ҶАВОНОН
Якшанбе 29 Декабр 2024 08:22
Шумораи ҷавонони фаъоли ватанамон дар хориҷи кишвар рӯз аз рӯз меафзояд, ки ин боиси ифтихор ва сарбаландии мардуми кишвар аст. Шароити имрӯзаи кишвар ба ҷавонон имконият фароҳам меорад, ки дар хориҷи кишвар таҳсил ва фаъолият намуда, ба дастовардҳои беназир ноил гарданд.
Махсуд Саидаминов аз зумраи чунин ҷавононест, ки бо ду кашфиёти худ дар илми кимиё тавонист, дар ҷаҳон ҳамчун олими тавоно ном барорад. Ӯ 33 сол дошта, зодаи шаҳри Исфара аст. Аз айёми кӯдакӣ ва давраи мактабхониаш ба фанҳои дақиқ, риёзӣ ва кимиё завқу рағбати зиёд дошт. Ҳангоми таҳсил се маротиба дар олимпиадаҳои ҷумҳуриявӣ аз фанни химия медали тилло ба даст овардааст. Махсуд соли 2005 дар олимпиадаи байналмилалии Менделеев иштирок намуда, сазовори ҷойи сеюм ва медали биринҷӣ шуда буд.
Ҳамчунин гирандаи Стипендияи президентӣ буд. Баъди хатми мактаби миёна тасмим мегирад, таҳсилашро дар хориҷи кишвар идома диҳад. Ӯ соли 2005 ба факултети химияи Донишгоҳи давлатии Маскав дохил шуда, соли 2010 ин донишгоҳро низ бо дипломи сурх хатм мекунад. Рисолаи номзадиашро дар ҳамин донишгоҳ ҳимоя менамояд. Махсуд Саидаминов ҳангоми таҳсил дар донишгоҳ низ аз худ фаъолияти хуб нишон медиҳад. Ӯ дар донишгоҳ гирандаи Стипендияи президентии Русия мегардад. Махсудро ҳамаи устодон ва ҳамсабақонаш азиз медоштанд. Ӯ барои ҳамагон дар донишгоҳ як ҷавони намунавӣ буд. Бештари вақти худро дар китобхонаҳои калонтарини шаҳри Москва мегузаронд. Доимо барои пайдо кардани чизи нав дар илми кимиё мекӯшид. Ҳамеша орзу мекард, ки дар соҳаи интихобкардаи худ як кашфиёти навро ба вуҷуд орад. Пайваста мехонду талош мекард. Имрӯз бошад ба орзуи деринаи худ расид. Соли 2017 барои кор ба Донишгоҳи Торонтои Канада даъват шуд. Барои ин дастовард талошҳои беохири ӯ сабаб шуданд, ки Ҳукумати Канада имсол аз миёни беш аз 1000 нафар довталаб ин ҷавони тоҷикро дар қатори 23 олими ҷавон бо ҷоиза дар доираҳои илмӣ мӯътабари Бантинг сарфароз гардонд.
Ӯ ба ҷавонии худ нигоҳ накарда, аллакай дар доираҳои ҷаҳонии илми химия як олими ҷавони умедбахш дониста мешавад. Кашфиёте, ки имрӯз Махсуд кардааст, ҷаҳониёнро дар ҳайрат мондааст.
Ӯ аввалин шуда, ҳалшавии баръакси перовскитҳоро дар маҳлулкунандаҳои гуногун муайян карда, дар асоси ин кашфиёт роҳи ҷадиди кристалликунонии перовскитҳоро кашф кард. Ин кашфиёт, ки барои такмили батареяҳои офтобӣ муҳим аст, ҳоло аз ҷониби гурӯҳҳои илмии пешқадами дунё истифода мешавад. Кашфиёти дуюми ҷавони олими тоҷик сорбенти (маҳлули) магнитии нафт аст, ки дар ҷамъоварии маводи нафтии дар пайи садамаҳо ва дарёву кӯл ва баҳру уқёнус рехта зарур мебошад. Як грамм сорбенти кашфкардаи ӯ барои аз об ҷудо кардани то 80 грамм нафт кофист. Ин кашфиёт, бахусус дар пасманзари фалокатҳои экологӣ, ки ҳангоми истихроҷи нафт аз умқи баҳру уқёнус зиёд рух медиҳанд, аҳамияти калон дорад.
Махсуд Саидаминов солҳои 2013-2016 дар Донишгоҳи илмӣ - технологии ба номи Малик Абдуллоҳи кишвари Арабистони Саудӣ ҳамчун “Postdoc” - докторант фаъолият дошт. Ёдрас мекунем, ки ӯ аз моҳи январи соли 2017 дар Донишгоҳи Торонтои Канада, яке аз мактабҳои олии муътабари дунё ба ҳайси корманди илмӣ фаъолияти худро оғоз намудааст.
Ӯ ҳангоми кору фаъолияти худ бо зиёда аз 40 гурӯҳи илмии пешқадами байналмилалӣ, аз ҷумла бо гурӯҳҳои илмии Оксфорд, Нотрдам, Торонто, ИМА, Сюрих ва Швейтсария ҳамкориҳои зич дорад.
Дар баробари ҳамаи ин, маводҳои илмии ӯ дар маҷаллаҳои муътабари “Nature” ва “American Chemical Society” аз чоп барамаданд, ки таваҷҷуҳи дигар олимони кимиё ба ӯ зиёд гардид.
Боиси ифтихор аст, ки ҷавони тоҷик имрӯз дар хориҷи кишвар бори дигар Тоҷикистони азизи моро муаррифӣ менамояд. Умедворем, ки сафи чунин ҷавонон чӣ дар дохили кишвар ва чӣ берун аз он зиёд хоҳад шуд. Барои Махсуд Саидаминов дар кашфиётҳои минбаъдааш комёбӣ хоҳонем.
Махсуд Саидаминов аз зумраи чунин ҷавононест, ки бо ду кашфиёти худ дар илми кимиё тавонист, дар ҷаҳон ҳамчун олими тавоно ном барорад. Ӯ 33 сол дошта, зодаи шаҳри Исфара аст. Аз айёми кӯдакӣ ва давраи мактабхониаш ба фанҳои дақиқ, риёзӣ ва кимиё завқу рағбати зиёд дошт. Ҳангоми таҳсил се маротиба дар олимпиадаҳои ҷумҳуриявӣ аз фанни химия медали тилло ба даст овардааст. Махсуд соли 2005 дар олимпиадаи байналмилалии Менделеев иштирок намуда, сазовори ҷойи сеюм ва медали биринҷӣ шуда буд.
Ҳамчунин гирандаи Стипендияи президентӣ буд. Баъди хатми мактаби миёна тасмим мегирад, таҳсилашро дар хориҷи кишвар идома диҳад. Ӯ соли 2005 ба факултети химияи Донишгоҳи давлатии Маскав дохил шуда, соли 2010 ин донишгоҳро низ бо дипломи сурх хатм мекунад. Рисолаи номзадиашро дар ҳамин донишгоҳ ҳимоя менамояд. Махсуд Саидаминов ҳангоми таҳсил дар донишгоҳ низ аз худ фаъолияти хуб нишон медиҳад. Ӯ дар донишгоҳ гирандаи Стипендияи президентии Русия мегардад. Махсудро ҳамаи устодон ва ҳамсабақонаш азиз медоштанд. Ӯ барои ҳамагон дар донишгоҳ як ҷавони намунавӣ буд. Бештари вақти худро дар китобхонаҳои калонтарини шаҳри Москва мегузаронд. Доимо барои пайдо кардани чизи нав дар илми кимиё мекӯшид. Ҳамеша орзу мекард, ки дар соҳаи интихобкардаи худ як кашфиёти навро ба вуҷуд орад. Пайваста мехонду талош мекард. Имрӯз бошад ба орзуи деринаи худ расид. Соли 2017 барои кор ба Донишгоҳи Торонтои Канада даъват шуд. Барои ин дастовард талошҳои беохири ӯ сабаб шуданд, ки Ҳукумати Канада имсол аз миёни беш аз 1000 нафар довталаб ин ҷавони тоҷикро дар қатори 23 олими ҷавон бо ҷоиза дар доираҳои илмӣ мӯътабари Бантинг сарфароз гардонд.
Ӯ ба ҷавонии худ нигоҳ накарда, аллакай дар доираҳои ҷаҳонии илми химия як олими ҷавони умедбахш дониста мешавад. Кашфиёте, ки имрӯз Махсуд кардааст, ҷаҳониёнро дар ҳайрат мондааст.
Ӯ аввалин шуда, ҳалшавии баръакси перовскитҳоро дар маҳлулкунандаҳои гуногун муайян карда, дар асоси ин кашфиёт роҳи ҷадиди кристалликунонии перовскитҳоро кашф кард. Ин кашфиёт, ки барои такмили батареяҳои офтобӣ муҳим аст, ҳоло аз ҷониби гурӯҳҳои илмии пешқадами дунё истифода мешавад. Кашфиёти дуюми ҷавони олими тоҷик сорбенти (маҳлули) магнитии нафт аст, ки дар ҷамъоварии маводи нафтии дар пайи садамаҳо ва дарёву кӯл ва баҳру уқёнус рехта зарур мебошад. Як грамм сорбенти кашфкардаи ӯ барои аз об ҷудо кардани то 80 грамм нафт кофист. Ин кашфиёт, бахусус дар пасманзари фалокатҳои экологӣ, ки ҳангоми истихроҷи нафт аз умқи баҳру уқёнус зиёд рух медиҳанд, аҳамияти калон дорад.
Махсуд Саидаминов солҳои 2013-2016 дар Донишгоҳи илмӣ - технологии ба номи Малик Абдуллоҳи кишвари Арабистони Саудӣ ҳамчун “Postdoc” - докторант фаъолият дошт. Ёдрас мекунем, ки ӯ аз моҳи январи соли 2017 дар Донишгоҳи Торонтои Канада, яке аз мактабҳои олии муътабари дунё ба ҳайси корманди илмӣ фаъолияти худро оғоз намудааст.
Ӯ ҳангоми кору фаъолияти худ бо зиёда аз 40 гурӯҳи илмии пешқадами байналмилалӣ, аз ҷумла бо гурӯҳҳои илмии Оксфорд, Нотрдам, Торонто, ИМА, Сюрих ва Швейтсария ҳамкориҳои зич дорад.
Дар баробари ҳамаи ин, маводҳои илмии ӯ дар маҷаллаҳои муътабари “Nature” ва “American Chemical Society” аз чоп барамаданд, ки таваҷҷуҳи дигар олимони кимиё ба ӯ зиёд гардид.
Боиси ифтихор аст, ки ҷавони тоҷик имрӯз дар хориҷи кишвар бори дигар Тоҷикистони азизи моро муаррифӣ менамояд. Умедворем, ки сафи чунин ҷавонон чӣ дар дохили кишвар ва чӣ берун аз он зиёд хоҳад шуд. Барои Махсуд Саидаминов дар кашфиётҳои минбаъдааш комёбӣ хоҳонем.
Эзоҳи худро нависед