Мавқеи оила дар тарбияи фарзанд борҳо расонаӣ шуда, дар ин боб мақолаву маърӯзаҳои зиёде нашр гаштааст. Гӯем, ки масъалаи асосии замонаи мо ҳам ҳаст хато нахоҳем кард. Ин талабот буд, ки соли 2015 – ро Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти мамлакат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Соли оилнамуда буданд. Барҳақ оила дар тарбияи кӯдак мақоми махсусеро ишғол мекунад. Оила сарчашмаест, ки кӯдак тавассути он таҷрибаи таърихию иҷтимоӣ ва таҷрибаи муносиботҳои ҳиссӣ ва хислатҳоро барои худ касб мекунад. Оила мактаби муҳими таълиму тарбия дар роҳи ба воя расонидани инсони солиму комил ба ҷомеа буда ва хоҳад монд. Вақте ки тифл таваллуд мешавад аз оғози ҳаёт ҳама он меъёрҳои зиндагиро, ки дар оила ҳукмфармост, меомӯзад. Ӯ аввалин таҷрибаи ҳаёти худро маҳз аз оила мегирад.

Обрӯи падару модар дар ҷомеа ба тарбияи фарзанд таъсири калон мерасонад. Вазъи но¬гувори оила метавонад сарчаш¬маи асосии пайдоиши тарс дар вуҷуди кӯдак гардад.

Кӯдакон тарбияи дурустро на танҳо аз суханони калонсолон, балки бештар аз рафторашон қабул мекунанд.

Агар дар омӯзиши таълим ва тарбияи кӯдак ҳақиқатро аз таҷрибаи ҳаёт бештар истифода кунем, пас, кӯдак он комёбӣ ва нобарориҳои ҳаётро бо ақли худомӯхта, муқоиса карда, некро аз бад ҷудо намуда, вазифаи ба ӯ вобасташударо бо фикру андешаҳои тару тозаи худ, ки олам то ҳол аз он бехабар аст, меофарад.

Аммо, мутаассифона, баъзе волидайн нисбати фарзандони худ суханҳои пасту қабеҳ гуфта, онҳоро дар руҳия носолим ташаккул медиҳанд. Кӯдаки хурдсол аз модар, падар ва наздикони чунин суханҳои бадро шунида, онро ҷиддӣ қабул карда, ноумедӣ аз ҳаёт ва тақдири худ мекунад. Ӯ аз хурдсолӣ таваллуди худро ҳамчун хатои табиӣ шумурда, сабабгори ҳамаи он мушкилиҳо ва нобарориҳое, ки ба сари волидайн ва атрофиёнаш меоянд, худро мешумо¬рад. Оқибат кӯдак метавонад бо чунин таассурот ба ҳисси худнобудкунӣ амал кунад.

Агар ки ҳам ӯ қасди худкушӣ накард, пас маълум ки ӯ бо ҳамон дастур тарбия меёбад ва дар оянда фарзандони худро бо чунин усул тарбия мекунад. Чунин усули тарбия аз ҷониби падару модарон қасдан намеша¬вад, балки онҳо низ аз волидайни худ чунин тарбия гирифтаанд. Аксари олимон чунин мешумо¬ранд, ки 30% рафтори тифл аз хун мегузарад ва 70% дигар ба таълиму тарбия бастагӣ дорад. Пас, маълум мегардад, ки рафто¬ри кӯдак бештар ба таълиму тарбия вобаста аст. Пас кӯшиш намоем, ки дар тарбияи сазовори насли ояндасози миллату давлат саҳми дуруст гузорем.

А. Убайдов