Инак соли ҳафтум аст, ки ин ҷашни бузургу куҳанбунёд - Наврӯзи Аҷамро башарият дар сатҳи байналмилалӣ ботантана таҷлил менамояд. Аммо таҷлили Наврӯз дар Ватани он – Тоҷикистон шукуҳу шаҳомати хосаро дорост.

Наврӯз аз зеботарину деринатарин ҷашнҳоест, ки табиат ба инсон ато кардааст. Дар миёни ҷашнҳои миллии мо танҳо Наврӯзи ҷаҳонафрӯз аст, ки асрҳо аз тӯфони ҳодисаҳо гузашта, ҳамчунон зинда, бегазанд ва побарҷо мондааст ва он мояи асосии муттаҳидиву ваҳдатофаринии қавмҳои ориёӣ буду ҳаст. Аҷдодони шарафманди мо арзиши ин падидаи табиату ҳастиро пазируфта, дар тӯли ҳазорсолаҳо онро азизу гиромӣ доштаанд. Онҳо бо хираду фаросати азалии худ ин ҷашни зебои табиатро бо беҳтарин расму оин ва маросимҳои наҷиб ороста, онро ба як фарҳанги умумибашарӣ табдил додаанд. Ба воситаи Наврӯз мардуми тоҷик тавонист, ки тамоми ёдгориҳои илмиву адабӣ фарҳангиву ҳунарӣ, хату забон ва дигар суннатҳои бостонии худро бегазанд нигоҳ дошта, то имрӯз идома диҳанд.

Наврӯз ҷашнест, ки покиву покизакорӣ, осудагиву накӯкориро дар ҳама давру замон талқин намуда, мардумро ба созандагиву бунёдкориҳо даъват мекунад, қалбҳоро нарму кинаҳоро дур месозад. Таҷаллии пиндори нек, гуфтори нек, рафтори нек маҳз дар талъати Наврӯз ҳувайдо мегардад.

Тавре Президенти кишвар, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид менамояд, Наврӯз падидаест, ки аз ҷониби худи табиат барои аҳли сайёраи Замин тақдим шудааст.  Аз ин ҷост, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар кишварҳои форсизабон барои ҷаҳонӣ шудани Наврӯз саъю талоши зиёд намуданду оқибат дар соли 2010 Наврӯз ҷашни байналмилалӣ эълон гардид. Ин ҷашн василаи муҳими ваҳдату ҳамбастагии қавму нажодҳои гуногуни сайёра буд ва имрӯз низ ин рисолати худро идома медиҳад. Ба ифтихори мову шумо имрӯз Наврӯзи тоҷиконро ғайр аз мардуми ориёнажод дар Туркияву Русия, Ҳинду Чину Покистон, Ироқу Гурҷистону Африқо, Туркманистону Қирғизистон ва дигар кишварҳо низ ҷашн мегиранд.

Фарҳанги ғаниву волои Наврӯз саросар аз рамзҳо иборат аст. Аз ҷумла, сафедӣ рамзи покиву озодагӣ ва сафову осудагист. Аз ин ҷост, ки духтарон либоси сафед ба бар мекунанду кадбонуҳо хонаҳоро сафед мекунанд, то ки зиндагиашон сафеду беолоиш бошад. Ҳар унсури ҳафтсину ҳафтшини дастархони наврӯзӣ низ рамзҳои худро дорад. Мардум дар остонаи Наврӯз ба умеди фаровонии ҳосилу сарсабзии рӯзгор гандум месабзонанду аз афшураи он суманак мепазанд. Худи маросими пухтани суманак, ки бо рақсу таронахонӣ хеле сурурбахшу хотирмон сурат мегирад, рамзист. Суманакро мардум рамзи эҳёи табиату нишоти зиндагӣ, фаровониву сериву пурӣ, меҳнату роҳат ва таҷассумгари покиву некӣ меҳисобанд. Дар ин радиф бахшидани гуноҳҳои якдигар низ аз беҳтарину накутарин суннатҳои аҷдодии мост.
Бо омадани Наврӯз замину замон ба ҷилва меояд. Сокинони сарзамини Наврӯз дар ин айём на танҳо ҷомаҳои куҳан аз тан бадар мекунанд, балки ботини хешро низ аз ҳама кинаву кудуратҳои порӣ тиҳӣ месозанд.  

Таҷлилу истиқболи сазовору хотирмони ин ҷашни аҷдодӣ – Наврӯзи аҷам бори дигар собит месозад, ки мардум дар ҳамдиливу ҳамбастагӣ ва дӯстиву рафоқат зистанро аз ҳама ганҷи дунё болотару волотар мешуморад ва шод будану шод зистанро марому мақсади худ қарор дода, пирӯзии нурро бар зулмот, гармиро ба сардӣ, некиро ба бадӣ ҳамарӯза шоиста истиқбол мегирад.

Бо вуҷуди хеле қадимӣ буданаш Наврӯз ҳамеша ҷавон асту ҷавон мемонад, зеро он рамз ва муродифи вожаи ишқ аст. Ишқ намиранда ва падидоварандаи ҷаҳони ҳастист.

Наврӯз мазҳари покӣ ва зебоист. То ҷаҳон боқист, зебоӣ тавъам бо ин ҷашн ҷовидона хоҳад монд.

Шаҳло ЭШОНОВА, “ҶТ