ҶАВОНОН
Шанбе 21 Декабр 2024 08:46
Ӯ соҳиби ин ватан аст на меҳмон. Ӯ банд - банд пайванд аст ба ҳар гӯшаи Тоҷикистон. Зарафшониест дар қалби Бадахшон. Бадахшониест дар хоки Зарафшон. Ӯ ҷонест дар пайкари Ватан. Решапайванд аст ба ҳар зарра хоки меҳан. Ӯ Тоҷикистонро қисмат намекунад. Васл мекунад. Ҳар канору ҳар пораашро. Ӯ хатлонист. Рӯшонист. Хуҷандист. Тиккаҳои дили худро аз Рашт медонад. Гавҳари дидаашро аз Ашт. Лахшро тулӯъгоҳи хуршедаш мешумораду Вахшро гармибахши рӯзгораш. Фархорро бо Дарвоз ҳамсадо мехонад. Кӯлобу Ҳисору Файзободро бо худ ҳафтпушту ҳазору як авлод. Канори Ҷайҳун манзилаш аст. Рӯшании он аз нури Роғун. Нӯшиданӣ аз оби Сарез. Ҳар чанор бародару ҳар буттаи наргис чу хоҳар. Ба кӯҳҳои Ватан такя мекунад чун падар. Аз Хуршед гармӣ мегирад чу аз домони модар. Ӯ ҷонибдори якдилист. Муқобили муқаддам шуморидани маҳали худ. Пуштибони ягонагӣ. Мухолифи ҷудоиандозӣ. Ӯ ваҳдатпараст. Ваҳдатсаро. Хоҳишаш ваҳдатобод будани Тоҷикистон. Ӯ мехоҳад ҳамеша ба суоли “Аз куҷоӣ? ” чунин бишунавад посух: Аз ҳама ҷойи Тоҷикистонам!
Чанд вақтест, ки дар шабакаҳои телевизионӣ ва радиоии кишвар таронаеро бо номи “Решапайванд” мебинему мешунавем. Аз ҷониби овозхонҳои шинохтаю маҳбуб. Аз ҳар минтақа. Кормандони ансамбли “Дарё”. Дарёваш софу зулол суруда шуда. Дилнишин. Гӯшнавоз. Бедоркунандаи эҳсоси меҳанпарастӣ. Қадр кардани ҳар ҷойу макони ватан. Шояд нахустсуоли ҳар шунавандаю бинандаи ин тарона ҳамин аст: Кист гӯяндаи ин гуфтаҳои воло? Кист, ки шоирона тасвир намуда ҳамдилиро? Кист ки чунин оқилона бо ҳам васл намуда ҳар манотиқи кишварро? Кист шоир?
Сулаймони Аҳтам. Офарандаи шеъри “Решапайванд”. Тавлидшуда дар моҳи январу соли 1996. Тоҷикест аз Тоҷикободи Тоҷикистон. Ҷавон. Эҷодкор. Соҳибсухан. Ҳушманд. Хушкалом. Хушбин. Тозакор. Ватандӯст. Ваҳдатсаро...
Ин махсусиятҳоро кашф кардем, дар суҳбате ки бо ӯ доштем. Пешниҳоди Шумост фишурдаи он.
- Шеъри “Решапайванд” чӣ гуна тавлид гашт ва чӣ ба эҷоди чунин шеър сабаб гардид?
- Заминаи пайдоиши шеъри “Решапайванд” дар ман аз замони донишҷӯиям оғоз гардид. Соли 2014 ба факултаи филологияи тоҷики ДМТ дохил шудам. Вақте бо ҳамкурсонам, ки аз тамоми минтақаҳои гуногуни кишвари азизамон буданд, ошно шуда, ба зодгоҳҳои ҳар яке аз онҳо сафар карда, бо мардуми он маконҳо ҳамсуҳбат гардидам, дарк кардам, ки дар қалби ҳамаи онҳо муҳаббат ба тамомии хоки поки ин сарзамин пайдост. Бӯи хуши ошноӣ ва ҳамдилӣ аз замири онҳо берун меомад.
Ин мавзӯъ ҳамеша дар ёду хотирам сайр мекард ва мехостам онро ба шакли муфассалтар баён намоям. Вақте магистри соли аввал будам, дар арафаи таҷлили рӯзи Ваҳдати миллӣ хостам шеъре чун тараннумгари ваҳдат нависам. Ҳамин гуна шеъри “Решапайванд” – ро эҷод намудам, ки баъдан аз ҷониби сарояндагони мумтози кишвар дар сатҳи олӣ суруда шуд.
- Барои Шумо як ҷавони навраҳи роҳи эҷод чӣ гуна даст дод эҷоди чунин шеъре, ки даъвати содиқонаест барои якдилию ҳамбастагӣ?
- Дар уқёнуси нопайдоканори шеъри тоҷикӣ сухани муассир гуфтан, басо душвор ва заҳматталаб аст. Аммо баъзан ҳолат, манзара ва ё ҳарфу сухане боис мегардад, то як чизи хубе эҷод гардад. Ростӣ, ҳангоме медидам, аз баъзеҳо суол мешуд, ки аз куҷоӣ посухи хеле зебо ва бо муҳаббат шунида мешуд, ки мегуфтанд аз Тоҷикистон. Ин ҳарфҳо барои ман ангезанда ва омӯзанда буданд.
Бо таъсир аз ҳама ин ҳолатҳо шеъри “Решапайванд” – ро эҷод кардам ва хостам ҳамин гуна ҳама аз як дилу як ҷону як меҳан бошем.
-Шумо ки як ҷавон аз як гӯшаи дурдасти диёред, то замони ошноӣ бо дигар манотиқи кишвар ва сокинонаш метавонистед, худро аз ҳама ҷойи Тоҷикистон гӯед?
- Пайванди ҳамаи манотиқи Тоҷикистон дар чор фасли сол аз роҳи заминӣ аз як сӯ агар барои баланд бардоштани сатҳи некуаҳволии халқ хидмат кунад, аз сӯи дигар барои таъмини ваҳдати мардумони сокини минтақаҳои кишвар бисёр муфид мебошад. Вақте мо аз тариқи ин ободкорӣ ба кулли манотиқи кишвар сафар менамоем ва бо мардумони он ҷо, бо ёдогироҳи таърихии гузаштагон, манзараҳои дилфиреб ва табиати дилнишини ватан ошно мегардем, бароямон маълум мегардад, ки воқеан мо аз ҳама ҷойи Тоҷикистонем. Ман худро ҳамеша тоҷикистонӣ мешуморидам ва бо ошноӣ пайдо намудан, бо ҳар гӯшаи он ин эҳсос қавитар гардид.
-Шумо 25 июни соли 2019 дар мулоқоте, ки зимни сафари корӣ Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо фаъолону сокинони ноҳияи Тоҷикобод анҷом доданд, суханронӣ намуда, аз номи кулли ҷавонони ноҳия ба Пешвои миллат миннатдорӣ изҳор кардед. Ин мулоқот дар эҷодиёти Шумо чун шоири навқалам чӣ тағйиротро ба вуҷуд овард?
- Барномаҳои роҳбурдии Ҳукумати кишвар бо сарварии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар тамоми соҳаҳо як паҳлӯи хело муҳимашон ҳамеша таҳким ва таъмини Ваҳдати миллӣ будааст. Бояд гуфт, ки тамоми кору пайкори Пешвои миллат аз андешаҳои инсонпарварӣ ва хирадмандонаи ниёгони миллати тоҷик маншаъ мегирад. Пайдост ки эшон ба аҳли зиё, хосатан ҷавонони соҳибистеъдод таваҷҷуҳи махсус дошта, онҳоро дастгирӣ мекунанд. Барои ман низ боиси шодмонист, ки бо Сарвари кишвар ҳамсуҳбат гардида, муҳаббати хешро нисбат ба ин ватан ва сипосмандиамро ба эшон иброз доштам. Ин барои ман як ҷавони роҳи эҷод ҳам камоли хушбахтӣ ва саодат буд ва ҳам ангезандаи илҳоми саршор. Ин мулоқот маро водор сохт, то пайваста омӯзам ва дар эҷодам якдилию сарҷамъиро талқин намоям.
- Мафҳумҳои ваҳдат, якдилӣ ва сарҷамъӣ аз нигоҳи як ҷавони эҷодкор чӣ маъно медиҳанд?
- Аслан мафҳуми Ваҳдати миллӣ барои миллати тоҷик пас аз касби Истиқлоли давлатӣ ва махсусан имзои “Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ” дар соли 1997 аҳамияти хосса пайдо кард. Ваҳдат барои як миллат ва як ҷомеа ба ҳадде зарурӣ аст, ки метавон гуфт бе доштани он ҳеҷ миллат ва давлате наметавонад, ба камоли матлуб ва саодат даст ёбад. Ваҳдати миллӣ танҳо як шиори хушку холӣ набуда, балки реша дар орзуҳои давлат ва миллати тоҷик дорад. Имрӯзҳо боиси хурсандист, ки ҷавонони худогоҳи миллати тоҷик ин арзишҳоро пос медоранд ва ба ватану миллати худ содиқ буда метавонанд.
Ваҳдат барои эҷодкор мояи илҳому имкони эҷод аст. Дар қалб шӯр меандозад, то васфи ин ҳама ободиҳоро намоӣ. Худро тавассути шеърҳо ва гуфтаҳо ҳифзгари ин сулҳу ваҳдат шуморӣ.
-Мо метавонем “Аз ҳама ҷойи Тоҷикистон” бошем?
-Албатта, агар бо таърихи ин сарзамин, бузургони ин миллат ва минтақаҳои Тоҷикистон ба хубӣ ошно гардем. Ватани худро дӯст дорем. Содиқ ба муҳаббати ин меҳан бошем. Миёни маҳалҳои зист фарқият нагузорем. Шиори “Биё, то муниси ҳам ёри ҳам ғамхори ҳам бошем” – ро амалан дар зиндагии худ барои ин сарзамин ба ҷо орем. Воқеан тоҷике бошем, аз ҳама ҷойи Тоҷикистон.
Чанд вақтест, ки дар шабакаҳои телевизионӣ ва радиоии кишвар таронаеро бо номи “Решапайванд” мебинему мешунавем. Аз ҷониби овозхонҳои шинохтаю маҳбуб. Аз ҳар минтақа. Кормандони ансамбли “Дарё”. Дарёваш софу зулол суруда шуда. Дилнишин. Гӯшнавоз. Бедоркунандаи эҳсоси меҳанпарастӣ. Қадр кардани ҳар ҷойу макони ватан. Шояд нахустсуоли ҳар шунавандаю бинандаи ин тарона ҳамин аст: Кист гӯяндаи ин гуфтаҳои воло? Кист, ки шоирона тасвир намуда ҳамдилиро? Кист ки чунин оқилона бо ҳам васл намуда ҳар манотиқи кишварро? Кист шоир?
Сулаймони Аҳтам. Офарандаи шеъри “Решапайванд”. Тавлидшуда дар моҳи январу соли 1996. Тоҷикест аз Тоҷикободи Тоҷикистон. Ҷавон. Эҷодкор. Соҳибсухан. Ҳушманд. Хушкалом. Хушбин. Тозакор. Ватандӯст. Ваҳдатсаро...
Ин махсусиятҳоро кашф кардем, дар суҳбате ки бо ӯ доштем. Пешниҳоди Шумост фишурдаи он.
- Шеъри “Решапайванд” чӣ гуна тавлид гашт ва чӣ ба эҷоди чунин шеър сабаб гардид?
- Заминаи пайдоиши шеъри “Решапайванд” дар ман аз замони донишҷӯиям оғоз гардид. Соли 2014 ба факултаи филологияи тоҷики ДМТ дохил шудам. Вақте бо ҳамкурсонам, ки аз тамоми минтақаҳои гуногуни кишвари азизамон буданд, ошно шуда, ба зодгоҳҳои ҳар яке аз онҳо сафар карда, бо мардуми он маконҳо ҳамсуҳбат гардидам, дарк кардам, ки дар қалби ҳамаи онҳо муҳаббат ба тамомии хоки поки ин сарзамин пайдост. Бӯи хуши ошноӣ ва ҳамдилӣ аз замири онҳо берун меомад.
Ин мавзӯъ ҳамеша дар ёду хотирам сайр мекард ва мехостам онро ба шакли муфассалтар баён намоям. Вақте магистри соли аввал будам, дар арафаи таҷлили рӯзи Ваҳдати миллӣ хостам шеъре чун тараннумгари ваҳдат нависам. Ҳамин гуна шеъри “Решапайванд” – ро эҷод намудам, ки баъдан аз ҷониби сарояндагони мумтози кишвар дар сатҳи олӣ суруда шуд.
- Барои Шумо як ҷавони навраҳи роҳи эҷод чӣ гуна даст дод эҷоди чунин шеъре, ки даъвати содиқонаест барои якдилию ҳамбастагӣ?
- Дар уқёнуси нопайдоканори шеъри тоҷикӣ сухани муассир гуфтан, басо душвор ва заҳматталаб аст. Аммо баъзан ҳолат, манзара ва ё ҳарфу сухане боис мегардад, то як чизи хубе эҷод гардад. Ростӣ, ҳангоме медидам, аз баъзеҳо суол мешуд, ки аз куҷоӣ посухи хеле зебо ва бо муҳаббат шунида мешуд, ки мегуфтанд аз Тоҷикистон. Ин ҳарфҳо барои ман ангезанда ва омӯзанда буданд.
Бо таъсир аз ҳама ин ҳолатҳо шеъри “Решапайванд” – ро эҷод кардам ва хостам ҳамин гуна ҳама аз як дилу як ҷону як меҳан бошем.
-Шумо ки як ҷавон аз як гӯшаи дурдасти диёред, то замони ошноӣ бо дигар манотиқи кишвар ва сокинонаш метавонистед, худро аз ҳама ҷойи Тоҷикистон гӯед?
- Пайванди ҳамаи манотиқи Тоҷикистон дар чор фасли сол аз роҳи заминӣ аз як сӯ агар барои баланд бардоштани сатҳи некуаҳволии халқ хидмат кунад, аз сӯи дигар барои таъмини ваҳдати мардумони сокини минтақаҳои кишвар бисёр муфид мебошад. Вақте мо аз тариқи ин ободкорӣ ба кулли манотиқи кишвар сафар менамоем ва бо мардумони он ҷо, бо ёдогироҳи таърихии гузаштагон, манзараҳои дилфиреб ва табиати дилнишини ватан ошно мегардем, бароямон маълум мегардад, ки воқеан мо аз ҳама ҷойи Тоҷикистонем. Ман худро ҳамеша тоҷикистонӣ мешуморидам ва бо ошноӣ пайдо намудан, бо ҳар гӯшаи он ин эҳсос қавитар гардид.
-Шумо 25 июни соли 2019 дар мулоқоте, ки зимни сафари корӣ Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо фаъолону сокинони ноҳияи Тоҷикобод анҷом доданд, суханронӣ намуда, аз номи кулли ҷавонони ноҳия ба Пешвои миллат миннатдорӣ изҳор кардед. Ин мулоқот дар эҷодиёти Шумо чун шоири навқалам чӣ тағйиротро ба вуҷуд овард?
- Барномаҳои роҳбурдии Ҳукумати кишвар бо сарварии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар тамоми соҳаҳо як паҳлӯи хело муҳимашон ҳамеша таҳким ва таъмини Ваҳдати миллӣ будааст. Бояд гуфт, ки тамоми кору пайкори Пешвои миллат аз андешаҳои инсонпарварӣ ва хирадмандонаи ниёгони миллати тоҷик маншаъ мегирад. Пайдост ки эшон ба аҳли зиё, хосатан ҷавонони соҳибистеъдод таваҷҷуҳи махсус дошта, онҳоро дастгирӣ мекунанд. Барои ман низ боиси шодмонист, ки бо Сарвари кишвар ҳамсуҳбат гардида, муҳаббати хешро нисбат ба ин ватан ва сипосмандиамро ба эшон иброз доштам. Ин барои ман як ҷавони роҳи эҷод ҳам камоли хушбахтӣ ва саодат буд ва ҳам ангезандаи илҳоми саршор. Ин мулоқот маро водор сохт, то пайваста омӯзам ва дар эҷодам якдилию сарҷамъиро талқин намоям.
- Мафҳумҳои ваҳдат, якдилӣ ва сарҷамъӣ аз нигоҳи як ҷавони эҷодкор чӣ маъно медиҳанд?
- Аслан мафҳуми Ваҳдати миллӣ барои миллати тоҷик пас аз касби Истиқлоли давлатӣ ва махсусан имзои “Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ” дар соли 1997 аҳамияти хосса пайдо кард. Ваҳдат барои як миллат ва як ҷомеа ба ҳадде зарурӣ аст, ки метавон гуфт бе доштани он ҳеҷ миллат ва давлате наметавонад, ба камоли матлуб ва саодат даст ёбад. Ваҳдати миллӣ танҳо як шиори хушку холӣ набуда, балки реша дар орзуҳои давлат ва миллати тоҷик дорад. Имрӯзҳо боиси хурсандист, ки ҷавонони худогоҳи миллати тоҷик ин арзишҳоро пос медоранд ва ба ватану миллати худ содиқ буда метавонанд.
Ваҳдат барои эҷодкор мояи илҳому имкони эҷод аст. Дар қалб шӯр меандозад, то васфи ин ҳама ободиҳоро намоӣ. Худро тавассути шеърҳо ва гуфтаҳо ҳифзгари ин сулҳу ваҳдат шуморӣ.
-Мо метавонем “Аз ҳама ҷойи Тоҷикистон” бошем?
-Албатта, агар бо таърихи ин сарзамин, бузургони ин миллат ва минтақаҳои Тоҷикистон ба хубӣ ошно гардем. Ватани худро дӯст дорем. Содиқ ба муҳаббати ин меҳан бошем. Миёни маҳалҳои зист фарқият нагузорем. Шиори “Биё, то муниси ҳам ёри ҳам ғамхори ҳам бошем” – ро амалан дар зиндагии худ барои ин сарзамин ба ҷо орем. Воқеан тоҷике бошем, аз ҳама ҷойи Тоҷикистон.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед