Мардӣ чист? Танҳо унвон? Имкон? Сарболо будан назди занон? Истифодаи бемавриди зӯру тавон? Шояд ҳа. Аммо на барои ҷавонмардон.
Пас ҷавонмардӣ чист? Диловарӣ? Далерӣ? Шуҷоатмандӣ? Фидокорӣ? Бале!
Танҳо баҳри исботи доштани номи мардӣ? – На, баҳри ҳифозат. Наздиконро, атрофиёнро, зодгоҳро ва дар умум Меҳанро.
Аз тири адӯвон? Аз ҳуҷуми аҷнабиён? Аз хасми адолати замон? – Эминам ҷуз ин нест оини ягонаи мардон...
Онҳо ҷавон буданд. Орзуҳо сокини қалб. Шӯру шавқ ҳамсафар.Ҷуръат қавӣ. Ғурур беҳад. Сурур беадад. Ишқ ҳамроҳ. Ормони волидон буданд. Нишоне аз онҳо.

Ҳақиқатест, ки ҳар чизи муқаддасро муҳофизат мебояд дар ин дунё. Ҳар ҷоро низ. Таслими қувваи дигарон мегардад. Сайди шикори бегонагон. Агар ҳаволааш гузошта шавад ба дасти тақдир. Меҳан низ толиби ҳифз аст.

Ин аст, ки Ватан даъват кард онҳоро. Баҳри гузаштан аз мактаби мардонагӣ. Имтиҳон назди номусу виҷдон. Аз худ кардани ҷасорату матонат. Муҳофизати хок. Хоки на як хокзори хушк. Хоки мазрааи пурганҷ, пурфайз, ҳосилбахш. Сероб гашта аз заҳмати соҳибони вафодори худ. Сабзу шукуфон шуда аз парвариши онҳо.
Онҳо пазируфтанд ин даъватро. На ба хотири зуд сипарӣ шудани фурсати адои хидмат. На ба хотири дар даст доштани билети ҳарбӣ. Ягона ҳуҷҷати тасдиқкунанда ба гузаштан аз хизмати ҳарбӣ. Онҳо рафтанд барои ҳифозат. Барои сипар будан ба ин макон. Барои анҷоми рисолати ватандорӣ. Онҳо сарбоз буданд. Муқобили вобастагӣ. Ҷонибдори ворастагӣ.

Ҷасорат, қудрат, ҷуръат, тавоноӣ саф кашида паси ҳам пур мекарданд ҷисми ин сарбозонро. Қадам мезаданд дар сангари номусу нанг. Шабу рӯз. Ҳар соату сония. Бо дӯхтани назари тез ба ҳар ҷониб. Онҳо марзро нигаҳбонӣ мекарданд. Он хати на танҳо ифодагари ҳудуди меҳанро. Балки баёнгари ору номуси ҳар соҳибватанро. Рахнааш доғ асту убураш нанг барои онҳо.

Рӯзҳо мерафтанд. Пайи ҳам. Чун ҳар қадами гузоштаи марзбон. Дар қалбашон садоқат зиёд мешуд нисбат ба Ватан. Маҳз ҳамин эҳсос таҳаммулашон медод. Тоби дур будан аз оғӯши гарми модар, аз муҳаббатҳои падар, аз кулбаи пурмеҳри кӯдакӣ...

Ворух. Гӯшае аз Тоҷикистон. Ҷойи пурошӯби чанд вақти охир. Задухӯрд буду ҳуҷуму ҳамла. Замони дифои хок буду ҳифзи Ватан. Онҳо мубориза бурданд. Бо гузаштан аз ҷон. Бо бахшидани тамоми зӯру тавон. Онҳо меҷангиданд. Симояшон таҷассум мекард далериро. Дидагонашонро нури садоқат фурӯзон мекард. Шояд шаҳид шудан ормони онҳо буд. Дар роҳи ҳифзи сарзамин. Яке шояд дар ёди волидон буд. Яке бо ҳамсару фарзандон. Яки дигар дар талоши қаҳрамон будан барои дилдодаи худ. Он замон вуҷуди онҳо пур аз бонги ҳушёрӣ буд шояд. Онҳоро шояд муҳаббат ба зиндагӣ бешумор буд. Ҳоло чандин орзуҳо ниҳон буд дар қалб. Чандин нақшаҳо кашида дар сар. Аммо бузургтар буд аз ин ҳама шояд ишқи Ватану анҷоми вазифаи мардонагӣ. Онҳо гузаштанд аз орзуҳо, умедҳо, дидори азизон, ҷавонию зебоии зиндагӣ. Фидо карданд ҷонро барои Меҳан. Сарро бохтанд, сарзаминро не. Хостанд хуни рехтаашон дар марз табдили хати убурнашаванда гардад. Онҳо намоди ҷасоратанд. Рамзи қаҳрамонӣ. Муҳофизати онҳо танҳо аз як гӯшаи хурди Ватан набуд. Онҳо ҳифз карданд номи тоҷикро, номуси тоҷикистониёнро.

Модарони онҳо мегирянд, месӯзанд. Аммо тоб меоранд. Сарро баланд мегиранд. Зеро модарони ҷавонмардонанд. Зеро фарзандон шаҳиди роҳи Ватананд. Зеро ҷигарбандон пайваст шудаанд бо ҷони миллат.
Ин аст таърифи дақиқи мардӣ. Онҳо гарчи нестанд миёни мо.... Саҳв кардем, онҳо зиндаанд. Дар қалбу ёди ин халқ. Барои ҳамеша ва ҷовидонӣ.