Блоггингро шуғл ё касби тахминан ҳозиразамон гӯем ҳам хато намекунем, чунки дар охири солҳои 90-ум ҳамин гуна калимаҳо пайдо шуданд. Ин замоне буд, ки интернет тадриҷан оммавӣ мегашт.

Блоггинг аз ду калимаи англисии “web” ва “log” таркиб ёфта дар забони тоҷикӣ маънояш рӯзнома ё маҷаллаи шабакавӣ мешавад. Баъдтар ҳамон нафароне ки “weblog”-ро сохтанд, калимаҳоро иваз карда, “we blog” карданд. Яъне мо рӯзномаи шабакавӣ мебарорем.

Барои блоггер шудан синну сол аҳамият надорад. Муҳим он ки блоггершаванда фикр ё сухани нави мегуфагӣ дошта бошад.

Барои блоггер шудан машҳуру маъруф будан ҳам чандон аҳамият надорад, балки идея даркор аст.

Барои блоггер шудан бояд, пеш аз ҳама, чӣ хостани мардумро омӯхт, донист ва ҳамонро пешниҳод кард.

Блоггинг дар Ҷумҳурии Тоҷикистон он қадар машҳур нест. Бо вуҷуди ин умед дорем, ки насли нав, ҷавонони мо ва довталабони макотиби олӣ ба ин самти фаъолият диққати махсус дода, дар баробари дигар малакаҳо онро аз худ мекунанд.

Дар хусуси аҳамияти блоггинг дар Тоҷикистон бо блоггери ҷавон Рустам Гулов ҳамсуҳбат шудем.

- Салом ба Шумо, умедвор ҳастем, ки корҳоятон хубанд ва барои муаррифии блоггинг ба хонандагони мо мусоидат мекунед...

- Воалейкум бар салом, кӯшиш мекунам, ки то қадри имкон ба саволҳоятон ҷавоб диҳам.

- Блоггерӣ касб аст ё шуғл?

- Пеш аз ҳама бояд гуфт, ки ҳар чизе, ки мо ба он машғул мешавем, метавонад барои як нафар касб бошад ва барои каси дигар шуғл. Масалан, як нафар дар блоггинг ҷиддӣ кор карда, аз он нон мехӯрад. Дар ин ҳолат метавон гуфт, ки блоггинг барои он нафар касб аст, зеро блоггинг ягона воситаест, ки вай рӯзгорашро пеш мебарад. Вале боз ҳастанд нафароне, ки ба ҷуз аз кору вазифаи муайян доштанашон блоги шахсии худро доранд ва дар он хабару гузориш, мақолаву хотира менависанд. Барои ин қабил одамон блоггинг шуғле беш нест. Яъне ба худи шахс вобастааст, ки блоггинг барояш чӣ бошад.

- Барои Рустам Гулов блоггинг чист?

- Барои ман блоггинг шуғл аст, зеро зиндагияро ман аз дигар касб пеш мебарам Ҳар вақте ки хоҳам ва илҳом пайдо шавад, барои блогам ягон мавод менависам ё месозам.

- Шумо чӣ гуна ва чаро ба блоггинг омадед?

- Ман дар ташкилоте кор мекардам, ки бо даъватшудагони хизмати ҳарбӣ сару кор дошт. Ба суроғаи ташкилоти мо саволҳои зиёд меомаданд, ман пай бурдам, ки дар ин самт нофаҳмиҳо хеле зиёданд ва оғоз кардам ба блогнависӣ, ин як сабаби омаданам ба ин пеша аст. Дуюм, ман барои дар дилхоҳ мавзуъ фикрамро баён кардан хеле зиёд шавқ доштам. Блоггинг, ки як майдони озод аст, ин имкониятро ба ман дод.

- Паҳлуҳои мусбати блоггинг кадомҳоянд?

- Пеш аз ҳама Шумо озодона метавонед фикратонро дар дилхоҳ масъала баён кунед. Ин он маъноеро дорад, ки фикрҳои хоми сарро ҷаъм оварда, таҳлил карда, ба шакли матн ё садову видео ба мардум мерасонед. Дуюм, малакаи таҳлил карданро ёд мегиред ва ин ба он боис мешавад, ки бисёртар кобед, омӯзед ва таҳлил кунед.

- Интернети суст ва гарон метавонад ба рушди блоггинг ва блоггерон монеа шавад?

- Аз як ҷиҳат бале, яъне сатҳи паҳншавии интернет дар ҷумҳурии мо тахминан 20% аст. Боз интернет суст ва қиммат аст. Аммо бо вуҷуди ин ҳама мушкилиҳо мо имкон дорем, ки блогамонро пеш барем, агар дар фикраш бошему хоҳиш дошта бошем. Гаронӣ ва дастнорасии интернет наметавонад садди роҳи контенти хуб ва воқеӣ шавад. Чунки мушоҳида кардан мумкин аст, ки истифодабарандагон новобаста ба нархи гарон ва суръати суст ҳаракат мекунанд маводҳои ҷолибро кофта тамошо кунанд. Вақти сафари худ ба ноҳияи Мурғоб 2 сол қабл дида будам, ки ҷавонон ҳатто бо суръати 2G ҳаракат мекарданд дар шабакаҳои иҷтимоӣ видеоҳои ҷолибро ёфта тамошо кунанд.

- Блоггинг дар худ веблоггер, фотоблоггер, видеоблоггер... дорад, чӣ гуна метавон инҳоро аз ҳам ҷудо кард?

- Аслан ин тақсимот нисбиянд, зеро вақте ки Шумо дар блогатон менависед, хоҳ нохоҳ ба он матни навиштаатон сурат мемонед, видео мегузоред, ки бо ин дар маҷмуъ кори чанд нафарро иҷро кардагӣ мешавед. Вале агар ҷудо карданӣ шавем, мушкиле нест. Яъне аз рӯи муҳтаво муайян карда мешавад.

- Блоггер аз журналист чӣ фақр дорад?

- Блоггер фикри худашро дар дилхоҳ масъала мегӯяд, журналист иттилои дарёфт кардаашро беғараз ба омма мерасонад.

- Блоггинг хоси кадом намуди одамон аст?

- Ҳар нафаре ки сухани мегуфтанӣ дорад, метавонад блоггер шавад.

- Як блоггершаванда дар худ бояд чӣ дошта бошад?

- Умаман дар интихоби ҳама касбу ихтисос бояд шавқу рағбат бошад. Пеш аз ҳама ба блоггершанванда шавқи нигориш лозим аст. Нигориш метавонад бо шакли матнӣ, садоӣ, акс ва видеоӣ бошад. Муҳим шавқ ва завқ бошад, ин як. Дуюм, блоггер будан маънои онро надорад, ки вордро кушода нависӣ. Бояд чӣ навиштану чӣ кор карданатро бидонӣ. Яъне мақсад ин аст, ки бояд блоггершаванда пеш аз он ки блоггер шавад, касбе дошта бошад, зеро барои блоггер шудан дониш, ҷаҳонбинӣ, тафаккур, маърифат, сухан, қалам, фаҳмиш... ва ба монанди инҳо даркор аст, то ки дар бораи чӣ навиштану гуфтанашро муайян кунад. Блоггер бояд мутахассиси ин ё он соҳа бошад, то ки тавонад иттилооти ба хонандагонаш муфидро расонад.

- Оё дар мо блоггер тайёр мекунанд?

-Дар ягон муассисаи олии касбии мо блоггер тайёр намекунанд. Ҳар вақте мо хоҳем чизеро ба институте табдил диҳем яъне дорои қонуну қоидаҳои худаш бошад, нафарони зиёде пайдо мешаванду онро аз худ карданӣ мешаванд. Аз сабабе, ки блоггерӣ дар ягон ҷо на ҳамчун касб эътироф шудааст ҳоло блоггерон озодии эҷодӣ доранд. Ҳамон вақте ки блоггинг ҳамчун касб эътироф шуд, дар барномаи таълимӣ ворид карда мешавад. Дигар аз озодии эҷодӣ маҳрум мемонад. Масалан, барои блоггинг барномаи таълимӣ таъсис медиҳанд, ки он ҳамеша аз рушди технологияи муосир ақиб аст. Ва он блоггероне, ки дар факултаву бахшҳо омода карда мешаванд аз технология қафо мемонанд. Ман фикр мекунам, ки беҳтар аст блоггинг ҳамчун шуғл монад ва ҳар нафаре ки шавқ дорад аз курсҳо ва интернет онро омӯзад.

- Чиҳо метавонанд омили комёбии блоггер шаванд?

- Идеияи хуб, озодии эҷодӣ ва техникаву технология.

- Оё мо ба он ҷое расидем, ки аз блоггинг пул кор кунем?

- Бале, мо дар сомонаи “YouTube” блоггерони фаъол дорем. Онҳо ҳам аз “YouTube” ва ҳам аз рекламаҳои иловагиашон пул кор мекунанд.

- Рисолати блоггер чист?

- Блоггер нею блог метавонад барои блоггер рисолат дошта бошад. Яъне маҳсули эҷоди онҳоро ба мардум расондан аст. Ҳар нафар ба мақсаду мароми муайян ба блоггинг меояд ва ҳаракат мекунад, ки ба ҳамон ҳадафаш бирасад. Масалан, нафаре барои гирифтани рекламаву пулкоркунӣ, нафари дигар барои муаррифии худаш, сеюмӣ барои гум нашудани маҳсули эҷодаш ва ғайраҳо... Агар дар умум сухан ронем, пас ҳамаи блогҳо новобаста аз мавзӯи пешгирифтаашон як рисолати умумӣ доранд – пешбурди озодии сухан, дар амал татбиқ кардани он, рушди озодии изҳори ақида.

- Ҷомеаи мо ба чӣ гуна блоггер ниёз дорад?

- Ҷомеаи мо дар ҳама соҳаҳо ба блоггер ниёз дорад. Барои он ки иттилоот дар аксар соҳаҳо нест. Масалан, мутахассиси пешбари ягон ҷамоат ё шаҳру навоҳӣ агар блог дошта бошаду ба ҷуз кор ва иҷрои вазифааш боз дар бораи корҳои мекардааш дар Ҳокимияти ноҳия нависад, ҳам маълумоти мардум нисбат ба кори онҳо зиёд мешавад ва ҳам боварии мардумро ба даст меоранд. Модоме, ки барои халқ кор мекунанд бигзор аз рафти корҳои мекардаашон ҳисобот диҳанд. Агар муаллим дар барои фаъолияташ, раиси ҷамоат дар бораи кораш, духтур дар бораи чӣ тавр табобат кардани беморон нависад - бисёр хуб мешавад, чунки шаффоят дар кор эътимоди мардумро нисбати фаъолияти онҳо зиёд мегардонад. Ин корро нафақат хизматчёни давлатӣ, балки тоҷирон, ташкилотҳои ҷамъиятӣ, умуман ҳама метавонанд иҷро кунанд.

- Ташаккури зиёд барои суҳбат, пеш аз нуқта чӣ гуфтанӣ ҳастед?

- Ман мехоҳам ҷавонон ба блоггинг на ҳамчун касб, балки ҳамчун шуғли алоҳида ва шавқовар назар кунанд. Ҳар қадаре, ки метавонанд аз фурсати дар дасташон буда истифода кунанду худро созанд, чунки дар ҷодаи изҳори ақида, ки блоггинг яке аз шаклҳои он мебошад, камолоти шахсияти блоггер ба сифати кори ӯ таъсири ҷиддӣ мерасонад. Боқӣ, саломат бошед!

Мусоҳиб: Ҳафизуллоҳ ТОҲИРӢ, “ҶТ”

Шиноснома:

Рустам Гулов дар Тоҷикистон таваллуд шудааст. Соли 2010 Донишгоҳи давлатии ҳуқуқ, бизнес ва сиёсати Тоҷикистонро дар шаҳри Хуҷанд бо ихтисоси “Менеҷер-иқтисодчӣ” хатм намудааст. Солҳои 2010-2011 хизмати ҳарбиро адо кардааст.

Рустам Гулов, блоггер, фаъоли шаҳрвандӣ. Ҳамчун блогнавис пас аз ба кор андохтани блогплатформаи “Блогистон” соли 2012 шинохта шуд. Соли 2014 аз ҷониби медиаалянси Тоҷикистон бо унвони “Блоггери беҳтарин” қадрдонӣ гардидааст. Блогнависиро ҳамчун шуғли аз фаъолияти асосии касбӣ берун медонад ва мутмаин аст, ки ҳар нафар, агар хоҳиши блогнавис шуданро дошта бошад, метавонад аз уҳдаи ин кор барояд.