Илму ҳунаромӯзӣ инсонро ба сӯи саодат мебарад. Ниёгони мо, аз ҷумла олимону фозилон бо каломи судманди хеш, ки имрӯз низ раҳнамои оламиён аст, мардумро ба илму ҳунаромӯзӣ даъват намудаанд. Масалан, шоири маъруф Саъдии Шерозӣ бо нигоштаҳояш одамонро ба донишу ҳунаромӯзӣ раҳнамун месохт. Саъдӣ тӯли 30 соли сафар ба ақсои олам, бо аҳли илму ҳунар ҳамнишину ҳамсуҳбат гардида, донишу ҳунар омӯхт. Он чӣ дар ин бора диду бишнид, дар осори гаронбаҳои хеш “Бӯстон” ва “Гулистон” ҷамъ овард ва ояндагонро барои омӯзиш талқин намуд. Саъдии бузургвор дар “Гулистон”-и хеш бобати мавзӯи андӯхтани илму ҳунар бисёр панду андарзҳои пурмазмун меорад:

Чу хоҳӣ, ки номат бимонад ба ҷой,
Писарро хирадмандӣ омӯзу рой.
Хирадманду парҳезгораш бидор,
Агар дӯст дорӣ, ба нозаш мадор.

Саъдӣ дар қитъаи зер таъкид менамояд, ки волидайн бояд нахуст ба фарзанд дониш омӯзанд, он гоҳ хиради ӯ сайқал ёфта, шахси меҳнатдӯсту инсондӯст ба воя мерасад. Шоири хушбаён дар илму ҳунаромӯзии шогирд мақоми устодро низ шоиста ва арзишманд меҳисобад ва ҳатто ҷабри устодро аз меҳри падар воло медонад.

Бобати омӯхтани илму ҳунар Саъдӣ дар “Гулистон” ҳикояҳои зиёде оварда, фикри хешро бо пораҳои назмӣ ҳам ҷамъбаст намудааст. Масалан, ҳикояти зерро бигирем:

“Ҳакиме писаронро панд ҳамедод, ки ҷонони падар, ҳунар омӯзед, ки мулку давлати дунё эътимодро нашояд ва симу зар дар сафар бар маҳали хатар аст. Ё дузд ба як бор бибарад, ё хоҷа ба тафориқ бихӯрад. Аммо ҳунар чашмаи зоянда аст ва давлати поянда. Ва агар ҳунарманд аз давлат биафтад, ғам набошад, ки ҳунар дар айни худ давлат аст. Ҳар ҷо, ки равад, қадр бинаду бар садр нишинад ва беҳунар луқма чинаду сахтӣ бинад”.

Саъдӣ бо овардани ин ҳикоят мардумро ба ҳунаромӯзӣ даъват намуда таъкид менамояд, ки каси соҳибҳунар ҳама ҷо азизу муътабар аст. Ба ақидаи Саъдӣ бояд илму амал бо ҳам робитаи ҷудонопазир дошта бошанд. Олими беамалро шоир ба чорпое монанд мекунад, ки болояш китоб гузоштаанду ӯ ин борро бар дӯш дорад:

Илм чандон, ки бештар хонӣ,
Чун амал дар ту нест, нодонӣ.
На муҳаққиқ бувад, на донишманд,
Чорпое, бар ӯ китобе чанд.

Суханҳои пурмаънии Саъдӣ имрӯз низ аҳамияти хешро гум накарда, ҳар як инсони комилро баҳри андӯхтани илму ҳунар ва дарёфти зиндагии шоиста ҳидоят менамоянд. Алалхусус, насли ҷавонро бар он талқин мекунанд, ки паи омӯзишу ҳунар гарданд. Зеро он чи ки дар тӯли ҳаёт эшонро дархур мегардад, ҳунар аст.

Мавҷуда АБДУВОҲИДОВА, омӯзгори литсейи №2 барои хонандагони болаёқати шаҳри Душанбе