Рӯи хараки зери дарахти чанор менишаст. Чашм ба роҳ. Интизор. Гӯё нигоҳашро ба даромадгоҳи бинои баландошёна дӯхта буданд. Лаҳзае ба соат менигарист. Гоҳи дигар ба калиди дар дасташ буда. Сипас ба гушӣ ва чанд акси дохили он.

Ҷавоне бо шиму костюм ва гулдухтаре бо либоси арусӣ. Ҳар ду дастонашонро ба шакли нимае аз қалб намудаву ба дастони ҳам наздик бурда сӯйи аккос табассум мекарданд. Дар акси дигар духтарчаи тақрибан 4 моҳае буд, ки аз олам бехабар ба ким кадом самт менигарист. Нигоҳи ӯ ба ин расмҳо пурҳасрат буд. Гӯё илтиҷо мекард.

Далер як ҳафта боз ин ҷо роҳ мепоид. Имрӯз низ наздики анҷомёбӣ буд ва ӯ ноумедона аз ҷой хест. Дар интернет эълони намоишномаи театриро дид, ки фардо буд. Тасмим гирифт фардо баргардад. Фариштаро он ҷо биҷӯяд.

Ба сӯи деҳа роҳ гирифт. Раҳораҳ ба гузашта меандешид. Ҷурму хатояшро меҷуст.

- Далер! Илтимос моро аз ин ҷо бар. Ман дигар тавони таҳаммули ин ҳама таҳқирро надорам. То кай бояд гузаштаи маро қазовати ноҷо кунанд ва ту чизе нагӯӣ?!

- Ман чизе намегӯям. Очаамро хафа намекунам.

- Хафа накун. Фақат ба оромӣ фаҳмон, ман тавре ки онҳо фикр мекунанд, нестам ва набудам. Ман ба хотири ту корамро тарк кардам. Саҳифаам ва тамоми наворҳоямро аз интернет пок кардам. Аммо ту чӣ?

- Э хап кун...

Далер дар ин ду сол, ки дар муҳоҷират сипарӣ кард, ин саҳнаро ҳеҷ наметавонист аз навори хотираш дур кунад. Чашмони ашкбори Фаришта ва садои ҳиқ-ҳиқи гиряҳояш, ки ҳар шаб соатҳо тул мекашид ва ӯ сар зери болишт карда худро ба хоб мезад, ҳамдами ҳамешагияш буданд. Ӯ роҳравон афсӯс мехӯрд аз он ки талоше баҳри ҳифзи зиндагияш накард. Боре ҳам аз ҳамсараш ҳимоят нанамуд.

Фаришта духтаре буд ягона. Ноздона. Аз онҳое ки ба ҳар суханаш падар ва бародарон “лаббай” мегуфтанд. Ин буд, ки онҳо орзуи ҳунарпеша шуданашро пазируфтанд. Чун итминон доштанд ба ӯ. Ба наҳифӣ ва ғурури баландаш.

Ҳамин тавр, ӯ донишҷӯи Донишкадаи санъат шуд. Дар ин ҳангом бо 2 нафар аз ҳамкурсон саҳифае дар шабакаи иҷтимоии Инстаграм боз карданду саҳнаҳои тарбиявӣ ба навор гирифтаву мегузоштанд. Ҳаводоронашон зиёд буд. Чун аз зиндагӣ мегуфтанд. Аз ахлоқу тарбият ва номус.

Фаришта пас аз анҷоми донишкада корро дар театр низ шурӯъ кард. Муваффақ буд.

Шиносоии ӯ бо Далер аз ҳамин ҷо оғоз ёфта буд. Далер яке аз муаллимоне буд, ки пайваста шогирдонашро ба театр мебурд. Тарғиби ҳунар мекард гӯё. Зиёд он ҷо меомад. Бо ҳар баҳона. Фариштаро то хонаашон мегуселонид. Ҳатто иҷорахонаашро ҳам иваз кард. Наз-дики хонаи Фаришта. Аммо Далер ошное беш набуд барояш. Чун Фаришта тамоми тавоноӣ ва андешаву ишқу эҳсосашро сарфи кораш мекард. Мехост муваффақ шавад. Мехост хонаводааш аз ӯ ифтихор кунанд. Мехост мардумро ба ҳунару театр наздиктар кунад. Мақсади саҳифа боз карданаш дар Инстаг-рам низ ҳамин буд.

Далер баъди талошҳои зиёд барои ба даст овардани дили Фаришта, ки муваффақ нашуд, худро ба хонаводаи ӯ наздик кард. Падару модари Фаришта чанд бор ба хостгорҳояш ҷавоби рад доданд, вале баъди ваъдаҳои ӯ ки ҳатман пас аз тӯй ба шаҳр мекӯчанду Фаришта корашро идома медиҳад, розӣ шуданд.

Рафтори Далер пас аз тӯй комилан тағйир ёфт. Фариштаро маҷбур кард, ки саҳифаашро пок кунад. Телефонашро аз дасташ гирифту як гушии одӣ дод, то ки аз интернет дур шавад. Худаш бошад баъди як моҳи тӯй ба Русия рафт. Барои пардохти қарз. Ва баъди тавлиди духтарашон баргашт.

Фаришта ҳам барои он ки як оилаи обод дошта бошад, аз баҳри худу орзуву хостаҳояш гузашт. Ҳамаро қурбон кард. Ба умеди оромии рӯзгор ва хушбахтии хонаводагӣ. Аммо...

Фаришта дар муддати набудани Далер хеле танҳо монд. Миёни одамоне ки ҳеҷ даркаш намекарданд. Аз уву дунёи ӯ фарсахҳо дур буданд. Вале кӯшиш мекард тоб биёрад. Қавӣ бошад. Талош варзад. Бо ҳама забон ёбад. Се бародари Далер бо зану фарзандон ва падару модараш ҳама бо ҳам зиндагӣ мекарданд. Ҳар кадоме ӯро бо чашми бад менигаристанд. Ба назари онҳо ӯ бероҳае беш набуд. Чун дар интернет навор дошт. Албатта, дарки онҳо фақат ба ҳамин мерасид. Ба назарашон расонаӣ будан, беодобӣ буд. Ҳарчанд аз одоб бигӯӣ ҳам.

Ин буд, ки пайваста таҳқир мешуд. Носазояш мегуфтанд. Ғуруру номусашро зери суол мебурданд. Аммо ӯ хомӯш. Фариштае, ки ҳеҷ гоҳе ҳеҷ як беадолатиро бе посух намегузошт, ба касе иҷозаи паст задани шарафашро намедод, ҳоло фақат як чизро ихтиёр мекард. Сукут.

Аз ӯҳдаи корҳои деҳа набаромадан баҳонаи хуби дигаре буд барои гап шунидан. “Ба ҷойи шабу рӯз гаштан як корро ёд мегирифтӣ, мемурдӣ!”. Ин буд гапи доимии хушдоманаш дар ҳаққи ӯ. Вале ба ҳар ҳол ӯ кӯшиш мекард алаф даравад, кори замин кунад, нон пазад.

Охирин рӯзи зиндагии Фаришта дар он хона. Хушдоман таъкид кард, ки заминро нарм кунанд ва худ рафт ба туй. Фаришта бо се келини дигар он рӯз то бегоҳ замин нарм карданд. Ҳарф заданд. Ба рағми рафтори хушдоман муомилаи онҳо бо Фаришта бад набуд. Вале танҳо дар рӯяш. Дар набуданаш фақат бади ӯро мегуфтанд. Ин рафторе буд, ки Фаришта аз ҳама дида бадтар медид. Дурӯягӣ.

Бегоҳ хушдоман баргашт. Бо табъи чун ҳарвақта хираи шабеҳ ба осмони сиёҳабри боранда ва раъдзананда. Ва расидан замон шуруъ кард:

- То кай ман бояд дар ҳар тую маърака гапи мардумро дар бораи ту шунавам-а? Актрисаи бадахлоқ. То кай бояд ҳар касу нокас як навори туро дар миёни одамон ба ман нишон дода “ана келинатон” гуфта сархам кунад? Ҳамин ҳоло баромада рав. Дафъ шав!

Сипас рафт ва либосҳои Фаришта ва духтарашро, ки шуставу овезон буданд, гирифта ба замин партофт.

Фаришта миёни замини намдор хаставу афгор фақат як чиз мехост. Фарёд.

Ашкони доимо резонаш бесадо аз гӯшаи чашмаш ҷорӣ мешуданд. Ашкҳое, ки гунаи зебои Фариштаро макон гирифтаву тарк карданӣ ҳам набуданд. Гӯё ошиқи ин чеҳраву ин чашмон шуда бошанд. Ӯ хаста буд. Аз гиристан. Аз ин қадар ҳақир шудан. Аз ғурури шикастаашро дидан. Аз ин ҳама таҳқир шунидан. Аз заиф будан. Мехост худаш бошад. Фариштаи бовиқор. Боғурур. Сарбаланд. Ҳунарманд. Ӯ ин ҳамара ба хотири як рӯзгори осуда доштан фидо кард. Аммо касе надид. Дар баробари фидокорияш худ низ нодида шуд. Дигар мехост ба худаш баргардад.

Билохира бо дастони олуда ба хокаш ашконашро пок карду ҷониби духтараш ки аз ғояти серкорӣ ҳамеша дохили аробачааш дар канори ҳавлӣ буд, шитобид. Хушдоманаш ҳамоно ҳарф мезад. Вале гӯшҳои Фаришта аз ин ҳарфҳо он қадар пур буд, ки дигар чизеро намешунид.

Фаришта духтарашро бағал карду ба ҳуҷрааш даромад. Ба оина нигарист. Ба худ. Ба чеҳраи хаставу чашмони ҳамеша пур об ва дастони кафидааш. Хеле андешид. Ба ҷанҷолҳои беасосашон. Ба ҳар бори сари дастархон нишастан ашки ӯро бароварданашон. Ба он ки ҳатто Далер дигар бо ӯ рафтори хуб надорад. Ба он ки ғусса хурданаш, гиря карданаш, таҳқир шуданаш барои ӯ тамоман муҳим нест. Чун ин ҳамара дар Фаришта он қадар зиёд дид, ки барояш дигар маъмулӣ шуд. Гӯё Фаришта ба ин ҳама ҳақ дорад.

Пас аз андешаи зиёд телефонашро ба даст гирифт. Хост ба Далер, ки ба кор рафта буд, занг зад . Аммо мунсариф шуд.
Баъди чанде бародари Фаришта расид. Дар ҳавлӣ касе набуд. Хушдоманаш боз ба куҷое рафта буду падаршавҳараш чун ҳамеша дар хона машғули тамошои филм ва ба ҳама чиз бетараф. Бародари Фаришта рост ба ҳуҷраи хоҳараш даромада, ӯро ба оғӯш гирифт. Гуё самои чашмони Фаришта мунтазири раъде буд, ки шурӯъ кард ба боридан.

Фаришта барои охирон бор ба хонааш нигарист. Ба хонае, ки бо ҳазорон умед воридаш гардида буд, акнун бо ҳазор ноумедӣ таркаш мекард.

Ягона ҷое, ки Фаришта дар ин хона дӯст медошт, ана ҳамин ҳуҷраи сокиту ором ва хеле зебои худаш буд. Зеро бо ворид шудан ба он вориди дунёи худаш мегашт.

Ҳуҷраи ӯ иборат буд аз кати хобашон ва канори он кати хоби духтарашон Руъё. Як ҷевони калони либос ва канори он ҷевони дигари хурдакак, ки расми хирсакчаи рӯяш гувоҳи кӯдакона буданаш буд. Сипас, оина, ки чандто акси Фаришта ва духтарчааш рӯи он буд ва телевизор.

Ӯ ба ҳар канори ҳуҷрааш чашм дӯхт. Ба ҳар ҷиҳоз нигарист. Аммо дигар барояш беарзиш намуданд. Ҷузвдони либосҳоро ба акааш дода худ ягона ганҷинааш - духтарашро ба бағал гирифта, берун шуд ва дарро баст. Барои ҳамеша.

Расо баъди як моҳи рафтани Фаришта Далер ба суроғаш омад. Хост зану фарзандашро барад. Бо падару модари Фаришта хеле суҳбат кард. Аммо онҳо тасмими ниҳоиро ба духтарашон гузоштанд.

Фаришта чун дохили меҳмонхона шуду Далерро дид, қалбаш шурӯъ кард ба сахт тапидан. Аммо на аз ғояти муҳаббат, балки аз тарси дигарбора таҷриба кардани он рӯзҳо. Аммо ин бор Фаришта мехост қавӣ бошад. Ин бор ашк нарезад. Чун Далер марде буд, ки ашк рехтани занаш ҳеҷ гоҳе азияташ накарда буд ва онро фақат одати занон мепиндошт. Фаришта муқобили Далер истоду бо садои баланд гуфт:

- Ман дигар бо ту зиндагӣ кардан намехоҳам ва ба ҳеҷ куҷо ҳам намеравам.

- Фаришта...

Фаришта дид, ки дигар худро дошта наметавонад, зуд ба ҳуҷраи дигар гузашту дарро баст ва шурӯъ кард ба бесадо гиристан.
Садои баланд ва чунин рафтори Фаришта Далерро хеле асабӣ кард. Зеро ӯро ҳеҷ гоҳе чунин надида буд. Баъди чанд лаҳза Далер ба берун рехтани асабонияти худ оғоз кард:

- Туро бо ин рафтору касбу корат ва ин нозу нузат касе зан намекунад. Як умр танҳо мегардӣ чеҳраи маъруфи Инстаграм. Ин ман будам, ки туро гирифтам. Нахоҳӣ чор тарафат қибла. Ҷавобатро додам.

Фаришта дохили ҳуҷра нишаста ин ҳарфҳоро, ки чун теғи сӯзону кушанда тамоми вуҷудашро захмӣ мекард, мешунид ва даст ба рӯй бурда танҳо ашк мерехт...

Театри ҷавонони ба номи Маҳмудҷон Воҳидов. Намоишнома. Далер ғарқи тамошои ҳунарнамоии Фаришта. Садои баланди кафзании тамошобинон, ки нишона аз анҷом буд, ӯро ба худ овард ва ба Фаришта гул додани ҷавонмарде аз толор, беқарораш кард. Фаришта миёни дигар ҳунармандон гулро бо мамнуният аз дасти мард гирифт ва пас аз чанде ҳама толорро тарк карданд. Бо навбат.

Далер низ аз толори намоишгоҳ берун шуду рӯйи хараки канори рос-ти театрбуда, ки пушташ пур аз дарахту канораш пур аз гул буд, нишаст. Мунтазир.

Баъди чанде Фаришта аз театр берун шуд. Далер хеле амиқ ба ӯ нигарист. Чун хеле зебо шуда буд. Фаришта роҳравон табассум мекард.

Далер калидеро аз ҷайбаш берун кард. Мехост ба Фаришта мужда диҳад. Мехост бигӯяд, ки барояш хона харид. Мехост бигӯяд, ки модараш ӯро пазируфт. Аммо...

Духтарчаи тақрибан дуюним солае дасти мардеро, ки дар толор ба Фаришта гул дода буд ва зоҳиран падараш буд, раҳо карду ҷониби Фаришта давид. Фаришта ӯро оғӯш гирифт ва назди ана ҳамон марди баландқомате, ки бо муҳаббат ба онҳо менигарист, омад. Чашмонаш медурахшид. Чун муваффақ гашта буд. Тамоми устодон ва бинандагон нақши имрӯзаашро, ки марказӣ буд, хуб пазируфтанд. Мард дасти Фариштаро гирифта:

- Ҷонам, табрик мекунам. Олӣ буд. Гуфта будам, ки ту метавонӣ.

Сипас ҳар ду дасти духтарак дар даст ба мошини канори роҳ буда савор шуданд.

Далер аз дидани ин саҳна худ-ро гум кард. Дастонаш меларзид. Калид аз дасташ ба замин афтида, садои аҷибе баровард. Далер аз ин садо садои шикастанашро шунид. Шикасти қалб. Шикасти шишаи номус.

Ӯ ба калиди рӯйи замин хобида нигоҳ кард. Гӯё ба ҳолаш механдид...

Моҳистон САФАРЗОДА,
эҷодкор