ФАРҲАНГ
Шанбе 27 Апрел 2024 06:43
Фариза МАМАДҲАСАНОВА, сокини ноҳияи Рушон:
- Либоси миллӣ нишонаи аз фарҳанги волои миллати мост. Барои нигоҳ доштани ин рукни муҳими фарҳанг он бояд ҳамеша дар маркази таваҷҷуҳи сокинони кишвар қарор дошта бошад. Вале чунин ба назар мерасад, ки солҳои охир либосҳои бегона бар либоси миллӣ авлавият пайдо кардааст. Чаро таваҷҷуҳ ба либосҳои миллӣ кам аст?
Саъдӣ ИСМАТОВ, ҷомеашинос:
- Либос бо зарурат ва хусусияти ба худ хос ҳамеша ҷузъи муҳими ҳаётии мо – инсонҳо ба ҳисоб меравад. Ҳамин аст, ки зарурат, хосият, омилҳои пайдоиш, фарҳанги ба бар кардан ва арҷ гузоштани он дар маркази таваҷҷуҳи инсонҳои соҳибтамаддун қарор мегирад. Қабл аз он ки ба шарҳи мавзӯи мазкур пардозем, месазад ба вожаи либос ва он чизе, ки шомили он аст, маълумот диҳем. Либос – номи чизҳои умумиест, ки инсон мепӯшад. Ба он пойафзол, дастпӯшак, кӯлоҳ, ҷӯроб, курта, шим ва ғайраҳо дохил мешавад. Асбоби зинат ба либос чизҳои иловагист. Либос яке аз ихтирооти қадимтарини инсон аст. Баҳри таҳқиқи омилҳои ба вуҷуд омадани либос, пеш аз ҳама, таваҷҷуҳ ба пайдоиши таърихи одам мешавад. Зеро ҳануз аз лаҳзаҳои нахустини ба сари ҳастӣ омадани оламу одам масоили ҳифзи бадани инсон дар меҳвари андешаи оламиён қарор дошт. Ҳазрати Одам (а) вақте ба замин омад, худро бо барги анҷир пушонида буд.
Ба ақидаи мо либос ҳам барои пушонидани ҷои нозеби бадан ва ҳам барои эмин нигоҳ доштан аз сармову гармо мебошад. Фарҳанги волои мо - тоҷикон дар баъзе аз либосҳои миллиамон, аз қабили атласу чакан инъикос ёфтаанд. Вале ба назари фарҳангшиносон, бо таъсири раванди ҷаҳонишавӣ ва рӯ овардан ба фарҳанги бегона, қариб ҳама либосҳои миллии мо ранги маҳаллӣ ва мавсимӣ гирифтааст. Имрӯзҳо агар нафаре либоси миллӣ ба бар кунад, ба назар деҳотӣ менамояд. Мутаассифона, ба ҷуз аз ширкат дар баъзе аз маросимҳои миллӣ, аз қабили Наврӯз ва дигар ҷашнҳои миллӣ, духтарон ва писарон либосҳои миллиро ба бар намекунанд.
Инро метавон як омили дурии мо аз либоси миллӣ унвон кард. Ҳазар кардани мо аз либосҳои миллӣ сабабҳои худро дорад. Либосҳои миллии мо имрӯз он гуна сохта ва муаррифӣ нашудаанд, ки дар чор фасли сол ба тан карда шавад. Масалан, дар фасли сармо агар зани тоҷик атлас ба бар кунад, барои аз сардӣ эмин будан боз ҳам зарурати ба бар кардани палтои хориҷӣ пеш меояд. Ҳамин аст, ки барои расмиёти занҳо ва мардон шиму кастюме, ки дар ҷаҳони муосир мақоми байналмилалӣ гирифтааст, мадад мекунад. Агар аз ҷониби тарроҳони мо либосҳои миллиамон бо сифати олӣ, вобаста ба фаслҳои сол таҳия шаванд, то андозае зурурати ба бар кардани либосҳои бегона аз байн меравад.
Мо либоси расмии миллии ягонае надорем, ки дар тамоми кору фаъолиятамон ба бар кунем. Одитарин чиз - як кулоҳи миллие надорем, ки дар сарамон гузорем. Кулоҳе, ки ҳам гармамон гирад ва ҳам расмиёти худро иҷро кунем. Имрӯз, мутаассифона, тарроҳони мо дар ҷодаи сохтани либосҳои замонавии миллӣ то ҳол корҳои сазоворро анҷом надодаанд. Зеро агар вобаста ба чаҳор фасли сол либосҳои зебо ва шинам аз ҷониби мутахассисони мо ба завқи мардум таҳия мегаштанд, зарурати таваҷҷуҳи зиёди шаҳрвандон ба либосҳлои хориҷӣ пайдо намешуд. Дар ин сурат мардум ҷаҳд менамуданд, ки либосҳои миллиро бештар харидорӣ намоянд. Ҳар тоҷики бо нангу ор, албатта, мехоҳад, ки дар танаш палто ва шимеро пӯшад, ки ифодагари фарҳанги ниёгон бошад.
Масъул: Хуршед Мавлон, “ҶТ”
- Либоси миллӣ нишонаи аз фарҳанги волои миллати мост. Барои нигоҳ доштани ин рукни муҳими фарҳанг он бояд ҳамеша дар маркази таваҷҷуҳи сокинони кишвар қарор дошта бошад. Вале чунин ба назар мерасад, ки солҳои охир либосҳои бегона бар либоси миллӣ авлавият пайдо кардааст. Чаро таваҷҷуҳ ба либосҳои миллӣ кам аст?
Саъдӣ ИСМАТОВ, ҷомеашинос:
- Либос бо зарурат ва хусусияти ба худ хос ҳамеша ҷузъи муҳими ҳаётии мо – инсонҳо ба ҳисоб меравад. Ҳамин аст, ки зарурат, хосият, омилҳои пайдоиш, фарҳанги ба бар кардан ва арҷ гузоштани он дар маркази таваҷҷуҳи инсонҳои соҳибтамаддун қарор мегирад. Қабл аз он ки ба шарҳи мавзӯи мазкур пардозем, месазад ба вожаи либос ва он чизе, ки шомили он аст, маълумот диҳем. Либос – номи чизҳои умумиест, ки инсон мепӯшад. Ба он пойафзол, дастпӯшак, кӯлоҳ, ҷӯроб, курта, шим ва ғайраҳо дохил мешавад. Асбоби зинат ба либос чизҳои иловагист. Либос яке аз ихтирооти қадимтарини инсон аст. Баҳри таҳқиқи омилҳои ба вуҷуд омадани либос, пеш аз ҳама, таваҷҷуҳ ба пайдоиши таърихи одам мешавад. Зеро ҳануз аз лаҳзаҳои нахустини ба сари ҳастӣ омадани оламу одам масоили ҳифзи бадани инсон дар меҳвари андешаи оламиён қарор дошт. Ҳазрати Одам (а) вақте ба замин омад, худро бо барги анҷир пушонида буд.
Ба ақидаи мо либос ҳам барои пушонидани ҷои нозеби бадан ва ҳам барои эмин нигоҳ доштан аз сармову гармо мебошад. Фарҳанги волои мо - тоҷикон дар баъзе аз либосҳои миллиамон, аз қабили атласу чакан инъикос ёфтаанд. Вале ба назари фарҳангшиносон, бо таъсири раванди ҷаҳонишавӣ ва рӯ овардан ба фарҳанги бегона, қариб ҳама либосҳои миллии мо ранги маҳаллӣ ва мавсимӣ гирифтааст. Имрӯзҳо агар нафаре либоси миллӣ ба бар кунад, ба назар деҳотӣ менамояд. Мутаассифона, ба ҷуз аз ширкат дар баъзе аз маросимҳои миллӣ, аз қабили Наврӯз ва дигар ҷашнҳои миллӣ, духтарон ва писарон либосҳои миллиро ба бар намекунанд.
Инро метавон як омили дурии мо аз либоси миллӣ унвон кард. Ҳазар кардани мо аз либосҳои миллӣ сабабҳои худро дорад. Либосҳои миллии мо имрӯз он гуна сохта ва муаррифӣ нашудаанд, ки дар чор фасли сол ба тан карда шавад. Масалан, дар фасли сармо агар зани тоҷик атлас ба бар кунад, барои аз сардӣ эмин будан боз ҳам зарурати ба бар кардани палтои хориҷӣ пеш меояд. Ҳамин аст, ки барои расмиёти занҳо ва мардон шиму кастюме, ки дар ҷаҳони муосир мақоми байналмилалӣ гирифтааст, мадад мекунад. Агар аз ҷониби тарроҳони мо либосҳои миллиамон бо сифати олӣ, вобаста ба фаслҳои сол таҳия шаванд, то андозае зурурати ба бар кардани либосҳои бегона аз байн меравад.
Мо либоси расмии миллии ягонае надорем, ки дар тамоми кору фаъолиятамон ба бар кунем. Одитарин чиз - як кулоҳи миллие надорем, ки дар сарамон гузорем. Кулоҳе, ки ҳам гармамон гирад ва ҳам расмиёти худро иҷро кунем. Имрӯз, мутаассифона, тарроҳони мо дар ҷодаи сохтани либосҳои замонавии миллӣ то ҳол корҳои сазоворро анҷом надодаанд. Зеро агар вобаста ба чаҳор фасли сол либосҳои зебо ва шинам аз ҷониби мутахассисони мо ба завқи мардум таҳия мегаштанд, зарурати таваҷҷуҳи зиёди шаҳрвандон ба либосҳлои хориҷӣ пайдо намешуд. Дар ин сурат мардум ҷаҳд менамуданд, ки либосҳои миллиро бештар харидорӣ намоянд. Ҳар тоҷики бо нангу ор, албатта, мехоҳад, ки дар танаш палто ва шимеро пӯшад, ки ифодагари фарҳанги ниёгон бошад.
Масъул: Хуршед Мавлон, “ҶТ”
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед