ҶОМЕА
Ҷумъа 26 Апрел 2024 07:15
Ё шикори бебарори дуздон ба ҷабрдидагон вобаста аст
Вақтҳои охир мушоҳида мегардад, ки сокинон аз дуздидани ҳамёнашон дар дохили нақлиёти мусофирбар ё бозор шиква мекунанд. Баъзеҳо сабабашро дар буҳрони ҷаҳонӣ ва надоштани ҷойи кори доимӣ медонанд.
Моҳира, ки ба доми дуздон афтодааст, мегӯяд, танҳо дар хона пай бурдааст, ки ҳамёнашро дуздидаанд. Ба хотир меорад, ки дар хатсайри рақами 2 се ҷавон рафторҳои ғайриодӣ доштанд, вале гумон накард, ки онҳо диққати мусофирро ҷалб намуда, дуздӣ мекунанд. Моҳира ба кормандони милитсия шикоят накард, чун бовар дорад, ки ҳамёнашро пайдо кардан ғайриимкон аст. Ба гуфтаи ҳамсуҳбатамон кисабурон се-чор нафаранд ва дар ҳолати фош шуданашон бо ҷабрдида даст ба гиребон мешаванд.
Шоҳиди чунин ҳодиса дар дохили нақлиёти мусофиркаши хатсайри рақами 13 гардидем. Се ҷавон бо ҳамидигар танҳо бо ишора суҳбат мекарданд. Яке аз онҳо мехост ҷайби мусофиреро бибурад. Мусофири дигар, ки ин ҳолатро пай бурд, якбора аз ҷой бархост ва дасти гумонбарро дошт. Дузд якбора худро пас гирифта, гуфт, “ман ягон чиз надуздидам, сар те дастама”. Ин суханон дар ҳоле буд, ки ҷавон аз ӯ чизе напурсида буд. Ду нафари дигар, ки кисабурро ҳамроҳӣ мекарданд, ба даъво кардан оғоз карданд. Ҷавон низ бо онҳо баҳс мекард ва кисабурон дигар беилоҷ монда, аз нақлиёт берун шуданд. Ба ҷавон дағалона фармон доданд, ки ҳамроҳашон фарояд ва ба ӯ кӣ буданашонро нишон медиҳанд. Ҷавон мехост аз паси онҳо равад, вале як мусофири синну солаш калонтар ӯро нагузошт. Ин марди таҷрибадор гуфт, бо чунин нафарон ҳеҷ гоҳ муноқиша накунед. Онҳо бо мақсади нопок ба нақлиёт даромадаанд ва ҳатман, ки бо худ корд доранд. Агар бо онҳо сарбасар мешудӣ, шояд фоҷеае сар мезад.
Гарчанде мард дуруст қайд мекард, аммо бетарафӣ ва тарс метавонад сафи чунин одамонро дар ҷомеа афзояд. Онҳо боварӣ ҳосил мекунанд, ки аз онҳо мардум ҳарос доранд ё дар ҳолати дидани дуздии онҳо хомуширо ихтиёр мекунанд. Ин гурӯҳ одамон дар як рӯз метавонанд чандин нафар, ки маблағи ночизро бо заҳмат ба даст овардаанд, ғорат кунанд. Ҷабрдидагонро лозим аст, ки дар чунин мавридҳо ҳатман ба кормандони ҳифзи ҳуқуқ муроҷиат намоянд.
Ороишоти тиллои бонувон низ диққати ғоратгаронро ҷалб кардааст. Баъди овозаи зиёд шудани дуздӣ акнун занону духтарон бештари маврид аз ороишоти оддӣ, ки ба тилло ё нуқра шабоҳат доранд, истифода мебаранд. Мавҷигул, истиқоматкунандаи ноҳияи Синои шаҳри Душанбе, гуфт, тақрибан ду ҳафта пеш дар назди хонааш шахси номаълум гарданбандашро дуздид. Ӯ гуфт гарданбандаш тилло набуд, аммо дар рӯзи равшан ба дуздӣ машғул шудани ҷавонон нигаронаш кардааст.
Вазорати корҳои дохилӣ чанде пеш иттилоъ дода буд, шахси номаълум дар кӯчаи Неъмат Қарабоев бо тариқи ошкоро ва зӯрӣ аз гардани шаҳрванд Холова Махфират Шомаҳмадовна гарданбанди тилло, ки арзишаш 1000 доллари ИМА-ро ташкил медиҳад, тасарруф намуда, аз ҷойи ҳодиса ғайб задааст. Аз ҷониби кормандони мақомоти мазкур гумонбар дастгир шудааст. Ба ШВКД дар ноҳияи Исмоили Сомонӣ зани 30-сола муроҷиат намудааст, ки 9-уми апрели соли равон, тахминан соати 14:00 шахси номаълум аз ҳолати кушода будани дари хона истифода бурда, вориди он мешавад. Аз дохили ҷевон ҷавоҳироти тиллоӣ ва нуқрагӣ, ҷамъ ба маблағи умумии 5300 сомониро дуздида, аз ҷойи ҳодиса ғайб задааст. Дар натиҷаи гузаронидани чорабиниҳои оперативӣ-ҷустуҷӯӣ аз ҷониби кормандони милитсия зани 25-солаи сокини шаҳри Душанбе бо гумони даст доштан дар ҷинояти дуздӣ дастгир карда шуд.
Бархе занон бошанд ба хотири ба даст овардани маблағи муфт роҳи дигари дуздиро пеш гирифтаанд. Онҳо бо суханҳои хуш духтаракони хурдсолро фиреб дода, гӯшвораҳои тиллояшонро медузданд. Чанд нафар зан барои чунин кирдорашон аз ҷониби кормандони милитсия дастгир низ шудаанд.
Ин амал сокинонро ба ташвиш овард ва баъзе модарон аз гӯши фарзандонашон гушвораҳоро гирифтанд. Дар боғча ва мактабҳо ба модарон тавсия дода шуд, ки беҳтар мебуд ба гӯши фарзандонашон ҳалқаҳои нуқрагин овезанд. Сабзина Алиева, педагог ва омӯзгор ин пешниҳодро дастгирӣ мекунад ва борҳо ба волидон онро тавсия додааст. С. Алиева ба ин андеша аст, ки бештари нафароне, ки даст ба ҷиноят, аз ҷумла дуздӣ мезананд, тарбияи дуруст надидаанд. Вақте тифл дар оилаи солим ба воя мерасад ва тарбияи дуруст мегирад, дар ягон ҳолат даст ба чунин амал намезанад. Тавре таҳлилҳо нишон доданд, бештари ҷинояткорон дар вақти наврасӣ аз таҳсил дур монда, тарбияи дуруст нагирифтаанд. Сабзина илова мекунад, занону духтарон бояд эҳтиёткор бошанд ва аз ҷавоҳироти қиматбаҳо истифода набаранд. Метавонанд ҷавоҳироти нуқрагин ва оддӣ истифода кунанд.
Тарроҳи шинохта Мукарамма Қаюмова мегӯяд, манбаъҳои таърихи гузаштаи халқи тоҷик нишон медиҳад, ки бонувони тоҷик бештар ба ороишоти нуқрагин таваҷҷуҳ доштанд: «То ҷое, ки аз таърих огоҳ ҳастам, ин зеварҳоро занон барои он истифода мекарданд, ки нуқра рӯйро тоза ва инсонро аз тамоми чизҳои ифлос эмин нигоҳ медорад. Ҳамчунин, нуқра барои раҳми зан (бачадон) фоидабахш буда, ҷиҳати ба дунё овардани насли солим таъсири хуб дорад”.
Вақтҳои охир мушоҳида мегардад, ки сокинон аз дуздидани ҳамёнашон дар дохили нақлиёти мусофирбар ё бозор шиква мекунанд. Баъзеҳо сабабашро дар буҳрони ҷаҳонӣ ва надоштани ҷойи кори доимӣ медонанд.
Моҳира, ки ба доми дуздон афтодааст, мегӯяд, танҳо дар хона пай бурдааст, ки ҳамёнашро дуздидаанд. Ба хотир меорад, ки дар хатсайри рақами 2 се ҷавон рафторҳои ғайриодӣ доштанд, вале гумон накард, ки онҳо диққати мусофирро ҷалб намуда, дуздӣ мекунанд. Моҳира ба кормандони милитсия шикоят накард, чун бовар дорад, ки ҳамёнашро пайдо кардан ғайриимкон аст. Ба гуфтаи ҳамсуҳбатамон кисабурон се-чор нафаранд ва дар ҳолати фош шуданашон бо ҷабрдида даст ба гиребон мешаванд.
Шоҳиди чунин ҳодиса дар дохили нақлиёти мусофиркаши хатсайри рақами 13 гардидем. Се ҷавон бо ҳамидигар танҳо бо ишора суҳбат мекарданд. Яке аз онҳо мехост ҷайби мусофиреро бибурад. Мусофири дигар, ки ин ҳолатро пай бурд, якбора аз ҷой бархост ва дасти гумонбарро дошт. Дузд якбора худро пас гирифта, гуфт, “ман ягон чиз надуздидам, сар те дастама”. Ин суханон дар ҳоле буд, ки ҷавон аз ӯ чизе напурсида буд. Ду нафари дигар, ки кисабурро ҳамроҳӣ мекарданд, ба даъво кардан оғоз карданд. Ҷавон низ бо онҳо баҳс мекард ва кисабурон дигар беилоҷ монда, аз нақлиёт берун шуданд. Ба ҷавон дағалона фармон доданд, ки ҳамроҳашон фарояд ва ба ӯ кӣ буданашонро нишон медиҳанд. Ҷавон мехост аз паси онҳо равад, вале як мусофири синну солаш калонтар ӯро нагузошт. Ин марди таҷрибадор гуфт, бо чунин нафарон ҳеҷ гоҳ муноқиша накунед. Онҳо бо мақсади нопок ба нақлиёт даромадаанд ва ҳатман, ки бо худ корд доранд. Агар бо онҳо сарбасар мешудӣ, шояд фоҷеае сар мезад.
Гарчанде мард дуруст қайд мекард, аммо бетарафӣ ва тарс метавонад сафи чунин одамонро дар ҷомеа афзояд. Онҳо боварӣ ҳосил мекунанд, ки аз онҳо мардум ҳарос доранд ё дар ҳолати дидани дуздии онҳо хомуширо ихтиёр мекунанд. Ин гурӯҳ одамон дар як рӯз метавонанд чандин нафар, ки маблағи ночизро бо заҳмат ба даст овардаанд, ғорат кунанд. Ҷабрдидагонро лозим аст, ки дар чунин мавридҳо ҳатман ба кормандони ҳифзи ҳуқуқ муроҷиат намоянд.
Ороишоти тиллои бонувон низ диққати ғоратгаронро ҷалб кардааст. Баъди овозаи зиёд шудани дуздӣ акнун занону духтарон бештари маврид аз ороишоти оддӣ, ки ба тилло ё нуқра шабоҳат доранд, истифода мебаранд. Мавҷигул, истиқоматкунандаи ноҳияи Синои шаҳри Душанбе, гуфт, тақрибан ду ҳафта пеш дар назди хонааш шахси номаълум гарданбандашро дуздид. Ӯ гуфт гарданбандаш тилло набуд, аммо дар рӯзи равшан ба дуздӣ машғул шудани ҷавонон нигаронаш кардааст.
Вазорати корҳои дохилӣ чанде пеш иттилоъ дода буд, шахси номаълум дар кӯчаи Неъмат Қарабоев бо тариқи ошкоро ва зӯрӣ аз гардани шаҳрванд Холова Махфират Шомаҳмадовна гарданбанди тилло, ки арзишаш 1000 доллари ИМА-ро ташкил медиҳад, тасарруф намуда, аз ҷойи ҳодиса ғайб задааст. Аз ҷониби кормандони мақомоти мазкур гумонбар дастгир шудааст. Ба ШВКД дар ноҳияи Исмоили Сомонӣ зани 30-сола муроҷиат намудааст, ки 9-уми апрели соли равон, тахминан соати 14:00 шахси номаълум аз ҳолати кушода будани дари хона истифода бурда, вориди он мешавад. Аз дохили ҷевон ҷавоҳироти тиллоӣ ва нуқрагӣ, ҷамъ ба маблағи умумии 5300 сомониро дуздида, аз ҷойи ҳодиса ғайб задааст. Дар натиҷаи гузаронидани чорабиниҳои оперативӣ-ҷустуҷӯӣ аз ҷониби кормандони милитсия зани 25-солаи сокини шаҳри Душанбе бо гумони даст доштан дар ҷинояти дуздӣ дастгир карда шуд.
Бархе занон бошанд ба хотири ба даст овардани маблағи муфт роҳи дигари дуздиро пеш гирифтаанд. Онҳо бо суханҳои хуш духтаракони хурдсолро фиреб дода, гӯшвораҳои тиллояшонро медузданд. Чанд нафар зан барои чунин кирдорашон аз ҷониби кормандони милитсия дастгир низ шудаанд.
Ин амал сокинонро ба ташвиш овард ва баъзе модарон аз гӯши фарзандонашон гушвораҳоро гирифтанд. Дар боғча ва мактабҳо ба модарон тавсия дода шуд, ки беҳтар мебуд ба гӯши фарзандонашон ҳалқаҳои нуқрагин овезанд. Сабзина Алиева, педагог ва омӯзгор ин пешниҳодро дастгирӣ мекунад ва борҳо ба волидон онро тавсия додааст. С. Алиева ба ин андеша аст, ки бештари нафароне, ки даст ба ҷиноят, аз ҷумла дуздӣ мезананд, тарбияи дуруст надидаанд. Вақте тифл дар оилаи солим ба воя мерасад ва тарбияи дуруст мегирад, дар ягон ҳолат даст ба чунин амал намезанад. Тавре таҳлилҳо нишон доданд, бештари ҷинояткорон дар вақти наврасӣ аз таҳсил дур монда, тарбияи дуруст нагирифтаанд. Сабзина илова мекунад, занону духтарон бояд эҳтиёткор бошанд ва аз ҷавоҳироти қиматбаҳо истифода набаранд. Метавонанд ҷавоҳироти нуқрагин ва оддӣ истифода кунанд.
Тарроҳи шинохта Мукарамма Қаюмова мегӯяд, манбаъҳои таърихи гузаштаи халқи тоҷик нишон медиҳад, ки бонувони тоҷик бештар ба ороишоти нуқрагин таваҷҷуҳ доштанд: «То ҷое, ки аз таърих огоҳ ҳастам, ин зеварҳоро занон барои он истифода мекарданд, ки нуқра рӯйро тоза ва инсонро аз тамоми чизҳои ифлос эмин нигоҳ медорад. Ҳамчунин, нуқра барои раҳми зан (бачадон) фоидабахш буда, ҷиҳати ба дунё овардани насли солим таъсири хуб дорад”.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед