Бо вуҷуди ҳама талошҳое, ки барои боло бардоштани сатҳи ахлоқу маънавиёти мардум равона мегардад, ҳанӯз ҳам мушоҳида мешавад, ки масъалаи ахлоқ яке аз нигаронкунандатарин масъалаҳост. Махсусан дар миёни ҷавонон.

Мутаассифона, имрӯзҳо ҳастанд ҷавононе, ки арзишҳои ахлоқиро зери по гузошта, дар ҷойҳои ҷамъиятӣ бемаърифатии худро ба намоиш мегузоранд. Бахусус, дар дохили нақлиёти мусофиркаш, ҳамарӯза ҳолатҳое дида мешавад, ки ба шаъну маънавияти мардуми тоҷик ҳеҷ гоҳ рост намеояд.

Чанд рӯз пеш Шервони Умриддин, як корбари шабакаҳои иҷтимоӣ дар саҳифаи фейсбукии худ матлаберо нашр кард, ки аз костагии ахлоқи як ҷавондухтари тоҷик хабар медиҳад.
Ӯ дар зери чанд акси гузоштааш чунин навишт, ки баъзе ҷавондухтарон аз доираи одобу ахлоқ ва шарму ҳаё то ҳадде берун рафтаанд, ки дар қолаб намеғунҷад.

- Чанд рӯз пеш шоҳиди ҳолате шудам, ки хеле дардовар буд. Тоҷикдухтари ҷавоне дар дохили тролейбуси рақами 11 бо афғонписаре лаб ба лаб ва бусобусӣ мекунад, ки ин амал ба шишаи номуси ҷомеа санг мезанад. Тамоми мардуми дар дохили нақлиёт буда, ба кору рафтори ин духтари тоҷику писари афғон лаънат мехонданд.Чанд нафаре нисбати ин духтар суханҳои пуртаъсире гуфтанд, аммо ин духтари тоҷик ҷаҳолатомез ҷавоб дод, ки “ба мо чӣ кор доред?”. Чунин рафторҳои бешармона ва бадахлоқонаи ин гуна ҷавондухтарон ба ҷомеа таъсири бад мерасонад. Падару модарони онҳо чунин вазъиятро чӣ гуна таҳаммул мекарда бошанд?–навиштааст Ш.Умриддин.

Дар шарҳҳои ин матлаб баҳси гарм сурат гирифт. Бештари истифодабарандагон ин амали ҷавондухтари тоҷикро маҳкум карда, ба Ҳукумати кишвар ва вазорату кумитаҳои дахлдор муроҷиат намуда, навиштаанд, ки нисбати чунин ҷавонон дар доираи қонунҳои амалкунанда чораҳои зарурӣ андешида шавад, то ки дигарон ин амали онҳоро такрор накунанд.

“Ростӣ, барои ман ҳамчун як ҷавон хеле аламовар аст, вақте ки ҷавондухтари тоҷикро дар чунин ҳолатҳо мебинем”, – навиштааст, Виҷдон Раҳимбеков, як корбари Фейсбук дар шарҳи маводи болозикр.

Низом Нурализода, ҷомеашинос дар мавриди ҳодисаи мазкур гуфт, ки бештари бадахлоқии ҷавонон имрӯзҳо рабт мегиранд, ба нодуруст истифода бурдани шабакаҳои интернетӣ. Дар ин гуна мавридҳо аз нигоҳи ин ҷомеашинос нақши оила ҳам зиёд эҳсос мешавад.

- Барои бархурдор гаштан аз рафтори ҷавонон бояд онҳоро дар оила ҳаматарафа назорат кард. Зеро ин мушкилро мо аз давраҳои пеш доштем, аммо кам. Барои мисол, дар ҳама давру замон ҷавонон нисбати якдигар муҳаббат доштанд, аммо бо ин атрофиёнро нороҳат намекарданд. Имрӯз бубинед, ҷавонони мо худро нишон медиҳанд, ки мо дӯстдошта дорем. Гӯё онҳо ба ҳамин одобу рафтори худ аз дигаре болотаранд,- иброз дошт ҷомеашинос.

Ба назари Низом Нурализода шароитҳое, ки насли наврас ва ҷавон имрӯз дорад, насли калонсол ҳатто орзу намекард. Пас, дар баробари ин сатҳи зеҳнӣ ва шуурнокии онҳоро бояд баланд бардошт.

“Муҳити тарбиявии онҳоро бояд солим созем. Кӯшиш кунем, барои ҷавонон барномаи тарбиявӣ ва муҳитзистиро рӯйи кор биёрем. Ҳастанд ҷавононе, ки гуфтори зебо, ахлоқи зебо ва пиндори зебо доранд, зеро онҳо барномаи тарбиявиро хуб дарк намудаанд. Фикр мекунам, ки ҳамаи ҷомеашиносон, омӯзгорон ва одамони ба фарҳанг бар онанд, ки ҳамеша бо ҷавонон дар суҳбат бошанд ва мушкилоти онҳоро бартараф кунанд”,- илова намуд ҷомеашинос.

Хеле бад аст, вақте дар ин ҳолатҳо меҳмонони хориҷӣ вориди ин нақлиёт мегарданд. Хеле бад аст, вақте тоҷикро дар чунин манзараҳо мешиносанд ва акс мебардоранд. Хеле бад аст, вақте нафаре онҳоро насиҳат кунаду онҳо ҷавоби манфӣ диҳанд. Хеле бад аст, вақте ин амали онҳоро ҳатто кӯдакону наврасони дохили нақлиёт тамошо мекунанд.