Чанде қабл ба муносибати зодрӯзи ҳунарманди маҳбуб Ҷамшед Исмоилов матлаберо хондам, ки дар он аз ҷумла зикр мешуд: “...барои дар рӯҳияи инсонсолорӣ ва инсонгароӣ тарбия ёфтани насли ҷавон шеъри Лоиқ, суруди Ҷӯрабеку Ҷамшед намерасад...”.

Беихтиёр дар лавҳи хоти¬рам ҳамчун омӯзгор симои яке аз аввалин муаллимони деҳаи Искодари ноҳияи Айнӣ, яке аз барӯмандтарин шахсиятҳои диёр Муҳиддин Маликов па¬дидор гардид, ки то лаҳзаҳои охирини умр барои марду¬ми деҳ шахси азиз ва ниҳоят соҳибэҳтиром буданд.

Боиси ифтихору қаноатмандӣ ва сипосгузорӣ ба мардуми қадршиноси деҳа аст, ки то имрӯз бо унвони иф¬тихории “муаллим” аз устоди марҳум ёд мекунанд. Бо унвони ифтихорӣ, бидуни ном ёд овар¬дан миёни мардуми кӯҳистон мазмуни хос дорад, нишони эҳтироми беандоза аст. Ончу-нон ки волидонро бо ном садо намекунанд ва бо эҳтиром “қиблагоҳу бузургвору олампаноҳ” мегӯянд, то имрӯз бо унвони ифтихории “муал¬лим” ёд кардани шодравон Муҳиддин Маликов, ки имсол ба солгарди зодрӯзашон 100 сол пур мешавад, рамзи чунин арҷгузории бесобиқа аст.

Муҳиддин Маликов ба чандин наслҳои деҳ (ва на танҳо деҳаи Ис¬кодар, балки деҳаҳои дигари ноҳияи Айнӣ) ҳаққи устодӣ доранд. Шодра¬вон ҳамчун омӯзгори сахтгиру серталаб ва ниҳоят принсипнок дар лавҳи хотири шогирдон ба таври абадӣ нақш бастаанд; барои онҳо дар ҳама ҳолат намунаи ибрат хоҳанд монд.

Дар оғоз аз ҳунармандони маҳбуб ва устод Лоиқ ёд карданам беса¬баб нест. Ба назари ман, ба насли имрӯз ибратгирӣ аз сарнавишту кор¬нома ва амалу рафтори чунин бузургмардон, амсоли Муҳиддин Маликов намерасад. Гумон мекунам, мо омӯзгоронро зарур аст, ки чун намунаи ибрат рӯзгору фаъолияти абармардони соҳаи маорифи кишварро ба шо¬гирдон ба таври бояду шояд муаррифӣ намоем, то онҳо ҳамчун насли солиму содиқу вафодор ба халқу Ватан ба воя расанд.

Шодравон нафақахӯри дорои аҳамияти ҷумҳуриявӣ буданд. Ал¬батта, ин барои мо, пайвандону шогирдон боиси ифтихор буд. Бо ин вуҷуд, меандешидам, чӣ боис гардида, ки он кас дар сатҳи ҷумҳурӣ чу¬нин қадршиносӣ гардидаанд? Дарёфтам, ки барои саҳми арзанда дар таҳкимбахшии сохти нав, махсусан пиёдасозии инқилоби маданӣ дар водӣ аз ҷониби Ҳукумати ҷумҳурӣ қадр шудаанд.

Муҳиддин Маликов яке аз аввалин нафарони соҳибмаълумоти деҳа буданд. Он нукта, ки се маротиба ба муҳлатҳои гуногун директории мак¬таби деҳаро бар уҳда доштанд, гувоҳи маҳорати сатҳи олии омӯзгорӣ ва қобилияти ташкилотчигии шодравон аст. Шоҳид будам, ки шогирдони мактаби деҳ, ки имрӯзҳо шахсиятҳои шинохтаи на танҳо ҷумҳурӣ, балки берун аз онанд, ба мисли Мирзоазим Насимов, Амирқул Азимов, Ғафури Искодарӣ, шодравон Акрамалӣ Ҳасанов нақши Муҳиддин Маликовро ҳамчун омӯзгор дар ташаккули шахсияти худ махсус таъкид карданд. Қиссаи тӯҳфаи тиллоии яке аз машҳуртарин тарҷумонҳо ва ба истилоҳ, чекистони ҷумҳурӣ Қосимбек Насимов (равонашон шод бод) ба устода¬шон Муҳиддин Маликов, ки аз аввалин маротибаи сафар ба Арабистони Саудӣ оварда буданд, миёни омӯзгорон ва мардуми деҳа ҳамчун наму¬наи олии эҳтироми шогирд ба устод ёд мешавад.
Шодравон Муҳиддин Маликов дар вазифаҳои масъули давлатӣ низ фаъолият доштанд. Мудири шуъбаҳои гуногуни ҳукумати ноҳия, раиси Ҷамоати деҳоти Дар-дар, директори Хонаи маданияти ноҳия буданд ва дар густариши корҳои идеологиву маърифатӣ дар ноҳия саҳми муносиб доранд.

Шоистаи таъкид аст, ки дар ҳама ҳолат принсипи касби омӯзгорӣ – таваҷҷуҳи хоса ба тарбияи дурусти насли наврас дар маркази диққати онҳо буд. Ҳамеша талош мекарданд, ки ин ҳадафи олӣ амалӣ гардад. Ин принсипи кориашон аз назари роҳбарияти ноҳия дур намонд ва мавсуф¬ро мудири шуъбаи кор бо ноболиғон таъин намуданд. Дар ин вазифаи масъул солҳои сол фаъолият намуда, барои ба роҳи рост ҳидоят намуда¬ни наврасону ҷавонони бешуморе заҳмат кашидаанд.

Устод Муҳиддин Маликов дар оиладорӣ низ намунаи ибрат буданд. Фарзандонаш чун шахсиятҳои баркамол ба нафъи халқу Ватан заҳмат кашидаву ба ин амали шоиста идома дода истодаанд. Аз аввалин нафаре буданд, ки ба таҳсили духтарон дар деҳа асос гузоштанд. Духтарашон Маҳбуба Муҳиддинова имрӯзҳо ҳамчун табиби ҳозиқ сазовори эътимод ва эҳтироми мардуми деҳа аст.
Шодравон умри бобаракате доштанд. Дар 80-умин солгарди зодрӯз аз дунё гузаштанд. Барои хидматҳои шоён бо ордену медалҳо, ифтихорномаҳои Ҳукумати ҷумҳурӣ, Вазорати маориф, ҳукумату шуъ¬баи маорифи ноҳия сарфароз гардида буданд. Муҳимтару гиромитар аз ҳама унвонҳо муҳаббату эҳтироми мардуми диёрро дарёфта буданд. Фикр мекунам, барои як инсон, ки Худованд ӯро баҳри иҷрои рисолате масъул мекунад, аз ин бештар хушбахтие нест.

Умарқул БЕКЗОДА,
омӯзгори МТМУ №12-и ноҳияи Айнӣ