Волидон оиди ин навъи хизматрасонӣ чӣ  назар доранд?

Оғоз аз 1-уми августи соли ҷорӣ дар тамоми муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумии шаҳри Душанбе пардохти маблағи иҷораи китобҳои дарсӣ аз тарафи падару модарон ба таври ғайринақдӣ ба роҳ монда мешавад.

Чунин тасмим дар асоси Фармони Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон “Оид ба тадбирҳои вусъат додани ҳисоббаробаркунии ғайринақдӣ” ва қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон “Оид ба тадбирҳои вусъат додани ҳисоббаробаркунии ғайринақдӣ” амалӣ мешавад.

Бино ба гуфти Наврӯзи Мирзо, сухангӯи Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон, ин тасмим дар мувофиқа бо волидон, муассисаҳои таълимӣ ва бонкҳои кишвар гирифта шудааст.

“Айни ҳол ин раванд танҳо дар шаҳри Душанбе ҷорӣ карда шудааст ва дар ояндаи наз-дик низ қарор аст, дар дигар минтақаҳои кишвар ҳам маблағи иҷораи китобҳои хонандагон тариқи ғайринақдӣ пардохт карда шавад”, - афзуд сухангӯи вазорат.

Волидони хонандагони мактабҳои миёна ба ин тасмим чӣ назар доранд? Оё барои онҳо кадом намуди пардохт қулайтар аст - нақдӣ ё ғайринақдӣ ва чаро? Онҳо ба иҷрои ин иқдом то кадом андоза омодаанд?

ИНТИХОБИ ВОЛИДОН: НАҚДӢ Ё ҒАЙРИНАҚДӢ?

Бештаре аз волидон ба пардохти ғайринақдии маблағи иҷораи китобҳои фарзандонашон афзалият медиҳанд. Аз як ҷониб онҳо мегӯянд, сарфаи вақт камтар ва шаффофияти супоридани маблағ низ яке аз бартариятҳои он аст.

Шарофати Бобоҷон, як сокини шаҳри Душанбе мегӯяд, ки барояш пардохти маблағи иҷораи китобҳои писараш тариқи ғайринақдӣ қулайтару осонтар аст, чун саргардонӣ низ камтар мешавад.

- Маош дар кортам мегузарад ва ба ҷойи аз бонкамат гирифтану бурдану супоридан, бо барномаи мобилӣ онро пардохт мекунам. Яъне, кор ҳам осонтар ва ҳам зудтар сурат мегирад.

Ба гуфтаи Шарофат қаблан бо даст маблағи иҷораи китобҳои писарашро бурда месупорид, ки вақти зиёд ва ҳам сарфаи зиёдатӣ мекард, ҳоло бошад, баръакс.
- Ҳам вақти зиёдро мегирифт, ҳам маблағи зиёдатӣ сарф мешуд. Чун писарам ҳоло хурд аст, ба мактаб бо сарфи роҳкиро рафта меомадам. Яъне, иқдоми пардохти ғайринақдӣ нисбати нақдӣ чандин бартариятҳо дорад, ки ба нафъи мо волидон аст,- мегӯяд ӯ.

Зарангез Латифова як сокини дигар низ иқдоми мазкурро саривақтӣ дониста, чунин мешуморад, ки дар баробари сарфа намудани вақти волидон, ҳамзамон шаффофият ва шакку шубҳаи волидонро дар ин маврид низ бартараф мекунад.

- Иқдоми мазкур саривақтӣ буда, ба шаҳрвандон пеш аз ҳама ба волидайн имкон фароҳам меорад, ки вақти худ-ро сарфакорона истифода намоянд. Аз тарафи дигар, чунин тарзи пардохт омили таъмини шаффофият гардида, ба пешгирии амалҳои коррупсионӣ ва кам гардидани дахолати шахсони дигар заминаи мустаҳкам мегузорад, - мегӯяд, номбурда.

Инчунин ин сокини пойтахт чунин мешуморад, ки пардохти ғайринақдӣ талаботи аҳолиро ба пули нақд кам карда, навбатпоиро низ дар назди китобхонаҳои мактабӣ кам мекунад. Дар баробари ин, Зарангез мегӯяд, хуб мешуд, ки масъулини соҳа ба хонандагон китобҳои наву тоза дастрас намоянд, на ин ки китобҳои даридаву фарсуда, ки яке аз мушкилиҳои мактабҳои миёна аст.

Фарангис Азизова, сокини дигари пойтахт, ки ду фарзандаш дар мактаби миёнаи умумӣ таҳсил мекунанд, мегӯяд, ки хуб аст, ки Ҳукумати кишвар ин иқдомро роҳандозӣ намуд, вале ӯ мегӯяд, хуб мешуд, ки баъзе нозукиҳоро ба онҳо мефаҳмонданд.

- Бовар дорам, ки чунин тасмимҳо ба нафъи мо - шаҳрвандон гирифта мешавад. Аммо хуб мешуд, ки қаблан мо-волидонро дар ҷараён мегузоштанд ва баъзе аз нозукиҳоро, ки бароямон норӯшан аст, мефаҳмонданд. Масалан, агар раваду мо аз нарху навои китоб розӣ набошем, дар ин ҳолат бояд чӣ кор кунем? Ё ин ки агар китобҳоро аз бозор қаблан харида бошем, дар ин ҳолат мо маблағи китобро бояд ҳатман пардохт кунем ё не? Суолҳоеанд, ки мехоҳам ҷавоб пайдо кунам,- мегӯяд ин сокини пойтахт.

ТАЪМИНИ СУРЪАТИ ХУБИ ИНТЕРНЕТ

Ҳамзамон, Фарангис яке аз масъалаҳои муҳими дигари пардохти ғайринақдиро дар суръати хуби интернет мебинад. Ӯ мегӯяд, бисёр хуб мешуд, ки суръати интернет боз ҳам беҳтару хубтар карда шавад, чун ҳангоми пардохти маблағи иҷораи китобҳои фарзандонашон волидайн ба ин мушкил рӯ ба рӯ нашаванд.
Дар воқеъ, суръати хуби интернет дар пардохти ғайринақдӣ дар тамоми соҳаҳо нақши калидӣ мебозад.

Дар ин маврид тибқи Фармони Сарвари давлат Хадамоти алоқа ва дигар ниҳодҳои дахлдор вазифадор шудаанд, ки ҷиҳати таъмини амнияти иттилоотии пардохтҳои ғайринақдӣ чораҷӯйӣ намоянд.

Аз ҷумла, Хадамоти алоқа ва дигар ниҳодҳои дахлдор уҳдадор шудаанд, ки якҷо бо операторони шабакаи алоқаи барқӣ пайвастшавии бефосила ба шабакаи интернет ва суръати зарурии он, инчунин фаъолияти муназзам (доимӣ)-и воситаҳои электронии пардохтиро таъмин намоянд.

Ҳамзамон бо мақсади ҳавасмандгардонии шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ ва фароҳам овардани шароити мусоид барои анҷом додани хизматрасониҳои ғайринақдӣ, оид ба ҷорӣ намудани меъёри ягонаи пардохти ҳаққи хизматрасониҳои ғайринақдӣ ва тартиби пардохти он чораҷӯӣ карда шавад.

ПАРДОХТҲОИ ҒАЙРИНАҚДӢ ВА УҲДАДОРИҲОИ НИҲОДҲОИ ДАВЛАТӢ

Сомонаи расмии Сарвари давлат матни Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи тадбирҳои вусъат додани ҳисоббаробаркунии ғайринақдӣ”-ро, ки рӯзи 22-юми июни соли 2023 имзо шудааст, мунташир кард.

Тибқи фармони мазкур, аз 1-уми августи соли 2023 пардохти андозҳо, боҷҳои давлатӣ барои додани иҷозат ва иҷозатномаҳо, пардохтҳои дигари ҳатмӣ ба буҷет, ҷаримаҳо, маблағи суғуртаи ҳатмии давлатӣ, хизматрасониҳои тиббӣ, хизматрасониҳои коммуналӣ, намудҳои дигари хизматрасониҳои давлатӣ, инчунин қабули маблағҳо аз ҷониби вазорату идораҳо ва ташкилотҳои давлатӣ тариқи ғайринақдӣ амалӣ карда мешавад.

Мутахассисон мақсади асосии пардохти ғайринақдиро пеш аз ҳама дар таъмини шаффофияти амалиётҳои молиявӣ, бо ин васила ғанӣ гардонидани буҷаи давлатӣ, пешгирии омилҳои ришвахорӣ, рушди бахши молиявӣ ва баланд бардоштани маърифати молиявии аҳолӣ заминаи воқеӣ арзёбӣ мекунанд.
Дар фармон таъкид мегардад, ки ниҳодҳои масъули давлатӣ, аз ҷумла Бонки миллии Тоҷикистон ва ташкилотҳои қарзии молиявии ҷумҳурӣ барои қабули пардохтҳои ғайринақдӣ то 1-уми августи соли 2023 инфрасохтори заруриро таҳия, ташкил ва таъмин намуда, ҳамгироии инфрасохтори қабули пардохтҳои ғайринақдиро муҳайё созанд.

Гуфта мешавад, барои татбиқ ва иҷрои пардохти ғайринақдии тамоми хизматрасонии пулакии соҳаи маориф “Амонатбонк”, “Шаҳри ҳушманд (Smart city)”, “Имон Интернешнл”, “Бонки байналмилалии Тоҷикистон”, “Ҳумо”, “Душанбе сити Бонк”, “Бонки Эсхата” ва “Тавҳидбонк” замимаву барномаҳои худро пешниҳод намудаанд.

Ба Кумитаи телевизион ва радиои назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Бонки миллии Тоҷикистон, вазорату идораҳо ва ташкилотҳои давлатие, ки хизматрасониҳои музднокро ба шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ анҷом медиҳанд, дастур дода шудааст, ки корҳои тавзеҳотию фаҳмондадиҳиро бо истифода аз тамоми воситаҳои ахбори омма, аз ҷумла шабакаҳои иҷтимоӣ мунтазам амалӣ намоянд.

Инчунин, зикр гардидааст, ки Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, вазоратҳои адлия, молия, Бонки миллии Тоҷикистон ва Хадамоти алоқаи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон то 31 декабри соли 2023 ҷиҳати фаъол намудани портали ягонаи пардохти хизматрасониҳои давлатӣ чораҷӯйӣ намоянд.
Дар фармон зикр мегардад, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон санадҳои худро то 1 сентябри соли 2023 ба фармони мазкур мутобиқ намояд ва Бонки миллӣ, вазорату идораҳо ва ташкилотҳои давлатӣ ҳар семоҳа оид ба рафти иҷрои фармони мазкур ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳисобот пешниҳод намоянд.