КИТОБХОНА
Ҷумъа 06 Декабр 2024 06:53
5794
Китоб манбаи ягонаи пайдоиши илму дониш ва фазлу эҳсони инсони комил ба шумор меравад. Агар кас  як умр ба мутолиаву омӯзиши он машғул бошад ҳам, чизеро талаф намедиҳад, балки фоида мегирад. Китоб ба инсон беҳтарин розҳо, маълумот ва маъхазҳои заруриро ҳадя месозад. Вақте инсон китоб мехонад, аз паси қаҳрамононаш меравад. Яъне, ҳамроҳу ҳамдами онҳо мешавад ва аз зиндагии онҳо сабақ мегирад. Ин аст рисолати китоби хуб.

Ҳангоми дар Донишкадаи давлатии фарҳанг ва санъати Тоҷикистон ба номи Мирзо Турсунзода Фестивали анъанавии ҷумҳуриявии “Ҳафтаи китоби кӯдакону наврасони Тоҷикистон” таҳти унвони “Кашшофи падидаҳои наврас” ҷамъбаст гардид, дар он ҷо омӯзгорони муассисаҳои гуногун аз он ифтихор мекарданд, ки шогирдонашон китобхону китобдӯст ҳастанд. Ҳангоми ҷамбасти озмун бо муаллимаи ММТУ №95 шаҳри Душанбе, Аълочии маориф Мамадаминова Хосият, ки 35 соли умри худро бо шогирдонашон гузаронидаанд, суҳбат намудем. 

Мавсуф гуфт: “Ҳамеша ба шогирдонам таъкид мекардам, ки мутоила намоянд. Ҳарчанд мо мушоҳида мекунем, ки дар ҷомеаи имрӯза аллакай сомонаҳои интернетӣ ҷойи рӯзномаҳоро мегиранд ва мавқеи онҳоро танг мекунанд, аммо Интернет ҳоло ҳам наметавонад ҷойи китобро гирад. Бойгонии китобхонаҳоро намешавад бо китобҳои электронӣ қиёс кард. Хеле зиёданд одамоне, ки мутолиаи коғазиро афзалтар аз электронӣ медонанд. Рисолати адибону олимон ва волидайн имрӯз аз он иборат аст, ки фарҳанги истифодаи технологияи иттилоотиро ба фарзандон бозгӯ кунанд. Ба онҳо талқин намоянд, ки аз технологияи навин танҳо мақсаднок истифода баранд. Бурду бохти онҳоро барояшон шарҳ диҳанд. Дар баробари ин, аз китоб ва нақши он барои башарият сухан бигӯянд...”

Хосият Мамадаминова дар бобати ба китоб пайвастану китобдӯст шудани насли нав саҳми волидонро зиёд арзёбӣ карда чунин гуфтанд: “Бояд ҳамеша талош бар он кард, ки наврасони мо шавқу рағбат ба китобхонӣ дошта бошанд. Падару модар фарзандонро аз айёми хурдсолӣ, ҳангоми дар боғча буданашон бо китобу китобхона бояд шинос кард. Меҳри  китобро аз хурдсолӣ дар дилашон ҷой дод, то кӯдак фаҳмад, ки китоб чист ва ба ӯ чӣ дода метавонад. Фикр мекунам, дар ин роҳ бештар волидайн ва гузашта аз ин, омӯзгорон  масъуланд, то дӯст дошатани китоб ва ба китобхона рафтанро дар зеҳну завқи кӯдакон талқин намуда, муҳаббати китобро дар дилашон ҷой диҳанд. Ногуфта намонад, ки сарчашмаи донишу маърифати кӯдак аз оила сар мезанад. Зеро кӯдак дар кадом муҳите, ки ба воя мерасад, онро аз худ намуда, ба он тақлид мекунад. Барои ин, пеш аз ҳама, падару модарон ба тарбияи фарзанд бояд диққати ҷиддӣ диҳанд. Дар баробари ба воя расонидани кӯдак ҳамзамон барои баланд бардоштани сатҳи маърифати онҳо низ кӯшиш ба харҷ диҳанд.

Аз овони кӯдакӣ, то ба мактаб онҳоро ба шунидану аз худ кардани афсонаҳо одат кунонанд. Кӯдакон афсонаву шеърҳоеро, ки ба онҳо заруранд, тез мутоила ва қироат мекунанд. Инчунин дар баробари харидани туҳфаҳо дар зодрӯзу дигар ҷашнҳо ба фарзандонашон китоб тақдим намоянд.”

Дар мавриди китобҳои хубу ҷолибе, ки барои кӯдакону наврасон пешбинӣ шудаанд, аммо то ба ҳол ба забони тоҷикӣ тарҷума нашудаанд, ҳамсуҳбати мо чунин назар дорад: “Пеш аз ҳама, бояд дар ин самт ҳавасмандӣ бештар ва даъват ба амал оварда шавад, ки адабиёт барои кӯдакон зиёдтар нашр гардад. Адабиёти кӯдакона бояд содаву рангин бошад. Инчунин, аз кормандони соҳаи табъу нашр, корхонаҳое, ки китоб омодаву таҳия ва нашр мекунанд, хоҳиш доштам, ки он китобҳои гӯё, ки ба забони русӣ нашр мешаванд, ба забони тоҷикӣ низ бароварда шаванд. Бояд, ки ноширони мо завқу шавқи хонандагони хурдсолро ба инобат гирифта, мувофиқ ба он китоб таҳия намоянд. Дар ин кор бояд нашриёт бо тарроҳони хуб якҷоя фаъолият кунанд. Инчунин адибонро  мебояд, ки  ҳарчӣ бештар барояшон асарҳои ҷолибу дилкаш офаранд. Танҳо ба ин восита метавонем насли наврасро ба китобу китобхонӣ ҷалб намоем.”

Бо ин ҳама метавон гуфт, ки китоб дар ҳаёти инсоният нақши бориз дошта, сарчашмаи ба камол расидан ва маърифатноку хирадманд шуданаш мегардад. Мо бояд дар ҳама ҳолат, дар ҳама ҷо, дар ҳама маврид талқинкунандаи китобу китобхонӣ бошем.

Эзоҳи худро нависед



Рамзҳо дар расм