Ҳамасола 10-уми апрел дар кишвар ҳамчун Рӯзи радиои тоҷик ҷашн гирифта мешавад. Таърихи радиои тоҷик марзи 93 солро убур кард. Дар ин рос-то бахшида ба таърихи ташаккул ва фаъолияти радио дар кишвар бо Саъдулло Ҳайдарӣ, дотсенти кафедраи телевизион ва радиошунавонии факултети журналистикаи Донишгоҳи миллии Тоҷикистон суҳбат намудем.

- Радиои тоҷик дар тӯли 93 соли фаъолияти худ ба чӣ дастовардҳо ноил шуд?

- Таъсис ёфтан ва ба кор шуруъ намудани студияи радиои Тоҷикистон воқеан ҳам як падидаи фараҳбахш буд, ки мардуми сарбаланди тоҷик онро ҳамчун як рӯйдоди бисёр ҳам беназир қабул ва истиқбол карданд. Чунки радио дар ҳамон шабу рӯз яке аз воситаҳое буд, ки тамоми иттилоот, маълумот ва хабарҳоро зуд ба мардум дастрас мегардонд. Чи дар бахши иттилоот, чи дар бахши фарҳанг ва чи дар бахши иқтисодӣ-иҷтимоӣ радио корҳои бузургро анҷом дод. Он корҳоеро ба сомон расонид, ки дар қалби мардум ҳаккокӣ шудааст. Агар мо дар муқоиса ба ҳамон замона гирем, радио нисбат ба матбуот фаъолтар буд. Фаъолтар ба он маъно, ки мардумро зудтар аз воқеаҳо огоҳ мекард.

Нақш ва ҷойгоҳи радиои тоҷик замони ҷанги шаҳрвандӣ низ хеле муассир буд. Барномаи “Хоки ватан”-и радиои тоҷик аз зумраи барномаи сулҳпарваронае буд, ки мақсади асосии он дар баргардонидани гурезаҳо инъикос мешуд. Дар ба вуҷуд овардани сулҳу осоиши кишвар ва баргардонидани гурезагон низ ҳамин барнома хидмат кард.

- Ба назари шумо имрӯз радиои тоҷик дар кадом вазъият қарор дорад?

- Агар мо ба даврони соҳибистиқлолии кишвар назар афканем, мебинем, ки воқеан ҳам дар фаъолияти радио бис-ёр ҳам корҳои назаррасу ҷолиб ба сомон расонида шудаанд. Ин албатта аз он шаҳодат медиҳад, ки роҳбарияти давлату Ҳукумат ба матолиби радиоӣ таваҷҷуҳи хоса зоҳир намудаанд ва дар ҳамин давра бисёр студияҳои радиоӣ ба фаъолият оғоз карданд. Дар паҳлуи радиоҳои давлатӣ боз радиоҳои хусусӣ низ ба фаъолият оғоз карданд, ки имрӯз фаъолияти назаррас доранд. Яъне ин имкониятҳое мобашад, ки баъд аз соҳибистиқлол шудани кишвар ба вуҷуд омадааст.

Дар мазмуну муҳтавои барномаҳо низ дигаргунӣ ба назар мерасад. Имрӯз радиоҳои мо бисёр барномаҳои ҷолиб доранд, ки ба самти ватандӯстиву худшиносӣ бахшида шудаанд ва насли ҷавонро дар ҳамин руҳия тарбия намуда истодаанд.

- Ташкил шудани телевизион дар соли 1959 ва баъдан дар даҳсолаи охир пайдо шудани интернет боиси коста шудани шунавандагони радио нагардид?

- Вақте ки радио ба вуҷуд омад, мумкин дар ҳамон шабу рӯзҳо фикре пайдо шуда бошад, ки бо ба фаъолият оғоз кардани радио дигар матбуот чизи нолозим мешавад. Аммо чуноне, ки мебинем, матбуот то имрӯз пойбарҷост. Ҳатто дар солҳои охир теъдоди рӯзномаву маҷаллаҳо дар кишвар зиёд шуданд. Ё ин ки бо ба вуҷуд омадани телевизион гуфтанд, ки матбуот ва радио мавқеи худро аз даст медиҳад. Лекин чунин нашуд ва ҳар кадоме аз ин ВАО мувофиқи имконияти худашон фаъолият карда истодаанд. Як чизро бояд ба эътибор гирем, ки ҳар нафаре дӯстдори рӯзномаву маҷалла аст, онро гирифта хонда истодааст, дилбас-тагони радио барномаҳои онро гӯш доранд ва бинандагони телевизион барномаҳои телевизиониро тамошо доранд. Ин аз он шаҳодат медиҳад, ки ҳар як ниҳоди эҷодӣ аудиторияи худро дорад. Дар баробари ВАО интернет низ фаъолияти худро ба роҳ мондааст ва касоне, ки шавқманди интернетанд, онро истифода мебаранд.

- То ҷое огоҳем, дар назди факултети журналисткаи ДМТ радио фаъолият мекунад. Аз назари шумо фаъолияти имрӯзаи ин радио қонеъкунанда аст?

- Радиои Донишгоҳи миллӣ радиои нав-таъсис аст. Аммо аз рӯзҳои аввал фаъолияташро хуб ба роҳ монда тавонист. Имрӯз дар атрофи худ донишҷӯёнро гирд овардааст. Мувофиқи имкониятҳои мавҷуда дар ҳудуди фарогирии мавҷи худ айни замон шунавандагони худро пайдо намуда истодааст. Агар мо ба симои ҷавони радиои ДМТ назар андозем, умедворкунанда аст ва мо низ итминон дорем, ки ин радио шунавандагон ва ҳамкорони худро пайдо хоҳад кард.

- Дурнамои радиои тоҷикро шумо чӣ гуна арзёбӣ мекунед?

- Радиои тоҷик бо ин қадар шабакаҳое, ки таъсис додааст ва бо кормандони эҷодӣ ва техникии худ метавонад, боз ҳам корҳои шоистатареро ба сомон расонад. Ин суханҳоро мо бо эътимод гуфта метавонем. Самти эҷод ва фаъолият худ ҳамин гуна аст. Қаламкаш ва эҷодкор тӯли фаъолияти хеш марҳила ба марҳила инкишоф меёбад. Имкониятҳое, ки имрӯз радиои тоҷик дорад, бо боварии комил гуфта метавонам, ки фаъолияташро боз ҳам густурдатар намуда, доираи аудиторияи худро васеъ месозад. Чунки имрӯз имкониятҳои техникӣ ба он дараҷае расидаанд, ки дар кишварҳои хориҷӣ низ моро аз шабакаҳои радиоӣ гӯш ва тариқи телевизион тамошо мекунанд. Ҳамин чизҳо худаш барои эҷодкорон замина фароҳам меорад, ки масъулияташон дучанд гардад. Вақте масъулият афзун гардид, хоҳу нохоҳ пешрафт дар соҳа ба назар мерасад.

Ҳошим РАҲМАТУЛЛОЕВ, "ҶТ"