Моҳи Рамазон инсонро ба сабру таҳаммул, қаноату парҳезкорӣ, раҳму шафқат ва некиву накӯкорӣ ҳидоят карда, имони ӯро комил, иродаашро қавӣ ва зоҳиру ботинашро пок мегардонад. Мо набояд ба зоҳирпарастиву намоишкорӣ ва исрофкорӣ, махсусан, исрофи нон ва дигар маҳсулоти хӯрокворӣ роҳ диҳем. Воқеан, исрофкориро дини мубини ислом низ маҳкум мекунад ва Худованд дар каломи осмонии худ дар ояти бисту ҳафтуми сураи “Исро” мефармояд: – “Ба дурустӣ ки исрофкорон бародарони шайтонҳоянд ва шайтон нисбат ба Парвардигори худ носипос аст”.

Эмомалӣ РАҲМОН

Ҳамасола бо фаро расидани моҳи шарифи Рамазон ва наздик шудани ид масъалаи нарху навои маҳсулот дар бозорҳо ва исрофкории сокинон аз мавзӯъҳои мавриди баҳси расонаҳо мегардад. Бо вуҷуди таъкидҳои пайвастаи масъулин ва огоҳонии ходимони дину давлат масъалаҳои зикршуда ҳалли худро намеёбанд.

Аз мушоҳидаҳо низ бармеояд, ки дар баробари боло рафтани нархи маҳсулот ҳамоно исрофкории сокинон дар ҳоли афзоиш аст. Дар дастархонороӣ сокинон миёни ҳамдигар як навъ сабқатро роҳандозӣ кардаанд. Аз баҳогузорӣ дар рӯи хон то паҳн гаштани суратҳо дар шабакаҳои иҷтимоӣ аз як навъ мусобиқа дар ин бахш хабар медиҳад. Аммо бо вуҷуди истиқболи гарм надоштани ҳам сокинон ва ҳам масъулин ин “мусобиқаҳо” дар ҳоли афзоишанд.

Ашурмо Расулова, як сокини шаҳри Душанбе мегӯяд, ки дар давраҳои пеш дар иду маросимҳо мувофиқи шароит ва ба тарзи хоксорона дастархон ороста мешуд.

- Бештар аз хӯрокҳои миллӣ истифода мебурдем. Аммо имрӯзҳо бошад, дар байни мардум муд шудааст, ки яке аз дигаре бояд дастархони беҳтар дош-та бошад. Ҳамаи ин худнамоӣ ва дастархонҳои пур аз нозу неъмат исроф ва харҷи беҳуда буда, маблағи ҳангуфтеро талаб менамояд,-гуфт А. Расулова.

Дар ҳамин ҳол Ҷамолиддин Хомӯшӣ, сардори Раёсати фатвои Шӯрои уламо ин амалро феъли шайтонӣ хонда гуфт, ки “исрофкорон бародари шайтонанд”:

- Исрофкорӣ ва харҷи барзиёд на танҳо дар иди Рамазон, балки дар тамоми идҳо ва дар тамоми тӯли ҳаёт аз нигоҳи динӣ мамнӯъ ва номақбул аст. Зеро исрофкоронро Худованд намеписандад. Дороии худро исроф ва харҷи беҳуда намудан дар дин манъ аст,-илова кард, Ҷ. Хомӯшӣ.

Қонунгузории кишвар ҳам чунин исрофкориро расман манъ карда, дар ҳоли харҷи беҳуда шахсон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд. Дар моддаи 7-и Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи танзим анъана ва ҷашну маросим дар Ҷумҳурии Тоҷикистон” омадааст, ки “Дар рӯзҳои иди Рамазон ва Қурбон дастархони маънавӣ ва камхарҷи идона ороста шуда, ба исрофкорӣ ва зиёдаравӣ роҳ додан манъ аст”.

Қонуни мазкурро барои беҳтар намудани сатҳи зиндагии одамон, кам намудани сатҳи камбизоатӣ дар ҷомеа ва даст кашидан аз талқину тақлиди бархе одамон аз фарҳанг ва маданияти ғайримиллӣ ва барои сариштакор будан дар зиндагӣ пешбинӣ шудааст. Новобаста аз ин дар ҷомеа шахсоне пайдо мешаванд, ки аз лиҳози кам будани саводнокӣ ва гумроҳ буданашон масъулияти шаҳрвандии худро эҳсос нанамуда, дидаю дониста ба қонуни танзим беэътиноӣ зоҳир менамоянд.

Муслиҳиддин Хоҷамирзода, коршиноси Кумитаи дин, танзими анъана ва ҷашну маросими назди Ҳукумати кишвар ҳангоми суҳбат таъкид намуд, ки дар асоси Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи танзими анъана ва ҷашну маросим дар Ҷумҳурии Тоҷикистон” ҳамаи намуди зиёдаравиҳо дар маъракаҳо манъ аст.

- Бо назардошти чунин масъала рӯзи иди рамазон қонунгузор хело ҳам ба шакли равшан дар қонуни мазкур овардааст. Дар рӯзҳои ид, хусусан дар иди Рамазон ба исрофкорӣ, зиёдаравӣ ва хароҷоти беҳуда даст задан, манъ аст. Кормандони Кумитаи дин, танзими анъана ва ҷашну маросим оид ба ин масъала корҳои фаҳмондадиҳӣ мегузаронанд ва ба шахсоне, ки ба исрофкорӣ ва зиёдаравӣ даст мезананд, чораҳои қонуни андешида мешавад. Дар ҳама ҳолат мо бояд исрофкор набошем. Ин амалро ниёгони мо аз давраҳои пеш маҳкум кардаанд. Нисбати шаҳрвандоне, ки ба исрофкорӣ роҳ медиҳанду маъракаҳои бодабдаба баргузор мекунанд, ҷавобгарӣ пешбинӣ шудааст,- гуфт коршиноси соҳаи дин.
Сангин Гулов, устоди ДМТ дар моҳи мубораки Рамазон барзиёд масраф карданро амали нодуруст ҳисоб карда, гуфт, ки Рамазон худ моҳест, ки ҳамаи мусулмононро ба сарфаю сариштакорӣ даъват мекунад. Ӯ гуфт, ки беҳтарин суханонро дар ин бобат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баён кардаанд, ки дар рӯзи иди Рамазон ва иди Қурбон ва дигар маросимҳо беҳтараш мо дастархони маънавӣ бояд кушоем.

- Дастархони маънавии мо бештар рабт мегирад ба сарфаю сариштакорӣ. Мардум як моҳ рӯза мегиранд ва дар як рӯз чунон хароҷоте менамоянд, ки метавон бо як дастархони рамазонӣ чандин оиларо сер кард. Пеш аз ҳама мо бояд талош кунем, ки қонунро худамон риоя кунем. Қонун муайян кардааст, ки идҳо чӣ гуна гузаронида шавад,- гуфт С. Гулов.
Ин ҳамсуҳбати мо дар идома илова кард, ки вақте дар як рӯзи иди Рамазон ин қадар бо дабдаба дастархон меороем, аллакай савдогарон аз ин сӯиистифода карда, нархи маҳсулотро боло мебаранд. “Агар мо дастархони хоксорона ороем, аз хариди беҳуда худдорӣ кунем, ин барои нархи бозор таъсиргузор мешавад. Мутаассифона, бархе аз одамони мо дар оростани дастархони рамазон байни худ як навъ сабқат ва мусобиқа менамоянд, ки ин ба арзиши на динӣ ва дунявӣ рост намеояд”.

Таҳмина ЮСУФОВА,
коромӯзи “ҶТ”