Шераки Ориён муаллифи 68 китоб (58-то ба тоҷикӣ ва 10-то ба русӣ) ва 40 филми ҳунарӣ буда, навиштаҳояш қариб ба 40 забони дунё, аз ҷумла забонҳои англисӣ, испанӣ, арабӣ, ҷопонӣ, фаронсавӣ, булғорӣ, олмонӣ, чинӣ, ҳиндӣ ва русиву як қатор забонҳои мардуми собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ тарҷумаву нашр шуда, сазовори ҷоизаҳои байналмилалии “Гран При” ва “Ҷоми Лоҷувард” гардидаанд. Барои шӯҳрат бахшидани адабиёти тоҷик дар арсаи байналмилалӣ бо Фармони Пешвои миллат бо ордени “Шараф” қадрдонӣ

Ӯ мегӯяд, “ман дар оилае бузарг гаштаам, ки дар он 12 нафар зиндагӣ мекардем. Падарам бемор буд ва ягона нафаре, ки дар тарбияву таъминоти мо заҳмат мекашид, модарам “Бибиафсона” (Биби Заҳро) буд. Банда саргузашти пур аз ҳаводисҳои шадидеро гузаронидаам. Саргузашти пуртӯфон, ноомаду бадбахтӣ ва фоҷеаҳое, ки ба сари ман рехта, ягона таскини дили ман, оромибахши ҳастии ман кор ва эҷод буд. Агар эҷод намебуд, ки маро баставу андармон дошта, намедонам ба кадом роҳ саргузашти пурмоҷаро ва пурсӯз, алами фирору оворагӣ кашидани худро таҳаммул карда метавонистам. Ягона чизе, ки маро зиндаву андармон ва то андозае рӯҳамро ҷавон нигоҳ доштааст, эҷод ва эҷодкорӣ аст”.

- Ҷавонӣ аз нигоҳи Шумо чист?

- Ҷавонӣ беҳтарин пораи умр аст. Ҳатто пирон мехоҳанд, ки ҷавон монанд. Ҷавонӣ қиёми офтоби зиндагиву баландтарин нуктаи умр аст. Аз Ибни Сино пурсиданд, ки он чи омӯхтӣ дар кадом давр ба даст омад? Гуфт: ҳарчи омӯхтаам то 18-солагӣ буд. (Ӯ дар синни 14 дили подшоҳи Сомониро ҷарроҳӣ карда буд, ки акнун дар асри 20 инсоният ба ин кор қодир шуд.) Одамӣ ҳамеша зӯр мезанад, то зудтар ба воя расаду ҷавону баркамол бишавад. Дар тифлӣ орзӯи ҳамешагиаш ҳамин аст, яъне ҷавон гардидан. Вале бо гузашти солҳо, ки инсон ҷавон мегардаду пасон ба кӯчаи пирӣ қадам мезанад, мекӯшад, то калонсол ва солманд гардидани худро бо эмин доштани ҷавониаш ниҳон кунад. Яъне ожангҳои рухсорашро ҳамвор намудан хоҳаду торҳои ба сафедӣ майловардаи мӯйҳояшро сиёҳ кунад ва ҷисми беҳолу бемадор шудаи худашро, ки нишонаи солхӯрдагӣ бошад, табобату тармим ва ҷавонтар сохтан бихоҳад.

Одамӣ дар кӯдакиву наврасиаш ҳарчи зудтар ҷавон шудан бихоҳаду баъди рӯй ба солмандӣ овардан, ҷавон мондан ё тӯлонӣ ҷавон монданро таманно кунад. Гӯё зиндагӣ талошгарӣ бошад сӯи ҷавонӣ ва бозгашт бошад ба самти ҷавонӣ. Бигӯянд, ҳатто дар дунёи дигар ҳам, одамон нахуст ҷавон бишаванд ва пасон ворид бигарданд ба биҳишт, яъне ба мулоқоти Худо бишитобанд бо вуҷуди ҷавонгашта. Биҳишт низ ҷавонӣ аст.

- Агар имкон мебуд, ҷавониро бо чӣ қимате харидорӣ мекардед, ба қавли дигар гӯем, ҷавонӣ чӣ арзишеро дорост?

- Тамоми инсонҳо гӯё барои ҷавонӣ умр ба сар мебаранд. Ҷавонӣ қудрате дорад, ки дигар ягон қисмати умр надорад. Ман дар як ҳикояе нигоштаам, ки ҷавоне ба назди устодаш меояду дар пероҳани вай ордену медалҳои зиёдеро мебинад ва ҳавасаш меояд, ки ӯ низ чунин медалу унвонҳоро доро бошад. Инро ба устодаш арза медорад. Устод чунин мегӯяд, ки агар имкон бошад, ман тамоми дороӣ ва унвону орденҳоямро ба ту мебахшам, аммо бар ивазаш аз ту як чиз мехоҳам, яъне ҷавонии туро. Ҷавон ба андеша фурӯ меравад ва дарк менамояд, ки ҷавонӣ чӣ арзишеро дорост. Агар имкон мебуд, ман низ тамоми дороӣ ва ҳастиамро бар ивази ҷавонӣ мебахшидам.

- Ҳама як кӯчаро убур мекунанд, яъне даврони тифливу ҷавонӣ ва пириро мебинанд, аммо баъзеҳо дар зиндигӣ муваффақ мешаванду баъзеи дигар на, ин ба чӣ вобаста бошад?
- Ҳама нобиға таваллуд мешаванд, вале аксар ночизак шуда мемиранд, зеро аксарият имкони потенсиали худро истифода бурдан наметавонанд, ё истифода намебаранду аз даст медиҳанд. Бузургӣ он бошад, ки аз аввал потенсиали худро истифода бурда, сӯе равона карда тавонӣ ва бо нерӯи он корҳое анҷом бидиҳӣ, ки дигарон натавонанд.

- Чӣ гуна ба ин чиз расидан имкон дорад, яъне аз нигоҳи Шумо роҳи муваффақият ва расидан ба ормонҳо кадом аст?

- Бояд бештар ба худ такя кунӣ. Ба осмон бингаред, ягон паранда ба ҷои парандаи дигар парвоз намекунад. Ҳар парандаро болу пари худаш ба парвоз меоварад. Боло мебардорад ва ба авҷи фалак мерасонад. Шумо ба ҷои мурғи дигар неву ба ҷои худатон парвоз карданро биомӯзед. Агар инро тавонед, ба авҷи осмон баромада, ба ҷое расида метавонед, вагарна, не. Агар парвоз гирифта натавонед, пас барои чӣ ба дунё омадед? Ба ту касе мадад расонда натавонад ғайри худат, ҳарчанд бо имдод менигарӣ ба атрофу атрофиён. Аз ин боис ба ёриву мадади атрофиён ҳамеша умедвор шудан аблаҳист, зеро ғайри худат мададгори аслии ту каси дигар буда наметавонад. Чунонки дар баҳр шиноварро дасту пойи худаш такону алвонҷ медиҳад ва тадбиру ройи худаш мададгораш мегардад. Чун зиндагӣ шиноварист ва шиноварӣ дар баҳри пуртуфон. Пас шиновариро биомӯз барои худат, ки шиноварии каси дигар барои худаш аст, на барои ту.

- Чӣ чиз метавонад инсон, махсусан ҷавонро аз “парвоз” боздорад, яъне монеи ба қуллаҳои баланд расиданаш гардад?

- Побанди шуҳрат гардидан инсонро маҳв мекунад. Ҳар нафаре, ки то андозае дар ҷодае мавқеъ ва мақоме ёфтааст, набояд аз он болидахотир бошад, балки ҳанӯз ҳам бояд бикӯшад, то қуллаҳои балантарро соҳиб гардад. Бузургтарин музаффарияти ман ғолиб омадан ба нафси худам, ба ғофилии худам, ба норасоӣ ва нокомилии худам мебошад. Бар худ ғалаба кардан пирӯзӣ бошад бар дигарон, яъне ҳар нафаре бар нафси хеш ғолиб мегардад, ба тамоми дунё метавонад зафар ёбад.

- Чун ҷавонӣ овонест, ки барои аксарият мушкилу печидагиҳо эҷод менамояд ва аксар ҷавонон, ҳангоме ки мушкилӣ рӯ ба рӯяшон қарор гирад, ҳатман роҳи халосиро дар он мебинанд, ки нафаре мушкилкушояшон бошад. Ба андешаи Шумо мушкилу печидагиҳои зиндагӣ дар ташаккули шахсият чӣ нақш дошта метавонад?

- Аслан зиндагӣ саҳнаи набарду мубориза аст. Ҳар кас дар саҳнаи набардҳои зиндагӣ ғолиб шуд, пас соҳиби ҳама чиз хоҳад гардид. Мегӯянд “бало” ду тараф дорад: ё инсонро мешиканад, ё боло мебардораду ба баландиҳо мерасонад. Инсон бояд дар миёни балову офат ва мушкилиҳо зистанро ёд гирад. Ҳатто дар дузах низ баъзе инсонҳо механданд. Инсон ҳамон вақт комил мегардад, ки мушкилоти печидаи ҳаётро худ ҳаллу фасл карда тавонад. Замин мудом дар тобхурӣ ва ҷунбиш аст, аз ин боис рӯи он сар зада зиндагии пур аз ҷунбиш. Ин ҷо гар ҷунбиш ва ҳаракат накунӣ, чизе ба даст нахоҳӣ овард.

Хуршед ХОВАРӢ, "ҶТ"