бисёр ҳолат сайёҳон бо нақлиёти сабукрав то “Ҳафткӯл”омада, аз ҳамин ҷо ба дигар хатсайрҳои сайёҳӣ роҳ пеш мегиранд. Аз дараи Ҳафткӯл сайёҳон ба воситаи ағбаи Тобасанг ба “Кӯли калон”, “Искандаркӯл” ва самтҳои дигар сафар мекунанд. Ба “Ҳафткӯл” аз самти шимол 4 дарёчаи шӯх ҷорӣ мешавад, ки ҳар яке то 10 километр дарозӣ дорад. Аз поён ба боло ҳар як кӯле, ки вомехӯред, хеле зебову диққатҷалбкунанда буда, кӯли аз ҳама поёнӣ дар баландии 1598 метр аз сатҳи баҳр, дуюм 1701 ва кӯли аз ҳама баландтарин дар баландии 2400 метр ҷойгир шудааст. Миёни мардум чунин назарҳо мавҷуданд, ки ҳар нафаре яке аз кӯлҳои онро зиёрат карда, ба кӯлҳои дигар наздик мешавад, бо болотар баромадан ва дидани кӯли навбатӣ хушбахтии бештареро ба даст меорад. Яке аз кӯлҳои “Ҳафткӯл” “Миҷгон” ном дошта, бо зебоӣ ва ранги ғайриодии обаш аз дигар кӯлҳо фарқ мекунад. Кӯли мазкур аз дарёчаи пуртӯғёни Шинг сарчашма гирифта, бо тамошои воридшавии он ба “Миҷгон” ҳар бинанда дар шигифт мемонад. Зеро рӯди шӯх бо ҳама туғёнаш баробари ворид шудан ба кӯли Миҷгон гӯё ки ба куллӣ ором мешавад ва осоиш меёбад.
  
Вақте бобати вижагиҳои ин муъҷизоти табиат аз роҳбари ширкати сайёҳии “Ҳафткӯл” Шодмонқул Сангинов пурсон шудем, гуфт: “Кӯли мазкур чун даҳҳо кӯлҳои дигари Тоҷикистон таърих ва ривояти пайдоиши худро дорад. Тибқи ривоятҳо гӯё замоне дар ин дара оҳангаре зиндагӣ доштааст. Ин марди оҳангар соҳиби ҳафт духтар будааст, ки дар ҳусну ҷамол ҳамто надоштаанд. Рӯзе аз рӯзҳои фасли тобистон ҳокими пире аз ин ҷо гузашта, ба духтари аз ҳама хурдии оҳангар Миҷгон ошиқ мешавад. Падари духтар розӣ мешавад, ки духтарро ба ҳоким ба занӣ диҳад, вале духтар комилан муқобили издивоҷ бо амир мешавад. Барои он ки бо ин кори худ Мижгон ҳокимро наранҷонад, бо нияти халосӣ аз ӯ шарти худро монда, мегӯяд: “– Ман зани ту мешавам, ба шарте, ки ту дар ин мавзеъ барои ман қасри тиллоии афсонавӣ бунёд кунӣ”. Духтар боварӣ дошт, ки ҳоким аз уҳдаи иҷрои ин шарт намебарояд. Вале ҳокими мӯйсафед, ки ошиқи шайдо буд, ҳама корро як сӯ монда, дар давоми 40 рӯз қасри тиллоии афсонавиро месозад. Ин барои ҳама як муъҷиза буд. Духтар вақте мефаҳмад, ки шарти ӯ иҷро шудаву дигар баҳонае барои рад намудани хоҳиши ӯ намемонад, дар рӯзи тӯй болои қаср баромада, бо либоси арӯсӣ худро аз боми қаср ба поён мепартояд. Дар ҷое, ки ӯ меафтад, кӯле пайдо мешавад, ки онро Миҷгон меноманд. Шаш кӯли дигаре, ки дар мавзеи Ҳафткӯл пайдо шудаанд, гӯё аз ашки шаш хоҳари ӯ ба амал омадаанд”.

Воқеан, “Ҳафткӯл” на танҳо бо кӯлҳои муъҷизанок, балки бо зебоиҳояш мавриди назари сайёҳони дохилию хориҷӣ буда, аз диданаш кас ҳаловат мебарад. Ба шумо низ, хонандагони азиз, тавсия медиҳем, ки аз чунин манзараҳои нотакрору табиати биҳиштосои кишварамон дидан намоед.