Чанд андеша перомуни фаъолияти як журналисти ҷавон

Дар ҷомеаи мо ҷавононе кам нестанд, ки тавонистаанд бо ҳунару маҳорати худ дили садҳо нафарро тасхир намоянд ва ба муваффақиятҳои зиёде дар соҳаи худ ноил гарданд. Ин аз дастгирии Ҳукумати кишвар нисбати ин қишри ҷомеа дарак медиҳад. Яке аз чунин нафарон Зикриё Раҳимов, рӯзноманигори ҷавону муваффақ аст, ки айни ҳол дар телевизиони мусиқии Тоҷикистон - “Шаҳнавоз” фаъолият мекунад. Дар остонаи Рӯзи ҷавонон хостем аз фаъолияти касбӣ ва камбудиҳои журналистони ҷавони имрӯза суҳбате дошта бошем.

ЖУРНАЛИСТ, АДВОКАТ

- Аз солҳои донишҷӯӣ дар телевизион фаъолияти худро шурӯъ намудед. Чаро интихоб маҳз телевизион, на матбуоту радио?

- Вақте дар мактаби миёна дар синфи даҳ таҳсил мекардам, завқи журналистӣ дар дилам пайдо шуд. То ин муддат майлу рағбатам ба соҳаи ҳуқуқ буд ва орзу доштам, ки адвокат шавам. Ҳатто ин сабаб шуда буд, ки Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистонро қариб ба пуррагӣ аз худ кунам. Вақте дар синфи даҳум таҳсил мекардем, муаллимон аз мо хостанд, ки оянда чӣ шуданамонро рӯи қоғаз биёрем. Як муаллимамон, ки Абулхайр Олимов ном дошт, пас аз хондани навиштаҳоям аз ман пурсон шуд, ки чаро маҳз адвокат шудан мехоҳам. Аслан, шавқи адвокат шуданро дар ман як марди ҳамсояамон бедор кард. Чун ҳар вақте тозаву озода ва либосҳои шинам пӯшидани ӯро медидам, ба худ мегуфтам, ки ман ҳам адвокат мешавам. Гарчанде ман имрӯз рӯзноманигорам, вале то ҳол ба ман ҳамсояҳо адвокат гуфта муроҷиат мекунанд, чун аз ин орзуи кӯдакии ман бохабар буданд. Вале муаллимамон ҳамон лаҳза ба ман гуфт, ки ту барои телевизион сохта шудаӣ ва бояд журналист шавӣ. Ҳамон вақт як оташаке дар дили ман нисбати журналистика фурӯзон шуд ва барои худ тасмим гирифтам, ки оянда журналист мешавам ва ҳамин гуна соли 2011 ҳуҷҷатҳоямро ба факултаи журналистикаи ДМТ супорида оҳиста-оҳиста ба телевизион роҳ ёфтам.

ЗАМОНЕ НОМ МОРО“ЛАҲЗЕ ДАСТРАС” БУД

- Солҳои аввал дар телевизионҳои Тоҷикистон як анъанае буд, ки ровиёни барномаҳо ҳатман як зан ва як мард буданд. Вале дар барномаи дидании “Лаҳзае дастрас”, ба фарқ аз аксар барномаҳои дигар, ки шумо яке аз ровиёни он будед, қолабшиканӣ шуд ва ду нафар мард онро пеш мебурд. Чунин қолабшиканӣ чӣ гуна ба шумо даст дод?

- Вақте дар курси дуюм таҳсил мекардам, дар Телевизиони Тоҷикистон аввалин барномаи зеҳние, ки пеш мебурдам, “Истеъдод” ном дошт. Ҳамзамон ҳамкурсони ман Шодихони Назар ва Аъзам Аҳруллоев дар идораи ҷавонӣ барномаи “Лаҳзае дастрас”-ро пеш мебурданд. Пас аз панҷ нашри барномаи “Истеъдод”, ҳамин гуна шуд, ки Шодихон маро ба барномаи худ даъват кард, ки дар якҷоягӣ бо ҳам кор кунем. Аслан худи кори телевизион гурӯҳӣ аст ва як нафар ба танҳоӣ наметавонад муваффақ шавад. Воқеан ҳам барномаи “Лаҳзае дастрас” аз тамоми барномаҳои онавақтаи телевизионӣ ба куллӣ фарқ дошт. Масалан, қаблан ду ровии мард ё ду занро дар телевизионҳо бинандаи мо кам медиданд, вале мо тавонистем, ки дар ин самт қолабшиканӣ кунем. Муносибати бинандаҳоро мушоҳида карда метавонем гӯем, ки мо ба он муаффақ ҳам шудем. Ҳатто моро дар кӯчаҳо мухлисон бо номи худамон нею бо номи барномаамон-“Лаҳзае дастрас” гуфта муроҷиат мекарданд. То ҳол дар кӯчаҳо аз ман пурсон мешаванд, ки чаро дигар ҳамон барномаро омода намекунем. Фикр мекунам, ин як навъ миёни ҷомеа маҳбубият пайдо намудани ҳамин барнома буд. Хусусияти асосии барномаҳои диданӣ низ ин ҷалби бинанда аст ва мо тавонистем аз уҳдаи он бароем.

Ҳамзамон, роҳбарияти онвақтаи Кумитаи телевизион ва радиои назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба мо бисёр имкониятҳои хуб дода буданд. Мақсад аз ин қолабшиканиҳо барои бинанда як чизи наву зинда ва табиӣ нишон додан буд. Он вақт мо дар курси дуюм таҳсил мекардем, ки фикр мекунам барои як донишҷӯ ин муваффақияти хеле калон буд.

- Дар телевизион зиёд мушоҳида мекунем, шумо маҳз ба чунин барномаҳо таваҷҷуҳ мекунед. Сабаб чист?

- Аввалан, ин аз шавқу завқ вобаста аст ва баъдан фикр мекунам, вақте як журналист дар аввал барномаҳои фарҳангии диданӣ омода мекунад, бояд ба ҳамон самт ҳаракат кунад. Чун дар ин барномаҳо ҳазлу шӯхӣ зиёд асту дар барномаҳои таҳлилӣ ҷиддият. Агар шоумен барномаҳои таҳлилӣ пеш барад, ба ӯ намезебад. Ё ин ки баръакс агар журналисте, ки аввал барномаҳои таҳлилӣ омода мекунад ва шоу-барномаҳоро пеш мебарад, ҳазлу шӯхӣ ва он имову ишорае, ки ӯ анҷом медиҳад, хоси ӯ нест. Маро бисёриҳо мегуфтанд, ки чаро аз барномаи зеҳнии “Шоҳмот”, ки шоу-барнома буд, якбора ба барномаи “Меҳмони Шаҳнавоз”, ки пухтупаз бо сарояндаҳо аст, гузариш кардед. Гарчанде тафовут дорад, вале ҳарду барномаро шоумен бояд пеш барад ва он хоси журналистони барномаҳои таҳлилӣ буда наметавонад. Фикр мекунам, ҳар як журналист барои жанре офарида шудааст.

ТАСОДУФОН ЗИЁДАНД

- Ҳамчун як ҷавон камбудии журналистони ҷавонро дар чӣ мебинед?

- Аввалин камбудие, ки журналистони ҷавон доранд, ин тасодуфӣ омаданашон ба факултети журналистика аст. Солҳои таҳсили мо аксарияти нафароне, ки дар факултети журналистика таҳсил мекарданд, журналист шудан мехостанд ва аллакай бо расонаҳо ҳамкорӣ доштанд. Имкониятҳое, ки имрӯз барои журналистони ҷавон ҳаст, агар даҳ сол қабл мебуд, фикр мекунам, ҳамаи онҳо ҳамон замон журналист шуда кор мекарданд. Вале имрӯз аксарияти онҳо тасодуфан ба журналистика омадаанд ва аз миёни 30 нафаре, ки мо худамон барои ҳамкорӣ даъват мекунем, ягон нафари онҳо хоҳиши кор карданро надоранд. Ин дар ҳолест, ки имрӯз ҷавонон ҳатто пас аз як моҳи таҷрибаомӯзӣ метавонанд, ба кор қабул шаванд ва маош гиранд. Қаблан чунин имкониятҳо набуд, ҷавонон солҳо ҳамчун таҷрибаомӯз кор мекарданд, баъдан иҷозаи расман кор карданро ба онҳо медоданд. Ҳоло бошад, ҳар як ҷавон имконият дорад, ки дар муддати панҷ рӯз аллакай барномаи худро пешниҳод кунад ва ҳунару малакаашро нишон диҳад. Бояд гуфт, ки завқ миёни ҷавонон имрӯз кам дида мешавад.

- Рӯи пардаи телевизион омадани барномаи “Шоҳмот”, ки зеҳнӣ буд ва ҳамон вақтҳо мушоҳида мешуд, ки чунин барномаҳо зиёд буданд. Ин барномаро роҳандозӣ кардан, чӣ зарурат дошт?

- “Шоҳмот”-ро агар яке аз муваффақтарин лоиҳа дар эҷодиётам гӯям, хато намекунам. Чун то ҳол рӯзе нест, ки аз набудани он пурсон нашаванд. Аввалин саволе, ки медиҳанд, идеяи ин барнома аз кӣ буд? Ин лоиҳа бо сарпарастии Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар якҷоягӣ бо Телевизиони Тоҷикистон рӯи кор омад.
Агар таваҷҷуҳ кунем, бештари барномаҳо ба барномаҳои дигар давлатҳо монандӣ дорад, аммо барномаи “Шоҳмот” дар дигар кишварҳо нест. Бо коргардонамон Афзалшо Анварӣ тасмим гирифтем, барномаи зеҳниеро омода кунем, ки аз дигар барномаҳо фарқкунанда бошад. Масалан, рақобат миёни ду мактаб, ду коллеҷу ду донишгоҳ набошад, балки фарогиртар аз инҳо. Баъдан ба хулосае омадем, ки онро миёни ноҳияҳо роҳандозӣ намоем, чун ин таҷриба дар дигар барномаҳо набуд. Мақсади асосии лоиҳа муаррифии ҷавонони боистеъдод аз ноҳияҳои дурдаст буд, ки тавонем, онҳоро ба ҷомеа муаррифӣ намоем.

Баъдан мо сари номи барнома зиёд фикр кардем. Номро бояд тавре монд, ки дар зеҳни хонанда нақш бандад. Як рӯз дар фикрам зад, ки ҳамаи ҷузъҳои он ба шоҳмот монандӣ дорад, онро чаро “Шоҳмот” номгузорӣ накунем. Вақте ин номро пешниҳод кардам, ҳамагон қабул карданд.

- Аз Телевизиони Тоҷикистон ба телевизиони “Шаҳнавоз” рафтанро сабаб чӣ буд?

- Рафтани ман ба “Шаҳнавоз” ягон сабаб надошт ва ин телевизион, ки чунин барномаҳо зиёд дошт, ман худамро дар он ҷо дарёфтам. Он идеяву барномаҳое, ки дорам, дар ин телевизион бароварда кардан, бароям мувофиқтар аст.

- Дар охир ягон гуфтание доред?

- Бале. Ман мехоҳам миннатдории худро ба директори ТВ мусиқии Тоҷикистон “Шаҳнавоз” Бахтовари Сайфулло расонам. Чун худ ҷавон аст ва журналистони ҷавонро хуб дарк мекунанд. Ҳарчанд ин телевизион навтаъсис аст, умед бар он мебандем, ки дар оянда бо барномаҳои наву ҷолиб дар фазои кишвари азизамон миёни дигар телевизионҳо ҷойгоҳи худро устувор нигоҳ медорад.