ҶАВОНОН
Шанбе 27 Апрел 2024 05:44
2673
Ҷумҳурии Тоҷикистон бо ба даст овардани истиқлолияти давлатӣ рӯйдодҳои бисёр пуртаҳлукаю ҳассоси таърихиро пушти сар намуд. Дастовардҳои имрӯзаи даврони соҳибистиқлолӣ насли ҷавонро ба суботу созандагӣ ҳидоят менамояд. Ин тасмими арзишманд кишварамонро ба рушди босуботу амнияти комил ва касб намудани обрӯву эътибори арзанда дар арсаи байналмилалӣ ноил гардонд, ки  бе муҳобот, дар ниҳоди насли ҷавон нерӯву тавоноӣ ва умед мебахшад.

Ҳарчанд давраҳои тақдирсози кишваромон бо хотираҳои ибратомӯзу таърихӣ пушти сар шуданд, вале дар шароити мураккаби ҷаҳони муосир ҳифзи манфиатҳои сиёсиву иқтисодӣ ва фарҳангиву иҷтимоӣ назди мо - ҷавонон, вазифаҳое истодаанд, ки иҷрои онҳо баҳри таҳкими Истиқлолият ва бақои Давлату миллат аҳмияти бузург доранд. Бо ибораи Сарвари давлат, Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, «Пеш аз ҳама бояд сари ин проблема андеша кунем, ки дар давраҳои хеле ҳассоси тезутунд шудани муносибатҳои байни абарқудратҳо барои ҷорӣ намудани  низоми нави ҷаҳондорӣ, сарфи назар аз мавҷудияти ақидаҳои мухталифи сиёсиву динӣ ва иҷтимоӣ дар ҷомеа, мо барои ҳифзи сарвати бузургтарин ва бебаҳои худ, яъне Ватан ва истиқлолияти миллӣ муттаҳид бошем, барои ҳифзи манфиатҳои милливу давлатии худ зиракиро аз даст надиҳем».

Бешубҳа, дар чунин шароит зарур аст, ки асоси тафаккури нави сиёсӣ ва фарҳангии ҷавононро ғояи таҳкими истиқлолияти давлат, ваҳдату худшиносии миллӣ, ҳисси ватандӯстиву ватанпарастӣ, таъмини амният, ҳифзи тамомияти арзӣ ва татбиқӣ манфиатҳои умумимиллӣ ташкил диҳанд. Барои насли ҷавони имрӯз арзишҳои умумимиллӣ ва умумидавлатии Тоҷикистон ва ҳифзи онҳо бояд аз ҳама гуна манфиатҳо бартарӣ дошта, бо роҳу усули муосиру ҷавобгӯ ба талаботҳо онҳо пойдевори тарбияи ватандӯстии ҷавононро фаро гирад.

Таҷрибаи сиёсии ҷаҳони муосир собит сохт, ки иқтисоди ғаниву устувор ва ҳатто артиши пуриқтидори замонавӣ наметавонад амнияти давлатро ба таври бояду шояд таъмин намояд. Дар ин дигаргуниҳои сиёсӣ ва хатарҳои умумибашарӣ танҳо давлатҳое амнияти худ ва осоиштагии мардумро аз чунин фоҷеаҳо эмин дошта метавонанд, ки сиёсати озмудашударо бо пуштибонии халқи дорои хирад ва зиракии сиёсӣ амалӣ намоянд. Дар ҳолати акс далел кишварҳои Сурия, Ироқ ва Либия аст, ки сатҳи рушди маърифати сиёсии аксарияти сокинон, аз ҷумла ҷавонон паст буда, оқибат боиси фалаҷ гардидани амнияту субот гардид.

Бархе аз таҳлилгарон ва сиёсатшиносон бар он ақидаанд, ки сокинони кишварҳои мазкур дорои зиракии сиёсианд, вале онҳоро дахолати баъзе аз кишварҳои хориҷӣ ба ин ҳол гирифтор намуд. Пас, дар ин ҷо суолҳое пайдо мегарданд: Кӣ ва чӣ онҳоро ба ин ҳол гирифтор кард? Агар онҳо дорои донишҳои хуби сиёсианд, чаро ватани худро ба чунин ҳол гирифтор кардаанд? Магар касро ба роҳи бад бо зурӣ бурда мешавад?

Вале собит шудааст, ки дилхоҳ амалҳои манфӣ паёмадаш вобаста аз заъфи донишҳои сиёсист. Бинобар ҳамин, Пешвои миллат, Президенти мамлакат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷавононро ҳамеша ҳушдор медиҳанд, ки ҳушёриву зиракии сиёсиро аз даст надиҳед.

Мутаассифона, имрӯзҳо бархе аз ҷавонони ноогоҳ ва гумроҳи мо низ ба якчанд амалҳои номатлуб, ба монанди ифротгароӣ ва хусумати мазҳабӣ даст зада, бо даъвати ашхоси иғвогару ҷиноятпеша барои иштирок дар муқовиматҳои мазҳабӣ ба хориҷ рафта, дигаронро низ мехоҳанд ба ин роҳи бад раҳнамоӣ намоянд. Чунин кирдорҳои ҷиноятпеша муқобили манфиатҳои миллии мо буда, ҳимоя ва ё пешгирии он имрӯзҳо характери умумимиллӣ пайдо кардааст.

Қобили зикр аст, ки раванди ифротгароӣ  яке аз зуҳуроти номатлуб буда, тамоми ҷаҳонро такон дода, на танҳо барои кишварҳои алоҳида ё минтақаҳои муайян, балки дар сайёра хатари умумиинсониро ба бор овардааст. Яке аз чунин гурӯҳҳо «Давлати исломӣ» аст. Тибқи маълумотҳо ҳадафи аслии ин гурӯҳи террористӣ таъсиси хилофат буда, бар зидди давлатҳои низомашон дунявӣ ва демократӣ равона гардидааст. Тибқи нақшаи ин гурӯҳи хунхор бояд ҳамаи давлатҳо маҷбуран ишғол ва тобеи ин “хилофат” гардонда шаванд.  Аз ҷумла, Тоҷикистонро низ ҳамҷум давлати дунявӣ ва демократӣ дар нақшаи худ ҷой додаанд.

Барои амалӣ намудани ҳадафҳои носолими худ ин гурӯҳи террористӣ аз ҳар роҳу восита истифода намуда ҷавононро, ки ҳамчун қишри ҳассос ва таъсирпазири   ҷомеаанд, ба коми худ мекашанд. Ин гурӯҳи террористӣ аслан аз чунин роҳу воситаҳо истифода менамояд:    

1. Интернет. Шабакаҳои интернетӣ яке аз субъекҳои паҳннамоии хабарҳо ва алоқаҳои бемаҳдуд байни инсонҳо гардидааст. Ифротгароён, маҳз барои ҷалби ҷавонон ба худ аз интернет истифода мебаранд. Онҳо дар шабакаҳои иҷтимоӣ бо ному насабҳои гуногун ва ҳатто духтарона, бо тарзи гунонгун бо дилхоҳ инсонҳо шинос шуда, онҳоро баъди омӯзиш ва пайдо намудани ҷои заифиашон фиреб мекунанд ва ба сафи худ даъват менамоянд;

2. Таҳрифи ақидаҳои исломӣ. Бо истифода аз дини Ислом ва ваъдаи ҷиҳод ин гурӯҳ ҷавонони намозгузор ва эътиқодмандро ба сафи худ даъват менамоянд. Мисол, барои ҷалби ҷавони эътиқодманд  аввал бо он ҷавон бо истифода аз сураҳои Қуръон баҳсҳои динӣ мекунанд ва баъди дустӣ (дар муддати муайян) ӯро ба сафӣ худ даъват менамоянд;

3. Пешниҳоди маблағҳои калон. Дар дилхоҳ ҷомеа ҷавононе мавҷуданд, ки ба мушкилоти иқтисодӣ гирифторанд ва барои ҳалли ин мушкилот онҳо ҳама роҳу воситаҳоро меҷӯянд, ки дар чунин ҳолат баъзеашон ба чанголи ин гурӯҳи террористӣ меафтанд.

4. Тариқи шиносҳо ва ё хешу табор. Бо даъвати шиносону наздикон ҳам баъзе ҷавонон ба ин роҳ мераванд. Бадбахтии ҷомеаи мо дар он аст, ки имрӯзҳо тақлидкорӣ миёни ҷавонон авҷ гирифтааст ва ҳангоми дидани баъзе наворҳо аз ҷониби дӯстон ва ё дидани дӯстони худ савори мошинҳо, ҳисси тақлидкории онҳо авҷ мегирад ва онҳоро ба ин роҳ тела медиҳад;  

5. Бемории равонӣ. Камина бар он ақидааст, ки 70%-и ҷавонони ба сафи гурӯҳҳои террористӣ, аз он ҷумла онҳое, ки гурӯҳи ба ном «Давлати исломӣ» пайвастаанд, гирифтори бемории равонӣ мебошанд, зеро ҷавони солим ба ҳеҷ ваҷҳ ба ин роҳ намеравад.

Ҷавонон бояд дар хотир дошта бошанд, ки пуштибонӣ аз чунин афрод хатои бузург ва хиёнат ба давлату миллат буда, баракс, мубориза бар зидди терроризми байналмилалӣ ва эктремизм ба хотири ҳифзи манфиатҳои миллӣ, сохти конститутсионӣ ва Истиқлолияти Тоҷикистон вазифаи муқаддаси ҳар фарди бонангу номус мебошад.

Ҳодисаҳои ваҳшатбор, ки зери ниқоби Ислом бо қатли ваҳшиёнаи одамон, ҳатто занҳои мусалмон рух додаистодааст, бори дигар исбот намуд, ки чунин аъмоли ваҳшиёна ба дини Ислом умуман иртибот надорад ва шариати Ислом онро дар ҳама шакл ва ба чи хотире набошад, қатъиян маҳкум мекунад. Ба ибораи дигар, дини муқаддаси Ислом ба чунин «пуштибонҳо»-и ҷоҳилу разил эҳтиёҷе надорад. Бинобар ҳамин, ҳар фарди солимфикр ва қавииродаро зарур аст, ки баҳри ҳидояти ҷавонон дар рӯҳияи эҳтиром ба арзишҳои милливу инсондӯстӣ бетараф набошад.

Таърихи тамаддун ва дастоварҳои арзандаи кишварҳои абарқудрату мутамаддин собит менамояд, ки омӯзондани насли ҷавон, фароҳам овардани имконоти ташаккулёбӣ ва муҳайё намудани омилҳое, ки ба рушди зеҳниву ҷисмонии онҳо замина мегузорад, асоси  рушду пешрафти ҳар кишвар аст. Азбаски насли ҷавон ба сифати як нерӯи пуриқтидори бунёдкору пешбаранда эътироф шудааст, мақоми сиёсию иҷтимоии он низ на фақат нерӯи демократии давлатро, балки хусусиятҳои таҳаввулот, стратегияи тараққиёт ва ояндаи кишварро муайян мекунад. Маҳз ҳамин ҷанбаҳои муҳиму тақдирсози кишварамонро ба инобат гирифта, Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соли 2017-ро «Соли ҷавонон» эълон намуданд. Вале ин на ба он маъност, ки Ҳукумати кишвар танҳо соли 2017 ба масъалаи ҷавонон рӯ меорад, балки сиёсати ҷавонон таҳкурсии сиёсати давраи Истиқлолиятро ташкил медиҳад. Зеро Тоҷикистон дар миқёси давлатҳои собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ аввалин шуда 13 марти соли 1992 Қонун «Дар бораи сиёсати давлатии ҷавонон»-ро қабул намуд.

Пешвои миллат соли равонро бевосита “Соли ҷавонон” эълон намуд, то ин қишр аз ҳарвақта беш ба созандагию бунёдкорӣ ҷалб карда шуда, зуҳуроти ифротгароӣ миёни онҳо коҳиш дода шаванд.

Дар гузашта миёни мардум ақидае вуҷуд дошт, ки ватандӯст будан ин ҷон супоридан барои Ватан аст. Албатта, ин андеша дуруст аст. Беҳуда ҳам нагуфтаанд, ки ватандӯстӣ аз амалҳои хурдтарини ҳар як шахс метавонад маншаъ гирад, аз ҷумла доштани оилаи хуб, беҳтарин мутахассиси ягон соҳа шудан, доштани касб ва умуман, амале, ки манфиатовар бошад ва ҳатто дар ҳолати манфиатбахш набудан басанда аст, ки зараррасон набошад. Ҳар лаҳза бо ғурур қоил мешавем, ки бо Ватани худ ифтихор дорем. Албатта, бо Ватан ифтихор кардан хуб аст, вале беҳтар он аст, ки Ватан аз мо, аз рафтору кирдор, дастоварду ташаббусҳо, созандагиву бунёдкориҳои мо ҳам ифтихор кунад.

Мухтор  Толибзода,  мутахассиси Раёсати таҳлил ва ояндабинии сиёсати дохилии Маркази тадқиқоти стратегии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон

Эзоҳи худро нависед



Рамзҳо дар расм