ҶАВОНОН
Ҷумъа 29 Март 2024 07:23
Дар ҷустуҷӯи хонаи иҷора будам. Аз он ки тақрибан се соат дар атрофи Сирки давлатӣ чарх мезадам, хеле хаставу аз натиҷа надодадани кор асабӣ ва ғамгин шудам. Соат як шуда буду офтоби ҷонсӯзи тобистон ҳар дам шуълаҳои оташинашро ба сӯям равона мекард. Гармӣ ончунон ба ман асар карда буд, ки дигар мадори ҷустуҷӯи хонаро надоштам ва мехостам, ҳар чи зудтар он маконро тарк кунам. Ҳамин тавр худро ба зӯр аз байни хонаҳо ба роҳи калон расонидам.
Офтоб гӯё бо ман ягон хушунати шахсӣ дошт, ки торафт нурҳои сӯзонашро бисёртар мекарду бисёртар азиятам медод. Дар ҳамон гармӣ тақрибан 10-15 дақиқаи дигар мунтазири нақлёти мусофиркаш истодам. Чун ба роҳ расидам, рафтуои мошинҳо маро азият медоданд. Бо дидани хатгарди №54 чунон хушҳол шудам, ки гӯё фариштаи наҷотам омада бошад. Зуд онро нигоҳ доштаму савор шудам.
Ба ҷои нишаст гузашта шиштаму пули роҳро дароз карда, оромона сарамро ба болои тирезаи мошин мондам ва хастаҳолона чашмонамро пӯшидам. Садои баланди пулчинак хеле нороҳатам мекард, вале мекӯшидам, то нисбати он бепарво бошаму аҳамият надиҳам. Хушбахтона, ба ҷуз аз пулчинак касе дар дохили мошин гап намезад. Чунон ором буд, ки фикр кардам, ҳама мисли ман аз хастагияшон мадори гап задан надоранд. То замоне ки садои ғалоғӯлаи чанде аз писарбачагони ба нақлиёт даромада баланд шуду чашмонамро боз намуда дидам, ки дар назди истгоҳи бозори “Султони кабир” расидаем.
Баъди каме ист, мошин дубора ба ҳаракат даромад. Садои “меҳмонон” дохили нақлиётро пахш карда буд. Онҳо ба ҳамдигар гапҳои қабеҳ мезаданду шӯхиҳои ноҷо мекарданд. Гӯё танҳо бошанду касе онҳоро намешунида бошад, тамоман эҳтироми худу дигар мусофиронро намедонистанд. Ба назар мерасид, ки ин ҳолат натанҳо ман, балки мусофирони дигарро низ нороҳат намуда буд. Садои баланду ҳарфҳои қабеҳашон ҳар лаҳза маҷбур месохт, ки мусофирон бо ҳайрат ба онҳо нигаранд ва аз муносибату рафторашон эътироз намоянд. Ҳамин дам буд, ки тоқати марди миёнасол тоқ шуду бо ғазаб ба онҳо муроҷиат кард: “Наход одам дар ҷои ҷамъиятӣ чунин рафтор кунад? Каме худро эҳтиром кунед. Айб аст! Худатон танҳо не ку?!” Яке аз он ҷавонон зудҷавобӣ карда, гӯё ба ҳама хитоб карда бо садои баланд гуфт: “Ҷои ҷамъиятӣ гуфта, дигар садоямонро набарорем?”
Баъди насиҳати мард, мисле ки дигарон ҳам ҷуръат пайдо карданд. Зани миёнасоле ба суҳбат ҳамроҳ шуда овоз баровард: “Гап задан, албатта мумкин аст, вале роияи одоб шарти аввал аст. Хуб мешуд, ки оромтару бо садои паст, бе истифодаи ҳақорату гапҳои қабеҳ байни ҳам гап мезадед. Ин ҷо нафарони аз шумо калон нишастаанд. Ҳамсоли падару модари шумоянд. Оё шумо дар назди волидонатон чунин беэҳтиромиро раво мебинед? Чунин бадгӯиҳо мекунед? Магар айб нест, ки шумо ба ҷои омӯхтан бадгӯӣ мекунед? Ҳайфи он неруе, ки дар шумост!”
Баъди ин қадар насиҳат чунин ба назар расид, ки он зан ба гӯши кар афсона хонда бошад. Парвое накарда, сухани занро яке аз писарон бурид: “Шуд, фаҳмидем. Ин гапҳоро муаллимаамон ҳам даҳҳо бор гуфта буданд. Боз шумо так-рор накунед. Мо, худамон бе ин ҳам ин гапҳоро медонем...”
Ин муколама ҳар нафарро ба фикр водор месозад. Имрӯзҳо баъзе аз ҷавонони мо ҳатто ҳавсалаи насиҳат гӯш карданро надоранд. Агарчи кам нестанд, ҷавононе, ки беҳтарин ва хубтарин одобу рафторро дар худ талқин мекунанд, вале он ҷавононе ҳам кам нестанд, ки бо рафторҳои нохуби худ дар ҷойҳои ҷамъиятӣ латма ба ҳама арзишҳо мезананд. Барои он ки вақташон хуш гузарад, фикри касеву чизеро намекунанд. Дар куҷое набошанд, ҳар чи дилашон хост, онро мекунанд. Қобили таъкид аст, ки ин масъала таваҷҷуҳи ҳамешагӣ мехоҳад. Хусусан волидон бояд ҳамеша дар роҳи тарбияи фарзандонашон саъй намоянд ва онҳоро дар беҳтарин намуда тарбия ва ба воя расонанд. Хушбахтона дар кишвар Қонун “Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд” дар роҳи ҳалли ин мушкилӣ ҳамарӯза мусоидати калон менамояд.
Ҷумъагул НАЗРУЛЛОЗОДА,
коромӯзи “ҶТ”
Офтоб гӯё бо ман ягон хушунати шахсӣ дошт, ки торафт нурҳои сӯзонашро бисёртар мекарду бисёртар азиятам медод. Дар ҳамон гармӣ тақрибан 10-15 дақиқаи дигар мунтазири нақлёти мусофиркаш истодам. Чун ба роҳ расидам, рафтуои мошинҳо маро азият медоданд. Бо дидани хатгарди №54 чунон хушҳол шудам, ки гӯё фариштаи наҷотам омада бошад. Зуд онро нигоҳ доштаму савор шудам.
Ба ҷои нишаст гузашта шиштаму пули роҳро дароз карда, оромона сарамро ба болои тирезаи мошин мондам ва хастаҳолона чашмонамро пӯшидам. Садои баланди пулчинак хеле нороҳатам мекард, вале мекӯшидам, то нисбати он бепарво бошаму аҳамият надиҳам. Хушбахтона, ба ҷуз аз пулчинак касе дар дохили мошин гап намезад. Чунон ором буд, ки фикр кардам, ҳама мисли ман аз хастагияшон мадори гап задан надоранд. То замоне ки садои ғалоғӯлаи чанде аз писарбачагони ба нақлиёт даромада баланд шуду чашмонамро боз намуда дидам, ки дар назди истгоҳи бозори “Султони кабир” расидаем.
Баъди каме ист, мошин дубора ба ҳаракат даромад. Садои “меҳмонон” дохили нақлиётро пахш карда буд. Онҳо ба ҳамдигар гапҳои қабеҳ мезаданду шӯхиҳои ноҷо мекарданд. Гӯё танҳо бошанду касе онҳоро намешунида бошад, тамоман эҳтироми худу дигар мусофиронро намедонистанд. Ба назар мерасид, ки ин ҳолат натанҳо ман, балки мусофирони дигарро низ нороҳат намуда буд. Садои баланду ҳарфҳои қабеҳашон ҳар лаҳза маҷбур месохт, ки мусофирон бо ҳайрат ба онҳо нигаранд ва аз муносибату рафторашон эътироз намоянд. Ҳамин дам буд, ки тоқати марди миёнасол тоқ шуду бо ғазаб ба онҳо муроҷиат кард: “Наход одам дар ҷои ҷамъиятӣ чунин рафтор кунад? Каме худро эҳтиром кунед. Айб аст! Худатон танҳо не ку?!” Яке аз он ҷавонон зудҷавобӣ карда, гӯё ба ҳама хитоб карда бо садои баланд гуфт: “Ҷои ҷамъиятӣ гуфта, дигар садоямонро набарорем?”
Баъди насиҳати мард, мисле ки дигарон ҳам ҷуръат пайдо карданд. Зани миёнасоле ба суҳбат ҳамроҳ шуда овоз баровард: “Гап задан, албатта мумкин аст, вале роияи одоб шарти аввал аст. Хуб мешуд, ки оромтару бо садои паст, бе истифодаи ҳақорату гапҳои қабеҳ байни ҳам гап мезадед. Ин ҷо нафарони аз шумо калон нишастаанд. Ҳамсоли падару модари шумоянд. Оё шумо дар назди волидонатон чунин беэҳтиромиро раво мебинед? Чунин бадгӯиҳо мекунед? Магар айб нест, ки шумо ба ҷои омӯхтан бадгӯӣ мекунед? Ҳайфи он неруе, ки дар шумост!”
Баъди ин қадар насиҳат чунин ба назар расид, ки он зан ба гӯши кар афсона хонда бошад. Парвое накарда, сухани занро яке аз писарон бурид: “Шуд, фаҳмидем. Ин гапҳоро муаллимаамон ҳам даҳҳо бор гуфта буданд. Боз шумо так-рор накунед. Мо, худамон бе ин ҳам ин гапҳоро медонем...”
Ин муколама ҳар нафарро ба фикр водор месозад. Имрӯзҳо баъзе аз ҷавонони мо ҳатто ҳавсалаи насиҳат гӯш карданро надоранд. Агарчи кам нестанд, ҷавононе, ки беҳтарин ва хубтарин одобу рафторро дар худ талқин мекунанд, вале он ҷавононе ҳам кам нестанд, ки бо рафторҳои нохуби худ дар ҷойҳои ҷамъиятӣ латма ба ҳама арзишҳо мезананд. Барои он ки вақташон хуш гузарад, фикри касеву чизеро намекунанд. Дар куҷое набошанд, ҳар чи дилашон хост, онро мекунанд. Қобили таъкид аст, ки ин масъала таваҷҷуҳи ҳамешагӣ мехоҳад. Хусусан волидон бояд ҳамеша дар роҳи тарбияи фарзандонашон саъй намоянд ва онҳоро дар беҳтарин намуда тарбия ва ба воя расонанд. Хушбахтона дар кишвар Қонун “Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд” дар роҳи ҳалли ин мушкилӣ ҳамарӯза мусоидати калон менамояд.
Ҷумъагул НАЗРУЛЛОЗОДА,
коромӯзи “ҶТ”
Эзоҳи худро нависед