Валерий Сопкало, номзади ба қайд гирифтанашуда ба мақоми президентӣ дар Белорус, ки аз тарси боздоштшавӣ кишварашро тарк намуда буд, аз таъсиси “Ҷабҳаи наҷоти миллӣ” дарак додааст. Ӯ таъкид дорад, ки баҳри ба суд кашидани роҳбари кунунии Белорус Александр Лукашенко маълумот гирд меорад. Сопкало мехоҳад Лукашенкоро ба суди байналмилалии СММ, воқеъ дар шаҳри Гаагаи кишвари Ҳолланд кашад.

9-уми август дар Белорус интихоботи президентӣ сурат гирифт ва Александр Лукашенко, ки аз соли 1994 то кунун дар ин маснад қарор дорад, мувофиқи маълумоти комиссияи марказии интихоботии ин кишвар, дафъаи шашум ғолиб дониста шуд. Мухолифи асосии ӯ, бону Светлана Тихановская аз чунин натиҷа норозӣ кишварашро тарк намуда, дар Литва маскун гирифтааст.
Мардум ҳам аз натиҷаи интихобот норозигии худро нишон дода, то ҳол дар аксар шаҳрҳои ин кишвар эътирозҳо идома дорад. Эътирозҳо ба хушунат табдил ёфтаю байни кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва мардум задухӯрдҳо руй дод. Дар натиҷа садҳо нафар ҷабр дида ва ҳазорҳо нафар ба боздоштгоҳҳо оварда шуданд.

Аз сабаби пур шудани боздоштгоҳҳо дар шаҳри Минск боздоштшудагонро ба маҳбасхона, воқеъ дар шаҳри Жодино интиқол медиҳанд. Мувофиқи маълумоти мақомоти расмии Белорус дар натиҷаи эътирози умумӣ ва бархӯрд бо мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ду нафар ба ҳалокат расидааст.

Аз хусуси тақаллубкориҳо дар рафти интихобот, ҳатто яке аз роҳбарони қитъаҳои интихоботӣ низ дарак додааст. Ба иттилои Сергей Питаленко, роҳбари қитъаи интихоботии рақами 25 дар шаҳри Витебск, дар ҳоле, ки Светлана Тихановская ғолибият ба даст оварда буд, “бо талаби як мансабдори он ҷо ҳузур дошта, овозҳо ба нафъи Лукашенко ҳисобида шуданд”.

Хушунат нисбати эътирозгарон боис шуда, чанде аз кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ – милисаҳо аз вазифа даст кашанд. Мири шаҳри Жодино баён доштааст, ки ҳамроҳи эътирозгарон ба кӯча мебарояд. Светлана Алексиевич, нависандаи белорус, ки чанд сол пеш ба гирифтани ҷоизаи Нобел мушарраф шуда ва ҳоло дар хориҷи кишвараш зист дорад, чунин мепиндорад, ки ҳукуматдорон аз боиси мансаб бо халқи худ ҷанг эълон кардаанд.

Вақтҳои охир Лукашенко аз муносибатҳои бародарона бо абарқудрате чун Русия шикоят дошт. Аммо маълум гардид, ки “муносибат ва дастгирии бародарона”ҳаргиз ғайб назадааст. Владимир Путин яке аз аввалинҳо шуда, ӯро бо ғалаба табрик намуд. Ҳамчунин, роҳбарони як қатор кишварҳои пасошӯравӣ, Чин, Туркия ӯро муборакбод намуданд. Роҳбари кишвари ҳамсояи Украина Владимир Зеленский ба ҷои табрикот таъкид намудааст, ки ба эътирозҳо диққат дода шавад.

Рӯзи якшанбеи гузашта дар шаҳри Минск гирдиҳамоии эътирозӣ доир шуд, ки мувофиқи иттилои васоити ахбори маҳаллӣ дар он аз 50 то 200 ҳазор нафар ширкат варзиданд. Кишвари Белорус чунин гирдиҳамоии густурдаро дар таърихи худ ёд надорад.

Воқеоти дар кишвари Белорус рухдода, диққати ҷомеаи ҷаҳониро ба худ ҷалб намудааст. Кишварҳои ғарбӣ, ки саъй доштанд муносибати худро бо ҳукумати Лукашенко инкишоф диҳанд, ҳоло аз амалкардаҳои ӯ эътироз доранд. Ҳашт кишвари узви Итиҳоди Аврупо муроҷиатномаи якҷоя тартиб дода, онро ба ҳукуматдорони Белорус пешниҳод кардаанд. Онҳо даъват доранд, ки зӯроварӣ бас карда шавад ва бо мухолифин гуфтушунид сурат гирад. Иттиҳоди Аврупо ният дорад, нисбати Белорус таҳримот ҷорӣ намояд.

Лукашенко умед дошт, мисли дафъаҳои пешин интихобот бе ягон душворӣ ҷараён гирифта, то вақти дилхоҳ дар сари қудрат мемонад. Афсӯс, ин тавр нашуд, хаёлаш хом баромад...

Т. ДАВЛАТ, “ҶТ”