Дар заминаи сазовор таҷлил намудани 35 - солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳру ноҳияҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон корҳои ободонию созандагӣ вусъати тоза гирифта, садҳо иншооти хурду бузург бунёд мегарданд. Ин ҳама баёнгари он аст, ки вилоят ба марҳалаи тозаи пешрафт ворид шуда, сатҳу сифати зиндагии аҳолии он давоми солҳои оянда боз ҳам беҳтар хоҳад шуд.

Албатта, дар фазои маҷозӣ ҳоло ҳам шахсиятҳои тасодуфӣ ҳастанд, ки дунболи ҳамаи ин ободиҳо санг меандозанд, ё бевосита нисбати корҳои созандагии кишвар нобиною зариранд. Ва пӯшида ҳам нест, ки агар эшон бегонахӯю бегонарӯянд ва "ошуфта"-и арзишҳои ҷаҳони дигаранд, барояшон тафовут надорад, ки дар зодгоҳаш чӣ сохта мешаваду бо кадом арзишу машаққат ва ҳадафи бунёдӣ сохта мегарданд?! Шабакаҳои иҷтимоии Ютубу Фейсбукро чун ғайбатгоҳ истифода мекунанду бар он боваранд, ки танҳо онҳо "ростгӯю росткор", дигарон бошанд, қавлу амалашон як нест. Вале сад афсӯс, ки хирадбохтаҳо то ин дам барои пешрафт ва беҳбудии ҳаёти мардуми кишвар, аз ҷумла вилоят коре накардаанд. Пас, чаро халал мерасонанд, аз Вашингтону Лаҳистон мардумфиребӣ доранд?! Оё, умуман, заррае ҳаққи маънавӣ доранд, то бигӯянд, ки "чизе дар Бадахшон нест", таваҷҷуҳи Ҳукумат “муҳобот” асту ғайраву ҳоказо.

Инак, далоил барои онҳое, ки дар хоби ғафлатанд, ё кинабарангезиро чун шуғлу пешаи доимӣ қарор додаанд, гуфтанием, ки корҳои ободонию созандагии феълӣ фақат қатрае аз баҳри ин ободиҳои вилоятанд, онҳоро набояд нодида гирифт.

Тавре аз бахши таҳлилию иттилоотии дастгоҳи раиси Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон иттилоъ доданд, танҳо дар нимсолаи аввали соли равон маҷмуи маҳсулоти дохилӣ дар вилоят 8,1 фоиз афзоиш ёфта, 520 миллион сомониро ташкил дод. Ҳиссаи он ба ҳар сари аҳолӣ бештар аз 2,2 ҳазор сомониро ташкил медиҳад. Дар заминаи рушди иқтисодии вилоят дар давраи ҳисоботӣ музди миёнаи меҳнати кормандон 1725,5 сомониро ташкил дод, ки нисбати ҳамин давраи соли гузашта, 236,6 сомонӣ, ё 15,9 фоиз афзоиш ёфтааст. Нақшаи андоз барои ин давраи сол бо назардошти андози иҷтимоии ғайрибуҷетӣ 104,2 фоиз иҷро гардид. Илова ба нақшаи шашмоҳа ба буҷет бештар аз 4 миллион сомонӣ ворид шуд. Нақшаи воридоти андоз ва пардохтҳо ба буҷети худӣ 104,5 фоиз иҷро гардидааст.

Ҳоло дар қаламрави вилоят 16 лоиҳаи сармоягузории давлатӣ ба маблағи 238 миллион доллар амалӣ шуда истодаанд, ки маблағи азхудкардашуда ба 1,3 миллиард сомонӣ баробар аст. Корхона ва коргоҳҳои саноатии вилоят тибқи ҳисоботи оморӣ ба маблағи 75,1 миллион сомонӣ маҳсулот ва хизматрасониро ба иҷро расонида, дар ин муддат шаш корхонаи нав мавриди баҳрабардорӣ қарор гирифта, тасмим аст, ки дар панҷ соли оянда дар ҳудуди вилоят 92 корхонаи дигари саноатӣ бо таъсиси беш аз 1400 ҷойи корӣ ба истифода дода шаванд.

Дар Форуми сармоягузории “Помиринвест – 2022”, ки соли гузашта бо дас-тури Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар шаҳри Хоруғ баргузор гардид, 28 созишнома ва тафоҳумнома ба маблағи бештар аз 956 миллион сомонӣ ба имзо расиданд. Ба ҳолати моҳи июли соли равон аз 28 созишнома 10 - тоашон бо маблағгузории 92,6 миллион сомонӣ амалӣ гардида, иҷрои 15 созишнома бо маблағгузории 732,9 миллион сомонӣ оғоз гардид. Маҳсулоти кишоварзӣ дар ҳамаи шаклҳои хоҷагидорӣ бештар аз 149 миллион сомониро ташкил дод.

Ба ҳолати имрӯза дар ҳудуди вилоят 243 гармхонаи мавсимӣ ва як адад доимоамалкунанда дар масоҳати умумии 5,51 га фаъолият доранд, ки дар онҳо парвариши кабудӣ ва тайёр намудани кӯчати сабзавот ба роҳ монда шудааст. Соли равон сохтмони 7 гармхонаи дигар дар масоҳати 420 метри квадратӣ ба нақша гирифта шудааст. Маҷмуан, барои нигаҳдории маҳсулоти кишоварзӣ дар вилоят 40 анборхона ва 3 сардхона дар ҳолати хуби корӣ қарор дошта, барои захираи маҳсулоти кишоварзӣ, асосан картошка ва меваю сабзавот ба кор бурда мешаванд. Дар самти таҳлили фаъолияти нимсолаи соҳаи иҷтимоӣ қайд гардид, дар ин муддат барои таъмини муассисаҳои соҳаи маориф бо кадрҳои омӯзгорӣ аз тарафи Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон 449 нафар мутахассисони ҷавон ба вилоят фиристода шуданд, ки 130 нафарашон тибқи Квотаи президентӣ мактабҳои олиро хатм намудаанд. Дар ин муддат сохтмони 11 иншоот бо ҷалби 140 миллион сомонӣ ба нақша гирифта шудааст, ки аз ин шумора се ададашон кӯдакистон мебошанд.

Дар воқеъ, маҳз истиқлолияти кишвар ва ваҳдати комили миллӣ имконият фароҳам овард, ки ҳамаи соҳаҳои хоҷагии халқи вилоят ба таври бесобиқа рушд карда, давоми соли равон беш аз 300 иншооти таъиноти гуногун мавриди баҳрабардорӣ қарор гирифтааст. Дар доираи амалишавии барномаҳои рушди иқтисодиву иҷтимоии шаҳру ноҳияҳои вилоят қайд гардид, ки барномаҳои миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат, ки тибқи лоиҳаҳои тасдиқшудаи мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳру ноҳияҳо пешбинӣ гардиданд, ба сохтмон ва мавриди баҳрабардорӣ қарор додани як қатор иншооти таъиноти гуногун мусоидат намуда, аз як тараф агар ба пешрафти ҳаёти созгори хоҷагии халқи вилоят шароити мусоид фароҳам оварда бошанд, аз ҷониби дигар ба таъмини ҷойҳои корӣ ва беҳтар гардидани сифати зиндагии мардум заминаи боэътимод мегузоранд.

Дар нимсолаи аввал мардуми заҳматписанди Бадахшон мавриди имтиҳони ҷиддии табиат қарор гирифтанд. Бар асари фаромадани тармаҳо дар ҳудуди вилоят, аз он ҷумла дар шаҳри Хоруғ хонаҳои истиқоматӣ ва дигар иншооти муҳим хароб гардида, мутаассифона, талафоти ҷонӣ низ ба қайд гирифта шуд. Моҳи июн бошад, дар натиҷаи обшавии босуръати пиряхҳо ва фаромадани сел даҳҳо манзили истиқоматӣ ва объектҳои иҷтимоӣ дар ноҳияи Роштқалъа вайрон гардиданд. Бо ифтихор ва шукргузорӣ бояд зикр намуд, ки дар ҳар ду маврид, дар дақиқаҳои аввали рух додани офати табиӣ Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон раванди ҳифзи аҳолӣ, расонидани кумаки аввалия, ба ҷойҳои бехавф кӯчондани мардум, ҷо ба ҷо намудани оилаҳои бе манзили истиқоматӣ монда, таъмин бо озуқа, пӯшока, асбобу анҷоми ниёзи мардум ва дигар амалҳои бетаъхирро таҳти назорати бевоситаи худ гирифтанд.

Дар доираи нақшаи чорабиниҳои таҷлил аз 35-солагии Истиқлоли давлатӣ ва эълони солҳои 2022-2026 ҳамчун “Солҳои рушди саноат” дар нимсолаи аввали соли равон дар вилоят 381 иншоот ба истифода дода шуда, бунёди 470 объекти дигар то охири сол анҷом меёбад. Корҳои бунёдӣ дар ду объекти бузург - шоҳроҳи Душанбе-Хоруғ-Кулма ва Неругоҳи барқи обии “Себзор” бомаром идома доранд. Ҳамчунин, аз тариқи маблағҳои инвеститсионӣ дар вилоят 1.3 млрд. сомонӣ истифода шуда, тибқи нақша то охири сол зиёда 500 млн. сомонӣ ба иқтисоди вилоят ворид хоҳад шуд. Анқариб форуми навбатии “Помиринвест - 2023” баргузор мегардад, ки дар он зиёда аз 150 меҳмон иштирок намуда, дар доираи он шартномаҳо баста мешаванд.

Бо таъмини тухмии хушсифат ва нуриҳои минералӣ, инчунин, ба гардиши кишоварзӣ даровардани заминҳои солҳои сол бекорхобидаву беҳтар намудани ҳолати мелиоративии заминҳо ва сари вақт аз таъмир баровардани каналу ҷӯйборҳо деҳқонон имконият пайдо намуданд, ки фаъолиятро хуб ба роҳ монда, ҳосили дилхоҳро парвариш намоянд. Дар соҳаи иҷтимоӣ, аз он ҷумла маориф, тандурустӣ, ҳифзи иҷтимоӣ ва фарҳанг низ комёбиҳои муайян ба даст оварда шуданд.
Дастовардҳо аз ин ҳам зиёдтаранд. Шахсони ватандӯсту соҳибхирад ҳамаи онҳоро бо ҳақиқатназарӣ ва босираи хирад мепазиранд. Яъне, барои камолёфтагон дар ин сарзамин чизе исбот кардан лозим ҳам нест, онҳо худашон беҳтар медонанду аз ҳамаи пешравиҳо бархӯрдоранд. Лекин танпарварону коҳилон ва бевиҷдонон ҳама вақт сабабу иллат меҷӯянд ва ҳатто дар ҳамаи нокомиҳои зиндагии худ атрофиёнро айбдор мекунанд. Пас, набояд тамоми ҳаёт чун инсони баднияту бадкор ва ҳасуд зист.