Ё ҳунарманде, ки ҳунарро арҷ мегузорад

Дар фазои кушод. Дар ҳавои сард. Дар дили кӯҳҳо. Дар ҷодаи ноҳамвор. Дар мошини сербор зане равон аст. Ду даст гирди тифлаш маҳкам. Ду дида сӯйи берун. Хеле озурда. Зиёд ранҷида. Дар ҳоли беҳисӣ. Андешаҳо бозмонда. Чеҳра ғарқи ашк. Сиришкаш сӯзон. Бесадо. Беҳаракат. Ронанда ҳарф мезад. Аммо ӯ танҳо мешунид. Тифлак зуд-зуд мегирист. Ин садо ягона роҳ буд барои тағйири самти нигоҳи ӯ. Ба рӯяш дида медӯхт. Чун вопасин дидор. Маҳзунона, риққатовар ва ғамангез.

Чеҳрааш хомӯшона ҳарф мегуфт. Аз қалбаш. Аз ҳолаташ. Аз эҳсосаш. Ӯ мисле, ки раҳоӣ меҷуст аз банди ноҷӯриҳои зиндагӣ. Гӯё вуҷудаш пур буд аз бонги имдод. Мехост фарёд кашад. Бархурди атрофиёнашро маломат кунад. Андешаҳои норавои онҳоро маҳкум созад. Одамонро таъкид намояд, ки пеш аз ҳама инсон бояд буд. Ӯ гӯё ҷӯёи роҳе буд. Роҳи рафтан ба манзилу маконе не. Танҳо роҳи зистан...

Ин лаҳзае аз зиндагист. Порае аз тақдири як зани тоҷик. Ин муҳтавои як филм аст. Филми гирифта шуда аз рӯзгори кунунӣ. Филми фарогирандаи дарди як зан. Филм, бештар диданӣ шуда бо иҷрои хуби нақш аз ҷониби ҳунарманд. Нақше, ки қудрати баёни ҳарф надорад. Нақше, ки он ҷо дастон эҳсос намеафзоянд. Нақше, ки дар он бо оҳу фарёд дарди дил бароварда намешавад. Нақше, ки дар он ҳаракатҳо ҳолатро баён намекунанд. Нақше, ки дар он дард бояд бо хомӯшиҳо расонида шавад. Нақше, ки онро танҳо чеҳра меофарад. Филм “Сарбор” ном дораду офарандаи нақши марказӣ Саодат.

Номи “Сарбор” чанд вақт боз дар забони дӯстдорони синамо мечархад. Чун оварандаи 5 ҷоизаи фестивалҳои байналмилалист. Филм фаро мегирад ҳамагӣ 22 дақиқаро. Аммо метавонад водоркунандаи чандин андешаҳо бошад. Ин аст ки таваҷҷуҳи синамоофарони хориҷиро низ ҷалб кард. Соҳиб шуд ин ҳама ҷоиза. Яке аз онҳо “Беҳтарин нақши занона”аст. Гирандаи он Саодат Сафарова мебошад.

“Баъди гирифтани ин ҷоиза аввалин шуда устодам Қурбон Собир занг зад ва гуфт, ки ман ҳамеша таъкид мекардам, ки агар сидқан ҳунаратонро дӯст дореду пайи рушдаш заҳмат кашед, ҷоизаҳо худ суроғи шумо меоянд”-мегӯяд ӯ.

Саодат ҳамагӣ 23 сол дорад. Зодаи Душанбе аст. Хатмкардаи Донишкадаи давлатии фарҳанг ва санъати Тоҷикистон ба номи Мирзо Турсунзода.

Оғози ин роҳ барояш аз мактаб буд. Дар маҳфилҳо гоҳе модар буду гоҳе ҳамсар. Гоҳи дигар духтарчаи шӯху гулбасар. Омӯзгорон нахостанд ин ғунчаи ҳунар нашукуфта боқӣ монад. Тавсияҳои ҳамешагии онҳо ин буд: ворид шудан ба дунёи ҳунар. Ӯро ёди падар бахшояндаи неру буд. Ҳузури модар ёвар. Бо умеди ояндаи нек рафт ба ин роҳ. Ниҳоли шавқаш аз чашмаи ҳунари ҳунармандони ҳирфаӣ сероб мегардид. Таваҷҷуҳаш дар ин соҳа аз садоқати онҳо саршор.

Баъди хатм ба Театри давлатии ҷавонон ба номи М. Воҳидов омад. Барои кор. Барои амалӣ намудани донишҳои андӯхта. Бо кулвори ҳунар. Бо шӯру шавқ. Бо ҷаҳду талош. Ҳоло аз зинаҳои нахустини санъати театрӣ мегузарад. Аз намоишномаҳои кӯдакона.

Соли 2020. Моҳи феврал. Оғози таҳияи филми кӯтоҳи “Сарбор”. Филме, ки бояд оварандаи ҷоиза гардад. Коргардон Манзари Шералӣ барои нақши марказӣ дар ҷустуҷӯи ҳунарманд. Бо тавсияи директори филм Қандил Тоиров ҷӯёи Саодат шуд. Қандил, ки ҳунари ӯро чанд бор мушоҳид буд. Аз омодагии корҳои дипломиаш. Коргардон бо дидани Саодат мисле ки кашф кард симои қаҳрамонро. Ин даъвати аввалин буд. Ба синамо. Ба сӯи дурбин. Саодатро ҳарос фаро гирифт. Аз қудрати дастгоҳҳои наворбардорӣ. Аз андозаи истеъдоди худ. Аз суолҳои чархзанандаи сараш. Метавонад ё не?..

Аммо эътимоди коргардон эъҷози ҳунари ӯ шуд. Рафт ба майдони филм. Бо дуои устодон.

Филми “Сарбор” барои Саодат сабт-кунандаи хотироти зиёде буд. Ҷойе аз сӯзиши рухсораҳо мегирист. Гоҳе аз сардиҳо меларзид. Макони сабт ноҳияи Шаҳритӯс. Субҳу шомаш басо сард.

Саодат бо шунидани номи “Сарбор” дастонро ба чеҳра мебарад. Аз машаққати филмбардорӣ мегӯяд: “Ман мегиристаму чеҳраам тар мешуд. Баъдан мошин ҳаракат мекард. Боди сарде мевазиду рӯхсораҳоям ба сӯзиш меомаданд. Ман тоб меовардам ва наворбардор сабт мекард”.

Ӯ ҳангоми банаворгирӣ шабзиндадорӣ низ кард. Аз ғояти сардии ҳуҷра. Дигаронро низ чунин ҳол буд он ҷо. Гурӯҳи кориро коргардон рӯҳия мебахшид. Ҳамеша аз подоши ин ҳама ранҷҳо мегуфт. Аз расидани рӯзҳое ки дастони аз сардӣ шахшудаашон ҷоиза медоранд. Аз рӯзе ки рухсораҳои сурхшудаи Саодатро бо паёми шодбошӣ мебӯсанд. Аз рӯзе ки ба чунин уқубат таҳсин мешунаванд.

Ӯ вориди дунёи қаҳрамони худ мешуд. Мекӯшид то ӯро дарк кунад. Ҷойи ӯ бошад. Талош мекард ҳар нигоҳаш пурмаънӣ бошад. Ҳар ашки рехтааш пуртаъсир. Мехост нақшро табиӣ офараду зинда.
Филми “Сарбор” омода шуд. Баъди таҳаммули ин ҳама машаққат. Бо вуҷуди норасоиҳо. Бо вуҷуди кам будани дасти дастгирон. Аммо некфарҷом шуд. Чун пешниҳод шуд. Ба фестивалҳо. Бо натиҷа баргашт.

Саодатро шунидани ин хабар пурэҳсос кард. Ин бор ашки шодӣ мерехт. Модарро оғӯш мекашид. Устодонро сипос мегуфт. Ӯ ин лаҳзаҳо лаззати самараи ҳунарро мечашид.
“Сарбор” бор овард ба ниҳоли истеъдодаш. Акнун даъват мешавад ба филмҳои дигар. Пайи ба дарахт табдил додани ин ниҳол. Пайи расидан ба камоли саодат.
Фазои театр низ омӯзонанда аст. Канори устодон месабзад. Онҳоро намуна медонад. Садоқаташонро пайравӣ мекунад.

Ӯ аз мушкилоти соҳаи синамо бо таассуф мегӯяд. Аммо худро дар филмҳои сердаромади камҳунарӣ дидан намехоҳад. Санъатро пос медорад. Ҳунарро арҷ мегузорад. Ояндаи худу соҳаашро нек мебинад.

Оқибати қаҳрамони Саодат Сафарова дар филми “Сарбор” норӯшан аст. Аммо ояндаи ҳунари ӯ босамар хоҳад буд. Ҳарчанд дар ин филм қаҳрамони ӯро роҳ ба нокуҷо мебарад. Аммо роҳи ӯ сӯйи фазои ҳунар хоҳад буд. Ӯ хоҳад дурахшид. Чун оғози ин роҳ пайдост ки накӯст.