ҶАҲОН
Ҷумъа 26 Апрел 2024 10:22
Вақтҳои охир дар ҷаҳон шумораи нафароне, ки аз гуруснагӣ ранҷ мекашанд, афзоиш меёбад. Ин нукта дар изҳороти СММ доир ба амнияти хӯрокворӣ дарҷ гардидааст. Имрӯзҳо тақрибан ҳар нафари 9-уми сайёра ранҷи гуруснагӣ мекашад. Ва қариб 2 миллиард нафар ба ғизои солим дастрасӣ надорад.
Мушкили норасоии ғизо дар кишварҳои ҳудуди Осиё ва Африқо бештар мушоҳида мешавад. Аз 514 млн. нафар сокинони ин минтақаҳо мутаносибан 256 млн. нафарро гуруснагон ташкил медиҳад. Дар қитъаи Осиё 11,3 % -и аҳолӣ мушкили норасоии ғизо доранд. Дар кишварҳои Амрикои Лотинӣ ва соҳили баҳри Кариб беш аз 42 млн. нафар ранҷи гуруснагӣ мекашанд. “Гуруснагӣ дар аксар кишварҳои аз лиҳози иқтисодӣ рушднаёфта бештар мушоҳида мешавад, хосса агар иқтисодиёт аз содироти захираҳои ашёи хом вобаста бошад”, - омадааст дар изҳороти СММ. Тавре аз ин изҳорот бармеояд, нишондоди аз ҳама пасттар дар ин самт дар Амрикои Шимолӣ ва Аврупо ба назар мерасад, чун дар ин ҷо камтар аз 2,5 %-и аҳолӣ гуруснагӣ мекашад.
Чанде қабл СММ эълом дошт, ки то охири соли 2021 зиёда аз 270 млн. нафар дар 80 давлати дунё ба гуруснагӣ мувоҷеҳ хоҳанд шуд. То хуруҷи бемории COVID-19 дар ҷаҳон 150 млн. нафар ранҷи гуруснагӣ мекашиданд, ки он то охири ин сол метавонад то 80% афзоиш ёбад. Тибқи иттилои коршиносони СММ қишри осебпазиртарин ба ин қазия муҳоҷирон ва нафароне ҳастанд, ки аз сабаби ҷангу нооромиҳои кишвари худ паноҳгоҳ меҷӯянд.
Вазъи кунунии кишвари Афғонистони ҳамсоя собит сохт, ки мардуми ин кишвари ҷангзада бештар аз ҳама аз гуруснагӣ азият мекашанд. Чун оқибати ҳама гуна нооромию муноқиша қашшоқию гуруснагист. Чанде қабл коршиносони СММ зимни баҳогузорӣ ба вазъи мураккаби ин кишвар таъкид карда буданд, ки хатари гуруснагӣ ба ин кишвар бештар аз хатари бемории ҳамагири коронавирус хоҳад буд. Танҳо дар 4 соли охир дар Афғонистон норасоии маводи хӯрока ду маротиба бештар гардида, айни ҳол дар ин кишвар зиёда аз 16 млн. нафар аз гуруснагӣ ранҷ мекашанд.
Чанде қабл шабакаи “Тулуъ - нюс” хабар дод, ки Афғонистон ва махсусан минтақаи Панҷшер дар хатари гуруснагӣ қарор дорад. Ва шоҳидони ҳол инро оғози фоҷиаи инсонӣ унвон кардаанд. Онҳо мегӯянд, ин вазъ баъди он ки Толибон роҳро ба ин минтақа баставу барқ ва алоқаро қатъ карданд, ба амал омадааст. Ҷомеаи ҷаҳонӣ аз вазъи дар ин кишвар баамаломада бонги изтироб зада, созмонҳои байналмилалиро барои кумак даъват намудаанд. Коршиносони СММ изҳор доштаанд, ки новобаста аз монеаҳои мавҷуда, аз ҷумла бас-та будани фурудгоҳи Кобул, онҳо роҳҳои дигари ба ин минтақа расонидани кумакҳои башардӯстона, аз ҷумла маводи ғизоиро пайдо намудаанд. Аммо ин то ҳол мушкили норасоии ғизоро дар ин кишвар аз байн бурда натавонистааст.
“Танҳо барои бароварда кардани эҳтиёҷоти аввалияи аҳолӣ, ки асосан занону кӯдаконанд, зиёда аз 200 млн. доллар лозим аст”, - гуфтааст ҳамоҳангсози кумакҳои башардӯстона дар Афғонистон Ромиз Ал-акбаров. Номбурда бо нигаронӣ аз вазъи кунунии Афғонистон ҷомеаи ҷаҳониро барои дасти ёрӣ дароз кардан ба ин кишвари ҷангзада даъват мекунад. Ӯ мегӯяд, баъди ба сари ҳокимият омадани Толибон аксари кормандони СММ, аз ҷумла занҳо имкони кор бурдан дар ин минтақаро надоранд, ки ин вазъро печидатар намудааст.
Созмони дигари ҷаҳонӣ - ЮНИСЕФ бо изҳори нигаронии шадид аз вазъи ин кишвар иброз намудааст, ки бештар аз ҳама аз гуруснагӣ кӯдакон азият мекашанд. “Қариб 10 млн. нафар бачаҳои афғон танҳо барои зинда мондан ба кумакҳои башардӯстона эҳтиёҷ доранд”, - гуфтааст Генриетта Фор, директори ин ташкилот.
Имрӯз масъалаи кумак ба Афғонистон ва таъсиррасонӣ ба Толибон, ҳамчунин талаби эҳтиром гузоштан ба ҳуқуқу озодиҳои шаҳрвандон, хосса занону духтарон мавриди таваҷҷуҳи аксари кишварҳои ғарбӣ қарор дорад. Антонио Гутерриш, котиби генералии СММ аз ташаббусҳои ҷомеаи ҷаҳонӣ ҷиҳати кумак ба Афғонистон изҳори қаноатмандӣ намуда, гуфт, ки даҳҳо кишварҳои олам дар конфронси вобаста ба масъалаҳои Афғонистон ваъда доданд, ки ба мардуми Афғонистон ба миқдори 1 млрд. доллари амрикоӣ кумак хоҳанд кард.
Боиси хушнудист, ки Сарвари давлати тоҷикон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар сафи пеши ҷонибдорони сулҳу салоҳ ва хотимаи нооромиҳо дар марзи кишвари дӯсту ҳамзабони Афғонистон буда, аз минбарҳои баланд изҳор медоранд, ки Ҳукумат ва мардуми тоҷик омодаанд, дар лаҳзаҳои мураккаби сиёсии ин кишвар дар паҳлуи эшон буда, ба қадри имкони хеш кумаку дастгирӣ намояд.
Мушкили норасоии ғизо дар кишварҳои ҳудуди Осиё ва Африқо бештар мушоҳида мешавад. Аз 514 млн. нафар сокинони ин минтақаҳо мутаносибан 256 млн. нафарро гуруснагон ташкил медиҳад. Дар қитъаи Осиё 11,3 % -и аҳолӣ мушкили норасоии ғизо доранд. Дар кишварҳои Амрикои Лотинӣ ва соҳили баҳри Кариб беш аз 42 млн. нафар ранҷи гуруснагӣ мекашанд. “Гуруснагӣ дар аксар кишварҳои аз лиҳози иқтисодӣ рушднаёфта бештар мушоҳида мешавад, хосса агар иқтисодиёт аз содироти захираҳои ашёи хом вобаста бошад”, - омадааст дар изҳороти СММ. Тавре аз ин изҳорот бармеояд, нишондоди аз ҳама пасттар дар ин самт дар Амрикои Шимолӣ ва Аврупо ба назар мерасад, чун дар ин ҷо камтар аз 2,5 %-и аҳолӣ гуруснагӣ мекашад.
Чанде қабл СММ эълом дошт, ки то охири соли 2021 зиёда аз 270 млн. нафар дар 80 давлати дунё ба гуруснагӣ мувоҷеҳ хоҳанд шуд. То хуруҷи бемории COVID-19 дар ҷаҳон 150 млн. нафар ранҷи гуруснагӣ мекашиданд, ки он то охири ин сол метавонад то 80% афзоиш ёбад. Тибқи иттилои коршиносони СММ қишри осебпазиртарин ба ин қазия муҳоҷирон ва нафароне ҳастанд, ки аз сабаби ҷангу нооромиҳои кишвари худ паноҳгоҳ меҷӯянд.
Вазъи кунунии кишвари Афғонистони ҳамсоя собит сохт, ки мардуми ин кишвари ҷангзада бештар аз ҳама аз гуруснагӣ азият мекашанд. Чун оқибати ҳама гуна нооромию муноқиша қашшоқию гуруснагист. Чанде қабл коршиносони СММ зимни баҳогузорӣ ба вазъи мураккаби ин кишвар таъкид карда буданд, ки хатари гуруснагӣ ба ин кишвар бештар аз хатари бемории ҳамагири коронавирус хоҳад буд. Танҳо дар 4 соли охир дар Афғонистон норасоии маводи хӯрока ду маротиба бештар гардида, айни ҳол дар ин кишвар зиёда аз 16 млн. нафар аз гуруснагӣ ранҷ мекашанд.
Чанде қабл шабакаи “Тулуъ - нюс” хабар дод, ки Афғонистон ва махсусан минтақаи Панҷшер дар хатари гуруснагӣ қарор дорад. Ва шоҳидони ҳол инро оғози фоҷиаи инсонӣ унвон кардаанд. Онҳо мегӯянд, ин вазъ баъди он ки Толибон роҳро ба ин минтақа баставу барқ ва алоқаро қатъ карданд, ба амал омадааст. Ҷомеаи ҷаҳонӣ аз вазъи дар ин кишвар баамаломада бонги изтироб зада, созмонҳои байналмилалиро барои кумак даъват намудаанд. Коршиносони СММ изҳор доштаанд, ки новобаста аз монеаҳои мавҷуда, аз ҷумла бас-та будани фурудгоҳи Кобул, онҳо роҳҳои дигари ба ин минтақа расонидани кумакҳои башардӯстона, аз ҷумла маводи ғизоиро пайдо намудаанд. Аммо ин то ҳол мушкили норасоии ғизоро дар ин кишвар аз байн бурда натавонистааст.
“Танҳо барои бароварда кардани эҳтиёҷоти аввалияи аҳолӣ, ки асосан занону кӯдаконанд, зиёда аз 200 млн. доллар лозим аст”, - гуфтааст ҳамоҳангсози кумакҳои башардӯстона дар Афғонистон Ромиз Ал-акбаров. Номбурда бо нигаронӣ аз вазъи кунунии Афғонистон ҷомеаи ҷаҳониро барои дасти ёрӣ дароз кардан ба ин кишвари ҷангзада даъват мекунад. Ӯ мегӯяд, баъди ба сари ҳокимият омадани Толибон аксари кормандони СММ, аз ҷумла занҳо имкони кор бурдан дар ин минтақаро надоранд, ки ин вазъро печидатар намудааст.
Созмони дигари ҷаҳонӣ - ЮНИСЕФ бо изҳори нигаронии шадид аз вазъи ин кишвар иброз намудааст, ки бештар аз ҳама аз гуруснагӣ кӯдакон азият мекашанд. “Қариб 10 млн. нафар бачаҳои афғон танҳо барои зинда мондан ба кумакҳои башардӯстона эҳтиёҷ доранд”, - гуфтааст Генриетта Фор, директори ин ташкилот.
Имрӯз масъалаи кумак ба Афғонистон ва таъсиррасонӣ ба Толибон, ҳамчунин талаби эҳтиром гузоштан ба ҳуқуқу озодиҳои шаҳрвандон, хосса занону духтарон мавриди таваҷҷуҳи аксари кишварҳои ғарбӣ қарор дорад. Антонио Гутерриш, котиби генералии СММ аз ташаббусҳои ҷомеаи ҷаҳонӣ ҷиҳати кумак ба Афғонистон изҳори қаноатмандӣ намуда, гуфт, ки даҳҳо кишварҳои олам дар конфронси вобаста ба масъалаҳои Афғонистон ваъда доданд, ки ба мардуми Афғонистон ба миқдори 1 млрд. доллари амрикоӣ кумак хоҳанд кард.
Боиси хушнудист, ки Сарвари давлати тоҷикон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар сафи пеши ҷонибдорони сулҳу салоҳ ва хотимаи нооромиҳо дар марзи кишвари дӯсту ҳамзабони Афғонистон буда, аз минбарҳои баланд изҳор медоранд, ки Ҳукумат ва мардуми тоҷик омодаанд, дар лаҳзаҳои мураккаби сиёсии ин кишвар дар паҳлуи эшон буда, ба қадри имкони хеш кумаку дастгирӣ намояд.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед