Имсол сардиҳо барвақт, аз 15-уми ноябр сар шуд. Субҳи 26-уми ноябр бошад, барф дар Душанбе ним метр борид. Вале мисле, ки муҳаббати табиат ба табақаи нигарону беғаши замин – кӯдакон бошад, маҳз рӯзи истироҳат рост омаду хеле офтобӣ шуд. Дар меҳмонии духтари хурдиам Беназир будам. Набераи 6-солаам Аноҳита бо дидани манзараи дилхуруши берун аз шодӣ либосҳояшро намедонист чӣ хел пӯшад. Беназир ӯро гармакак пӯшонида, берун фиристоду аз пешайвони хона назораташ кард.

Дар саҳни бино дӯсти Аноҳита Зиёдулло танҳо бозӣ мекард. Беназир ба ӯ муроҷиат карда гуфт, ки дастпӯшакҳояшро пӯшида ояд, то ҳамроҳи Аноҳита бозӣ кунанд. Ҳар ду тайи ним соат бозӣ карданд. Орзуи барфаксозӣ карданд. Зиёд кӯшиш карданд, боз аз атроф сатили бекораро ёфта, чунон умеди созандагиашон боло гирифта, бо талошу пешниҳоду ғояву кӯмаки якдигар ҳама роҳҳои ҳадди қобилияту ҷаҳонбиниашонро истифодаву тай карданд, муяссар нашуданд. Аноҳита ноумед модарашро чун ҳамешагӣ барои имдод садо кард. Беназир барои ягона духтараш, ки ҳамеша омода аст бузургтарину муҳимтарин нақшаву корҳояшро мавқуф гузорад, барои барфисозӣ поин фуромад. Дид, ки дар ҳақиқат барф хушк асту барои чизе сохтан часпиданӣ надорад. Кӯдаконро дилдиҳиву дилпур кард, ки айб дар барф аст, на дар шумо, доночаҳо.

Ду ҳамсоязани хонанишин -  Мавзуна ва Раҳимахон ба самти муқобил мерафтанд. Яке ба Аноҳита шӯхиомез гуфт: “Очат бекор мондаст?” Дигарӣ аз Беназир пурсид, ки “Барфбозӣ дорӣ?” Беназир ба онҳо ҷавоби мувофиқ медоду бо кӯшиши зиёд умеду хоҳиши кӯдаконро амалӣ кардан мехост. Маро ин ҳолат пеши назар як субҳи пурдаҳшати зимистони соли 1995-умро овард. Дар он рӯзҳои сарду хароб пайи як бурда нон аз ноҳияи Ленин (ҳоло Рӯдакӣ) ба пойтахт ҳамроҳи духтарчаи 10-солаам меомадем. Он рӯз ман бо ду сумкаи пури нон пеш-пеш мерафтаму як сумкаи нисбатан хурд дар дасти духтарам аз ақиб меомад. Пойафзоли резиниаш пуроб шудаву саропо ба ларзаву гирён оварда будаш. Як истгоҳ дасту пояшро дар кафи дастон соиш додаму бо ҳастии нафас гармӣ бахшидам, вале ягона илоҷ танҳо суръати ҳаракатро сӯи хона зиёд кардан, ки буд, ҷигарсӯхтаву даступохурда равон шудам, то кӯдак пайравӣ кунад. Ногоҳ садои дилхарош кард, дарҳол баргашта бинам, саге мӯзаашро бо дандон дошта мекашад. Хун ба сарам зад, чунон бо ваҳшати ғазаб ба ӯ дармеафтидам, ки пора-порааш кунам, гурехт.  

Хонандаи азиз, он духтарчаи 10-сола ҳамин Беназирам буд, ки алҳол паси тиреза баъди 21 сол барои духтараш боҷаҳд барфак месохт. Ман дар он ҷаҳди дастон ҳам алами кӯдакиаш хондам, ки мисли олами кӯдакони дигари он замон берангу бӯй ва бисёр талху сангин буд ва ҳам натиҷаи дарси андӯхтаи таърихи бевосита ҳаёти пуррангаш буд, ки як ҷаҳон муҳаббатро то решаҳои ҷонаш нисбат ба фарзанд ҳосил додаву шукронаву санохониро ба шароити имрӯзи осудаву пурнеъмат. Маро дарку фаҳмиш ҳамин гуна бурд пешу қафо, вале ҷаҳди ӯ бозгӯи аҷаб дунёе буд, муассиртару пурмаънӣ.

Садои пурғулғулаи шодиву сурури кӯдакон ба худ овардам. Бинам барфак сохта шудааст, бисёр бузургу зебо. Анаҳита бо дӯсташ ҷаҳидаву хурсанд аз баргу шохаҳои хазонрехта даҳону бинӣ ва чашму мӯй меороянд. Беназир, ки аз дасти нияту корҳои зиёди кориву хонагӣ ҳар дақиқаву соати рӯзашро аз рӯйи нақша самаранок сипарӣ мекунад, аллакай дар пасам косаву табақи ношторо мешуст. Паси шиша хурӯши кӯдакон торафт зиёд шуд, нигарам, аллакай сафи онҳо хеле афзудааст. Мушоҳидаамро идома додам. Чанд кӯдак хоҳишу кӯшиши зиёди шикастани барфакро карданд, вале аз ҳароси назорати модари Аноҳита муяссар нагаштанд. Дар он миён писари бузургтаре, тахмин 10-11-сола хост ба он идеяҳои худро ҷорӣ кунад, ба барфак аз барф гӯш созад, вале Аноҳита ба ин розӣ намешуд. Ду-се писари дигарро ба сохтани барфаки нав ҷалб карду бо ҳамон сатили бекора зиёда аз як соат зиёд қувва сарф карданд. Модари яке аз духтарони гурӯҳи дигар - Шоистамо ногоҳ ба майдон бошаст ворид шуда, барфаки бачаҳоро бо ҷурми шикастани барфаки духтарон бо лагад барҳам зада, дашномкунону таҳкирзанон бозпас нопадид шуд. Азбаски кӯдакон зиёд буданду бо назардошти синну сол, ҷинс ва пайвандӣ ба гурӯҳҳо тақсим шуда буданд, шикастани барфаки духтаронро мушоҳида накардам, вале аз ин рафтори зани корманд хиҷолатманду ваҳшатзада гаштам. Дар он миён духтари лоғараку кабудгаштааш ба чашм хӯрд, ки бедастпӯш ларзону ҳаросон сарсони бозӣ буд. Се фарзанди Раҳимахон низ дар он миён бедастпӯш бозӣ мекарданд. Пештар ба онҳо чашмам хӯрда буд, ки бо ҳавасу умед аз барфаки Аноҳита дидану ламсидан мекарданд ва чун майдон шавқу ранг гирифт, дар гурӯҳи ҳамсолонашон маъюсонаву пархошгар пайвастанд. Ҳол он ки Раҳимахон бо чанд модари ин кӯдакон дар як гӯшаи дигари майдон чун ҳамешагӣ баҳонаи кӯдакон дар беруну пушт сӯи кӯдакон суҳбати гарму дарозе доштанд. Аз фаҳмишу рафтори Раҳимахону Шоистамо бо он суолу амали соддалавҳонаашон ва ҳоли бисёр ногувору дардноки фарзандонашон ғарқи андеша гаштам. Аз ин ду зан, ки яке бемаълумоту дигарӣ маълумотдору корманд буд, бардошти якхелаи нафратовар бурдан бароям гарон уфтод.

Барои ҳар хонандаи соҳибназари ин сатрҳо низ яқин маълум аст. Вале таассуф он аст, ки ба ин монанд ҳодисаҳои кӯтоҳназарии нанговар зиёданд дар ҷомеа, ки моро дар ин шароити арзандаи шукру муҳаббат ва рӯ ба сӯи худшиносиву худафрӯзӣ бетараф намегузорад. Агарчи ҳолату ҷаҳонбинии онҳоро фаҳмидан мумкин, вале бар ҳеҷ ваҷҳ дар ин шакл қабул кардан ҷоиз нест. Чун ин воқеияти мушоҳидаҳоро шабеҳи ғизои тавонбахшу хушҳазми маънавӣ ба аҳли истеъмолгарони закӣ нисор месозам, дигар ҷои суханбозиву маъниофарӣ намебинам. Баъди солҳои бесарусомониҳои ҷанги шаҳрвандӣ ноилоҷ тавассути Воситаҳои ахбори омма шеъру тарона ва насиҳату андарз мехондем, кунун дар вартаи ҷаҳонишавию асри илму техника танҳо иқдому ташаббускорӣ қудрат дошта метавонад. Ҷомеаи мо, ки хушбахтона имрӯз дар роҳи пешрафту саодат ҷавонҳои ҳушманду бофаҳме ба миён меорад, дар ин майдон низ аз он зумра зуҳур кард. Писари тахмин 19-20-солае барои додараш барфак дуруст кард, ки назди он кӯдаконро бо телефони дастиаш сурат гирифт. Кӯдакони дигар бо ёрии кӯдакони бузургтар барфакҳои зебо офариданд. Аз шавқи бозиву ҳарорати офтоб сарпӯшу гарданпечҳояшонро ба сару рӯи барфакҳояшон мекашиданду рангорангиҳову хушҳолиҳо табъамро болида сохт.

Беназир Аноҳитаро ба хӯроки нисфирузӣ фарёд карду ӯро тибқи реҷаи рӯзаш хобонд. Ман акнун бо иштиҳо хӯрок мехӯрдаму 5-соатаи мушоҳидаҳоямро таҳлил мекардам. Ба Беназир аз мушоҳидаи як рӯзи дигари гармиҳои қароқи тобистон ҳам иқрораш гаштам, ки зери тафси офтоб ҳавзчаи оббозӣ гузошта буду ҳам назорату муҳаббати духтарчааш мекарду ҳам дугонаву дӯстони ӯро бо мақсади устувориву афзояндагии рафоқаташон ба оббозӣ иҷозат медод. Пасон дар хона аз сараш гулобиоби ширгарм (аз маргансовка) мерехту ӯро мехобонд. Аноҳита аз чунин рӯзҳои пурбораш, эҳтироми тамоми кӯдакони кӯча нисбаташ ва комгориву комрониҳояшро зиёд бошавқу қаноатмандӣ бароям нақл кардааст.
Тӯли 40 соли фаъолияти омӯзгорӣ ба чунин масъалаҳо зиёд зеҳн мемонаму дар тарбияи насли худу ҷомеа якрангу баробар тадбир меҷӯям. Инро донишҷӯёни Коллеҷи техникию омӯзгории ноҳияи Рӯдакӣ хеле хуб медонанду мегӯянду мефахранд. Бо чашидани шаҳди зиёди ғолибиятамон дар ҳар мусобиқаҳои варзишии ноҳиявию ҷумҳуриявӣ ин муносибат, муҳаббат ва қаноат ҳосил шудааст. Ягона орзуи инсониву виҷдони омӯзгориам дар роҳи рушди фарзандони диёрам низ камолоти солиму солеҳи маънавии онҳост, ки ҳар яки мо - шоҳидони давру солхӯрдаву нонхӯрдаву мағзи расидаи ин миллат вазифадорем!


Гулазор САРФАРОЗОВ,
Аълочии маорифи Тоҷикисто