ҶАВОНОН
Шанбе 20 Апрел 2024 01:37
Рӯзҳои 22-23 июни соли равон дар Донишгоҳи давлатии Данғара форуми байналмилалии ҷавонон баргузор мегардад. Форуми мазкур “Идораи вақт ва муваффақияти ҳаёт дар асри ХXI” унвон гирифтааст, ки дар он хоҳишмандон – донишҷӯён, олимони ҷавон ва пажӯҳишгарон метавонанд иштирок ва суханронӣ намоянд.
Дар ин ҳамоиши сатҳи ҷумҳуриявӣ масоили гуногун, вобаста ба дастовардҳои ҷавонон дар шароити ҷаҳонишавӣ, ҳамкориҳои ҷавонони тоҷик бо ҳамтоёни хориҷии хеш, рушди соҳибкорӣ миёни ҷавонон ва ғайра муҳокима мегардад. Ҳамоиши мазкур бо ташаббуси Донишгоҳи давлатии Данғара дар ҳамкорӣ бо Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон роҳандозӣ шуда, иштироки ҷавонони фаъол аз кишварҳои гуногун бо истифода аз технологияҳои фосилавӣ дар назар аст.
Перомуни ташкилу баргузории форум ва нақши ҷавонон дар татбиқи сиёсати давлатии ҷавонон суҳбате доштем бо ректори Донишгоҳи давлатии Данғара Шоҳиён Нуралӣ Набот, ки фишурдаи онро пешкаши хонандагони азиз мегардонем.
- Устоди муҳтарам, аз форуме, ки доир мегардад, чиро интизор шудан мумкин аст?
- Агар мо аз нуқтаи назари эътимоднокӣ ва пойдории давлат, пешравии инноватсионии ҳар як кишвар назар афканем, нақши ҷавонон беназир аст. Аз ҳамин ҷиҳат Асосгузори Сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соли 2017-ро “Соли ҷавонон” эълон намуданд, ки ғояи ташкил намудани форум аз соли сипаригардида сарчашма мегирад. Бузургони мо дар бораи қадр кардани вақт таъкидҳои зиёде кардаанд, ки ҳамаи онҳо дар шакли панду андарз то ба мо омада расидааст. Яке аз мақсадҳои ҳамоиш пеш аз ҳама саҳме дар тарбияи ҷавонон дар рӯҳияи худшиносӣ, баланд бардоштани нуфузи донишҷӯ ҳамчун заминаи боэътимоди идораи ақлҳо ва донишҳо дар ҷомеа мебошад.
Форуми “Идораи вақт ва муваффақияти ҳаёт дар асри XХI” водор месозад, ки ҷавон назди худ мақсад гузорад ва фикр кунад, ки оянда корфармо аз вай чиро интизор аст. Мо бовар дорем, ки ин форум барои ташаккулёбии ҷавонон ёрӣ мерасонад.
- Ҷавононро ояндасози миллат мегӯянд, мушаххасан гуфта метавонед, ки ҷавонони мо дар кадом самти фаъолияти иҷтимоии кишвар нақши назаррас доранд?
- Қарни ХХI асри омӯзиши навгониҳо ва татбиқи онҳост. Моро зарур аст, ки технологияҳои ҷаҳониро дар сатҳи баланд омӯзем ва дар самтҳои фаъолияти иқтисодиёти кишвар татбиқ намоем. Нерӯи ақлонии ҷавонон имкони бештари қабул ва азхудкунии иттилову навгониҳоро дорад, аз ҳамин хотир дар тамоми давлатҳои ҷаҳон ба онҳо бештар такя мекунанду ояндаи миллату давлатро ба онҳо мебинанд. Хушбахтона, имрӯз фаъолияти ҷавонони кишварамон дар як марҳилаи кӯтоҳ дар самтҳои гуногун ба назар мерасад, ки ин ҳама шаҳодат аз сиёсати маорифпарваронаи Пешвои миллат гувоҳӣ медиҳад.
- Рушди фаъолияти соҳибкории ҷавонон чӣ тавр мактаби комёбиҳо барои эшон шуда метавонад?
- Шартнома ин сармоягузорӣ ба нерӯи инсонист. Донишҷӯёне ҳастанд, ки тариқи шартнома ва қисмате тариқи ройгон таҳсил мекунанд. Барои ҳар як ҷавон падару модар сармоягузорӣ мекунад, ба умеде ки дар оянда фарзанд соҳиби касбу ҳунар гардад. Дар ин асос мо “Биржаи озоди меҳнат ва рушди фаъолияти соҳибкории донишҷӯён”-ро ташкил намудем, ки ба донишҷӯ имкони дар як вақт ҳам таҳсил намудан, ҳам асрори соҳибкориро омӯхтан ва дороии молиявии аввалини ҳаёти худро ба даст оварданро омӯзад. Кӯшиш карда истодаем, ки ҷавонон дар баробари таҳсил на танҳо дар шаҳр, балки дар деҳаҳои дурдаст низ корхонаҳои хурдро таъсис диҳанд, ки ин асоси мактаби комёбиҳои онҳо мегардад. Боиси хушнудист, ки аз замони таъсиси биржаи номбурда зиёда аз 300 донишҷӯи мо дар баробари таҳсил асосҳои соҳибкориро омӯхтанд ва дороии аввалини молиявии худро ба даст оварданд. Ин ба онҳо имкон дод, ки дар супоридани шартномаҳои донишгоҳ ба падару модари худ ёрӣ расонанд. Ин таҷриба нишон медиҳад, ки агар ба ҷавонон мафҳуми соҳибкорӣ аз нуқтаи назари саҳм гузоштан ба пешварии зиндагии шоиста фаҳмонида шавад, ҷавонон дар баробари зиндагии худро ба шакли дуруст даровардан, инчунин барои ободонии кишвар саҳм мегузоранд. Нақша дорем ин иқдомро дар сатҳи маҳал низ роҳандозӣ кунем. Барои ин моро зарур аст, ки аз ҳаёту фаъолияти он ҷавонони маҳал, ки гӯшаеро обод, ниҳолеро парвариш мекунанд ва ба буҷаи оилаи худ маблағи ночизе ҳам бошад ворид месозанд, филмномаҳо омода кунем, ки барои дигарон намунаи ибрат шавад ва дар баробари маблағи бо меҳнат ба даст овардаи худ, инчунин соҳиби грантҳои Биржаи озоди меҳнат ва рушди фаъолияти соҳибкории донишҷӯён гардад.
- Аз нигоҳи Шумо ҷавонон маблағи бадастовардаашонро то куҷо самаранок истифода бурда метавонанд?
- Он донишҷӯёне, ки дар баробари таҳсил ба соҳибкорӣ машғуланд, барои онҳо дарёфти як сомонӣ арзиши бузург дорад. Мушкил дар он аст, ки аксар ҷавононе, ки вақти худро ҳангоми таҳсил бе ягон машғулиятҳои иловагӣ мегузаронанд, баъди хатми донишгоҳ ба корхонаҳо рафта кор намекунанд ва сабабашро дар кам будани маош медонанд. Дар доираи ҳамин форум мо идораи дороиҳои фардӣ барои расидан ба саодатмандии ҳаётро ба роҳ мондаем, ки ба ҷавонон роҳҳои осони он фаҳмонида мешавад ва дар замири онҳо ифтихормандӣ аз дарёфти 1, 3 ва 5 сомонӣ бедор карда шавад. Инро мо ба шакли фанни таълимӣ зери номи “Рақобатпазирӣ ва худташаккулёбии шахсӣ” ба роҳ мондаем. Дар асоси фанни мазкур донишҷӯ бояд фикр кунад, ки “агар хоҳӣ миллионер бошӣ, мисли миллионер фикр намо”...
Мақсади ташкили чунин форумҳо аз он иборат аст, ки мо бояд дар якҷоягӣ ба ҷавонон алифбои дарёфти дороии аввалини зиндагиро ёбем. Худро нотавон ҳис кардан, дилмонда шудан аз маоши кам, солҳо ба коре машғул нашудан ин мушкилоти ҷавонон аст, ки аз тариқи чунин форумҳо бояд бартараф карда шаванд. Тибқи нақша мо форумро давоми 3 сол аз сатҳи шаҳр то ба сатҳи маҳал бояд барорем. Манзур дар ҳар як кӯчаву маҳалла ҳам ҷавонон бояд роҳҳои ба даст овардани маблағ ва истифодаи самараноки онро ёд гиранд. Мирсаид Миршакар агар “Қишлоқи тиллоӣ”-ро дар хаёл оварда бошад, имрӯз моро зарур аст, ки бо такя ба ҷавонон ин дарахти орзуи шоири шинохтаро ба “деҳаи дилрабои воқеи” амалӣ гардонем. Боиси қаноатмандист, ки дар донишгоҳ аз соли таҳсили гузашта якумин донишҷӯёнро аз рӯи ихтисоси “сохтмони деҳот ва беҳсозии муҳит” ба донишгоҳ қабул намудем, ки онҳо дар як соли таҳсил зиёда аз 30 лоиҳаи назардиди нави деҳаҳоро пешниҳод намуданд, ки дар доираи форум аксарияти онҳо хоҳанд шуд. Чунин омодагии донишҷӯён заминаи боэътимоди дар амал татбиқ намудани масъалагузориҳои Пешвои муаззами миллат оид ба таҷлили 30-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз нигоҳи навсозиҳои деҳот мебошад. Мо ният дорем, ки барои расидан ба ҳадафи мазкур новобаста аз ихтисос ва равияҳои фарогирии таҳсил ҳайати муваффақи донишҷӯёнро ба шаҳру ноҳияҳо ҳамчун “дастаи донишҷӯёни созанда” фиристем то ки ҳар яки онҳо дар рушди инноватсионии кишвар саҳм гузошта тавонанд. Аз ин нуқтаи назар мо бояд дар мафкураи донишҷӯ эҳсоси онро, ки “таҳсил дар донишгоҳ ин гузашти фиреби вақт нест” ва дар баробари гирифтани донишҳои зарурӣ, инчунин замони лоиҳакашии нақшаи зиндагии шоиста низ мебошад.
- Татбиқи сиёсати давлатии ҷавонон дар донишгоҳ чи гуна ба роҳ монда шудааст ва ин сиёсати пешгузошта Шуморо қаноатманд мекунад?
- Ин саволест, ки бояд аз худи ман сар карда то охирин корманди донишгоҳ ҳар рӯз бояд ба худ диҳад. Мо дар доираи татбиқи сиёсати давлатии ҷавонон ҳафт талаботи рақобатпазирии донишҷӯро муайян кардем ва дар банди якуми он навишта шудааст, ки таҳсил дар донишгоҳ ин фиреби гузашти вақт нест. Ин донишҷӯро водор месозад, ки бо ҳама дастгириҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат бояд ба дониш ва созандагии худ ҷавоб гардонад. Дар донишгоҳи мо ҷавонон аз 45 шаҳру ноҳия таҳсил доранд ва дар доираи сиёсати давлатии ҷавонон мақсади аввалиндараҷаи мо ин дарки ваҳдати миллӣ аз ҷониби донишҷӯ, муттаҳид кардану дар рӯҳияи баланди ватандӯстӣ тарбия намудани онҳо мебошад. Вақте донишҷӯёни мо худро як фарди муҳими ҷомеаи кишвар ҳисобида, пешравии давлатро барои худ шарафмандӣ донанд, пас мо худро қаноатманд меҳисобем.
- Дар самти татбиқи сиёсати давлатии ҷавонон кадом камбудиҳо вуҷуд доранд ва ҷиҳати бартараф намудани онҳо чи чораҳо андешида мешавад?
- Дар замири донишҷӯён имрӯз бовар надоштан ба худ эҳсос мешавад. Онҳо баъди интихоби касб тариқи Маркази миллии тестӣ бояд дар замирашон боварӣ ба худ ва худтарбиянамоиро бештар зинда гардонанд. Ин давраест, ки ҷавон аз оғӯши падару модар берун мешавад ва бояд устувор бошад. Барои устувор қадам задану устувор иқдомеро роҳандозӣ кардан ба худ бовар доштан нақши калон мебозад, ки мутаассифона дар мафкураи аксар ҷавонон ин ҷой дорад. Мо нақша дорем, ки худпурсӣ, худташаккулдиҳӣ ва дар ҷомеа худро шахси зарурӣ шумориданро дар замири ҷавонон бештар намоем. Барои ин моро зарур аст, ки корро аз мактабҳои миёна оғоз кунем. Пешравии ҳаётро шахс бояд аз чи гуна дур намудани мушкилиҳо бинад, на дар он пайроҳае, ки доим муваффақият дорад. Ҳар гуна муваффақият дар худ душворӣ дорад, ки ҷавонон бояд инро дарк кунанд ва барои бартараф намудани мушкилот ҳамеша омода бошанд. Ин асоси кори мост.
Тоҷикистони азизи мо аз мактаби созандагию шарафмандӣ, ҷасоратмандию хирадмандии сиёсии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои муаззами миллат ифтихор менамояд, чунки ин намунаи ибрат ба ҷаҳониён гардидааст. Ба қадри ана ҳамин зинаҳои таърихӣ бо муваффақият расидан ва онро омӯхтану паҳн намудан, ба насли оянда поку беолоиш расонидан - ин аз зиракии сиёсии ҷавонон вобастагии калон дорад. Маҳз ба ҳамин хотир дар Донишгоҳи давлатии Данғара Парламенти донишҷӯён таҳти унвони “Омӯзиши асрори муваффақият, сифатҳои пешвоии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар раванди ҳифзи манфиатҳои миллӣ ва рушди инноватсионии кишвар”, ташкил гардидааст ва дар асоси он дар ҳамаи зинаҳои таҳсил озмунҳои озод, дарсҳои тарбиявӣ ва маҳфилҳои рушди зеҳнии донишҷӯён ташкил гардидаанд. Шукронаи Истиқлолият, ки имрӯз ҷавонони мо ин мафҳумҳоро дарк намуда истодаанд ва пайравони сиёсати сулҳпарваронаи Пешвои миллат мебошанд.
- Дар донишгоҳ кадом корҳои дигаре ба нақша гирифта шудаанд, ки метавонад дар оянда мавзӯи форум бошад?
- Тибқи қарори Шӯрои олимони Донишгоҳи давлатии Данғара соли таҳсили 2018-2019 “Соли донишҷӯ ва баланд бардоштани мақому манзалати омӯэгор дар раванди татбиқи навгониҳои педагогӣ эълон гардидааст. Дар доираи пешниҳоди мазкур, донишгоҳ ният дорад, ки донишҷӯён тавонанд дар ҳамкорӣ бо хонандагони муассисаҳои ТМУ, коллеҷҳо, гимназияҳо ва дигар марказҳои рушди зеҳнӣ лоиҳаҳои эҷодӣ ва инноватсионӣ таҳия намоянд, ба омӯзгороне, ки бо донишҷӯён дарси адаб ва донишҳои гуногун омӯхтаанд, татбиқи технологияҳои навинро ёрӣ расонанд, маҳфилҳои забономӯзӣ ва технологияи компютериро ташкил намоянд, барои ёрӣ ба падару модар аҳдномаи якҷояи пешравии ҳаётро амалӣ созанд, нақшаи зебосозӣ ва беҳсозии деҳотро, натанҳо пешниҳод намоянд, балки кори курсӣ ва дипломӣ иҷро намоянд, инчунин тавонанд гӯшаеро дар доираи имкониятҳо обод созанд, нуқтаи рушди соҳибкориро ташкил диҳанд (сартарошхона, кошонаи ҳусн, коркарди меваҷот, маркази мӯди нави либосҳо, таъмири техникаи компютерӣ ва дигар фаъолият).
Вобаста ба муваффақияти донишҷӯён ректорати донишгоҳ ҷоизаҳои махсус ва инчунин холҳои ҳавасмадгардонӣ зимни натиҷагирӣ аз сессияҳои имтиҳониро ба нақша гирифтааст ва омӯзгорону роҳбарияти донишгоҳ боварӣ дорад, ки ин иқдом ба рӯҳияи созандагӣ, ифтихор аз ватандорӣ, худташаккулёбии донишҷӯён ва дарёфти ҷои кор дар бозори озоди меҳнат мусоидат хоҳад кард.
-Дар охир ба ҷавонон чӣ гуфтаниҳо доред?
- Ба ҷавонон мегуфтам, ки “ҳамеша ба пеш - ба сӯи муваффақиятҳои беназир бояд ҳаракат намуд” ва дар ҳаёт доимо завқманду ва аз ҳама муҳимаш болидахотир бошанд, ба худ бовари дошта бошанд, омодаи заҳмат кашидану ба муваффақият расидан бошанд он чи ки бузургони ҷаҳон, аз он ҷумла, Симона де Бовуар - нависандаи фаронсавӣ файласуф фармудааст: Ҳаёти худро маҳз ҳамин рўз тағйир диҳед, ба умеди оянда нашавед. Ба фаъолият бе ягон дермонӣ шуруъ намоед. Шахс доно ба дунё намеояд, одам барои доно шудан заҳмат мекашад!
Дар ин ҳамоиши сатҳи ҷумҳуриявӣ масоили гуногун, вобаста ба дастовардҳои ҷавонон дар шароити ҷаҳонишавӣ, ҳамкориҳои ҷавонони тоҷик бо ҳамтоёни хориҷии хеш, рушди соҳибкорӣ миёни ҷавонон ва ғайра муҳокима мегардад. Ҳамоиши мазкур бо ташаббуси Донишгоҳи давлатии Данғара дар ҳамкорӣ бо Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон роҳандозӣ шуда, иштироки ҷавонони фаъол аз кишварҳои гуногун бо истифода аз технологияҳои фосилавӣ дар назар аст.
Перомуни ташкилу баргузории форум ва нақши ҷавонон дар татбиқи сиёсати давлатии ҷавонон суҳбате доштем бо ректори Донишгоҳи давлатии Данғара Шоҳиён Нуралӣ Набот, ки фишурдаи онро пешкаши хонандагони азиз мегардонем.
- Устоди муҳтарам, аз форуме, ки доир мегардад, чиро интизор шудан мумкин аст?
- Агар мо аз нуқтаи назари эътимоднокӣ ва пойдории давлат, пешравии инноватсионии ҳар як кишвар назар афканем, нақши ҷавонон беназир аст. Аз ҳамин ҷиҳат Асосгузори Сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соли 2017-ро “Соли ҷавонон” эълон намуданд, ки ғояи ташкил намудани форум аз соли сипаригардида сарчашма мегирад. Бузургони мо дар бораи қадр кардани вақт таъкидҳои зиёде кардаанд, ки ҳамаи онҳо дар шакли панду андарз то ба мо омада расидааст. Яке аз мақсадҳои ҳамоиш пеш аз ҳама саҳме дар тарбияи ҷавонон дар рӯҳияи худшиносӣ, баланд бардоштани нуфузи донишҷӯ ҳамчун заминаи боэътимоди идораи ақлҳо ва донишҳо дар ҷомеа мебошад.
Форуми “Идораи вақт ва муваффақияти ҳаёт дар асри XХI” водор месозад, ки ҷавон назди худ мақсад гузорад ва фикр кунад, ки оянда корфармо аз вай чиро интизор аст. Мо бовар дорем, ки ин форум барои ташаккулёбии ҷавонон ёрӣ мерасонад.
- Ҷавононро ояндасози миллат мегӯянд, мушаххасан гуфта метавонед, ки ҷавонони мо дар кадом самти фаъолияти иҷтимоии кишвар нақши назаррас доранд?
- Қарни ХХI асри омӯзиши навгониҳо ва татбиқи онҳост. Моро зарур аст, ки технологияҳои ҷаҳониро дар сатҳи баланд омӯзем ва дар самтҳои фаъолияти иқтисодиёти кишвар татбиқ намоем. Нерӯи ақлонии ҷавонон имкони бештари қабул ва азхудкунии иттилову навгониҳоро дорад, аз ҳамин хотир дар тамоми давлатҳои ҷаҳон ба онҳо бештар такя мекунанду ояндаи миллату давлатро ба онҳо мебинанд. Хушбахтона, имрӯз фаъолияти ҷавонони кишварамон дар як марҳилаи кӯтоҳ дар самтҳои гуногун ба назар мерасад, ки ин ҳама шаҳодат аз сиёсати маорифпарваронаи Пешвои миллат гувоҳӣ медиҳад.
- Рушди фаъолияти соҳибкории ҷавонон чӣ тавр мактаби комёбиҳо барои эшон шуда метавонад?
- Шартнома ин сармоягузорӣ ба нерӯи инсонист. Донишҷӯёне ҳастанд, ки тариқи шартнома ва қисмате тариқи ройгон таҳсил мекунанд. Барои ҳар як ҷавон падару модар сармоягузорӣ мекунад, ба умеде ки дар оянда фарзанд соҳиби касбу ҳунар гардад. Дар ин асос мо “Биржаи озоди меҳнат ва рушди фаъолияти соҳибкории донишҷӯён”-ро ташкил намудем, ки ба донишҷӯ имкони дар як вақт ҳам таҳсил намудан, ҳам асрори соҳибкориро омӯхтан ва дороии молиявии аввалини ҳаёти худро ба даст оварданро омӯзад. Кӯшиш карда истодаем, ки ҷавонон дар баробари таҳсил на танҳо дар шаҳр, балки дар деҳаҳои дурдаст низ корхонаҳои хурдро таъсис диҳанд, ки ин асоси мактаби комёбиҳои онҳо мегардад. Боиси хушнудист, ки аз замони таъсиси биржаи номбурда зиёда аз 300 донишҷӯи мо дар баробари таҳсил асосҳои соҳибкориро омӯхтанд ва дороии аввалини молиявии худро ба даст оварданд. Ин ба онҳо имкон дод, ки дар супоридани шартномаҳои донишгоҳ ба падару модари худ ёрӣ расонанд. Ин таҷриба нишон медиҳад, ки агар ба ҷавонон мафҳуми соҳибкорӣ аз нуқтаи назари саҳм гузоштан ба пешварии зиндагии шоиста фаҳмонида шавад, ҷавонон дар баробари зиндагии худро ба шакли дуруст даровардан, инчунин барои ободонии кишвар саҳм мегузоранд. Нақша дорем ин иқдомро дар сатҳи маҳал низ роҳандозӣ кунем. Барои ин моро зарур аст, ки аз ҳаёту фаъолияти он ҷавонони маҳал, ки гӯшаеро обод, ниҳолеро парвариш мекунанд ва ба буҷаи оилаи худ маблағи ночизе ҳам бошад ворид месозанд, филмномаҳо омода кунем, ки барои дигарон намунаи ибрат шавад ва дар баробари маблағи бо меҳнат ба даст овардаи худ, инчунин соҳиби грантҳои Биржаи озоди меҳнат ва рушди фаъолияти соҳибкории донишҷӯён гардад.
- Аз нигоҳи Шумо ҷавонон маблағи бадастовардаашонро то куҷо самаранок истифода бурда метавонанд?
- Он донишҷӯёне, ки дар баробари таҳсил ба соҳибкорӣ машғуланд, барои онҳо дарёфти як сомонӣ арзиши бузург дорад. Мушкил дар он аст, ки аксар ҷавононе, ки вақти худро ҳангоми таҳсил бе ягон машғулиятҳои иловагӣ мегузаронанд, баъди хатми донишгоҳ ба корхонаҳо рафта кор намекунанд ва сабабашро дар кам будани маош медонанд. Дар доираи ҳамин форум мо идораи дороиҳои фардӣ барои расидан ба саодатмандии ҳаётро ба роҳ мондаем, ки ба ҷавонон роҳҳои осони он фаҳмонида мешавад ва дар замири онҳо ифтихормандӣ аз дарёфти 1, 3 ва 5 сомонӣ бедор карда шавад. Инро мо ба шакли фанни таълимӣ зери номи “Рақобатпазирӣ ва худташаккулёбии шахсӣ” ба роҳ мондаем. Дар асоси фанни мазкур донишҷӯ бояд фикр кунад, ки “агар хоҳӣ миллионер бошӣ, мисли миллионер фикр намо”...
Мақсади ташкили чунин форумҳо аз он иборат аст, ки мо бояд дар якҷоягӣ ба ҷавонон алифбои дарёфти дороии аввалини зиндагиро ёбем. Худро нотавон ҳис кардан, дилмонда шудан аз маоши кам, солҳо ба коре машғул нашудан ин мушкилоти ҷавонон аст, ки аз тариқи чунин форумҳо бояд бартараф карда шаванд. Тибқи нақша мо форумро давоми 3 сол аз сатҳи шаҳр то ба сатҳи маҳал бояд барорем. Манзур дар ҳар як кӯчаву маҳалла ҳам ҷавонон бояд роҳҳои ба даст овардани маблағ ва истифодаи самараноки онро ёд гиранд. Мирсаид Миршакар агар “Қишлоқи тиллоӣ”-ро дар хаёл оварда бошад, имрӯз моро зарур аст, ки бо такя ба ҷавонон ин дарахти орзуи шоири шинохтаро ба “деҳаи дилрабои воқеи” амалӣ гардонем. Боиси қаноатмандист, ки дар донишгоҳ аз соли таҳсили гузашта якумин донишҷӯёнро аз рӯи ихтисоси “сохтмони деҳот ва беҳсозии муҳит” ба донишгоҳ қабул намудем, ки онҳо дар як соли таҳсил зиёда аз 30 лоиҳаи назардиди нави деҳаҳоро пешниҳод намуданд, ки дар доираи форум аксарияти онҳо хоҳанд шуд. Чунин омодагии донишҷӯён заминаи боэътимоди дар амал татбиқ намудани масъалагузориҳои Пешвои муаззами миллат оид ба таҷлили 30-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз нигоҳи навсозиҳои деҳот мебошад. Мо ният дорем, ки барои расидан ба ҳадафи мазкур новобаста аз ихтисос ва равияҳои фарогирии таҳсил ҳайати муваффақи донишҷӯёнро ба шаҳру ноҳияҳо ҳамчун “дастаи донишҷӯёни созанда” фиристем то ки ҳар яки онҳо дар рушди инноватсионии кишвар саҳм гузошта тавонанд. Аз ин нуқтаи назар мо бояд дар мафкураи донишҷӯ эҳсоси онро, ки “таҳсил дар донишгоҳ ин гузашти фиреби вақт нест” ва дар баробари гирифтани донишҳои зарурӣ, инчунин замони лоиҳакашии нақшаи зиндагии шоиста низ мебошад.
- Татбиқи сиёсати давлатии ҷавонон дар донишгоҳ чи гуна ба роҳ монда шудааст ва ин сиёсати пешгузошта Шуморо қаноатманд мекунад?
- Ин саволест, ки бояд аз худи ман сар карда то охирин корманди донишгоҳ ҳар рӯз бояд ба худ диҳад. Мо дар доираи татбиқи сиёсати давлатии ҷавонон ҳафт талаботи рақобатпазирии донишҷӯро муайян кардем ва дар банди якуми он навишта шудааст, ки таҳсил дар донишгоҳ ин фиреби гузашти вақт нест. Ин донишҷӯро водор месозад, ки бо ҳама дастгириҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат бояд ба дониш ва созандагии худ ҷавоб гардонад. Дар донишгоҳи мо ҷавонон аз 45 шаҳру ноҳия таҳсил доранд ва дар доираи сиёсати давлатии ҷавонон мақсади аввалиндараҷаи мо ин дарки ваҳдати миллӣ аз ҷониби донишҷӯ, муттаҳид кардану дар рӯҳияи баланди ватандӯстӣ тарбия намудани онҳо мебошад. Вақте донишҷӯёни мо худро як фарди муҳими ҷомеаи кишвар ҳисобида, пешравии давлатро барои худ шарафмандӣ донанд, пас мо худро қаноатманд меҳисобем.
- Дар самти татбиқи сиёсати давлатии ҷавонон кадом камбудиҳо вуҷуд доранд ва ҷиҳати бартараф намудани онҳо чи чораҳо андешида мешавад?
- Дар замири донишҷӯён имрӯз бовар надоштан ба худ эҳсос мешавад. Онҳо баъди интихоби касб тариқи Маркази миллии тестӣ бояд дар замирашон боварӣ ба худ ва худтарбиянамоиро бештар зинда гардонанд. Ин давраест, ки ҷавон аз оғӯши падару модар берун мешавад ва бояд устувор бошад. Барои устувор қадам задану устувор иқдомеро роҳандозӣ кардан ба худ бовар доштан нақши калон мебозад, ки мутаассифона дар мафкураи аксар ҷавонон ин ҷой дорад. Мо нақша дорем, ки худпурсӣ, худташаккулдиҳӣ ва дар ҷомеа худро шахси зарурӣ шумориданро дар замири ҷавонон бештар намоем. Барои ин моро зарур аст, ки корро аз мактабҳои миёна оғоз кунем. Пешравии ҳаётро шахс бояд аз чи гуна дур намудани мушкилиҳо бинад, на дар он пайроҳае, ки доим муваффақият дорад. Ҳар гуна муваффақият дар худ душворӣ дорад, ки ҷавонон бояд инро дарк кунанд ва барои бартараф намудани мушкилот ҳамеша омода бошанд. Ин асоси кори мост.
Тоҷикистони азизи мо аз мактаби созандагию шарафмандӣ, ҷасоратмандию хирадмандии сиёсии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои муаззами миллат ифтихор менамояд, чунки ин намунаи ибрат ба ҷаҳониён гардидааст. Ба қадри ана ҳамин зинаҳои таърихӣ бо муваффақият расидан ва онро омӯхтану паҳн намудан, ба насли оянда поку беолоиш расонидан - ин аз зиракии сиёсии ҷавонон вобастагии калон дорад. Маҳз ба ҳамин хотир дар Донишгоҳи давлатии Данғара Парламенти донишҷӯён таҳти унвони “Омӯзиши асрори муваффақият, сифатҳои пешвоии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар раванди ҳифзи манфиатҳои миллӣ ва рушди инноватсионии кишвар”, ташкил гардидааст ва дар асоси он дар ҳамаи зинаҳои таҳсил озмунҳои озод, дарсҳои тарбиявӣ ва маҳфилҳои рушди зеҳнии донишҷӯён ташкил гардидаанд. Шукронаи Истиқлолият, ки имрӯз ҷавонони мо ин мафҳумҳоро дарк намуда истодаанд ва пайравони сиёсати сулҳпарваронаи Пешвои миллат мебошанд.
- Дар донишгоҳ кадом корҳои дигаре ба нақша гирифта шудаанд, ки метавонад дар оянда мавзӯи форум бошад?
- Тибқи қарори Шӯрои олимони Донишгоҳи давлатии Данғара соли таҳсили 2018-2019 “Соли донишҷӯ ва баланд бардоштани мақому манзалати омӯэгор дар раванди татбиқи навгониҳои педагогӣ эълон гардидааст. Дар доираи пешниҳоди мазкур, донишгоҳ ният дорад, ки донишҷӯён тавонанд дар ҳамкорӣ бо хонандагони муассисаҳои ТМУ, коллеҷҳо, гимназияҳо ва дигар марказҳои рушди зеҳнӣ лоиҳаҳои эҷодӣ ва инноватсионӣ таҳия намоянд, ба омӯзгороне, ки бо донишҷӯён дарси адаб ва донишҳои гуногун омӯхтаанд, татбиқи технологияҳои навинро ёрӣ расонанд, маҳфилҳои забономӯзӣ ва технологияи компютериро ташкил намоянд, барои ёрӣ ба падару модар аҳдномаи якҷояи пешравии ҳаётро амалӣ созанд, нақшаи зебосозӣ ва беҳсозии деҳотро, натанҳо пешниҳод намоянд, балки кори курсӣ ва дипломӣ иҷро намоянд, инчунин тавонанд гӯшаеро дар доираи имкониятҳо обод созанд, нуқтаи рушди соҳибкориро ташкил диҳанд (сартарошхона, кошонаи ҳусн, коркарди меваҷот, маркази мӯди нави либосҳо, таъмири техникаи компютерӣ ва дигар фаъолият).
Вобаста ба муваффақияти донишҷӯён ректорати донишгоҳ ҷоизаҳои махсус ва инчунин холҳои ҳавасмадгардонӣ зимни натиҷагирӣ аз сессияҳои имтиҳониро ба нақша гирифтааст ва омӯзгорону роҳбарияти донишгоҳ боварӣ дорад, ки ин иқдом ба рӯҳияи созандагӣ, ифтихор аз ватандорӣ, худташаккулёбии донишҷӯён ва дарёфти ҷои кор дар бозори озоди меҳнат мусоидат хоҳад кард.
-Дар охир ба ҷавонон чӣ гуфтаниҳо доред?
- Ба ҷавонон мегуфтам, ки “ҳамеша ба пеш - ба сӯи муваффақиятҳои беназир бояд ҳаракат намуд” ва дар ҳаёт доимо завқманду ва аз ҳама муҳимаш болидахотир бошанд, ба худ бовари дошта бошанд, омодаи заҳмат кашидану ба муваффақият расидан бошанд он чи ки бузургони ҷаҳон, аз он ҷумла, Симона де Бовуар - нависандаи фаронсавӣ файласуф фармудааст: Ҳаёти худро маҳз ҳамин рўз тағйир диҳед, ба умеди оянда нашавед. Ба фаъолият бе ягон дермонӣ шуруъ намоед. Шахс доно ба дунё намеояд, одам барои доно шудан заҳмат мекашад!
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед