ё ҷомеаи ҷаҳонӣ аз пандемия чӣ хулоса мебарорад?

Бо пайдо шудани коронавирус COVID-19 ҷомеаи ҷаҳонӣ ба як вартаи мулҳике дучор омад. Барои раҳоӣ аз ин варта аз сиёсатмадорон сар карда, то иқтисоддонону ходимони дигар соҳаҳои ҳаёти иҷтимоӣ заҳматҳои зиёде кашиданд. То ҷое маълум аст, авҷи хуруҷи ин вирус аллакай гузаштаву тақрибан ба ҳолати муътадил расидааст. Бо пайдо шудани доруи зиддивирусӣ дер ё зуд он аз байн меравад. Вале саволи асосӣ ин аст, ки аҳолии ҷаҳон, аз ҷумла сокинони Тоҷикистон аз ин пандемия чӣ хулоса мебардоранд? То куҷо он ба равони аҳолӣ таъсир расонид? Ва чӣ гуна ин таъсири равониро метавон дармон бахшид?

Коршиносон бар ин назаранд, ки коронавирус дар худ ҳикматҳои зиёд дошт ва ҳади ақал шустани дастонро, ки ҳамеша мегуфтанду мо ба таври зарурӣ аз он истифода намекардем, омӯхт. Фарҳанги муроҷиат ба духтурон низ аз хулосаи дигари мардум аз ин вирус аст.

Доктори илмҳои тиб Шамсиддин Қурбонов бар ин назар аст, ки бо масрафи садҳо барнома агар мардум ақалан дастшуиро ёд нагирифтанд, вирус моро маҷбур намуд, ки дастонамонро ба таври бояду шояд бишуем. Бо татбиқи садҳо чорабиниҳо агар мо ба қадри саломатии хеш ва азизони худ намеандешидем, пас коронавирус моро маҷбур мекунад, ки сари масъалаи саломатии хеш ва азизони худ биандешем.

Ӯ мегуяд, дар оянда аҳли ҷомеа бояд шаҳру деҳоти худро тоза нигоҳ доранд.

- Вақте нуфузи аҳолӣ зиёд мешавад, миқдори партовҳо ва ифлосиҳо низ рӯ ба афзоиш аст. Аз ҳамин сабаб тавозуни мавҷудаи табиат вайрон шуда, ҳодисаҳои ногаҳонии зиёде рӯй хоҳанд дод. Бинобар ин, агар башарият бихоҳад дар ин замини бисёр нозук эҳсоси зиндагии шоиста дошта бошад, бояд бо ин табиат муросо кунад. Дар ҳоле ки аз табиат чизе мегирем, бояд бар ивази он ба табиат чизе бидиҳем, - мегӯяд мавсуф.

Ба андешаи коршинос мо бояд муҳимтар аз ҳама гуфтаи Абӯалӣ Ибни Сино “таҳлука ва эҳсоси тарс аллакай ними беморӣ буда, оромиш ними сиҳатшавист ва сабр аллакай ними солимист”-ро як ҷузъи фарҳанги хеш донем.

Мудири кафедраи микробиология, иммунология ва вирусологияи Донишгоҳи давлатии тиббии Тоҷикистон ба номи Абӯалӣ ибни Сино, профессор Саидбек Сатторов мегӯяд, ки имрӯз роҳбарияти Тоҷикистон дар самти пешгирии ин вирус чорабиниҳои заруриро андешида, омодагии ҷиддӣ гирифтааст.

Номбурда қайд намуд, ки вақте вирус дар дунё паҳн шуд, ҳамаи кишварҳо кӯшиш мекунанд, ки худро аз он эмин нигоҳ доранд ва аз ин вазъият бароянд. Ин бояд барои мо дарси амалии ҷиддӣ шавад. Мо бояд дар фикри рушди соҳаҳои имунология ва вирусология бошем.

- Мо бояд пеш аз ҳама аз пайи омода намудани мутахассисон шавем ва ба тавсияи онҳо гӯш диҳем. Баъдан барои гузаронидани ташхисҳо дар сатҳи ҳозиразамон шароит фароҳам орем, - таъкид намуд ҳамсуҳбати мо.

Ба андешаи равоншинос Маҳмуд Кабирӣ, пандемия ба ҳолати равонии инсон таъсиргузор аст. Ба андешаи ӯ ҳар сол мардуми мо дар фасли зимистон зуком ва дар тобистон шикамрав мешаванд, ки яке аз сабабҳояш дастони ифлос аст. Баъди коронавирус гигиенаи миллӣ беҳбуд мешавад.

Мавсуф мегӯяд, оянда ҷангҳои биологӣ шуданаш мумкин аст ва ба ин самт тайёр будан лозим. Ба таъкиди ӯ дар оянда мо бояд системаи тиббӣ, аз ҷумла сироятӣ, иҷтимоӣ ва равониро рушд диҳем. Ба тибби равонӣ инфрасохтор созем. Саховатмандиро ба сарватмандон омӯзем, то онҳо на тибби хориҷиро, балки тибби худиро дастгирӣ намоянд. Моҳонаи духтуронро зиёд намоем ва маблағгузориро ба соҳаи тиб бештар намоем.

Мавриди зикр аст, ки ба ҳолати 7-уми июни соли 2020 шумори умумии гирифторони бемории COVID-19 дар Тоҷикистон ба 4529 нафар расид. Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии кишвар иттилоъ дод, ки дар як шабонарӯзи гузашта, 76 нафари дигар сироят ёфтаанд. Ба иттилои расмӣ аз замони эътирофи мавҷудияти вирус дар Тоҷикистон 2673 нафар ё 59 дарсади беморон шифо ёфта, 48 кас вафот кардаанд.

Хулоса, хатари коронавирус рӯзе ҳатман нест мешавад ва мардум ба зиндагии муқаррарӣ бар хоҳанд гашт. Бояд вазъи равонии хешро эҳтиёт намуда, ба воҳима дода нашавем. Вале муҳим ин ки пандемия барои аҳолии ҷаҳон дарси сабр, эътимод ба табибон, хайрхоҳӣ ва муҳим аз ҳама тарзи дурусти риояи гигиенаи шахсиро омӯхт.

Садбарг СУЯРОВА, “ҶТ”