Оё шумо мушоҳида намудаед, ки падар духтарашро ба оғӯш бигираду ӯ гиряро оғоз намуда, фирор кунад? 

Шумо мегӯед, шояд кӯдак аз садои баланди падар меҳаросад, шояд ришу мӯйлаби расидаву жулидаи падар, ё бӯйи шадиди атри падар ба ӯ намефорад, ё шояд ӯ машрубот истеъмол мекунаду сигор мекашад ва ё...

Чанде қабл номае ба дасти мо расид. Муаллифи нома як сокини шаҳри Душанбе мебошад, ки бо хоҳиши ӯ номашро шартан Мавзуна гузоштем. Мавзуна менависад:

“Духтари ман 5-сола аст. Қаблан вақте ҳамсарам аз кор бармегашт, духтарчаам бо хушҳолӣ ба сӯяш медавиду худро ба оғӯшаш меандохт. Бояд зикр намуд, ки ӯ дар 7-моҳагӣ аллакай калимаи падарро ба забон овард. Баъдан дар 1-солагиаш “Оча “ гуфт. Аммо чанд вақт боз аз падараш фирор мекунаду вақте падар ӯро ба даст мегирад, доду фиғон мебардорад. Шавҳарам аз ин хеле озурда мешавад. Ростӣ, чӣ кор карданамро намедонам...”

Озода, сокини ноҳияи Ҷилликул, низ дар суҳбат бо мо иброз намуд, ки духтари 4-солааш аз падараш сахт метарсаду фирор мекунад. Чун шавҳараш муддатҳои зиёд дар сафарҳои хизматӣ мебошад ва вақти худро хеле кам бо фарзандону аҳли оила мегузаронад. Ӯ мегӯяд, вақте шавҳараш бори охир аз сафари хизматӣ баргашт, хост духтарашро бағал кунад, кӯдак бо тамоми қувва доду фиғон бардошта, девонавор ғаш кард ва ҳатто сару рӯи падарашро чанг зада хуншор намуд. “Шавҳарам бошад, ба ин хеле оромона муносибат мекунад, - мегӯяд Озода, - мисли он ки ин як одати муқаррарии кӯдакон бошад ва “калон шавад, тағйир меёбад” мегӯяд. Барои шавҳари ман муҳимтар аз ҳама дар хона оромона истироҳат кардан асту халос. Муносибату муомилаи фарзандон аслан ӯро ба ташвиш намеорад. Мехоҳам бидонам, ки дар чунин ҳолат ман ягон асосе барои нороҳат шудан дорам ё не?”

Дар ҳақиқат оилаҳое ҳастанд, ки кӯдаконро аз падар метарсонанд. Масалан, модар ин суханҳоро зиёд истифода менамояд: “Ана, ҳозир падарат меояд ва ман ҳамаро ба ӯ мегӯям” ва ё “Ҳозир ба падарат мегӯям, ӯ ҷазоятро медиҳад” ва ғайраҳо... Ғайр аз ин, ҳолатҳое низ зиёданд, ки падар нисбат ба духтари худ аз ҳад зиёд сахтгирӣ мекунад, ки чунин муомила оқибатҳои нохуш меорад...

Таҳлилҳои равоншиносон дар ин самт нишон медиҳад, ки аслан аксуламали духтари хурдсол бо падараш баъди муддатҳои тӯлонӣ аз ӯ дур будан ин табиӣ аст. Чун дар синну соли аз нуҳмоҳа то 2-3-солагӣ дар аксари кӯдакон як навъ ҳиссиёти тарс аз ашхоси бегона ба вуҷуд меояд. Ва ин ашхоси “бегона” метавонанд яке аз аъзои оила, ки кӯдак онҳоро кам мебинад (масалан бобо, бибӣ ва ҳатто падар), низ бошанд. Ин зуҳурот аслан як навъ тағйироти равониест, ки дар ҳаёти кӯдакон рух меди ҳад. 

Ба таъкиди мутахассисон муносибати миёни падару духтар аз ҳамон замони хурдсолӣ шакл мегирад ва он асосан ба модар рабт дорад. Чун одатан падар аз хона берун ва ба корҳои зиёд банд асту вақти бештари кӯдак бо модар мегузарад, маҳз модар бояд барои муътадил нигоҳ доштани муносибати байни падар ва фарзандон масъул бошад. Модар бояд ҳамеша дар хотир дошта бошад, ки барои муносибати самимона ва дӯстонаи миёни падару духтар шарт нест, ки онҳо мудом дар паҳлуи якдигар бошанд (гарчанде ин омили муҳим аст). Муҳим иртиботи миёни онҳо ва болотар аз ин он суханҳоест, ки духтар дар бораи падари худ аз модар мешунавад. Модар метавонад падарро дар назди фарзанд чун як қаҳрамони воқеӣ, номбардору пуштибон ва муттакои ҳамешагии хонавода тасвир намояд ва ё баръакс, як шахси сардмуомилаву нисбат ба тақдири фарзандон бетафовут нишон диҳад.

Агар падар муддати тӯлонӣ дар сафарҳо қарор дошта бошад, модарро мебояд ҳатман муносибатро бо ӯ бо ҳар гуна воситаҳо (телефон, паёмак, шабакаҳои иҷтимоӣ ва ғ.) нигоҳ дорад, мудом аксҳои падарро ба фарзанд нишон диҳад, аз кору бор ва хислатҳои ҳамидаи ӯ назди фарзандон қисса намояд. Ва ё қабл аз омадани падар ҳамроҳи фарзандон барояш ғизои дӯстдоштаи ӯро омода намояд, ҳам худ ва ҳам фарзандонаш сару либоси тозаву озода ба бар кунанд. Ҳамин тариқ, фарзанд хоҳад фаҳмид, ки падар дар хонавода ин шахсияти муҳимест, ки ба ӯ эҳтиром бояд гузошт, аз буданаш хушҳолӣ ва шукрона бояд намуд. Ва болотар аз ҳама ӯро дӯст бояд дошт. Ҳамин тариқ, тадриҷан ин ба як қисмати муҳими муносибати миёни падару духтар ва умуман аҳли хонавода табдил хоҳад ёфт. Аммо бояд дар хотир дошт, ки чунин муносибат қабл аз ҳама аз муносибати миёни модару падар маншаъ мегирад. 

Модар набояд духтарро аз танбеҳу ҷазодиҳии падар тарсонад. Балки қабл аз ҳама бояд муносибати худро бо ҳамсар ба таври идеалӣ ба роҳ монад, то дар оянда намунаи ибрат барои духтари хеш гардад. Духтар маҳз аз муносибати миёни волидон дарк мекунад, ки падар барояш шахси наздиктарину дӯстдоштатарин аст, ки мебояд ӯро эҳтирому қадрдонӣ намуд.

Падарро низ мебояд бо духтари хурдсоли худ хушмуомила бошад, шавқу рағбати ӯро дарк кардаву ҳамроҳаш бозӣ кунад. Аммо набояд падарро барои иҷрои амалҳои ғайри қобили хоҳишу имконоташ водор сохт. Масалан, ба духтари хурдсолаш хӯрок хӯрондан, ӯро оббозӣ дорондан ва амсоли инҳо. Охир, агар падар нахоҳад, пас ин амалҳоро иҷборан ва хеле бемаҳорату бесарусомон анҷом медиҳад. Дар ин сурат кӯдак низ эҳсоси нороҳатӣ мекунаду баъдан дар қалби кучакаш тарсу ваҳм тавлид меёбад. 

Бо ин чанд андешаҳову бардоштҳо иктифо намуда, умед ба он мебандем, ки ин мавзуъ мутахассисону равоншиносонро бетафовут нахоҳад гузошт ва онҳо низ андешаву тавсияҳои худро аз хонандагони мо дареғ нахоҳанд дошт. Боқӣ қазоват аз шумост, хонандаи азиз.