“Конститутсия санади воқеан таърихиву муқаддаси ҳар давлату миллат ва танзимкунандаи муносибатҳои муҳими ҷомеа мебошад. Конститутсияи мо санади ифодакунанда ва ҷавобгӯи ормону орзуи халқи Тоҷикистон аст”.
Эмомалӣ Раҳмон

Тоҷикистон пас аз он ки 9-уми сентябри соли 1991 соҳиби Истиқлолияти давлатӣ гашт, ташкил, таъсис ва қабули рукнҳои муҳими давлатӣ пеш омад. Ин ҳам дар вазъияте сурат бояд мегирифт, ки дар кишвар ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ ҷараён дошт. Хираду андешаи солим ғалаба кард ва дар солҳои аввали ин давра рукнҳои муҳими давлатдории миллӣ, ба монанди Парчам, Нишон ва Артиши миллӣ ба вуҷуд омаданд.

Яке аз масъалаҳои муҳими дигар қабули конститутсияи нав, ки ба сохти нави давлатдории миллии мо мувофиқ бошад, ба шумор мерафт. Дар даврони шӯравӣ ҳарчанд дар баробари Конститутсияи ИҶШС конститутсияҳои ҷумҳуриҳои шӯравии сотсиалистӣ амал мекард, вале дар асл кишварҳо ба Конститутсияи ягона итоат мекарданд, ки ба манфиатҳои давлатҳои тозаистиқлол, аз ҷумла Тоҷикистони соҳибистиқлол созгор набуд. Аз ин рӯ, бо соҳибихтиёр гардидан Тоҷикистон ба бӯҳрони конститутсионӣ рӯ ба рӯ шуд ва зарурати қабули конститутсияи нав пеш омад, ки бояд тамоми муносибатҳои давлатдории миллиро ба танзим дароварда метавонист.

Дар натиҷаи омӯхтани таҷрибаи таърихии таҳия ва қабули конститутсияи давлатҳои пешрафтаи демократӣ Конститутсияи Тоҷикистон таҳия шуд ва он 6 ноябри соли 1994 бо ҷонибдории кулли мардуми кишвар қабул гардид. Ба ин минвол Истиқлоли давлатии Тоҷикистон тавассути ҳамин Конститутсия аз нигоҳи ҳуқуқӣ ба расмият дароварда шуд. Роҳу равиши зиндагӣ ва тартибу усули рушди конститутсионии 22 соли пас аз қабули Конститутсия бори дигар собит намуд, ки ҳаёти сиёсӣ ва иҷтимоиву иқтисодии кишвар берун аз чорчӯбаи Конститутсия наметавонад, ки орому пурмаҳсул ҷараён гирад. Дар ин муддат дигаргуниҳои бузурги бунёдӣ ба вуқӯъ пайвастанд, ки дар таҳкими давлатдории нави миллии мо қадами ҷиддӣ ба шумор меравад. Ҳамин конститутсия имконият дод, ки Тоҷикистон ба сафи давлатҳои демократии ҷаҳони муосир ворид шавад ва ҳамчун субъекти комилҳуқуқи муносибатҳои байналмилалӣ эътироф гардад.

Дар давоми 22 сол ба Конститутсияи Тоҷикистон се маротиба тағйиру иловаҳо ворид гардидааст. Агар зарурати такмили Конститутсия дар соли 1999-ум дарёфти консепсия ва ноил шудан ба ваҳдату ризоияти умум маънидод мешавад, пас таъғйиру иловаҳо ба Конститутсия дар соли 2003-юм аҳамияти сиёсиву ҳуқуқӣ дошт. Марҳилаи сеюми ворид кардани тағйиру иловаҳо ба Конститутсия, ки 22 майи соли 2016 бо тариқи райъпурсии умумихалқӣ қабул шуд, ифодагари оғози марҳилаи нави давлатдории миллӣ мебошад. Дар таркиби ин тағйиру иловаҳо дар баробари дигар самту соҳаҳои муҳими давлатдорӣ ба ҷавонон ҳам диққати бештар дода шудааст ва барои иштироки фаъоли онҳо дар ҳаёти сиёсиву иҷтисодӣ ва иҷтимоиву фарҳангии мамлакат шароити номаҳдуд ва баробар фароҳам овардааст:

1. Қисмати муҳими тағйиру иловаҳо идомаи мантиқии пиёдашавии ҳидоятҳои бузургу стратегии Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар самти дастгирии давлатии ҷавонон аст, зеро дар тӯли солҳои соҳибистиқлолӣ мо шоҳиди ҳол ҳастем, ки чи гуна ба ҷавонон ҳамчун нерӯи бузурги созандаву бунёдкор аввалан бовар карда мешавад ва баъдан, дар асоси ин бовар дастгириҳои беназир сурат мегиранд. Замоне ба иқтидори ин нерӯ чандон таваҷҷуҳ зоҳир намегардид ва ба хуни гарми ҷавонӣ бовар набуд. Вале аз солҳои аввали ба даст овардани Истиқлол ба ҷавонон – ояндасозони давлати миллӣ таваҷҷӯҳи хос зоҳир гардида, барои тарбияи дурусти онҳо, истифодаи самараноки нерӯи ҷавонӣ қадамҳои устувор гузошта шуданд, ки имрӯзҳо мо натиҷаҳои онро мебинем. Қабули барномаҳои давлатии беҳбудбахшӣ ба раванди босуръати рушди ҳамаҷонибаи ҳаёти ҷавонон, фароҳамсозии шароит ва имкониятҳо барои таҳсили озодона дар дохил ва хориҷи кишвар ба хотири ҳамқадами замон будан, таъини онҳо ба мансабҳои масъули давлативу ҷамъиятиро метавон аз ҷумлаи чунин тадбирҳо донист;

2. Имрӯз ҷомеаи ҷаҳонро хатарҳои зиёде таҳдид мекунанд, ки терроризму экстремизм аз пурзӯртарину асосии ин хатарҳо маҳсуб мешавад. Хоҷагони онҳо, яъне кишварҳои абарқудрат аз дини ислом сӯистифода намуда, ҳадафҳои нопоки худро амалӣ кардан мехоҳанд. Чуноне ки Ҳизби мамнуи наҳзати исломии Тоҷикистон мехост чунин ҳадафҳоро дар Тоҷикистони азизамон амалӣ намояд. Тоҷикистон, мардуми тоҷик ҳамеша зидди ин гуна гурӯҳҳои тундраву ҷаллод буду ҳаст ва дар ин росто дар мавқеаш устувор мемонад. Барои асоси қонунӣ ёфтани ин андеша ва исботи мавқеи устувори Тоҷикистон дар ростои дини ислом ба Конститутсияи кишвар тағйирот ворид карда шуд, ки тибқи он минбаъд дар кишвар таъсиси ҳизби характери динидошта қатъиян манъ аст. Ин ҷасорату иродае ҳаст, ки на ҳар давлату миллат онро изҳор карда метавонад;

3. Яке аз тағйироти хеле муҳим манъ кардани душаҳрвандӣ барои мансабдорони давлатӣ мебошад. Тибқи тағйиру иловаҳои воридшуда минбаъд ҳар шаҳванде, ки дар баробари Тоҷикистон шаҳрвандии дигар кишварро соҳиб аст, наметавонад дар вазифаҳои давлатӣ фаъолият намояд. Ин талабот ба бисёр муҳим будани вазифаи давлатӣ ва амнияти давлат вобаста аст. Ин меъёрҳо талаб менамоянд, ки ҳар нафар бояд шарафу номуси миллат ва давлати худро ҳифз намояд, ба умеди хоҷагони хориҷиаш нашавад. Чуноне собиқ муовини вазири мудофиа Ҳоҷиҳалим Назарзода ба умеди хоҷагони хориҷиаш шуда, номусу шарафи ватандориашро фурӯхт, ба давлат хиёнат намуд, вале хушбахтона ба ҳадаф нарасид;
  
4. Рушди устувори Тоҷикистони азиз тақозо менамояд, ки меъёрҳои Конститутсия пайваста такмил дода шаванд. Тағйирот ба Конститутсия барои рушди бемайлони соҳаҳои сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва фарҳангии ҷомеа мусоидат мекунад. Тавре медонем, ҳадафи асосии Ҳукмати кишвар таъмини рушди устувору муттасили ҷомеа ва инкишофи бемайлони сиёсӣ, иқтисодӣ ва иҷтимоии он мебошад. Ин имкон медиҳад, ки мунтазам сатҳу сифати зиндагии мардум баланд бардошта шавад. Яъне, Конститутсия ва дигар қонунҳо догма нест, балки баробари зиндагиамон такмил дода мешавад, ки воқеиятҳоро ба таври реалӣ инъикос ва муқаррар менамоянд;

5. Конститутсия зодаи Истиқлол буда, ҳамқадами насли ҷавон аст. Аз ин рӯ, ҷавононро зарур аст, ки дар рушди кишвар боз ҳам фаъол бошанд, зиракии баланди сиёсӣ нишон диҳанд ва саҳмашонро дар таҳкиму такмили асосҳои конститутсионӣ, мукаммалу самаранок гардонидани рушди демократия бигзоранд. Чунки фароҳам овардани шароит аз як тараф масъулияти калон ҳам дорад. Ҷавонон бояд ба қадри ин дастгириҳо бирасанд ва барои ободу шукуфоии боз ҳам бештари давлати миллии хеш бо истифода аз чунин имкониятҳо талош варзида, дар амалигардии ҳадафҳои бузургу стратегии Ҳукумати мамлакат саҳми муносиб гузоранд;

6. Тағйироти аз ҳама муҳим барои ҷавонон аз синни 35 ба 30–солагӣ поён фуровардани синну соли номзад ба Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, узви Маҷлиси миллӣ, вакили Маҷлиси намояндагон, судяҳои Суди конститутсионӣ, Суди Олӣ, Суди Олии иқтисодӣ, судҳои вилоятҳо, шаҳри Душанбе мебошад. Имрӯз беш аз 70 фисади аҳолии кишварро ҷавонон ташкил медиҳанд. Яъне, тасмими ворид кардани ин тағйирот бесабаб нест. Барои эътирофи ҷавонон ҳамчун нерӯи пешбарандаи ҷомеа иродаи на ҳар нафар имкон медиҳад. Аммо Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон на танҳо ҷавононро ҳамчун нерӯи муқтадир эътироф менамоянд, балки бо онҳо ифтихор дошта, дар такя ба ҷавонон ҳадафҳои бузурги давлатдории миллиамонро амалӣ карда истодаанд. Дигар барои ҷавонон ягон маҳдудият нест. Танҳо талаб карда мешавад, ки ҳамеша ҳушёр бошанд, дониш андӯзанд, шарафу номуси шахсӣ, миллӣ ва давлатиро ҳифзу эҳтиром намоянд, нисбат ба ояндаи Ватан бетараф набошанд.

Ҳамин тариқ, метавон гуфт, ки Конститутсия на танҳо раванди рушд, балки ҷараёни ташаккули афкори сиёсии ҷомеаро муайян намуд. Имрӯз гуногунандешӣ, фаъолияти ҳизбу созмонҳои гуногун дар ҷомеа самараи ҳамон Конститутсия аст, ки мардуми тоҷик тариқи раъйпурсӣ қабул намуд ва 6-уми ноябри соли ҷорӣ аз ин сана 22 сол сипарӣ мешавад. Ин сана ба кулли ҷавонони Тоҷикистон муборак бошад!