КИТОБХОНА
Шанбе 21 Декабр 2024 10:08
ДУРӮҒИ ШИРИН
Субҳ замони пеш аз ба коргоҳ рафтан пойафзоламро бо аҷала ширеш мекардам, то дер намонам.
Вақте қутии ширешро боз кардаму бо абрувони чин ҷойҳои чанде пеш ширешкардаро, ки дубора ниёз ба тармим доштанд, ширеш мерехтам, духтарчаи ҳамакнун дабистонравам, ки барои мактаб рафтан омодагӣ мегирифт, суоли аҷибе кард.
- Дадаҷон! Дирӯз ку барои ману додарам баробари либосҳои тирамоҳӣ пойафзоли нав низ харидед. Чаро барои худ пойафзоли нав нахаридеду ҳар моҳе ду-се маротиба онро ширеш мекунед?
- Пойафзоли навро дӯст надорам ҷони дадаш!
- Магар чунин низ мешавад, ки одам чизи навро хуш надошта бошад?
- Намедонам, вале ба ман ҳамин пойафзолам писанд аст ва намехоҳам онро дигар кунам.
Инро гуфтаму ба умқи чашмонаш нигаристам, то бубинам дар ивази дурӯғи ширинам чи аксуламале нишон медиҳад.
Ин ҳангом ба хона даромаду баъди лаҳзае бо хаёли пареш модарашро садо зад:
- Очаҷон! Пойафзоли даридаи ман ку?
- Онро ба қуттии партовҳои хона партофтам. Бо он чӣ кор дорӣ, ҷони оча?
- Мехоҳам бори дигар бубинамаш.
Инро гуфта, рафта онро наздам оварду бо сухани ширини кӯдаконааш гуфт:
- Дадаҷон! Инро низ тармим кунед. Ин пойафзоламро хеле зиёд дӯст медорам ва мехоҳам онро бипӯшам.
Аз ин кораш дар ҳайрат шудаму ҷойи суол барош гуфтам:
- На, ҷонам. Ту бояд пойафзоли наватро бипӯшӣ. Ниёзе ба он надорӣ!
- Охир шумо низ ба пойафзоли куҳна ниёз надоред-ку. Навашро харед? Ё магар дилатон намешавад, ки онро аз даст диҳед?
- Бале, ҷони дадаш. Намехоҳам, ки онро аз даст диҳам. Бузург, ки шудӣ, ин чизро хубтар хоҳӣ донист.
- Фаҳмо, дадаҷон – гӯён, ҷузвдонашро ба пушташ овехту бо худоҳофизӣ ба мактаб равон шуд.
Субҳи поизии боронӣ буду ба роҳи калон раҳсипор шудам. Ҳангоме, ки қадам мебардоштам, намии заминро дар ҷуробҳоям эҳсос мекардам ва худ бо худу ношунаво ба фарзандам, ки чанд қадам пештар аз ман сӯйи дабистон мерафт, мегуфтам:
- На, ҷони дадаш! Пойафзоли даридаро хуш надорам. Дилам мехоҳад, ки онро ҳамин лаҳза парт кунам. Лек... Муҳимаш пойафзоли ту хушку нав бошад. Инро рӯзе худат хоҳӣ фаҳмид. Чун падарбузургат замоне бароям чунин гуфта буд...
_______________
ОЧА
- Оча?
- Ҷони оча!
- Миёни фарзандонат ман чӣ гунаам?
- Чаро чунин суол мекунӣ, писарам?
- Намедонам. Донистан мехоҳам.
- Чаро чунин суол дар зеҳнат пайдо шуд, нури чашмам?
- Седаҳа соле, ки дорам боре инро аз шумо напурсида будам. Барои ҳамин.
- Фаҳмидам писарам. Аз миёни хоҳару бародаронат ту баром мутафовитӣ ва аз ҳама бештар ба ту меандешам. Медонӣ чаро?
- На, очаҷон. Чаро?
- Зеро аз замони тифливу наврасиат медонаму эҳсос мекунам, ки аз ҳама бештар нозукдилию ба ҳар ноҷурии рӯзгору атрофат дарҳол дилгир мешавию ғамгин. Вуҷудат мисоли шишаест, ки бар ҳар нохубии атрофат дарҳол майл ба шикастан мекунад. Медонам барои чи ин суолро кардӣ.
- Барои чӣ очаҷон?
- Гарчанде ҷавони баркамол шуда бошӣ, ҳоло ҳам бароям ҳамон тифле ҳастӣ, ки кулли дигаргунии вуҷудатро дарҳол аз чашмонат эҳсос мекунам. Чаро дилтангӣ ҷонам?
- Намедонам. Ростӣ, аз ҳар чизе ки бо ман рӯх медиҳад, зуд ранҷур мегардаму хиратабъ.
- Боз чӣ шуд, ки?
- Аксамро рӯйи оина мебинаму аз худам нороҳат мешавам.
- Чаро ҷонам?
- Чун эҳсос мекунам, ки бароят кореро анҷом надодаам ва хеле кам аз орзуву хостаҳоят пурсон мешавам. Бисёр мехоҳам барои амалишавии ормонҳоят коре кунам, аммо...
- Андешаат саҳв аст. Ин хел фикр накун ҷону ҷигарам.
- Аз аксуламали баъзеҳо ба ин хулоса меоям, он тавре нашудам, ки бояд бошам.
- Аз бархӯрди дигарон бардошти ғалат накун. Зеро онҳо он қалби поку хубе, ки ту дорӣ, надоранд. Ҳамин аст, ки бароят ҳасад меварзанду иштибоҳӣ бархӯрди нодурустро дар муқобилат интихоб мекунанд.
- Очаҷон?
- Ҷони оча!
- Андешаи дигарон аслан баром муҳим нест. Фақат шумо бигӯед, ки магар ман инсони нохубам?
- На! Ҳаргиз! Ин гуна нагӯ. Чун ту фарҳехтатарин фарзандамӣ.
- Очаҷон! Бароятон чӣ корро анҷом диҳам?
- Ҳеҷ ҷону ҷигарам. Ҳамин ки хубу саломат ҳастию ҳар гоҳе очаҷон гӯён садо мекуниву сар рӯйи зонувон мениҳӣ, баром арзишмандтарин дорои дунёст. Ту худ баром неъмати бебаҳоӣ. Чаро мегирйӣ писарам?
- Ашкам аз шодист. Чун хушбахтам, ки шуморо дораму бидуни ҳеҷ далеле дӯстам медореду ҳамеша дар андешаам ҳастед!
- Очаҷон! Узр, ки мӯйҳои сиёҳи пурҷиллоятон дар ғами мо-фарзандҳоят сапед шуданд.
- На ҷонам. Ин сапедӣ нишони хушбахтиям аст, ки шумо – фарзандҳоямро дар канор дорам.
- Очаҷон! Танҳо ҳузури шумо баром хушбахтист ва барои ин сипос аз Офаридгор. Очаҷон хеле зиёд дӯстатон медорам. Хеле зиёд.
- Медонам ҷонам. Ман низ дӯстат медорам бачаи эркаи оча. Бачаи эркаи оча...
Субҳ замони пеш аз ба коргоҳ рафтан пойафзоламро бо аҷала ширеш мекардам, то дер намонам.
Вақте қутии ширешро боз кардаму бо абрувони чин ҷойҳои чанде пеш ширешкардаро, ки дубора ниёз ба тармим доштанд, ширеш мерехтам, духтарчаи ҳамакнун дабистонравам, ки барои мактаб рафтан омодагӣ мегирифт, суоли аҷибе кард.
- Дадаҷон! Дирӯз ку барои ману додарам баробари либосҳои тирамоҳӣ пойафзоли нав низ харидед. Чаро барои худ пойафзоли нав нахаридеду ҳар моҳе ду-се маротиба онро ширеш мекунед?
- Пойафзоли навро дӯст надорам ҷони дадаш!
- Магар чунин низ мешавад, ки одам чизи навро хуш надошта бошад?
- Намедонам, вале ба ман ҳамин пойафзолам писанд аст ва намехоҳам онро дигар кунам.
Инро гуфтаму ба умқи чашмонаш нигаристам, то бубинам дар ивази дурӯғи ширинам чи аксуламале нишон медиҳад.
Ин ҳангом ба хона даромаду баъди лаҳзае бо хаёли пареш модарашро садо зад:
- Очаҷон! Пойафзоли даридаи ман ку?
- Онро ба қуттии партовҳои хона партофтам. Бо он чӣ кор дорӣ, ҷони оча?
- Мехоҳам бори дигар бубинамаш.
Инро гуфта, рафта онро наздам оварду бо сухани ширини кӯдаконааш гуфт:
- Дадаҷон! Инро низ тармим кунед. Ин пойафзоламро хеле зиёд дӯст медорам ва мехоҳам онро бипӯшам.
Аз ин кораш дар ҳайрат шудаму ҷойи суол барош гуфтам:
- На, ҷонам. Ту бояд пойафзоли наватро бипӯшӣ. Ниёзе ба он надорӣ!
- Охир шумо низ ба пойафзоли куҳна ниёз надоред-ку. Навашро харед? Ё магар дилатон намешавад, ки онро аз даст диҳед?
- Бале, ҷони дадаш. Намехоҳам, ки онро аз даст диҳам. Бузург, ки шудӣ, ин чизро хубтар хоҳӣ донист.
- Фаҳмо, дадаҷон – гӯён, ҷузвдонашро ба пушташ овехту бо худоҳофизӣ ба мактаб равон шуд.
Субҳи поизии боронӣ буду ба роҳи калон раҳсипор шудам. Ҳангоме, ки қадам мебардоштам, намии заминро дар ҷуробҳоям эҳсос мекардам ва худ бо худу ношунаво ба фарзандам, ки чанд қадам пештар аз ман сӯйи дабистон мерафт, мегуфтам:
- На, ҷони дадаш! Пойафзоли даридаро хуш надорам. Дилам мехоҳад, ки онро ҳамин лаҳза парт кунам. Лек... Муҳимаш пойафзоли ту хушку нав бошад. Инро рӯзе худат хоҳӣ фаҳмид. Чун падарбузургат замоне бароям чунин гуфта буд...
_______________
ОЧА
- Оча?
- Ҷони оча!
- Миёни фарзандонат ман чӣ гунаам?
- Чаро чунин суол мекунӣ, писарам?
- Намедонам. Донистан мехоҳам.
- Чаро чунин суол дар зеҳнат пайдо шуд, нури чашмам?
- Седаҳа соле, ки дорам боре инро аз шумо напурсида будам. Барои ҳамин.
- Фаҳмидам писарам. Аз миёни хоҳару бародаронат ту баром мутафовитӣ ва аз ҳама бештар ба ту меандешам. Медонӣ чаро?
- На, очаҷон. Чаро?
- Зеро аз замони тифливу наврасиат медонаму эҳсос мекунам, ки аз ҳама бештар нозукдилию ба ҳар ноҷурии рӯзгору атрофат дарҳол дилгир мешавию ғамгин. Вуҷудат мисоли шишаест, ки бар ҳар нохубии атрофат дарҳол майл ба шикастан мекунад. Медонам барои чи ин суолро кардӣ.
- Барои чӣ очаҷон?
- Гарчанде ҷавони баркамол шуда бошӣ, ҳоло ҳам бароям ҳамон тифле ҳастӣ, ки кулли дигаргунии вуҷудатро дарҳол аз чашмонат эҳсос мекунам. Чаро дилтангӣ ҷонам?
- Намедонам. Ростӣ, аз ҳар чизе ки бо ман рӯх медиҳад, зуд ранҷур мегардаму хиратабъ.
- Боз чӣ шуд, ки?
- Аксамро рӯйи оина мебинаму аз худам нороҳат мешавам.
- Чаро ҷонам?
- Чун эҳсос мекунам, ки бароят кореро анҷом надодаам ва хеле кам аз орзуву хостаҳоят пурсон мешавам. Бисёр мехоҳам барои амалишавии ормонҳоят коре кунам, аммо...
- Андешаат саҳв аст. Ин хел фикр накун ҷону ҷигарам.
- Аз аксуламали баъзеҳо ба ин хулоса меоям, он тавре нашудам, ки бояд бошам.
- Аз бархӯрди дигарон бардошти ғалат накун. Зеро онҳо он қалби поку хубе, ки ту дорӣ, надоранд. Ҳамин аст, ки бароят ҳасад меварзанду иштибоҳӣ бархӯрди нодурустро дар муқобилат интихоб мекунанд.
- Очаҷон?
- Ҷони оча!
- Андешаи дигарон аслан баром муҳим нест. Фақат шумо бигӯед, ки магар ман инсони нохубам?
- На! Ҳаргиз! Ин гуна нагӯ. Чун ту фарҳехтатарин фарзандамӣ.
- Очаҷон! Бароятон чӣ корро анҷом диҳам?
- Ҳеҷ ҷону ҷигарам. Ҳамин ки хубу саломат ҳастию ҳар гоҳе очаҷон гӯён садо мекуниву сар рӯйи зонувон мениҳӣ, баром арзишмандтарин дорои дунёст. Ту худ баром неъмати бебаҳоӣ. Чаро мегирйӣ писарам?
- Ашкам аз шодист. Чун хушбахтам, ки шуморо дораму бидуни ҳеҷ далеле дӯстам медореду ҳамеша дар андешаам ҳастед!
- Очаҷон! Узр, ки мӯйҳои сиёҳи пурҷиллоятон дар ғами мо-фарзандҳоят сапед шуданд.
- На ҷонам. Ин сапедӣ нишони хушбахтиям аст, ки шумо – фарзандҳоямро дар канор дорам.
- Очаҷон! Танҳо ҳузури шумо баром хушбахтист ва барои ин сипос аз Офаридгор. Очаҷон хеле зиёд дӯстатон медорам. Хеле зиёд.
- Медонам ҷонам. Ман низ дӯстат медорам бачаи эркаи оча. Бачаи эркаи оча...
Эзоҳи худро нависед