ҶОМЕА
Ҷумъа 29 Март 2024 05:08
Яке аз мушкилоте, ки ҷомеаи ҷаҳониро ба ташвиш овардааст, ин истифодаи зарфу борҷомаҳои пластикӣ мебошад. Аз ин мушкилоти рӯз ҷомеаи Тоҷикистон низ истисно нест.
Кишварҳои пешрафтаи дунё барои даст кашидан аз зарфу борҷомаҳои пластикӣ ва полиэтиленӣ кӯшишҳо карда истодаанд. Чунки пластик садсолаҳо дар замин меистаду намепӯсад, вале ба саломатии инсон зарар мерасонад Аз ин лиҳоз, моро зарур аст, ки имрӯз аз навъҳои дигари зарфу борҷомаҳо истифода барему бо ин васила муҳит ва худро муҳофизат намоем. Имрӯз баҳри истифодаи камтари зарфу борҷомаҳои пластикӣ дар шаҳри Душанбе навиштаҷоти овезон, хусусан дар роҳҳои марказӣ, ба монанди “Аз истифодаи пластик худдорӣ намоед!”-ро вохӯрдан мумкин аст, ки ин гуна навиштаҷот барои баланд бардоштани маърифати экологии мардум нақши бағоят бузург мебозад.
Дар робита ба ин мавзӯъ Мақсатулло Мардонов, сардори Шӯъбаи назорати давлатии истифода ва ҳифзи замин ва муомилот бо партовҳои Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, чунин иброз дошт:
“Навиштаҷоте, ки дар шаҳри Душанбе ва шоҳроҳҳо овезон карда шудааст, аз тарафи мо ба роҳ монда шудааст. Бояд гуфт, ки чунин навиштаҷот маънои онро доранд, ки мардум бояд оид ба истифодаи маҳсулоти пластикӣ, аз ҷумла, халтаҳои полиэтилении тунук ва ҷамъовариву безараргардонии он маълумот дошта бошад, ҳамчунин он барои баланд бардоштани маърифати экологии мардум ва кам кардани зарарнокии зарфҳои пластикӣ овезон карда шудаанд. Бояд гуфт, ки зарфҳои пластикӣ на танҳо дар Тоҷикистон, балки дар тамоми давлатҳои мутараққии ҷаҳон ба яке аз мушкилоти мубрами рӯз табдил гаштааст. Вале он роҳҳои худро дорад. Ба монанди баланд бардоштани маърифати экологӣ, тартиби истифодаи дурусти он ва безарар гардонидани он”.
Ҳамчунин мутахассисону коршиносон таъкид менамоянд, ки зарфу борҷомаҳои пластикӣ ва полиэтилениро набояд баъд аз истифода бурданашон сӯзонд ва ё дар кӯчаҳо партофт, зеро онҳо аз худ заррачаҳои махсуси заҳролудро хориҷ мекунанд, ки ҳам ба муҳити зист ва ҳам ба худи инсон таъсири манфӣ мерасонад.
- Мо барои кам истифода бурдани зарфу борҷомаҳои пластикӣ аз ҷамоатҳо сар карда, то сатҳи ҷумҳурӣ вохӯриву нишастҳо гузаронидем, ки дар он вохӯриҳо зарари зарф ва борҷомаҳои пластикиро ба мардум фаҳмонидем ва барои кам кардани зарф ва борҷомаҳои пластикӣ ба чанде аз корхонаву коргоҳҳои ватанӣ маслиҳатҳо низ додем.
Зикр намудан бамаврид аст, ки чунин зарфу борҷомаҳои пластикӣ бисёртар дар мағозаву ошхонаҳои калон мавҷуд аст, ки мо аллакай бо онҳо ҳамсуҳбат шудем, онҳо мегӯянд, ки дар сурати истеҳсоли борҷомаҳои ғайрипластикӣ мо тайёрем, ки аз ҳар чизи зарараш камтар истифода барем, - иброз дошт Мақсатулло Мардонов.
Дар ин росто, соли гузашта ба Ҳукумати кишвар аз ҷониби Кумитаи ҳифзи муҳити зист барои даст кашидан аз истифодаи борҷомаҳои пластикӣ ва рӯ овардан ба халтаҳои қоғазин пешниҳод шуда буд.
- Албатта, мо дарҳол аз истифодаи ин навъ зарфу борҷомаҳо даст кашида наметавонем, лекин метавонем давра ба давра тарзҳои безараргардонии онро ба муҳити зист, коркарди дубораи онро ба роҳ монда, навъҳои латтагӣ ва қоғазии зарфу борҷомаҳоро ба роҳ монем.
Агарчи дар ҷумҳурии мо қоғаз камтар аст, лекин мо ба таври лозима пахта дорем ва аз навъи пасттарини он метавонем борҷомаву халтаҳои латтагӣ омода созем. Сараввал мо ин навъи халтаҳои латтагиро ба марказҳои савдои бузургтар ва ба бозорҳо пешкаш мекунем, то ин ки савдогарон ва харидорон аз он истифода баранд. Гарчанде халтаҳои латтагӣ нисбати дигар халтаҳо қимматтар ҳам бошанд, лекин истифодаашон даҳҳо маротиба зиёдтар аз халтаҳои полиэтиленӣ аст. Хубии борҷомаҳои пахтагӣ дар он аст, ки дар ҳолати партофтанашон баъди 4-5 моҳ пӯсида, ба порӯ мубаддал мешаванд,- илова намуд Мақсатулло Мардонов.
Бояд тазаккур дод, ки имрӯз давлатеро вохӯрдан ғайриимкон аст, ки аз зарфу борҷомаҳои пластикӣ истифода набарад, лекин онҳо то андозае истифодаи онҳоро кам кардаанд.
Имрӯз ҳар яки моро зарур аст, ки ба табиат мисли худ рафтор намоем, зеро ҳар зиёне ба табиат расад, он албатта ба инсон ҳам таъсири манфии худро мерасонад. Аз зарфҳои пластикӣ, ки дар соҳилҳо мепартоянд, имрӯз моҳиҳо ва ҳайвоноти зериобӣ хӯрда ба ҳалокат мерасанд. Агар мо имрӯз ба табиат хуб рафтор намоем, табиат низ ба мо хуб рафтор мекунад, зеро инсон ва табиат ду ҷисми ҷондоранд.
Хонандагони азиз, биёед кам ҳам бошад, аз намудҳои қоғазиву латтагии борҷомаҳо истифода намоему ба ин васила ҳам саломатӣ ва ҳам табиати худро ҳифз менамоем. Зеро ҳар балое, ки ба сари табиат имрӯз омада истодааст, натиҷаи таъсири кору пайкори худи мо инсонҳост.
Кишварҳои пешрафтаи дунё барои даст кашидан аз зарфу борҷомаҳои пластикӣ ва полиэтиленӣ кӯшишҳо карда истодаанд. Чунки пластик садсолаҳо дар замин меистаду намепӯсад, вале ба саломатии инсон зарар мерасонад Аз ин лиҳоз, моро зарур аст, ки имрӯз аз навъҳои дигари зарфу борҷомаҳо истифода барему бо ин васила муҳит ва худро муҳофизат намоем. Имрӯз баҳри истифодаи камтари зарфу борҷомаҳои пластикӣ дар шаҳри Душанбе навиштаҷоти овезон, хусусан дар роҳҳои марказӣ, ба монанди “Аз истифодаи пластик худдорӣ намоед!”-ро вохӯрдан мумкин аст, ки ин гуна навиштаҷот барои баланд бардоштани маърифати экологии мардум нақши бағоят бузург мебозад.
Дар робита ба ин мавзӯъ Мақсатулло Мардонов, сардори Шӯъбаи назорати давлатии истифода ва ҳифзи замин ва муомилот бо партовҳои Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, чунин иброз дошт:
“Навиштаҷоте, ки дар шаҳри Душанбе ва шоҳроҳҳо овезон карда шудааст, аз тарафи мо ба роҳ монда шудааст. Бояд гуфт, ки чунин навиштаҷот маънои онро доранд, ки мардум бояд оид ба истифодаи маҳсулоти пластикӣ, аз ҷумла, халтаҳои полиэтилении тунук ва ҷамъовариву безараргардонии он маълумот дошта бошад, ҳамчунин он барои баланд бардоштани маърифати экологии мардум ва кам кардани зарарнокии зарфҳои пластикӣ овезон карда шудаанд. Бояд гуфт, ки зарфҳои пластикӣ на танҳо дар Тоҷикистон, балки дар тамоми давлатҳои мутараққии ҷаҳон ба яке аз мушкилоти мубрами рӯз табдил гаштааст. Вале он роҳҳои худро дорад. Ба монанди баланд бардоштани маърифати экологӣ, тартиби истифодаи дурусти он ва безарар гардонидани он”.
Ҳамчунин мутахассисону коршиносон таъкид менамоянд, ки зарфу борҷомаҳои пластикӣ ва полиэтилениро набояд баъд аз истифода бурданашон сӯзонд ва ё дар кӯчаҳо партофт, зеро онҳо аз худ заррачаҳои махсуси заҳролудро хориҷ мекунанд, ки ҳам ба муҳити зист ва ҳам ба худи инсон таъсири манфӣ мерасонад.
- Мо барои кам истифода бурдани зарфу борҷомаҳои пластикӣ аз ҷамоатҳо сар карда, то сатҳи ҷумҳурӣ вохӯриву нишастҳо гузаронидем, ки дар он вохӯриҳо зарари зарф ва борҷомаҳои пластикиро ба мардум фаҳмонидем ва барои кам кардани зарф ва борҷомаҳои пластикӣ ба чанде аз корхонаву коргоҳҳои ватанӣ маслиҳатҳо низ додем.
Зикр намудан бамаврид аст, ки чунин зарфу борҷомаҳои пластикӣ бисёртар дар мағозаву ошхонаҳои калон мавҷуд аст, ки мо аллакай бо онҳо ҳамсуҳбат шудем, онҳо мегӯянд, ки дар сурати истеҳсоли борҷомаҳои ғайрипластикӣ мо тайёрем, ки аз ҳар чизи зарараш камтар истифода барем, - иброз дошт Мақсатулло Мардонов.
Дар ин росто, соли гузашта ба Ҳукумати кишвар аз ҷониби Кумитаи ҳифзи муҳити зист барои даст кашидан аз истифодаи борҷомаҳои пластикӣ ва рӯ овардан ба халтаҳои қоғазин пешниҳод шуда буд.
- Албатта, мо дарҳол аз истифодаи ин навъ зарфу борҷомаҳо даст кашида наметавонем, лекин метавонем давра ба давра тарзҳои безараргардонии онро ба муҳити зист, коркарди дубораи онро ба роҳ монда, навъҳои латтагӣ ва қоғазии зарфу борҷомаҳоро ба роҳ монем.
Агарчи дар ҷумҳурии мо қоғаз камтар аст, лекин мо ба таври лозима пахта дорем ва аз навъи пасттарини он метавонем борҷомаву халтаҳои латтагӣ омода созем. Сараввал мо ин навъи халтаҳои латтагиро ба марказҳои савдои бузургтар ва ба бозорҳо пешкаш мекунем, то ин ки савдогарон ва харидорон аз он истифода баранд. Гарчанде халтаҳои латтагӣ нисбати дигар халтаҳо қимматтар ҳам бошанд, лекин истифодаашон даҳҳо маротиба зиёдтар аз халтаҳои полиэтиленӣ аст. Хубии борҷомаҳои пахтагӣ дар он аст, ки дар ҳолати партофтанашон баъди 4-5 моҳ пӯсида, ба порӯ мубаддал мешаванд,- илова намуд Мақсатулло Мардонов.
Бояд тазаккур дод, ки имрӯз давлатеро вохӯрдан ғайриимкон аст, ки аз зарфу борҷомаҳои пластикӣ истифода набарад, лекин онҳо то андозае истифодаи онҳоро кам кардаанд.
Имрӯз ҳар яки моро зарур аст, ки ба табиат мисли худ рафтор намоем, зеро ҳар зиёне ба табиат расад, он албатта ба инсон ҳам таъсири манфии худро мерасонад. Аз зарфҳои пластикӣ, ки дар соҳилҳо мепартоянд, имрӯз моҳиҳо ва ҳайвоноти зериобӣ хӯрда ба ҳалокат мерасанд. Агар мо имрӯз ба табиат хуб рафтор намоем, табиат низ ба мо хуб рафтор мекунад, зеро инсон ва табиат ду ҷисми ҷондоранд.
Хонандагони азиз, биёед кам ҳам бошад, аз намудҳои қоғазиву латтагии борҷомаҳо истифода намоему ба ин васила ҳам саломатӣ ва ҳам табиати худро ҳифз менамоем. Зеро ҳар балое, ки ба сари табиат имрӯз омада истодааст, натиҷаи таъсири кору пайкори худи мо инсонҳост.
Эзоҳи худро нависед