Мегӯянд, инсонҳои доно бисёранд, вале онҳое, ки аз рӯи донишу маърифати худ амал мекунанд, кам. Ва яке аз камбудиҳои мо он аст, ки дониши бардоштаамон дар рафтору кирдор ва муносибати мо бо дигарон акс намеёбад, яъне, он чиро медонем, рӯи он амал намекунем. Масалан, мо медонем, ки худхоҳӣ хуб нест, инсон набояд доим “ман... ман...” гӯяд, балки ба ҷои он бояд як андоза фурӯтан ва хоксор бошад. Ҷое, ки манфиат аст, худро не, дигаронро пеш гузорад... Зеро аз ҳама нуқтаи заъф ва таҳлукаовар барои инсон ҳисси худхоҳист ва ҳар ки ба ин дард гирифтор шудаву матлубашро дар торикиҳои “эго” меҷӯяд, ба ҷое намерасад. Агарчи роҳи дарозе паймояд.

Худхоҳӣ аз он ҷиҳат ҳам бад аст, ки инсонро тадриҷан аз шинохти лутфу инояти Офаридгор ва дарки неъматҳо дур намуда, ба як хасис табдил медиҳад. Кас надониста ба худпарастӣ мегузарад ва мехоҳад, ки ҳама чи ба нафъи вай тамом шавад. Дар ҳама кор ҳисса ва фоидаи худро суроғ мекунад. Пайваста “ман” мегӯяд, “ман кардам, ман дидам, ман бурдам, ман овардам...” мегӯяд, бинобар ин мехоҳад, ки натиҷа ва фоида низ ба коми ӯ бошад (Мисле, ки дар ҷомеаҳои капиталистӣ кас танҳо дар андешаи сармоя ва манфиати хеш аст...). Кор ҳатто ба он ҷо ҳам мерасад, ки муваффақият ва амалҳои зебои дигаронро ба номи худ навиштан мехоҳад. Аз ин рӯ, гирдоби марговари қарсаку таърифу офарин пайваста ӯро ба сӯи худ мекашанд.

Худхоҳиро сифати шайтонӣ номбурда таъкид мекунанд, ки ҳар ки ба он гирифтор аст, оқибати шайтонро дучор меояд. Шайтонро, чунонки маълум аст, ҳар калимааш ғурур ва якравӣ, ҳар ифодааш беэҳтиромӣ мебошад. Пас, нафарони худхоҳ низ аз ғуруру якраҳагӣ ва беэҳтиромӣ орӣ нестанд.

Илова бар ин, худхоҳ ин хислатро ҳам соҳиб мешавад: мехоҳад дар ҳар маҳфил васфи ӯро кунанд, аз хусуси вай ҳарф зананд, кору пайкори ӯро ҳамду сано хонанд, ки ин камбинии дигарон аст. Ин қабил одамонро аз ҳар ҳарфу ҳиҷояшон манманиҳо мерезад, ҳар як баёнашон худситоист, ҳар амалашон як навъ азхудкунист, хоксориву тавозуъашон бошад ё риёст ва ё нақшае барои худро ба дигарон хоксору фурӯтан нишон додан.

Бинобар ин, дар кадом ҷамъияте набошад, дар кадом муҳит ва ё шароите қарор нагирад, инсон бояд бар он бикӯшад, ки аз хислати номатлубе, чун худхоҳӣ, даст шӯяд, чаро ки ҳисси худхоҳӣ дар баробари заъфовар буданаш барои инсон айни тирагӣ ва ғафлат аст. Миёни худхоҳиву фурӯтанӣ ҳамеша зиддият вуҷуд дорад. Чунонки бо бештар шудани рӯшноӣ, зулмот аз байн меравад, бо пеш гирифтани фурӯтанӣ ва хайрхоҳӣ нисбат ба дигарон ҷои худхоҳӣ низ дар ҳаёти мо танг мешавад. Зимнан, ҷавонон ҳамчун созандагон ва ояндагони ҷомеа, ки дар навбати аввал ногузир бояд шахсияти худро бисозанд ва худро бо хислатҳои ҳамида мукаммал гардонанд, аз худхоҳӣ ва ҳар ҳисси дигари монанд ба он дурӣ ҷӯянд. Вагарна мавриди нафрину бадбинӣ қарор мегиранд.

Башир УСМОН, “ҶТ”