КИТОБХОНА
Шанбе 20 Апрел 2024 02:26
Ӯ яке аз сипарҳоест, ки баҳри ҳимояи Ватан бар¬дамонаву устуворо¬на қадам ниҳодааст. Нафарест, ки санги сӯи Ватан пар¬тофташударо бозмегардо¬наду аз тири адӯ парвое надорад. Аз нигоҳи ин ҷавони нектолеъ ҳарфҳои муҳаббат ба Ватан, садоқат ба марзу буми киш¬вар ва ния¬ти ихтиёрӣ ба ҳимояи Ватани худ рафтани ҳар ҷавонмарди баору но¬мусро хон¬дан мумкин аст.
Беҳрӯз нақл мекунад, чӣ тавр пеш аз худ бо азми қавию иродаи мустаҳкам ду бародараш ба хизма¬ти ҳарбӣ раҳсипор шудан¬ду ӯ низ бо ҳисси баланди масъулиятшиносӣ бо роҳи тайкардаи бародарон рафт.
«Медонед, сабаби асосии ҳанӯз даъватнома нагириф¬та хизмати ҳарбиро ихтиёр кардани мо – фарзандон падар мебошанд, ки кишва¬ри офтобрӯяи Тоҷикистонро аз ҷону дил дӯст медоранд. Ҳар рӯз суҳбати оила¬вии мо, асосан дар мавзӯи ватанпарварӣ ҷараён дошт. Азбаски дӯстдори каломи ба¬деъ ҳастанд, китобу рӯзнома ва маҷаллаҳое, ки меоранд, пур аз ҳарфҳои ватандӯстиву хештаншиносист. Махсусан, навиштаҳои хабарнигорон дар бораи ҷавонони ҷасуру фидокор, ки калимаи Ватан ҳамеша вирди забонашон буду баҳри ҳимояи он ҳатто ҷонашонро дареғ намедош¬танд, писанди хонадони мо мегашт, мутолиаи он фарзан¬донро дар рӯҳияи ватандӯстӣ тарбия мекард», - иброз дошт модари Беҳрӯз Манзурахон Одиева.
Аз он хотир, ки қиблагоҳи Беҳрӯз Рустамxон Одизода ҳамкасбу ҳамқалами ман аст, ба хубӣ мешиносам. Замоне буд, ӯ ҳам дар хизмати ҳарбӣ қарор дошт. Қарзи фарзан¬дии худро дар шаҳри Темир¬тауи Ҷумҳурии Қазоқистон адо кард. (Он вақтҳо чун дигар давлатҳо Тоҷикистону Қазоқистон ҳам дар тарки¬би Иттифоқи Шӯравӣ қарор доштанд). Маҳз қалби поки¬заву сухани ширин дошта¬наш Рустамxонро солҳои тӯлонӣ дар вазифаҳои гу¬ногуни мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Қайроққум (алҳол Гулистон) муаррифӣ намуда, ӯ тавонист дарозои фаъолияти корӣ та¬моми кӯшишу ғайраташро баҳри гул-гулшукуфии Тоҷикистони мустақил раво-на намояд. Ҳайати эҷодии нашрияи шаҳрии «Соҳил», ки алҳол сармуҳаррираш Рустамxон мебошад, кӯшиш доранд, ки мавзӯи ватанпарастӣ дар саҳифаҳои рӯзнома ҷои махсусро доро бошад.
Азбаски ҳангоми суҳбат бо Беҳрӯз фаҳмидам, ки ба¬рои дар рӯҳияи ватандӯстию меҳанпарварӣ тарбия наму¬дани фарзандон саҳми мо¬дари хонадон Манзурахон бениҳоят калон аст, аз он кас пурсон шудам, ки оё писари чоруми оила - Шодрeзро, ки алҳол хонандаи мактаб аст, ба хизмати ҳарбӣ мефири¬стад?
- Албатта! Шодрeз низ аз ҳоло орзу дорад, ки ҳарчи зудтар либоси сарбозӣ ба тан дошта бошад. Ҳангоме ки пи¬саронам дар хизмати ҳарбӣ буданд, онҳоро ниҳоят паз¬мон мешудам. Охир кадом модар пазмони ҷигаргӯшаи худ нашавад? Лекин бо анде¬шаи тинҷиву осудагии Ватан водор мешавем, ки барои сафарбар намудани писаро¬намон мусоидат кунем.
Хаёлотам сӯи солҳое, ки ҳар се писари Рустамxон ихтиёрӣ Меҳани худро муҳофизат карданд, парвоз намуд. Рафторxон ҳанӯз за¬моне (солҳои 1995-1997) хизмати ҳарбиро ихтиёр на¬муд, ки Тоҷикистон дар вар¬таи ноадолатиҳои замона азият мекашид. Ӯ дар яке аз қисмҳои ҳарбии минтақаҳои сарҳадӣ - шаҳраки Олтинтоп¬кан (ҳозира Зарнисор) хизмат кард. Яке аз қисмҳои ҳарбии Бадахшони кӯҳиву шаҳри Хоруғ тӯли ду сол шоҳписари дуюм - Фарухxонро обутоб дод. Ду ҷавонмард бо сари баланд ба назди волидон баргаштанд. Раҳматномаву сипосномаҳои аз команди¬рон омада сари Рустамxону Манзурахонро ба осмон расонд. Нақли ҳикояву воқеаҳои бародаронаш дар бораи зиндагии ҳарбиён Беҳрӯзро мутаассир сохта, мехост ҳарчи зудтар хатми дабистон кунаду аскари бо¬эътимоди Ватан шавад.
Ҷавонписари шуҷоъ аз рӯзҳои аввали хизмати аскарӣ на танҳо дар байни ҳамсолон, балки дар тамо¬ми қисми низомӣ шинохта шуд. Супоришҳои аз ҷониби командирон додашударо бе-чунучаро ва саривақт иҷро мекард. Дар корбасти яроқ ва ҷанги тан ба тан кам ка¬сон ба ӯ баробар шуда ме¬тавонист. Дар муддати кӯтоҳ Беҳрӯз тавонист чашмрабои ҳарбиён бошад. Маҳфилҳои адабӣ, чорабиниҳои оммавӣ-фарҳангӣ дигар бе иштироки ин ҷавонмарди шеърдону нуктасанҷ намегу¬зашт. Ҳамагон ӯро ба ҳайси ровии хушсадо, шеърхону китобдӯст эҳтиром мекар¬данд. Шеърҳои бисёри дар бораи Ватан, Модар, Па¬дар азхудкардааш, аз ҳама муҳим, бо лаҳни шевову су¬хани бурро қироат карда¬наш ҳамхизматонашро маф¬тун мегардонд ва онҳоро боз ҳам барои дӯст доштану муҳофизат кардани диёри худ талқин мекард.
Рустамxон бошад, қисмати на фақат писари худ, балки барои дӯстдори Ватан будан ғайрати чанд-карата доштану рӯҳбаланд сохтани ҳамхизматони фар¬зандашро низ фикр мекард. Беихтиёр андешаи ба хабар¬гирии хизматчиёни ҳарбӣ рафтану бо аҳволу шароити зисти онҳо огаҳ шудан ба сараш омад. Ҳамту наме¬равад, балки бо азму иро¬даи қавӣ ҷавонписаронро ба пайроҳаи рости зиндагӣ ҳидоятгар мешавад. Хуло¬са, Рустамҷон Одизода баъ¬ди маслиҳату машварат бо аҳли хонавода ба Душанбе рафтанӣ шуд. Се-чор нафар не, балки дар ҳайати 20 на¬фар ва бо ансамбли оилавӣ.
- Дар гурӯҳамон на танҳо хешовандоне, ки дар ноҳияи Ашту шаҳри Гулистон зиндагӣ доштанд, буданд, балки шах¬сони обрӯманди диёр, ки овозаашон то ҷумҳурӣ ва аз он берун рафта буд, арбоби давлатӣ Назмиддин Мир¬зоев, профессор, доктори илмҳои техникӣ, шодравон Абдуқаҳҳор Турсунов сарварӣ мекарданд, - ба ёд меорад са¬фари фаромӯшношуданиро ба қисми низомӣ Рустамxон Одизода.
Меҳмонони суғдиро худи командири қисми ҳарбӣ Ру¬стам Амакиев (руҳаш шод бод!) пешвоз гирифт. Баъди намоиши ҳунарии хешо¬вандони Беҳрӯзу суҳбати самимии онҳо командир миннатдории шахсӣ баён кард. «Ба қисми ҳарбии мо падару модарони зиёд мео¬янд. Аммо маротибаи аввал аст, ки барои дидорбинии як аскар гурӯҳи калони ан¬самбли оилавӣ хабаргири мо бошанд. Ташрифи шумо, бахусус барномаҳои ран¬гини ҳунармандон, кон¬серту суханҳои пурҳикмату самимӣ на танҳо аскарони мо, балки тамоми атрофи¬ёнро рӯҳи тоза бахшид», - гуфта буд Рустам Амакиев. Ҳамчунин, полковник Абул¬файз Салимов, ки командири бевоситаи Беҳрӯз маҳсуб ме¬ёфт, миннатдорӣ баён дошт.
- Ту албатта бояд хонӣ, мефаҳмӣ, хондани ту ҳатмист. Дар ин кор худам ба ту ёрӣ мерасонам, - ме¬гуфт Рустам Амакиев.
Ҳайфову дареғо, ки чу¬нин инсон бармаҳал аз да¬сти инсонҳои нопок кушта шуд…
Беҳрӯз суханашро давом дода натавониста ба андеша афтод. Ман бошам, ҳарфе ба забон наоварда, ба симои ғамолудаи ӯ назар афкан¬дам. Намехоҳам, ки дарёи андешаҳояшро халалдор созам. Пас аз гузашти 4-5 дақиқа худи ҷавонписар воқеаҳои моҳи сентябри соли гузашта рухдодаро ба хотир овард. Дар бораи амалҳои ваҳшиёнаи дастаи хиёнаткорон бо сардории Абдуҳалим Назарзода ва нафаронеро, ки савганди ватандориро шикаста, ба он хиёнат кардаанд, нақл мекарду чашмони шарора¬бораш пур аз оташи нафрат буд.
Дар мубориза бар зид¬ди дастаи хиёнаткорон Беҳрӯз ҳам иштирок дошт. Ӯ ва ҳамяроқонаш сар то по мусаллаҳ хиёнаткоронро то дараи Ромит таъқиб карда¬анд.
- Бо шунидани хаба¬ри марги Рустам Амакиев вуҷудам гӯё оташ гирифт. Ҳеҷ бовар надоштам, ки чунин командири ҳалиму меҳрубон ва ҷонфидои халқ дигар дар байни мо нест. Ко¬мандирро ҳамагон дӯстдор будем, аммо ту ғамгин ма¬бош, Рустам-ако барои Ватан ҳалок шуд, - мегуфт яке аз командирони хурд барои та¬саллои дилам. Суханҳои он касро мешунидаму эҳсоси қасосгирӣ дар вуҷудам аланга мезад. Мехостам, ҳар нафареро, ки сӯи команди¬рамон тир кушодааст, ҷазо диҳам...
Беҳрӯз аз хизмати ҳарбӣ бо рутбаи старшина бар¬гашт. Маросими пешвози сарбози ҷонфидо аз ҷониби омӯзгорону хонандагони муассисаи таълимии №48-и ноҳияи Ашт бошукӯҳ ҷараён гирифт. Аз нақлу ҳикоятҳои сарбоз дар замири ҳар хонандаи ин дабистон эҳсоси ифтихори миллию ватандорӣ, меҳанпарастию худогоҳӣ боло мегирифт.
Айни ҳол ӯ ба ҳайси муҳофиз дар Хадамоти «Муҳофиз»-и Шуъбаи Ва¬зорати корҳои дохила дар шаҳри Гулистон фаъолият дорад ва байни ҳамкорон соҳибобрӯ аст. Дар баро¬бари ин, донишҷӯи шуъбаи ғоибонаи факултаи таърихи Донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи академик Бобоҷон Fафуров мебошад.
Банда бо Беҳрӯз хайрбод гуфтаму андешае маро тарк намекунад: Беҳрӯз баринҳо ҳар куҷое, ки бошанд ва дар кадом касбе, ки фаъолият намоянд, пеш аз ҳама ба ҳимояи Ватан бармехезанд. Аз ҳама пеш!
Уринбой УСМОНОВ,
рӯзноманигор
Беҳрӯз нақл мекунад, чӣ тавр пеш аз худ бо азми қавию иродаи мустаҳкам ду бародараш ба хизма¬ти ҳарбӣ раҳсипор шудан¬ду ӯ низ бо ҳисси баланди масъулиятшиносӣ бо роҳи тайкардаи бародарон рафт.
«Медонед, сабаби асосии ҳанӯз даъватнома нагириф¬та хизмати ҳарбиро ихтиёр кардани мо – фарзандон падар мебошанд, ки кишва¬ри офтобрӯяи Тоҷикистонро аз ҷону дил дӯст медоранд. Ҳар рӯз суҳбати оила¬вии мо, асосан дар мавзӯи ватанпарварӣ ҷараён дошт. Азбаски дӯстдори каломи ба¬деъ ҳастанд, китобу рӯзнома ва маҷаллаҳое, ки меоранд, пур аз ҳарфҳои ватандӯстиву хештаншиносист. Махсусан, навиштаҳои хабарнигорон дар бораи ҷавонони ҷасуру фидокор, ки калимаи Ватан ҳамеша вирди забонашон буду баҳри ҳимояи он ҳатто ҷонашонро дареғ намедош¬танд, писанди хонадони мо мегашт, мутолиаи он фарзан¬донро дар рӯҳияи ватандӯстӣ тарбия мекард», - иброз дошт модари Беҳрӯз Манзурахон Одиева.
Аз он хотир, ки қиблагоҳи Беҳрӯз Рустамxон Одизода ҳамкасбу ҳамқалами ман аст, ба хубӣ мешиносам. Замоне буд, ӯ ҳам дар хизмати ҳарбӣ қарор дошт. Қарзи фарзан¬дии худро дар шаҳри Темир¬тауи Ҷумҳурии Қазоқистон адо кард. (Он вақтҳо чун дигар давлатҳо Тоҷикистону Қазоқистон ҳам дар тарки¬би Иттифоқи Шӯравӣ қарор доштанд). Маҳз қалби поки¬заву сухани ширин дошта¬наш Рустамxонро солҳои тӯлонӣ дар вазифаҳои гу¬ногуни мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Қайроққум (алҳол Гулистон) муаррифӣ намуда, ӯ тавонист дарозои фаъолияти корӣ та¬моми кӯшишу ғайраташро баҳри гул-гулшукуфии Тоҷикистони мустақил раво-на намояд. Ҳайати эҷодии нашрияи шаҳрии «Соҳил», ки алҳол сармуҳаррираш Рустамxон мебошад, кӯшиш доранд, ки мавзӯи ватанпарастӣ дар саҳифаҳои рӯзнома ҷои махсусро доро бошад.
Азбаски ҳангоми суҳбат бо Беҳрӯз фаҳмидам, ки ба¬рои дар рӯҳияи ватандӯстию меҳанпарварӣ тарбия наму¬дани фарзандон саҳми мо¬дари хонадон Манзурахон бениҳоят калон аст, аз он кас пурсон шудам, ки оё писари чоруми оила - Шодрeзро, ки алҳол хонандаи мактаб аст, ба хизмати ҳарбӣ мефири¬стад?
- Албатта! Шодрeз низ аз ҳоло орзу дорад, ки ҳарчи зудтар либоси сарбозӣ ба тан дошта бошад. Ҳангоме ки пи¬саронам дар хизмати ҳарбӣ буданд, онҳоро ниҳоят паз¬мон мешудам. Охир кадом модар пазмони ҷигаргӯшаи худ нашавад? Лекин бо анде¬шаи тинҷиву осудагии Ватан водор мешавем, ки барои сафарбар намудани писаро¬намон мусоидат кунем.
Хаёлотам сӯи солҳое, ки ҳар се писари Рустамxон ихтиёрӣ Меҳани худро муҳофизат карданд, парвоз намуд. Рафторxон ҳанӯз за¬моне (солҳои 1995-1997) хизмати ҳарбиро ихтиёр на¬муд, ки Тоҷикистон дар вар¬таи ноадолатиҳои замона азият мекашид. Ӯ дар яке аз қисмҳои ҳарбии минтақаҳои сарҳадӣ - шаҳраки Олтинтоп¬кан (ҳозира Зарнисор) хизмат кард. Яке аз қисмҳои ҳарбии Бадахшони кӯҳиву шаҳри Хоруғ тӯли ду сол шоҳписари дуюм - Фарухxонро обутоб дод. Ду ҷавонмард бо сари баланд ба назди волидон баргаштанд. Раҳматномаву сипосномаҳои аз команди¬рон омада сари Рустамxону Манзурахонро ба осмон расонд. Нақли ҳикояву воқеаҳои бародаронаш дар бораи зиндагии ҳарбиён Беҳрӯзро мутаассир сохта, мехост ҳарчи зудтар хатми дабистон кунаду аскари бо¬эътимоди Ватан шавад.
Ҷавонписари шуҷоъ аз рӯзҳои аввали хизмати аскарӣ на танҳо дар байни ҳамсолон, балки дар тамо¬ми қисми низомӣ шинохта шуд. Супоришҳои аз ҷониби командирон додашударо бе-чунучаро ва саривақт иҷро мекард. Дар корбасти яроқ ва ҷанги тан ба тан кам ка¬сон ба ӯ баробар шуда ме¬тавонист. Дар муддати кӯтоҳ Беҳрӯз тавонист чашмрабои ҳарбиён бошад. Маҳфилҳои адабӣ, чорабиниҳои оммавӣ-фарҳангӣ дигар бе иштироки ин ҷавонмарди шеърдону нуктасанҷ намегу¬зашт. Ҳамагон ӯро ба ҳайси ровии хушсадо, шеърхону китобдӯст эҳтиром мекар¬данд. Шеърҳои бисёри дар бораи Ватан, Модар, Па¬дар азхудкардааш, аз ҳама муҳим, бо лаҳни шевову су¬хани бурро қироат карда¬наш ҳамхизматонашро маф¬тун мегардонд ва онҳоро боз ҳам барои дӯст доштану муҳофизат кардани диёри худ талқин мекард.
Рустамxон бошад, қисмати на фақат писари худ, балки барои дӯстдори Ватан будан ғайрати чанд-карата доштану рӯҳбаланд сохтани ҳамхизматони фар¬зандашро низ фикр мекард. Беихтиёр андешаи ба хабар¬гирии хизматчиёни ҳарбӣ рафтану бо аҳволу шароити зисти онҳо огаҳ шудан ба сараш омад. Ҳамту наме¬равад, балки бо азму иро¬даи қавӣ ҷавонписаронро ба пайроҳаи рости зиндагӣ ҳидоятгар мешавад. Хуло¬са, Рустамҷон Одизода баъ¬ди маслиҳату машварат бо аҳли хонавода ба Душанбе рафтанӣ шуд. Се-чор нафар не, балки дар ҳайати 20 на¬фар ва бо ансамбли оилавӣ.
- Дар гурӯҳамон на танҳо хешовандоне, ки дар ноҳияи Ашту шаҳри Гулистон зиндагӣ доштанд, буданд, балки шах¬сони обрӯманди диёр, ки овозаашон то ҷумҳурӣ ва аз он берун рафта буд, арбоби давлатӣ Назмиддин Мир¬зоев, профессор, доктори илмҳои техникӣ, шодравон Абдуқаҳҳор Турсунов сарварӣ мекарданд, - ба ёд меорад са¬фари фаромӯшношуданиро ба қисми низомӣ Рустамxон Одизода.
Меҳмонони суғдиро худи командири қисми ҳарбӣ Ру¬стам Амакиев (руҳаш шод бод!) пешвоз гирифт. Баъди намоиши ҳунарии хешо¬вандони Беҳрӯзу суҳбати самимии онҳо командир миннатдории шахсӣ баён кард. «Ба қисми ҳарбии мо падару модарони зиёд мео¬янд. Аммо маротибаи аввал аст, ки барои дидорбинии як аскар гурӯҳи калони ан¬самбли оилавӣ хабаргири мо бошанд. Ташрифи шумо, бахусус барномаҳои ран¬гини ҳунармандон, кон¬серту суханҳои пурҳикмату самимӣ на танҳо аскарони мо, балки тамоми атрофи¬ёнро рӯҳи тоза бахшид», - гуфта буд Рустам Амакиев. Ҳамчунин, полковник Абул¬файз Салимов, ки командири бевоситаи Беҳрӯз маҳсуб ме¬ёфт, миннатдорӣ баён дошт.
- Ту албатта бояд хонӣ, мефаҳмӣ, хондани ту ҳатмист. Дар ин кор худам ба ту ёрӣ мерасонам, - ме¬гуфт Рустам Амакиев.
Ҳайфову дареғо, ки чу¬нин инсон бармаҳал аз да¬сти инсонҳои нопок кушта шуд…
Беҳрӯз суханашро давом дода натавониста ба андеша афтод. Ман бошам, ҳарфе ба забон наоварда, ба симои ғамолудаи ӯ назар афкан¬дам. Намехоҳам, ки дарёи андешаҳояшро халалдор созам. Пас аз гузашти 4-5 дақиқа худи ҷавонписар воқеаҳои моҳи сентябри соли гузашта рухдодаро ба хотир овард. Дар бораи амалҳои ваҳшиёнаи дастаи хиёнаткорон бо сардории Абдуҳалим Назарзода ва нафаронеро, ки савганди ватандориро шикаста, ба он хиёнат кардаанд, нақл мекарду чашмони шарора¬бораш пур аз оташи нафрат буд.
Дар мубориза бар зид¬ди дастаи хиёнаткорон Беҳрӯз ҳам иштирок дошт. Ӯ ва ҳамяроқонаш сар то по мусаллаҳ хиёнаткоронро то дараи Ромит таъқиб карда¬анд.
- Бо шунидани хаба¬ри марги Рустам Амакиев вуҷудам гӯё оташ гирифт. Ҳеҷ бовар надоштам, ки чунин командири ҳалиму меҳрубон ва ҷонфидои халқ дигар дар байни мо нест. Ко¬мандирро ҳамагон дӯстдор будем, аммо ту ғамгин ма¬бош, Рустам-ако барои Ватан ҳалок шуд, - мегуфт яке аз командирони хурд барои та¬саллои дилам. Суханҳои он касро мешунидаму эҳсоси қасосгирӣ дар вуҷудам аланга мезад. Мехостам, ҳар нафареро, ки сӯи команди¬рамон тир кушодааст, ҷазо диҳам...
Беҳрӯз аз хизмати ҳарбӣ бо рутбаи старшина бар¬гашт. Маросими пешвози сарбози ҷонфидо аз ҷониби омӯзгорону хонандагони муассисаи таълимии №48-и ноҳияи Ашт бошукӯҳ ҷараён гирифт. Аз нақлу ҳикоятҳои сарбоз дар замири ҳар хонандаи ин дабистон эҳсоси ифтихори миллию ватандорӣ, меҳанпарастию худогоҳӣ боло мегирифт.
Айни ҳол ӯ ба ҳайси муҳофиз дар Хадамоти «Муҳофиз»-и Шуъбаи Ва¬зорати корҳои дохила дар шаҳри Гулистон фаъолият дорад ва байни ҳамкорон соҳибобрӯ аст. Дар баро¬бари ин, донишҷӯи шуъбаи ғоибонаи факултаи таърихи Донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи академик Бобоҷон Fафуров мебошад.
Банда бо Беҳрӯз хайрбод гуфтаму андешае маро тарк намекунад: Беҳрӯз баринҳо ҳар куҷое, ки бошанд ва дар кадом касбе, ки фаъолият намоянд, пеш аз ҳама ба ҳимояи Ватан бармехезанд. Аз ҳама пеш!
Уринбой УСМОНОВ,
рӯзноманигор
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед