Назаре ба таърихи ҳаракати ҷавонони кишвар

Такя ба нерӯи ҷавонон яке аз иқдомҳои накӯ ва дурандешонаи сиёсати Ҳукумат, махсусан Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аст. Омӯзишу таҳлилҳо нишон дод, ки ҷараёни амалигардонии сиёсати давлатии ҷавононро дар давраи соҳибистиқлолии кишвар метавон ба чор марҳила ҷудо намуд, ки ҳар яке дорои хусусиятҳои фарқкунанда мебошад.

Марҳилаи аввал - солҳои 1991 то 1997.

Аз рӯзҳои аввали соҳибистиқлолӣ бо вуҷуди душвориҳо масъалаҳои ҷавонон дар мадди назари аввали Ҳукумат қарор дошт. Дар ин давра Итттифоқи ҷавонони Тоҷикистон, ки бо пош хурдани ИҶШС акнун ба фаъолият оғоз намуда буду пешбурди сиёсати давлатии ҷавононро дар кишвар ба зимма дошт, ҳамчун сохтори пешбарандаи ҷавонон барои нақши худро пурра ва ба таври зарурӣ иҷро намудан бо мушкилоти зиёд рӯ ба рӯ гардид. Соли 1993 дар давраи ҳассоси ҷанги шаҳрвандӣ, дар арафаи дуюмин солгарди Истиқлолияти давлатӣ мулоқоти Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо ҷавонон доир гашта, насли ҷавони руҳафтодаро хеле руҳбаланд намуд. Баъди як сол, моҳи марти соли 1994 Пешвои миллат, Президенти кишварамон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Анҷумани Иттифоқи ҷавонони Тоҷикистон ширкат варзида, дар назди ҷавонони фаъоли кишвар иҷрои вазифаҳои аввалиндараҷаро гузошта, дар ин Анҷуман барномаи кории ҷавононро муқаррар намуд. Бешубҳа, ин вохӯрӣ дар ҳаёти ҷавонон рӯйдоди муҳимми таърихӣ гардид. Маҳз баъди ин Анҷумани таърихӣ фаъолони соҳа барномаи мукаммали кории хешро таҳия намуданд. Дар ҷавоб ҳазорон ҷавон дар сохторҳои қудративу низомӣ, ташкилотҳои давлативу ҷамъиятӣ, муассисаҳои таълимиву истеҳсолӣ омодагии худро барои ҳифзи сохти конститутсионӣ, пешрафти кишвар изҳор доштанд ва дар амал собит намуданд, ки онҳо қудрат доранд, то бисёр кору амалҳои шоёнро анҷом диҳанд.

Марҳилаи дуюм - солҳои 1997 то 2005

23 майи соли 1997, баргузор гаштани мулоқоти роҳбари давлат бо насли ҷавон дар ҳаёти ҷавонон саҳифаи наверо боз намуд. Маҳз дар мулоқоти мазкур, Сарвари давлат дар бораи таъсиси Кумитаи кор бо ҷавонон мужда расонид. Новобаста ба вазъи сиёсӣ, Иттифоқи ҷавонони Тоҷикистон он солҳо тавонист, ки бо баргузории чорабиниҳои гуногун, ки на танҳо аҳамияти баланди фарҳангӣ, балки аҳамияти баланди сиёсӣ дошт, ҷавононро сарҷамъу муттаҳид созад. Аз ҷумла, бо ибтикори Иттифоқи ҷавонони Тоҷикистон ва Кумитаи навтаъсис дар соли 1997 бо ширкати зиёда аз 300 нафар ҷавон аз Суғду Хатлон, Бадахшону Душанбе, Раштонзамину Зарафшон Фестивали ҷавонони Тоҷикистон дар вилояти Суғд доир гардид. Чунин Фестивал соли 2000-ум дар вилояти Бадахшон баргузор шуд.

Сарвари хирадманди тоҷикон аввалин пойдевори ҷомеаи ҳуқуқбунёди шаҳрвандиро бо нерӯи бузургу бунёдкори ҷавонон ибтидо бахшид ва ба хубӣ эҳсос менамуд, ки маҳз ҷавонон метавонанд дар нигаҳдошти фарҳангу тамаддуни миллат ва ваҳдати сартосарӣ саҳми муносиб гузоранд. Бодарназардошти муҳимияти масъала супоришҳои роҳбари давлат дар ин вохӯрӣ ба қабул гардидани барномаҳои дурнамои давлатии ҷавонон замина гузошт. Бо дарназардошти ин нукта, аз соли 1998 дар ҷумҳурӣ давра ба давра қабул гардидани барномаҳои дурнамои давлатӣ оид ба татбиқи амалии сиёсати давлатии ҷавонон натиҷаҳои назаррас доданд.

Тамоми мулоқотҳо илова ба барномаҳои васеву доманадор, дигар имтиёзҳоро барои ҷавонон муҳайё намуд, ки таъсиси стипендияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон барои хонандагони мактабҳои таҳсилоти умумӣ, коллеҷу омӯзишгоҳҳо, стипендия барои донишҷӯёни мактабҳои олӣ, квотаи Президенти ҷумҳурӣ барои ҷавонони минтақаҳои дурдаст бобати таҳсил дар мактабҳои олӣ, таъсиси Фонди махсуси Президент барои ҷавонони лаёқатманд ҷиҳати таҳсил дар мактабҳои олии кишварҳои хориҷ, грантҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ташкилотҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ дар самти тарбияи ватандӯстии ҷавонон ва дигар иқдомҳои ниҳоят муҳим аз ин зумра дастовардҳои ҷавонон мебошанд, ки ба туфайли мулоқотҳо муяссар гардидааст.

Марҳилаи сеюм - солҳои 2005-2013

Ин давра натанҳо давраи рушди иқтисодиву иҷтимоӣ, дастовардҳои навини кишварамон дар арсаи сиёсат, балки марҳилаи рушди сиёсати давлатии ҷавонон низ мебошад. Солҳои 2005-2012 давраи созандагиву бунёдкориҳост. Махсусан бунёди иншоотҳои соҳаи маориф, тандурустӣ, варзишию солимгардонӣ, сохтмону истифодаи осорхонаву китобхонаҳои бошукуҳ, ансамбли меъмории миллӣ дар марказҳои шаҳру вилояту ноҳияҳо, технологикунонии муассисаҳои таълимиву пажуҳишӣ, ҳатто иншоотҳои бузурги миллӣ дар мисоли оғози корҳои сохтмонӣ дар НБО Роғун, бунёди нақбҳо ва аз бунбасти коммуникатсионӣ баровардани минтақаҳои кишвар ва садҳо иқдомоту ташаббусҳои созанда, ки нақши ниҳоят муҳиме дар заминагузориву ташаккули маърифатӣ, инкишофи зеҳнӣ ва ба вуҷуд овардани ифтихори ватандориву ҳувияти миллӣ ва худшиносӣ гузошт.

Марҳилаи чорум аз соли 2013 инҷониб идома дорад

Ин марҳила аз вохӯрии Пешвои миллат дар таърихи 23 майи соли 2013 бо ҷавонони кишвар оғоз ёфт. Тамоми ташаббусу иқдомоти созандаи ин марҳилаи таърихӣ барои ҷавонон ва устувории пояҳои давлатдориву истиқлолияти милливу давлатӣ равона гардид. Мулоқотҳои алоҳидаву минтақавӣ ва хусусияти соҳавӣ доштани Пешвои миллат бо ҷавонон дар ин марҳила бештар аз 600 вохӯриро дар бар мегирад, ки насли ҷавони имрӯз аз ин ҳама огоҳ аст. Таваҷҷуҳ ва аҳамияти роҳбари кишварамон ба масъалаи ҷавонон дар ин марҳила бештар ва бо қатъияту ҳисси масъулият аз роҳбарону масъулон мушоҳида гардид. Бо баланд бардоштани иқтидори зеҳниву илмӣ, маҳорати касбомӯзиву рақобатпазир шудан дар дунёи иттилоотиву дониши ҷаҳони имрӯз ва дар маҷмуъ масъалаи сифатан беҳтар намудани татбиқи сиёсати давлатии ҷавононро, ки маҷмӯи ҳадафҳои саодати рӯзгору ҳаёти ҳамсолону ояндагонамон мебошад, бо садоқати хосса таъмин менамоем.

Мавлон ШАРИФОВ, и.в.дотсенти кафедраи фанҳои ҷомеашиносии ДТҶТ