Бо мақсади дастрас намудани маълумоти дақиқ оид ба манфиати чашмаҳои шифобахши Бадахшон миёни аҳолии кишвар ва ҳамзамон ҷалби бештари сайёҳон, олимони ватанӣ ҳам пайваста ҳиссагузорӣ мекунанд.

Мувофиқи таҳлилҳои коршиносони тиб дар ҳудуди ВМКБ 72 адад чашмаҳои шифобахш мавҷуданд, ки аз рӯи хусусиятҳои кимиёвии худ аз якдигар фарқ намуда, ҳар кадом моҳияти муолиҷавии хешро доранд.

Бо ташаббуси Ширинбек Давлатмамадов, табиби тоҷик дар ҳамбастагӣ бо дигар олимони кишвар харитаи тозаи 57 адад чашмаҳои шифобахши ВМКБ тартиб дода шудааст. Ҳамчунин ду асари илмӣ оид ба нозукиҳои ин манбаҳои дармонбахш, аҳамият, таркиботи кимиёвӣ ва дигар паҳлӯҳои онҳо бо забони тоҷикӣ ба табъ расиданд.



Мувофиқи тавзеҳоти Ш. Давлатмамадов чашмаҳои вилоят бо баъзе хусусиятҳои дармонбахшии худ ҳатто аз манбаъҳои маъруфи Қавқоз, Прибалтика ва Украина бартарӣ доранд, -Боиси ифтихор аст, ки маҳз дар солҳои соҳибистиқлолии Тоҷикистон ба ободонии гирду атрофи чашмаҳои шифобахши кишвар аз тарафи Ҳукумати ҷумҳурӣ диққати зарурӣ дода мешавад. Мувофиқи тадқиқот амсоли чашмаи Ҷелондеҳи ноҳияи Шуғнон ба ҳисоби миёна 76, 6 0 С дараҷа ҳарорати гармӣ дорад, ки як грифонаш 80 0 С ташкил медиҳад. Яъне он барои давои узвҳои такяву ҳаракат ва ҳамчун истеъмоли оби нӯшокии минералӣ нафъи калон дорад.Чашмаи Биби Фотимаи Заҳро дар Ишкошим, ки 43 0 С дараҷа гармиро доро аст. Таркиби кимиёвии он афзунтар аз гази азот, намакҳои кислотаи кремний, ки ба касалиҳои рӯда, меъда, гурда ва ҷигар пешбинӣ гардидааст. Гармчашма бошад 63 0 С дараҷа ҳарорати гармӣ дорад. Дар таркиби он ҳам гази карбон ва ҳам унсурҳои кимёвии сулфид ё худ сероводороду олтингӯгирд мавҷуд аст,- мегӯяд Ш. Давлатмамадов.



Ба ақидаи олимони соҳаи тиб Гармчашма бештар барои табобати касалиҳои пӯст аз қабили дерматоз, экзема , витилиго ва ғайра бисёр муфид мебошад. Натиҷаи табобатии манбаи мазкур нисбати дигар чашмаҳои дар боло зикргардида ҳам беҳтар аст. Аммо ба шарте, ки мариз бояд пайдарҳам се сол аз он табобат гирад.