КИТОБХОНА
Ҷумъа 26 Апрел 2024 07:57
8135
- Янга, шавҳаратро овардем, – аз ду нафар марди ришҳо сихак дамида, ки аз даричаи дарвоза вориди ҳавлӣ шуданд, яке суханҳои болоро ба забон овард. - Аз Расия, қабулаш кун.

- Шавҳари ман? – болои зинапояҳо, назди даромадгоҳи бинои бӯстонсаромонанди дуқабата нигоҳи сард ба мардон партофта, посух дод зани аз чил боло.

- Ҳо янга, шавҳари худат, – боз изҳор намуд марди сухангуфта.
- Шавҳари ман мурдагӣ.

- Чӣ хел мурдагӣ? Ана, даруни мошин бе ёду ҳуш хоб, – ба гап ҳамроҳ шуд марди дуввумӣ.
- Зинда, ки бошад, то ин дам куҷо буд? – дастон болои сина бо ҳам халонда ва бо чеҳраи гирифта посух дод зан. - Чӣ, дигар ба зани русаш нолозим гашт–а? Ман, ки занаш бошам, бист сол пеш ҳамроҳи кӯдакони хурдсолам зори як бурда нон будем, магар намедонист?

Аз дохили манзили истиқоматӣ ду ҷавонзан тифлон дар бағал берун шуда, аз ду паҳлуи зан қарор гирифтанд.
- Оча, инҳо кӣ? – ба зан рӯ оварда, пурсид нафаре аз ҷавонзанон.
- Амакҳоят.

- Амакҳоям? – ҳайрон шуда боз пурсон шуд вай. - Ман амак дорам?
- Ана, истодаанд–ку?
- Э, то ин вақт дар куҷо буданд?

- Дар куҷо буданд, дар Расия. Ана, падаратро ҳам оварданд.
- Падарам? – бо даҳони воз ба модар нигариста изҳор дошт ҷавонзан. - Очаҷон, о, гуфта будӣ, ки падар надорам?

- Надоштӣ, акнун падардор шудӣ.
- Шӯхӣ накун, очаҷон..., – дигар гап наёфта, чунин изҳор дошт ҷавонзан. - Як гапҳо мегӯйӣ, ки...
- Духтарҷон, ягон гапи беҷо нагуфтам. Мегӯям, ки падарат пайдо шуд, мефаҳмӣ?
- Хайр, то ин вақт дар куҷо буд?

- Ана амакҳоят, аз онҳо пурс.
Ҷавонзан аз гуфтугӯ бо модар ҳайрон шуда, китф бо ҳам кашид. Дигар ҳарфе ба забон наовард. Ба мардони тахмин 50 – сола, ки модар эшонро барояш чун амак муаррифӣ кард, бефарқ нигоҳ дошт.
Ин дам ҳамсоязан аз дарича по ниҳод ва шоҳиди гуфторҳои гилаомезу киноядори ҳамсояаш бо мардони бегона гашт. Соҳибхона аз болои зинапояҳо ӯро пай бурда, назди худ хонд.
- Чӣ гап шуд, ҳамсояҷон? – паҳлуи соҳибхона истода пурсид ӯ.

- Шавҳарам пайдо шуд.
- Нахо–од? О, ин аҷиб–ку?
- Аҷиб ҳам гап, ғароиб, дугонаҷон.
- Дугонаҷон, инҳоро амакҳои духтарат ном бурдӣ. Шаҳварат–канӣ?
- Даруни мошин.
- Чи, ҳоли ҳам карру фарри пешина, хуши аз мошин фаромадан надора?
- Хок ба сари карру фараш, аз мошин фаромада наметона.
- Наметона? Чиба?
- Касал шудаст.

- Эҳ–ҳе, аз дасту по монду зану фарзандон ба ёдаш расид?
- Аз куҷо? Ба зани русаш дигар лозим, ки нест гирифта ин ҷо оварданд. Гӯё мо ҷон–ҷон гуфтаю бағал кушода ба оғӯш мегирем.
- Чархи гардун шуморо дигарбора бо ҳам дучор кард. Лекин дар вазъияти дигар. Хайр, дугонаҷон, ба хона роҳаш медиҳӣ?
- Роҳ диҳам?

- Хуб ё бад, шавҳарат.
- Эҳ, дугонаҷон, аз рӯзҳои ба сарам омада, агар огаҳӣ намедоштӣ, гапҳоятро аз пеши гӯш мегузарондам.
- Хайр, дугонаҷон, даррав хафа нашав. Бе шӯхӣ, ҳазл кардам.

- Не-е, дугонаҷон, хафа нестам. Лекин алам мекунад, ҳатто ба дил мехалад. Вақте шарм намедоранд.
Ҳамсоязан ҳис кард, ки ҳангоми баёни суханҳои охир, овози ҳамсояи дугонааш меларзад. Чизе гулӯяшро гӯё мефишорад. Ба чеҳрааш дида дӯхт. Дид, ки ашк аз дидагон рӯи гунаҳояш намоён аст.
- Бист сол ба гуфтан осон, – ҳамоно бо овози ларзон ва ашк дар чашмон ба гуфтораш идома бахшид соҳибхона. - Хотири фарзандон ақаллан як бор суроғам накарданд. Ягон тини пучакшона надидам, то ҷигарбандонам азоби гушнагиро накашанд.

Ҳамсоязан аз рӯзгор ва саргузашти душвори ҳамсояаш Гулсум хуб огаҳӣ дошт. Огоҳ аз он ки зани ҷавони муштипар бо чӣ қадар душворию машаққат, гурбавор фарзандонро ба воя расонд, то ба ин рӯзгори осуда расанд.

Гулсумро ба ҷавони ҳамдеҳаи худ ба шавҳар доданд. Сароғоз рӯзгорашон хуб буд. Ҳамсараш Хошок дар пойтахт, дар яке аз корхонаҳои саноатӣ мудири анбор маҳсуб меёфт. Соҳиби нахустфарзанд шудан пас, ҳамсар Гулсумро бо писарчааш шаҳр гирифта овард.

Хошок чун нафари корчаллон роҳ ёфта, молу маводи дар ихтиёр доштаро обу лойкунон, пули бедарди миён ба даст меовард. Пулдорӣ боис шуд Хошок фикри маишатро ба сар гирад. Ҳамчунин, русдухтареро чун ҷуфти дуюм ҳамсар интихоб кард. Дигар ба ҳамсари аввал ва тифлонаш чандон таваҷҷуҳ надошт.
Ҳине ки дар кишвар ҷанги шаҳрвандӣ сар зад, онҳо се фарзанд, ду писар ва як духтарча доштанд.
Ҳамсари рус аз Хошок боисрор хоҳиш намуд, кишварро тарк созанд. Ба мулки гузаштагони вай, Русия раванд. Хошок ҳамроҳи ҳамсари дуввум ва ду фарзанди аз ӯ ёфта, зодгоҳро тарк гуфт. Ба хотири рӯзгори тинҷу осуда, дуртар аз ҷангу ҷидолҳои дар ватан рухдода.

Аз вазъи Гулсум ва се фарзанде, ки аз ӯ соҳиб гашта буд, умуман воқиф шудан намехост. Ҳатто ҳини аз диёр берун рафтан низ саъй накард аз вазъи эшон бохабар бошад. Эшонро нодида, тарки диёр намуд.
Бекорӣ, фақру нодорӣ вазъи Гулсумро хеле табоҳ гардонд. Зани ҷавони муштипар сарҳисобашро гум кард. Чун дигар оилаҳо ба ёрии саробони оила, яъне шавҳар умед баста наметавонист. Писаронаш, хонандагони синфҳои поёнӣ, ҳоло ба ҳади ёрирасони рӯзгори оила нарасида буданд.

- Хайр, янга мо чӣ кор кунем? – овози яке аз мардони назди дар истода Гулсумро ба худ овард.
- Бешармҳо! – худро аз даст дода нидо кард Гулсум.

Мардони пеши дарвоза ба чеҳраи якдигар дида дӯхтанд. Мазмун сухани иброз доштаи янга чӣ маънӣ дорад.
- Янга, ҳеҷ гапота нафаҳмидем, – билохира аз эшон нафаре посух дод. - Шавҳарата пешат овардему боз мо бешарм?
- Натанҳо бешарм, ҳатто беҳаёед!
- Ҳар сухан андоза дорад. Аз ҳад гузаштан ҳам хуб не.
- Аз ҳад гузаштам? Шумо чӣ?
- ...
- Ана, инаш духтарчаам Моҳбону бо гулписараш. Инаш сунҳори зебоям Гулпарӣ бо гулдухтараш...
Шояд аз боиси риққат давоми гуфторашро қатъ оби дидагонашро бо пушти панҷа хост пок намояд, ки духтараш Моҳбону чолокона ба модар рӯймолча дароз кард. Гулсум мамнунона сар ҷунбонду ашки чашмонро пок сохт. Каме нафас рост намудан пас, боз гуфторашро идома бахшид:

- Бист сол пеш медонед, чӣ ҳол доштам? Он рӯзҳоро ҳатто ба душманам ҳам ҳеҷ гоҳ орзу надорам. Моҳбонуям ду–сесола буд. Барои рӯзгузаронӣ бақлашкаҳоро аз ҳар куҷо ёфта, шӯста пури чой карда, даруни бозор раста ба раста мегаштам. То ки фурӯхта барои тифлонам ягон хӯрданӣ ёбам. Моҳбонуям хурд буд, хобаш мегирифт. Занҳои савдогар ҳоламро дида, аз дилсӯзӣ хоҳиш мекарданд, Моҳбонуямро наздашон гузораму овораи чойфурӯшӣ шавам.

Занҳои шумо пулҳои фиристодаатон дар даст бозор харид меомаданд. Ҳоламро дида, механдиданд. Дили бегонаҳо ба ҳолам месӯхту худиҳо не. Шукр, ки бачаҳои ман ҳам калон шуда, бо ёрии тағоҳошон Расиярав шуданд. Он ҷо ҳам хонаву дар доранду ин ҷо ҳам. Ана, ин хонаи дакаданге , ки мебинед, аз писари хурдиям Фаррухҷон аст. Ҳоло тинҷу осудаам ва худи Худованд шоҳид аст, ки мисли баъзе занҳои танҳомонда, по ба роҳи бад нагузоштам. Ҳарчанд ҷабри бешавҳариро сахт кашидам, тоқат доштам. Лекин имрӯз аз ҳафт маҳали шӯ безорам. Намедонам аз куҷо пайдо шудаю даъво доред, ки акаатон шавҳари ман аст. Барои ҳамин мегӯям, ки шумо натанҳо бешарм, ҳатто беҳаёед.

Ҳар ду мард гуфтори таънаомези янгаи Гулсумашонро аз боиси ҳақиқати талх, рӯзгори душвори пеш доштаи ҳамсари бародар ноилоҷ шуниданд. Дар ҷавоби гуфтаҳояш лол монда, ёрои сухан надоштанд ва чи гуфтанро ҳам намедонистанд.

Пушти даричаи во сабукрави сафедтоби хориҷӣ қариб беовоз бозистод. Аз дохилаш ҷавонмарди 23-24-солаи болобаланд ба ҳавлӣ по ниҳод. Рӯи ҳавлӣ ду марди бегона ва болои зинапояҳои назди даромади манзили истиқоматӣ модарро дар иҳотаи хоҳару ҳамсари тифлон дар бағал ва ҳамсоязан дид. Дасти рост болои сина гузошта, боадобона ба мардони бегона салом дод ва ҷониби зинапояҳо гом ниҳод.

- Омадӣ, ҷони оча, – гӯён модар гардани писарро оғӯш гирифта, аз гунаҳояш гарм бӯсид.

Ҳамчунин, яке аз ҷавонзанҳо, яъне Моҳбонуи хоҳар, чун модар сари ҷавонмардро ҷониби хеш хам ва гунаҳояшро бӯсаборон кард. Дар ҷавоб ҷавонмард аз тори сари хоҳар ва гунаҳои тифлон бӯсид.
Пас аз ҳолпурсӣ ҷавонмард ҷониби модар суоломез дида дӯхт. Ҳузури мардони бегонаро донистан мехост.
- Ҷони оча, инҳо амакҳоят, – изҳор дошт модар.

- Амакҳоям? – бо лабони пурханда ба мардон нигоҳкунон гуфт ҷавонмард.
- Амакҳоят, ҷони оча. Берун даруни мошин падарат хоб. Дар Расия касал шудасту гирифта оварданд. Ба нигоҳубин эҳтиёҷ дорад. Хайр, чи кор кунем? Қабулаш доред?
Ҷавонмард ҳайрон, чи гуфтанро намедонист.

- Очаҷон, киро қабул кунем? Барои чӣ? – хомӯшии чанд лаҳза ба вуҷуд омадаро халалдор ва бо овози нисбатан баланд изҳор дошт Моҳбону. - Агар падари мо бошаду инҳо амакҳоямон, ин қадар сол куҷо буданд? Чаро моро суроғ накарданд?

Сукунати ногуворе ба миён омад. Мардони пеши дарвоза бо сари хам чӣ гуфтанро намедонистанд. Билохира яке аз дарича берун гашт. Дуввумӣ ҳам аз паси ӯ по ниҳоду даричаро оҳиста пӯшид.

Эзоҳи худро нависед



Рамзҳо дар расм