Ҳикоя

Охирҳои моҳи феврал маро ба ноҳияи кӯҳистонӣ ба сафари хидматӣ фиристоданд. Бояд давоми як ҳафта дар бораи ҳаёти мардуми деҳ маълумот ҷамъ оварда, барои рӯзнома маводе омода мекардам. Ҳамин тавр ба деҳаи Кабудхел омадам. Деҳа дар иҳотаи кӯҳҳои баланд ҷойгир аз канораш дарёчае бо паҳнои ду метр мегузарад. Оби ин дарёча сард, вале ширину мусаффост. Мардуми деҳ барои эҳтиёҷи рӯзгор аз ҳамин дарёча об мекашонанд. 
 
Дар миёнҷои деҳ мағоза бино ёфтааст. Дар пештоқи мағоза навиштаҷотест: “Мағозаи хӯроквории “Салимҷон”. Ин мағозаро чанд сол пеш ба шарафи  50-солагии ноҳия бунёд ва худи раиси ҳамонвақтаи ноҳия Салимҷон Салимҷоновро даъват карданд, ки ба фаъолияташ оғози расмӣ бахшад. Сокинон ҳам ба хотири эҳтиром ба мағоза исми раисро муносиб донистаанд.

Аз ҳама аҷиб ин ки дар деҳа “ҳостел” ҳам будааст. Ҳостелаш аслан калимаи хориҷӣ, яъне англисист. Монанди ҳотел, ки дар тарҷумаи тоҷикӣ меҳмонхона мешавад. Ва ҳостел гуфта кулбаеро мегӯянд, ки дар дохили ҳавлӣ ҷойгир, барои меҳмонон ё мусофирон иҷора дода мешавад. Ин навгониҳо қаблан набуд. Пештар агар ба деҳот мусофир ё меҳмоне меомад, ҳатман бидуни ҳеҷ як ҳостелу ҳотел ӯро сокинон меҳмондорӣ мекарданд. Пас маълум мешавад, ки шамоли расму оини хориҷӣ ба тарафҳои мо ҳам вазидааст.
Ман бо соҳибони яке аз ҳостелҳо маслиҳат карда, ба муддати як ҳафта онро иҷора гирифтам. 

Деҳ мактаб ҳам дорад. Аз пушти мактаб бошад, як боғи паҳноест, ки сафедорҳои баланд, сарву арчаҳоро бо як назокати хоса шинонидаанд.

Рӯзи аввал хеле ин тарафу он тараф гаштаю бо чандин нафар суҳбат кардам. Ба мактаб рафта бо директор, ҳайати омӯзгорон ва муҳассилин суҳбат доштам. Сарвари деҳаро нимрӯзӣ дар хонааш ёфта ҳамсуҳбат шудам. Марди хушсуҳбати зиндадиле будааст. Бисёр маълумотро аз вай пурсида гирифтам. 

Рости гап андак хаста ҳам шудам. Ҳамин буд, ки ба иҷорахона даромада, рӯи кат дароз кашидаму дарҳол хобам бурдааст.
Бегоҳи рӯзи дигар баъд аз кор ба мағоза даромада кулчақанд ва ҳалво харидам. Бояд иқрор шавам, ки аз ҳама хӯрданиҳо шириниро бештар дӯст медорам. Фурӯшанда як духтараки ширинрӯю хушбаёне будааст. То ман даромадан дар мағоза бо духтаре ҳамсину соли хеш суҳбат дошт. Ҳамсуҳбаташ ҳам як духтари бодомчашми рухсорагулгун ва ширинадое буд. 
Ман аз мағоза берун шудам. Лек ҳис кардам, ки чашмони духтарон маро таъқиб доранд.

Рӯзи дигар боз ба мағоза даромадам, ки ҳамон духтарак ҳузур дошт. Зиёд маътал нашуда, як шиша оби мева ва кулчақанд пурсидам. Духтараки фурӯшанда аз пайи муҳайё кардани хостаҳои ман шуд. Ин вақт нохост пеши поям коғазпорае афтод. Хам шуда онро аз замин бардоштаму накушода ба ҷайб гузоштам. Ҳар чи ки набошад яқин аз ҳамин духтараки ҳамсуҳбати фурӯшанда аст, ки ду қадам дуртар аз ман меистод. Халтаи селлофаниро аз дасти фурӯшанда гирифта, “ташаккур” гуфта берун омадам. Ба хона расида дидам, ки дар коғаз танҳо рақами телефоне навишта шудааст. 

Акнун ҳаяҷон оромам намегузошт. Ин кӣ бошад? Ин рақами телефони ҳамон духтараки бодомчашми рухсорагулгун аст, шояд? Занг занам ё назанам? Ин саволҳо паси ҳам ба сарам меомаданд. Телефони мобилӣ ба дастам, аммо ҷуръати занг заданро надоштам...

“Занг мезанам, лек ҳоло не...” гуфтам ба худам ва дафтарамро бароварда қайдҳои имрӯзаро гузаронидам. Аллакай барои як матлаби калон маълумот ғун шуда буд. Ният кардам, дигар аз паси маълумот намегардам, маълумотҳои ғункардаро таҳлилу ҷо ба ҷо мекунам. 
Вақте навиштану қайдҳоро тамом кардам, соат 21:41 дақиқа буд. Ниҳоят телефонро ба даст гирифтаму бо ҳамон эҳсоси ҳаяҷономез ва таппиши номураттаби дил занг задам. 

“Гуд... гуд...” мерафт занги телефон...

Лек зиёд не ҳамагӣ баъди ду бор рафтани занг телефон бардошта шуду овози маҳине аз он тарафи гӯшак рӯшан гардид. 

- Ало...

- ...

- Алооо

- Ъъъ... мебахшед... ман... имрӯз...

- Шумо имрӯз ба мағоза омада будед...

- Бале...

- Дирӯз ҳам...

- Рост...

- Овозатон меларзад?

- Не, чаро?

Ман ҳис кардам, ки агар худро ба даст нагирам ва ҳаяҷонамро саркӯб насозам, кори хуб намешавад. Бинобар ин ду бор гулӯ афшондаму аз пиёлаи шарбати шафтолу, ки наздам истода буд, каме нӯшидам. Пасон боз суҳбат идома ёфт.

- Духтари зебо, номатонро намегӯед?

- Номи ман..?

- Бале.

- Маҳрӯ.

- Мувофиқ.

- Нафаҳмидам...

- Номатон ба худатон муносиб будааст, мегӯям.

- Наход?! Номи шумо чи?

- Равшан.

- Комилан дуруст.

- Ман ҳам нафаҳмидам.

- Номатонро мегӯям, бисёр ба ҷо афтодааст.

- Чи хел ба ҷо?

- Ба як нигоҳ он чунон ба дилҳои торику дастнорас равшанӣ ва умед меафканед, ки ногуфтанӣ...

- Уҳҳ...у...

Ман қасдан гулӯ афшондам. 

Аз он тарафи телефон овози ширини Маҳрӯ бо ханда даромехта “ош... ош...” мегуфт. Тугмаи телефонро пахш кардам, то овози Маҳрӯ баландтар шунида шавад. Вай ҳанӯз дар телефон механдид ва овози ширинаш дар иҷорахонаи хилвати ман танин меандохт...
- Сухани охиринатон каме вазнин омад, таҳаммулаш гарон афтод...- гуфтам ман.

- Рост гуфтам, охир... Ду рӯз мешавад, ки... – гуфт Маҳрӯ ва хомӯш истод.

- Ду рӯз мешавад, ки..? – такрор кардам суханашро бо ифодаи савол, ҳарчанд мефаҳмидам, ки чиро дар назар дорад.

- Хайр баъд мефаҳмед. Ё аллакай фаҳмидагистед...

- Чиро..? – пурсидам ман, ки ҳамсуҳбатам боз ханда дар дод.

- Шумо муаллим ҳастед?

- Не, чаро?

- Охир, шуморо дар мактаб дидам. Бо муаллимҳо...

- Рост, бо муаллимҳо суҳбат доштем, лекин ман муаллим нестам. Ин ҷо барои ҷамъ овардани маълумот омадаам, то ки аз ҳаёти деҳа барои рӯзнома мақола нависам.

- Фаҳмидам... Дар куҷо меистед?

- Дар гузари боло, як иҷора гирифтаам. Аз хонаи холаи Нурия...

- Хонаи шумо куҷост? Аз он тарафи мактаб, дар паҳлуи боғ.

- Бисёр хуб.

- Ҳоло дар деҳа мемонед? Имкони аз наздик диданатон... шояд... – Маҳрӯ боз идомаи гапашро нагуфт.

- Қисми асосии корам тамом шудааст, лек имкон аст ду–се рӯзи дигар ҳам бимонам.

- Ин хел бошад ба умеди дидор.

- Албатта.

- Шод бошед, имрӯз ҳамин қадар суҳбат басанда ба фикрам.

- Шаби хуш.

- Ба шумо ҳам.

Телефон хомӯш шуду эҳсоси ширину гуворое дар вуҷудам падид омад. Бароям ба ҳаде аҷибу ғайриодӣ буд ин ҳис, ки то дер хобида натавонистам. Суханҳои Маҳрӯ, хандаҳояш дар гӯшам садо медоду маро бештар хушҳол мегардонд. 
Кай хобам бурдааст, нафаҳмидам.

Субҳи рӯзи дигар садои телефон маро аз хоб бедор кард. Маҳрӯ занг мезад... Ӯ субҳи навро ба ман шодиовару накӯ таманно кард. Ман ҳам ба вай рӯзи хуш орзу кардам.

Ҳавои деҳа дар ин пагоҳӣ сарду салқин аст, ҳамзамон тозаву озода. Бо нияти баҳра бурдан аз ҳавои хуш берун омадам. 
Аз гузари боло, ки охири деҳ ҳисоб мешуд то миёнаҷои он қадам задам. Аз канори оби дарёча. Тамошои он ҳаловатбахш аст дар чунин субҳи барвақт.

Дар ҷое аз лаби дарё ду-се нафар духтарону занон ба зарфҳо об мегирифтанду ҷониби манзилҳо мерафтанд. Яке аз инҳо Маҳрӯ буд. Ӯ аз дарёча об мегирифту онро дар назди дарвозае, ки яқин дарвозаи хонаашон буд, мепошид. Маълум, ки назди дарвозаашонро рӯфта озода карданист. Ҳини аз назди хонаашон гузаштан мо чашм ба чашми ҳам омадем. Вай бо ишораи сар салом доду ибо карда канортар ба рӯфтан давом додан гирифт. Ман ҳам аз роҳ намондам. 

Бегоҳ қарор кардем, ки дар боғи деҳ вохӯрем. Шом парда мекашид. Лек равуои одамон поён надошт. Ба ҳар ҳол боғ аз роҳи калон дар канор аст, ки ин аз чашми роҳгузарон амон медиҳад. 

Аввал ман ба боғ омадам. Пасон Маҳрӯ. Ва ба назарам намуд, ки бо омаданаш боғ мунавар шуд. Аз ӯ бӯи хуши атри занона ба машом мерасид. Мо паҳлуи ҳам нишастем. Вуҷудамро ларза фаро гирифта буд...

Ин шаб як шаби пур аз ишқу меҳрубонӣ, пур аз шодиву ошноӣ буд. Дарахтони бебарг маҳин-маҳин алвонҷ мехӯрданд. Онҳо низ шоҳиди хотироти оншабаи мо буданд. Чун вазиши шамолу сукунати шаб, ки гоҳо бо аккоси сагон халалдор мегашт.

Маҳрӯ дар ин чанд рӯз аз хусуси оилаашон ба ман нақл кард. Ин ошноӣ бисёр чизҳоро дар боби ҳаёти мардуми деҳот ба ман равшан намуд. 

Аз хусуси худаш бошад танҳо шаби охир маълумоти муфассал дод. Гуфт, ки дар оила фарзанди чоруми хонадон аст. Як бародар, ду хоҳари бузург ва як додар ҳам дорад.

Лек танҳо имшаб гуфт, ки ӯро хостгорӣ доранд. Як ҷавони ҳамдеҳааш, ки ду сол пештар аз ӯ мактабро хатм кардааст, бо ӯ издивоҷ кардан мехоҳад. Ҳарчанд ин хостгорӣ шаш маротиба ҳам рад шуда бошад, онҳо пойфишорӣ карда бори ҳафтум ҳам ба дари хонаашон омадаанд. Ҷавон ба Маҳрӯ писанд набошад ҳам, волидонаш ниҳоят ба қароре омаданд, ки ба хостгорҳо розигӣ диҳанд. 

- Ман, бовар кунед, намехоҳам ин издивоҷро. Ҳарчанд ба волидон фаҳмонам, нашуд. Ҳоло маро ба ин ҷавон ба шавҳар додан мехоҳанд. Охир, ман аз хӯву хислати ӯ комилан огоҳам. Чанд сол пеш ба номуси яке аз духтарони деҳ даст дароз кард, ӯро беобрӯ намуд. Бечора духтар худкушӣ кард. Дугонаи наздики ману ҳо он духтари магазинчӣ буд. Танҳо мо медонистем аз розаш. Лек ҷавон аз издивоҷ бо ӯ даст кашид. Гуфт, ту ба ин осонӣ ба оғӯши ман даромадӣ, ки медонад ба оғӯши боз киҳо даромада бошӣ. Духтар тоби бардошти ин гапи сахт ва ин беаҳдии он одами пастро накард...

- Пас, чи кор мекунӣ? – пурсидам ман.

- Намедонам. Дар мо хилофи қавли падару модар амал кардан бисёр кори сахт аст. Оқ мекунанд.

- Рост.

- Лек ҳар чи бодо бод. Бо ту меравам, – ин суханаш ғайриинтизор буд бароям. Бо ҳайрат пурсидам:

- Бо ман?

- Бале ё ту розӣ намешавӣ?

- Не, гап сари ин не, – гуфтам ман ба фикр фурӯ рафта.
- ...

- Ба ҳар ҳол ман имшаб каме фикр мекунам ва ба як хулоса меоям...

Пас аз омадан ба иҷорахонаи худ, воқеан ҳам ба гирдоби бетаги андешаҳо фурӯ рафта будам. Бисёртар аз он меандешидам, ки оё дуруст аст, ки аз як деҳаи дурдаст духтареро ҳамроҳ ба шаҳр барам. Боз хилофи ризоияти падару модараш. Ба шаҳр рафтан мушкил нест, саришта кардан мумкин, аммо пас аз рафтан волидони Маҳрӯ дар миёни ҳамсояҳо чи гуна сар боло мекунанд? Урфу одати деҳотро медонед-ку? Хеле сахт аст. Одам зери таънаю маломат мондан намехоҳад. Ангуштнамои ҷамъияту беобрӯ шудан сангин аст. Ҳамаи инро фикр кардам, вале боз ҳам овози эҳсосамро гӯш додам. Эҳсоси пуршӯри ҷавониро. Эҳсосеро, ки на парвои тундбодро дораду на парвои маломату накӯҳишро. 

Ва тасмим гирифтам Маҳрӯро ҳамроҳ мебарам.

Рӯзи дигар чун вақти рафтан фаро расид, дар боғ вохӯрдем.

Аллакай баҳор омада буд, аз дарахтон бӯи хуши гулҳои навшукуфта ба машом мерасид. Ин ҳама кадом як ҳисси аҷиберо дар вуҷуди ман падид оварда буд. Шояд ҳамонеро, ки ғалаба кард, то ман барои бо худ бурдани Маҳрӯ таслим шавам. Аҷиб он буд, ки дар чеҳраву рафтори Маҳрӯ ҳаяҷон ё ҳолати ғайриодиеро мушоҳида намекардам. Ӯ пайваста ба чашмонам нигариста табассум мекард. Лек ҳис мекардам, ким-чи хел бепарвост. 

- Вақти рафтанамон ҳам омад, – гуфтам ман ва ба чашмонаш нигаристам, то бидонам, чи мегӯяд.

Ӯ бо ҳамон табассуми роздор ва нигоҳи афсункор гуфт: 

- Маро бубахш, бо ту рафта наметавонам.

- Чи хе-ел? Дирӯз тасмимат ин набуд-ку?! – ба ҳайрат афтодам ман.

- Хостам бифаҳмам пеши ту чи арзише дорам, – ором ҷавоб дод Маҳрӯ.

- Пас он... – ман забон хоидаму гапамро идома надодам.

- Бале, он қаробате, ки бо ту доштем, интиқоми ман аз он бешарафе хоҳад шуд, ки ба наздикӣ бо ман издивоҷ мекунад...