Варзиши сабук аз он намудҳои варзиш аст, ки ҳаводорону дӯстдорони зиёд дорад. Аз намудҳои зиёди ин варзиш 46 навъи он вориди Бозиҳои олимпӣ буда, ҳамасола барои рушди он дар арсаи ҷаҳонӣ кӯшишҳои зиёде ба харҷ дода мешавад. Дар Тоҷикистон бошад, танҳо намудҳои ангуштшумори он маъмулу машҳур аст. Умдатарини онҳо гурзпартоӣ, найзапартоӣ ва давидан ба масофаҳои гуногун мебошад. Барои бозгӯии сабабҳо ва мушкилоти рушд накардани дигар намудҳои он бо Пулод Қодиров, директори мактаби ҷумҳуриявии маҳорати олии варзишӣ оид ба варзиши сабук ҳамсуҳбат шудем.

- Варзиши сабук, яъне чӣ?

- Варзиши сабук яке аз намудҳои афзалиятнок дар соҳаи варзиш аст. Ин намуди варзишест, ки онро модари варзишҳо ҳам ном мебаранд. Тамоми намудҳои дигари варзиш аз ин намуд сарчашма мегирад.

- То ҷое маълум аст, зиёда аз 40 намуди варзиши сабук вуҷуд дорад. Кадом намуди ин варзиш дар Тоҷикистон бештар роиҷ аст?

- Мактаби мо ҳамчун муассисаи давлатӣ аз рӯи 10 намуди варзиши сабук ба варзишгарон таълим медиҳад. Аз ҷумла, давидан ба масофаҳои 100, 200, 400, 800 ва масофаҳои дарози 1500, 3000 метр, эстафетаҳо, путкзанӣ, найзапартоӣ, гурзпартоӣ ва амсоли ин.

- Пас бо кадом сабаб зиёда аз 30 намуди ин варзиш аз мадди назар дур мондааст?

- Дигар намудҳои варзиши сабук бо сабаби созгор набудани шароити лозима фаъолият намекунанд.

- Барои таълиму муаррифии ин намудҳои варзиш шароити Тоҷикистон созгор нест ё мактабҳои варзишӣ?

- Мо аз сабабе, ки дар муассисаи давлатии “Варзишгоҳи марказӣ” фаъолият менамоем, шароитҳои мусоид барои таълими ин навъҳои варзиш созгор нест.

- Айни ҳол кадом намуди варзиши сабук дар Тоҷикистон бештар маъмул аст?

- Пас аз оне, ки Дилшод Назаров дар Бозиҳои олимпии Рио де Жанейро дастболо шуду медали тиллоро ба даст овард, таваҷҷуҳи ҷавонону наврасон ба ин намуди варзиш ба маротиб бештар гардид. Ҷавонони зиёде имрӯзҳо мехоҳанд, ки мисли Дилшод гурзпартоиро омӯзанду қаҳрамон бошанд. Ба ғайр аз ин, дар намудҳои давидану ҷаҳидан низ ҷавонон рағбати зиёд доранд.

- Мушаххас гуфта метавонед, ки дар намуди варзиши гурзпартоӣ имрӯзҳо чӣ қадар ҷавонон машғули тамринанд?

- Ман мушаххасан гуфта наметавонам, зеро мактаби мо мактаби маҳорати олии варзиш аст ва мо танҳо ҳамон ҷавононеро ҷалб мекунем, ки дар мусобиқаҳо нишондоди хуб доранд. Имрӯз дар мактаби мо танҳо аз ҳамин ришта 12 нафар дар сатҳи касбӣ тамрин мекунанд.

- Ба ғайр аз оне, ки мушкилоти кадрӣ доред, боз кадом норасоиҳо барои рушди варзиши сабук домангири Шумост?

- Яке аз мушкилоте, ки асосӣ маҳсуб меёбад, ин надоштани заминаи боэътимоди такмили варзиши сабук аст. Дар варзишгоҳи марказӣ, ки варзишгарони мо дар он ҷо ба тамрин машғуланд, шароитҳо лозима вуҷуд надорад. Махсусан роҳравҳое, ки бачаҳо дар он ҷо машқ меварзанд, бисёр фарсудаву ба талабот ҷавобгӯ нест. Агар шароитҳо хуб бошанд, бо гумони ғолиб нишондодҳои варзишгарони мо боз ҳам беҳтар мегардад.

- Оё ягон нақшае нест, ки барои ривоҷи варзиши сабук заминаи алоҳида сохта шавад ё мактаби варзишӣ такмил ёбад?

- Ҳамин гуна нақшаҳо мавҷуд аст, вале ҳоло ба таври лозима рӯи онҳо иқдоме гирифта нашудааст.

- Федератсия то куҷо мактаби варзишӣ ва варзишгаронро дастгирӣ мекунад?

- Федератсия бо варзишгарон ҳамкорӣ дорад ва то қадри имкон онҳоро дастгирӣ менамояд.

- Рустам Абдуллоев, муовини ҳамин мактаби варзишӣ дар як мусоҳиба соли 2016, яъне чор сол муқаддам гуфта буд, ки мушкилоти асосии мо набудани кадрҳо ва мутахассисони ин намудҳои варзиш мебошад. Ҳоло вазъ чӣ гуна аст?

- Мушкили асосӣ имрӯз ҳам набудани мутахассисон аст. Он намудҳое, ки дар мактаб фаъолият мекунанд, мутахассисони хуб доранд, вале намудҳои дигаре, ки аз мадди назар дур мондаанд, сабаби асосиаш набудани мутахассисон аст.

- Шумо ҳамчун роҳбари мактаби варзишӣ барои рафъи ин мушкилӣ то кунун иқдоме нишон додед? Масалан, барои чанд муддат мутахассисонро аз хориҷ ҷалб мекардед?

- Мо дар ҳамкорӣ бо Донишкадаи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон мутахассисонро ба мактаб ҷалб мекунем. Ва аксар мутахассисони мо аз ин муассисаи олии таълимиянд. Бо сабаби набудани ихтисосҳои болозикр дар донишкада, мо ҳам мутахассис надорем. Дар масъалаи ҷалби мутахассисон аз хориҷ мактаби варзишӣ ҳеҷ иқдоме накардааст.

- Рустам Абдуллоев дар ҳамон мусоҳибае, ки қаблан зикр кардем, бо боварӣ гуфта буд, ки дар Бозиҳои олимпии Токио - 2020 гурзандозоне чун Абдурауф Мӯсоев, Зоир Шералиев ва Нуқра Некқадамова иштирок хоҳанд кард ва натиҷаҳои назаррасро ҳам аз эшон интизорем. Чун то рӯзи баргузории олимпиада вақт хеле кӯтоҳ аст, онҳо ба кадом натиҷа расидаанд?

- Абдурауф Мӯсоев пайваста фаъолият мекунад. Ҳамчун варзишгар нишондодҳои хуб ҳам дорад, лекин то ҳол дараҷаи иштирок дар Бозиҳои олимпии Токио - 2020 –ро надорад. Фаъолияти ду варзишгари дигар қатъ шудааст, гӯем ҳам, хато намекунем. Нуқра Некқадамова ба шавҳар баромад ва Зоир бошад, довталабона ба хизмати ҳарбӣ рафту дигар аз фаъолияти варзишиаш ҳеҷ дарак надодааст. Агар эшон хоҳанд, ки фаъолияташонро давом диҳанд, дарҳои мактаби варзишии мо ба рӯи онҳо кушодааст.

- Пас, дар Бозиҳои олимпии Токио - 2020 аз мактаби варзишии шумо ё умуман аз намуди варзиши сабук Тоҷикистонро кӣ намояндагӣ хоҳад кард? Чун тамоми Тоҷикистон шоҳид буд, ки медали тиллои Бозиҳои Олимпиро дар Рио де Жанейро маҳз варзишгари ин ришта ба даст оварда буд ва мардум аллакай бо як умед ба варзишгарони ин намуди варзиш менигаранд?

- Ҳоло барои иштирок дар Бозиҳои олимпии Токио - 2020 дар асоси шартномаи сеҷонибае, ки миёни Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиш, Кумитаи миллии олимпӣ ва Федератсияи варзиши сабук баста шудааст, ду варзишгар – Дилшод Назаров ва Гулсумбӣ Шарипова ба нақша гирифта шудаанд. Мутаассифона, то кунун ин ду варзишгар барои иштирок роҳхат нагирифтаанд. Парвандаи Дилшод Назаров бо иттиҳоми истифодаи доппинг ҳоло ҳам қатъ нагардидааст ва Гулсумбӣ Шарипова бошад, барои роҳхат гирифтан бояд дар чанд мусобиқаҳои литсензионӣ ширкат кунад.

- Яъне Шумо ҳоло ҳам барои ба даст овардани роҳхати ин ду варзишгар умед доред?

- Мо, албатта интизорем ва умед мебандем, ки парвандаи Дилшод Назаров то муҳлати муайяншуда қатъ мегардад ва ӯро дар Бозиҳои олимпии Токио - 2020 мебинем. Дар бораи Гулсумбӣ Шарипова бошад, бо боварӣ гуфта метавонам, ки ӯ соҳиби роҳхат мегардад. Вай кадри ҷавон ва лаёқатманд аст.

- Агар мабодо роҳхат ба даст оварда натавонистанд, оё имкон ҳаст, ки ин варзишгарон квотаҳоро соҳиб шаванд?

- Чуноне ки масъулини Кумитаи миллии олимпӣ иброз медоранд, барои иштирок дар Бозиҳои олимпии Токио - 2020 квотаҳо вуҷуд доранд, вале мо умед мебандем, ки варзишгарони мо сарфи назар аз вуҷуд доштани квотаҳо бо меҳнату заҳмати худ роҳхатҳоро ба даст оранд. Чун тамоми шароитҳои лозимаро фароҳам кардаем ва интизориҳоямон ҳам бояд ба воқеият табдил ёбанд. 16 апрел дар кишвари Туркия як мусобиқаи сатҳи байналмилалӣ баргузор мегардад ва Гулсумбӣ яке аз иштирокчиёни он аст. Бовар дорем, ки умедҳои моро ин варзишгар барбод намедиҳад.

- Ташаккур барои суҳбат. Умедворем, ки дастпарварони Шумо дар оянда низ соҳиби беҳтарин ҷоизаҳо мегарданд.

- Саломат бошед.

Мусоҳиб Хуршед ХОВАРӢ,
“ҶТ”