ҶАВОНОН
Шанбе 27 Апрел 2024 01:44
9788
ё ҳафт бор афтодану ҳашт бор бархестан

Бо ҷамъбаст гардидани озмуни “Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст” дар соли ҷорӣ номи Шукрона Тоҳирӣ вирди забонҳост. Ин ҳамон гулдухтарест, ки тавонист бо талошу заҳматҳои зиёд ба гирифтани шоҳҷоизаи озмуни мазкур даст ёбад. Дар зимн бо Шукрона суҳбат намудем.

- Нахуст шуморо барои шарафёб шудан ба Шоҳҷоизаи озмун табрик мегӯем!

- Изҳори сипос барои таҳнияти самимӣ!

- Ҳангоме ки Шоҳҷоизаро ба даст гирифтед, пеши назаратон чӣ омад?

- Вақте Шоҳҷоизаи озмунро болои сар бардоштам, ҳамаи дастгириҳои падару модар, дӯстону устодон аз пеши чашмам гузашт ва танҳо ин садо дар умқи дилам овоз мебаровард: - ман хушбахтам.

- Озмуни мазкурро чӣ таъриф медиҳед?

- Озмуни “Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст” афрӯзандаи дилҳост. Пайвандгари меҳру муҳаббат байни нафарони китобдӯсту китобхон аст. Озмуни мазкур сабаб гашт, то тамоми ҷавонони китобдӯсту китобхон ба ҳам оянд. Ин аз он шаҳодат медиҳад, ки насли навини тоҷик бо ҳам робитаи дӯстӣ доранд. Чунки дар байни иштирокчиён тамоми қишрҳои ҷомеаро дидан мумкин буд.

- Шумо қаблан таҷрибаи дар ин озмун иштирок карданро дош-тед ё бори аввал буд?

- Дар озмуни мазкур соли сеюм аст, ки ширкат меварзам. Аз таҷрибаи солҳои қаблӣ истифода намуда, дар соли сеюм муваффақ гардидам. Соли аввал дар даври ноҳиявӣ сазовори мақоми сеюм гаштам, вале дар даври шаҳрӣ натавонистам сазовори ҷой гардам. Соли дуюм бошад, дар даври шаҳрӣ сазовори мақоми дуюм гаштам ва дар даври ҷумҳуриявӣ ҷойи ифтихориро сазовор гашта будам. Соли равон хушбахтона дар даври ноҳиявӣ, шаҳрӣ ва ҷумҳуриявии озмун мақоми аввалро ноил гашта, барои сиҳиб шудани шоҳҷоиза дониши худро санҷидам ва хушбахтона сазовори он гаштам.

- Эҳсоси як шахс чӣ гуна аст, вақте дар чунин озмуни бонуфуз сазовори Шоҳҷоиза мегардад?

- Эҳсоси шахсе, ки дар озмуни сатҳи ҷумҳуриявӣ сазовори Шоҳҷоиза мегардад, ногуфтанист. Агар ин эҳсосро ба забон оварда мешуд, рӯи ҳамон саҳна ба забон меовардам. Вале он ҳаяҷону изтиробе, ки дар вуҷудам буд, тасвирнокарданист. Мегӯянд, ки инсон вақте муваффақиятро ноил мегардад, бояд ба он омода бошад. Вале вақте ки ман ин шоҳҷоизаро сазовор гаштам, ҳеҷ интизориашро надоштам. Ҳеҷ бовар надоштам, ки дар чунин озмуни бонуфузи ҷумҳуриявӣ муваффақ мегардам. Агар дар номинаи худ бигӯем, бале мехостам ва боварӣ низ доштам. Аммо дар номинаи шоҳҷоиза не. Ҳарчанд ҳар як иштирокчии озмун бояд маҳз бо мақсади шоҳҷоиза ба озмун ворид гардад. Чуноне ки мегӯянд “Аскаре, ки орзуи генерал шуданро надорад, пас ӯ аскар нест”. Вақте шоҳҷоизаро болои сар бардоштам, як оташаке дар дилам фурӯзон гашт. Ҳама он заҳмате, ки баҳри расидан ба ин ҷоиза аз сар гузаронидам, дигар дар назди чашмонам наметофт.

- Дар озмун иштирок намуданатон бо кадом мақсад буд - ба даст овардани маблағ ё зиёд намудани дониш?

- Ҳарчанд озмун имконоти зиёде аз ҷиҳати маблағ дорад, вале дар баробари маблағ дониш мавқеи муҳимтаре барои ман дорад. Зеро он маблағеро, ки ба даст овардаем, шояд барои як моҳ, як сол ё ягон вақти муайян бирасад, аммо баръакси ин донише, ки ба донишҳои қаблии худ изофа шуд, ҳеҷ тамомшавӣ надорад. Дониш дарёеро мемонад, ки қатра-қатра ҷамъшуда баҳрҳоеро ба вуҷуд меорад ва ҳеҷ хушкшавӣ надорад.

- Ректори Донишгоҳи миллӣ шуморо аз гурӯҳи шартномавӣ ба гурӯҳи буҷавӣ интиқол доданд. Ин дастгириро чӣ гуна маънидод менамоед?

- Аз дастгирии ректори донишгоҳ бисёр шод шудам ва изҳори сипос менамоям барои чунин қадрдонӣ.

- Чи гуна аст, ифтихоровари волидон будан?

- Ман имрӯз бисёр хушҳол ҳастам. Эҳсос менамоям, ки шояд заррае ҳам бошад, ин эҳсосро дар вуҷуди падару модарам бедор сохтам. Ҳамзамон ёдовар мешавам, ки дар оила фарзанди калонӣ ҳастам. Чун фарзандони калонӣ нисбат ба дигар фарзандон масъулияти бештареро ба дӯши худ мекашанд, аз хурдӣ бисёр мехостам, ки дар бари падарам рост бошам. Ин хушбахтии бузургтарини ман аст, ки аз пушти ман падару модарам ифтихор хоҳанд кард.

- Аз 20 нафар ғолиби ҷойҳои якум 10 нафар барои Шоҳҷоиза талош карданд. Чӣ гуна тавонис-тед, ки баробари дигар иштирокчиён вориди рақобат барои Шоҳҷоиза гардед?

- Бовар доштан ба он, ки дар озмун сазовори Шоҳҷоиза хоҳам гашт, хоберо мемонд, ки дар он чизи зебоеро ба ту ҳадя медиҳанд ва вақте бедор мешавӣ, мутаваҷҷеҳи он хоҳӣ шуд, ки ҳамаи ин дар хоб будааст. Дар озмун ба даст овардани Шоҳҷоиза барои ман ҳадяи дар хоб соҳибшударо мемонд. Вале доштани ӯро ҳам мехостам ва ҳам орзуяшро доштам.

Вақте солҳои қаблӣ барандагони дигар шоҳҷоизаҳоро медидам, бисёр орзу мекардам. Ду- се ҳафта пас аз даври шаҳрии озмун китобҳоро ба ду қисмат - назм ва наср ҷудо карда, шуруъ намудам ба мутолиаи асарҳои адибони бачагона, классик ва ҷаҳонӣ. Аз сабаби он ки дар номинаи худ таҷрибаи сесола доштам, китобҳои хондаамро такрор намудам ва дар баробари он боз чанд асари дигар низ мутолиа намуда, ба даври ҷумҳуриявии озмун омода гаштам. Аввалин нафаре будам дар озмуни мазкур, ки баҳри дарёфти шоҳҷоиза худро номнавис кардам. Вақте ин ҷоизаро ба даст овардам, пеш аз супоридан дар саҳна ба ман гуфтанд, ки он каме сангин аст ва агар хоҳам ифтихорномаро ман бигирам ва нишонро ягон нафар масъул хоҳад дошт. Аммо ман ба ин розӣ нашудам. Зеро бардоштани нишони мазкур бароям боиси ифтихор буд. Ҳарчанд сангин буд, аммо онро болои сар бардоштам ва аз меҳнату заҳмати худ қаноатманд гардидам.

- Аз ҳама муҳим барои иштирокчии озмуни мазкур чист: талош, боварӣ, дониши зиёд ё чизи дигар?

- Ҳар он нуктаеро ки дар боло қайд кардед, ҳамааш барои ширкаткунандаи як озмуни ҷумҳуриявӣ зарур аст. Умуман зиндагӣ худ аз боварӣ сарчашма мегирад. Боварӣ ба худ амсоли ҳамон таҳдевори хонаеро мемонад, ки онро мустаҳкам нигоҳ медорад. Пауло Коэло дар асари худ бо номи “Кимёгар” мегӯяд, ки сирри муваффақияти зиндагӣ дар он аст, ки инсон ҳафт бор афтаду ҳашт бор бархезад. Он солҳои пешин, ки ба гирифтани мақом мушарраф намешудам, ба монанди ҳафт маротиба афтидан буд ва ин ғолибият ҳамон хестани ҳаштуми ман аст.

- Барои нафаре, ки ба мутолиаи китоб машғул аст, ҳатман маблағ зарур аст?

- Ҳарчанд ки маблағ як воситаест, ки тамоми хостаҳоро бароварда мекунад, вале инсоне, ки дар ҳадафи худ устувор аст, бо маблағи кам низ дар зиндагӣ муваффақ шуда метавонад. Пас, маблағ шарти зарурӣ барои мутолиа нест.

- Дар интихоби дӯст чӣ гуна андеша доред?

- Мегӯянд ду гурӯҳ инсонҳо хушбахтанд. Яке онҳое, ки китоб мехонанд ва дигар онон ки дӯстони китобхон доранд. Ҳамин иштирокчиёни озмун аз зумраи хушбахттаринҳоянд. Зеро ҳам худ китобхонанд ва ҳам бо дӯстони китобхон робита доранд. Имрӯзҳо ҳама маро барои шоҳҷоиза табрик менамоянд. Аммо инро намедонанд, ки ман пеш аз ин низ шоҳҷоиза доштам. Он шоҳҷоиза дӯстони мананд.

- Шумо танҳо ба хотири озмуни “Фурӯғи субҳи доноӣ...” ба китобхонӣ пардохтед ё..?

- Не. Ман пеш аз ин озмун низ дар дигар озмун ва маҳфилҳои гуногун иштирок мекардам. Дар баробари ин, ҳамчунин ширкаткунандаи олимпиадаҳои фаннӣ аз фанҳои забон ва адабиёт будам ва меҳру муҳаббати китоб аз даврони мактабӣ дар дилам ҷой дошт. Ҳамин сабаб гардид, ки имсол ҳарчанд дар факултаи ҳуқуқшиносӣ таҳсил мекунам, боз ҳам муҳаббати адабиёт маро ба монанди оҳанрабо ба самти худ ҷазб кард ва иштирокчии озмуни мазкур сохт.

Дар овони мактабхонӣ дар ҷузвдонам танҳо китобҳои бадеӣ буд. Китобҳои дарсиро дар утоқи дарсии роҳбари синфамон мегузоштам ва танҳо дар вақти ҳамон дарс аз онҳо истифода мекардам. Дигар вақтҳо пурра ба мутолиаи асарҳои бадеӣ машғул будам. Ҳатто буд ҳолатҳое, ки муаллимон аз ин эрод мегирифтанд. Омӯзгори фанни таърих бештар китобҳои бадеиро аз дасти ман мегирифт ва мегуфт дар вақти дарс бояд китобҳои дарсиро мутолиа намоям. Аммо ин эродҳои устод баръакс будааст. Зеро устод худ шавқманди адабиёти бадеӣ буданд ва пас аз чанд вақте инро худ ба ман иқрор шуда гуфтанд, он китобҳоеро, ки мехонӣ ба ман низ биёр, то ман ҳам мутолиа намоям.

- Аввалин китоби бадеии мутолиакардаатон кадом буд?

- Аввалин китобро шояд дар хотир надошта бошам, аммо аввалин китобе, ки харидорӣ кардаам бо ҳамроҳии падарам ин китоби “Марги судхур”-и устод Айнӣ буд.

- Назари волидонатон нисбати китобу китобхонӣ чӣ гуна аст?

- Падару модарам маро ҳам дар соҳае, ки таҳсил менамоям ва ҳам дар озмунҳое, ки иштирок мекунам, дастгирӣ менамоянд. Рафи китобҳое, ки дорам рӯз аз рӯз зиёд мегардад. Ин аллакай шаҳодат аз он аст, ки волидонам таваҷҷуҳ доранд ба китобу китобхонӣ. Яке аз мисолҳои дигар он аст, ки падарам бевосита кӯшиш мекунанд дар барам рост бошанд. Ҳар рӯз масалан як духтаре, ки дар курси сеюм таҳсил мекунад, бо ҳамроҳии худ гирифта ба китобхона мебаранд ва шом омада дигарбора маро аз китобхона мегиранд, ки на ҳар падаре қодир ба ин кор аст. Дар муҳити хона бошад, модарам шеърҳоямро мепурсиданд. Монанди узви ҳакамон нишаста, бо ман саволу ҷавоб менамуданд. Ман гӯё дар хона ҳар рӯз дар саҳнаи озмун қарор доштам.

- Шумо ҳамчунин ба ҳайси ровӣ дар ТВ “Баҳористон” низ фаъолият намудаед...

- Бале. Тӯли чор сол дар ТВ “Баҳористон” кор кардаам. Фаъолият дар телевизиони мазкур аз соли 2018 оғоз гардид. Дар ибтидои кор тули як ҳафта дар бахши барномаҳои сиёсӣ фаъолият намудам. Аммо ба ман бештар барномаҳои фарҳангӣ ва фароғатӣ писанд буд. Бинобар ин, пас аз суҳбат бо роҳбарияти телевизион ба идораи барномаҳои фарҳангӣ- фароғатӣ интиқол ёфтам. Дар ин идора бахши як ҳунарро аз барномаи як соат барандагӣ мекардам. Давоми чор сол ҳам дар барнома ровигӣ ва ҳам дар дубляжи филмҳои тасвирӣ овоз медодам.

Дар ин ҷо масъалаи дохилшавӣ ба донишгоҳ пеш омад ва пас аз он дарсҳо мушкилтар шуданд, инчунин ба омӯзиши забони англисӣ машғул шудам ва дигар натавонис-там фаъолиятро дар телевизион идома диҳам. Ҳарчанд меҳри рӯзноманигорӣ ҳанӯз ҳам дар дилам ҳаст, аммо касби интихобнамудаи худро низ дӯст дорам ва мехоҳам дар ин ҷода низ муваффақ гардам.

- Ба ҳамсолони худ чӣ тавсия медиҳед?

- Ҳар нафар китобе дорад бо номи зиндагӣ. Муаллифи китоби мазкур худи он шахс аст. Он китобро чи гуна менависад, чи гуна саҳифабандӣ менамояд, аз истеъдоди он нафар вобаста аст. Ҳар рӯзи инсон саҳифае аз китоби мазкурро мемонад. Ман танҳо ба ҳамсолони худ ҳаминро ёдрас карданиам, ин китобро тавре пур намоед, ки дар охир бо хондани он шуморо ҳисси фараҳбахшию ифтихор фаро бигирад, на ҳисси пушаймонӣ.

Ҳошим РАҲМАТУЛЛОЕВ,
“ҶТ”

Эзоҳи худро нависед



Рамзҳо дар расм