ҶОМЕА
Ҷумъа 26 Апрел 2024 07:26
Дар саросари ҷаҳон ҳар сол тақрибан 1,25 миллион нафар дар натиҷаи садамаҳои нақлиётӣ мефавтанд
Имрӯз дар ҷаҳон баробари дигар мушкилоту масъалаҳо ба амал омадани ҳодисаҳои нақлиётӣ ба масъалаи муҳими рӯз табдил ёфта, ҳар сол дар натиҷаи рух додани садамаҳои нақлиётӣ миллионҳо нафар ба ҳалокат расида, ҳазорҳои дигар ҷароҳатҳои гуногуни ҷисмонӣ мебардоранд.
Бино ба таъкиди Ташкилоти умумиҷаҳонии тандурустӣ дар натиҷаи садамаҳои автомобилӣ дар саросари ҷаҳон ҳар сол тақрибан 1,25 миллион нафар мефавтанд. Агар дар ин ҷода тадбирҳои фаврӣ андешида нашавад, то соли 2030 шумораи фавт дар садамаҳои нақлиётӣ се маротиба зиёд гардида, он ба 3,6 миллион нафар хоҳад расид.
Дар саросари олам имрӯзҳо ҷиҳати пешгирии ҳодисаҳои нақлиётӣ тадбирҳои гуногун андешида мешавад. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон низ барои ҳалли масъалаи мазкур қонуни мушаххас қабул гардида, кӯшиш ба харҷ дода мешавад, то шумори ҳодисаҳои нақлиётӣ рӯ ба коҳиш ниҳад.
Дар соли 2017 дар ҷумҳурӣ 1302 ҳодисаи нақлиётӣ рух дода, дар натиҷа 436 нафар ба ҳалокат расида, 1337 нафари дигар ҷароҳатҳои гуногунӣ ҷисмонӣ бардоштаанд. Имрӯз шумораи воситаҳои нақлиёт дар ҳоли афзоиш буда, мусаллам аст, ки рондани он низ душвор мебошад. Зеро дар шароити имрӯза мошин рондан хеле мушкил, чунки ҳар лаҳза бо хатар рӯ ба рӯ шудан мумкин аст. Як камбудии ночиз метавонад, ки ронандаро ба ҳодисаи нохуш расонад. Барои ба ҳодисаи нохуш рӯ ба рӯ нашудан, ронандаҳоро мебояд пеш аз ҳама ҳушёр бошанду аз ҳолати нақлиёти хеш бархурдор ва зимни идораи воситаи нақлиёт суръатро аз меъёри муқаррарӣ баланд нанамоянд. Зеро аксари ҳодисаҳои нохуши нақлиётӣ маҳз дар ҳолати бо суръати тез рондани он ба вуқуъ пайвастаанд.
Бино ба иттилои Раёсати бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз аввали соли 2018 то ҳол дар қаламрави кишвар 452 садамаи нақлиётӣ рух дода, 139 нафар ба ҳалокат расида, 466 нафари дигар ҷароҳатҳои гуногун бардоштаанд. Ин нисбат ба ҳамин давраи соли гузашта (январ то 27 майи соли 2017-482 ҳодисаи нақлиётӣ, 150 адад ба ҳалокат расида, 513 нафари дигар ҷароҳат бардоштаанд) шумораи садамаҳо 30 адад, шумораи ҳалокшудагон 11 нафар ва ҷароҳатбардоштагон 47 нафар кам гардидааст.
Кам гардидани шумораи ҳодисаҳои нақлиётӣ ин пеш аз ҳама аз он шаҳодат медиҳад, ки сохторҳои дахлдор дар ин самт кору фаъолияти пурсамар намуда, ҷиҳати пешгирии ҳодисаҳои нохуши нақлиётӣ пайваста тадбирҳои мушаххас меандешанд. Аммо ин ниҳояти кор набуда, шумораи ҳодисаҳои нақлиётӣ ва паёмадҳои марговари он боиси нигаронии ҷомеа мебошад.
Тибқи маълумоти Раёсати бозрасии автомобилии Вазорати корҳои дохилӣ аз соли 2010 то ҳол, ба истиснои қонунвайронкуниҳое, ки тавассути низоми “Шаҳри бехатар” ба қайд гирифта шудааст, қариб ҳафтуним миллион ҳолати вайронкунии қоидаҳои ҳаракат дар роҳҳо ба қайд гирифта шуда, аз ҳисоби вайронкунандагони қоидаҳо 173 миллион сомонӣ ҷарима рӯёнида шудааст.
Мувофиқи тағйиротҳои ба Кодекси ҳуқуқвайронкунии маъмурии Ҷумҳурии Тоҷикистон воридкардашуда, муҳлати аз ҳуқуқи ронандагӣ маҳрум намудан, аз 2 то 10 сол зиёд карда шудааст. Барои идора намудани воситаҳои нақлиёт дар ҳолати мастӣ ҷазо вазнин шуда, ҷарима ба андозаи 300 нишондиҳанда барои ҳисобҳо, яъне понздаҳ ҳазор сомонӣ ё ҳабси маъмурӣ ба муҳлати 15 шабонарӯз бо маҳрум намудан аз ҳуқуқи идораи воситаҳои нақлиёт ба муҳлати 5 сол таъин карда мешавад. Ҷавобгарӣ барои бе ҳуҷҷати ронандагӣ идора намудани воситаи нақлиёт низ пурзӯр шуда, андозаи ҷарима аз 150- 250 сомонӣ то 12500 сомонӣ, барои идора намудани воситаи нақлиёт аз тарафи шахсе, ки ҳуқуқи ронандагӣ надорад ва дар ҳолати мастӣ қарор дорад, ҷарима аз 2500 сомонӣ то 20 ҳазор сомонӣ зиёд гардида, барои такроран дар давоми сол баъди таъйин намудани ҷазои маъмурӣ содир намудани ин кирдор бошад, шахс ба ҷавобгарии ҷиноятӣ кашида мешавад. Инчунин мувофиқи тағйироте, ки ба моддаи 212 Кодекси ҷиноятии Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид гардидаанд, барои дар ҳолати мастӣ вайрон кардани қоидаҳои ҳаракат дар роҳ, ки аз беэҳтиётӣ боиси марги инсон ё расонидани зарари вазнин ба саломатии инсон гаштааст, ҷазо дар намуди маҳрум сохтан аз озодӣ ба муҳлати аз 5 то 10 сол бо маҳрум намудан аз ҳуқуқи ишғоли мансабҳои муайян ё машғул шудан бо фаъолияти муайян ба муҳлати 10 сол пешбинӣ шудааст.
Пурзӯр гардидани қонунҳо дар ин самт баҳри он аст, то ронандаҳо эҳтиёткор бошанду сабабгори маргу ҷароҳат бардоштани дигарон нашаванд. Зеро ҳар инсон ба зиндагӣ ҳақ дошта, набояд ҳаёти онҳоро зери хатар андохт.
Аз ҷониби Ҳукумати кишвар таваҷҷуҳи ҷиддӣ зоҳир намудан сари масъалаи мазкур боис гардид, ки бо қабули тағйиру иловаҳо ба қонунҳои дахлдор шумораи садамаҳои нақлиётӣ дар ҷумҳурӣ рӯ ба коҳиш оварад. Ин, албатта қадами ҷиддӣ дар самти пешгирии садамаҳои нақлиётӣ мебошад.
Баробари он ки воситаҳои нақлиётӣ мушкилоти моро осон месозад, дар пайи беэҳтиётӣ он метавонад, ки ба ҳодисаҳои гуногуни нохуш мувоҷеҳ созад. Пас, бояд кӯшиш кард, то ҳангоми ронандагӣ тамоми қоидаҳои ҳаракат дар роҳро риоя карду ҳаёти худ ва дигаронро зери хатар нагузошт.
Имрӯз дар ҷаҳон баробари дигар мушкилоту масъалаҳо ба амал омадани ҳодисаҳои нақлиётӣ ба масъалаи муҳими рӯз табдил ёфта, ҳар сол дар натиҷаи рух додани садамаҳои нақлиётӣ миллионҳо нафар ба ҳалокат расида, ҳазорҳои дигар ҷароҳатҳои гуногуни ҷисмонӣ мебардоранд.
Бино ба таъкиди Ташкилоти умумиҷаҳонии тандурустӣ дар натиҷаи садамаҳои автомобилӣ дар саросари ҷаҳон ҳар сол тақрибан 1,25 миллион нафар мефавтанд. Агар дар ин ҷода тадбирҳои фаврӣ андешида нашавад, то соли 2030 шумораи фавт дар садамаҳои нақлиётӣ се маротиба зиёд гардида, он ба 3,6 миллион нафар хоҳад расид.
Дар саросари олам имрӯзҳо ҷиҳати пешгирии ҳодисаҳои нақлиётӣ тадбирҳои гуногун андешида мешавад. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон низ барои ҳалли масъалаи мазкур қонуни мушаххас қабул гардида, кӯшиш ба харҷ дода мешавад, то шумори ҳодисаҳои нақлиётӣ рӯ ба коҳиш ниҳад.
Дар соли 2017 дар ҷумҳурӣ 1302 ҳодисаи нақлиётӣ рух дода, дар натиҷа 436 нафар ба ҳалокат расида, 1337 нафари дигар ҷароҳатҳои гуногунӣ ҷисмонӣ бардоштаанд. Имрӯз шумораи воситаҳои нақлиёт дар ҳоли афзоиш буда, мусаллам аст, ки рондани он низ душвор мебошад. Зеро дар шароити имрӯза мошин рондан хеле мушкил, чунки ҳар лаҳза бо хатар рӯ ба рӯ шудан мумкин аст. Як камбудии ночиз метавонад, ки ронандаро ба ҳодисаи нохуш расонад. Барои ба ҳодисаи нохуш рӯ ба рӯ нашудан, ронандаҳоро мебояд пеш аз ҳама ҳушёр бошанду аз ҳолати нақлиёти хеш бархурдор ва зимни идораи воситаи нақлиёт суръатро аз меъёри муқаррарӣ баланд нанамоянд. Зеро аксари ҳодисаҳои нохуши нақлиётӣ маҳз дар ҳолати бо суръати тез рондани он ба вуқуъ пайвастаанд.
Бино ба иттилои Раёсати бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз аввали соли 2018 то ҳол дар қаламрави кишвар 452 садамаи нақлиётӣ рух дода, 139 нафар ба ҳалокат расида, 466 нафари дигар ҷароҳатҳои гуногун бардоштаанд. Ин нисбат ба ҳамин давраи соли гузашта (январ то 27 майи соли 2017-482 ҳодисаи нақлиётӣ, 150 адад ба ҳалокат расида, 513 нафари дигар ҷароҳат бардоштаанд) шумораи садамаҳо 30 адад, шумораи ҳалокшудагон 11 нафар ва ҷароҳатбардоштагон 47 нафар кам гардидааст.
Кам гардидани шумораи ҳодисаҳои нақлиётӣ ин пеш аз ҳама аз он шаҳодат медиҳад, ки сохторҳои дахлдор дар ин самт кору фаъолияти пурсамар намуда, ҷиҳати пешгирии ҳодисаҳои нохуши нақлиётӣ пайваста тадбирҳои мушаххас меандешанд. Аммо ин ниҳояти кор набуда, шумораи ҳодисаҳои нақлиётӣ ва паёмадҳои марговари он боиси нигаронии ҷомеа мебошад.
Тибқи маълумоти Раёсати бозрасии автомобилии Вазорати корҳои дохилӣ аз соли 2010 то ҳол, ба истиснои қонунвайронкуниҳое, ки тавассути низоми “Шаҳри бехатар” ба қайд гирифта шудааст, қариб ҳафтуним миллион ҳолати вайронкунии қоидаҳои ҳаракат дар роҳҳо ба қайд гирифта шуда, аз ҳисоби вайронкунандагони қоидаҳо 173 миллион сомонӣ ҷарима рӯёнида шудааст.
Мувофиқи тағйиротҳои ба Кодекси ҳуқуқвайронкунии маъмурии Ҷумҳурии Тоҷикистон воридкардашуда, муҳлати аз ҳуқуқи ронандагӣ маҳрум намудан, аз 2 то 10 сол зиёд карда шудааст. Барои идора намудани воситаҳои нақлиёт дар ҳолати мастӣ ҷазо вазнин шуда, ҷарима ба андозаи 300 нишондиҳанда барои ҳисобҳо, яъне понздаҳ ҳазор сомонӣ ё ҳабси маъмурӣ ба муҳлати 15 шабонарӯз бо маҳрум намудан аз ҳуқуқи идораи воситаҳои нақлиёт ба муҳлати 5 сол таъин карда мешавад. Ҷавобгарӣ барои бе ҳуҷҷати ронандагӣ идора намудани воситаи нақлиёт низ пурзӯр шуда, андозаи ҷарима аз 150- 250 сомонӣ то 12500 сомонӣ, барои идора намудани воситаи нақлиёт аз тарафи шахсе, ки ҳуқуқи ронандагӣ надорад ва дар ҳолати мастӣ қарор дорад, ҷарима аз 2500 сомонӣ то 20 ҳазор сомонӣ зиёд гардида, барои такроран дар давоми сол баъди таъйин намудани ҷазои маъмурӣ содир намудани ин кирдор бошад, шахс ба ҷавобгарии ҷиноятӣ кашида мешавад. Инчунин мувофиқи тағйироте, ки ба моддаи 212 Кодекси ҷиноятии Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид гардидаанд, барои дар ҳолати мастӣ вайрон кардани қоидаҳои ҳаракат дар роҳ, ки аз беэҳтиётӣ боиси марги инсон ё расонидани зарари вазнин ба саломатии инсон гаштааст, ҷазо дар намуди маҳрум сохтан аз озодӣ ба муҳлати аз 5 то 10 сол бо маҳрум намудан аз ҳуқуқи ишғоли мансабҳои муайян ё машғул шудан бо фаъолияти муайян ба муҳлати 10 сол пешбинӣ шудааст.
Пурзӯр гардидани қонунҳо дар ин самт баҳри он аст, то ронандаҳо эҳтиёткор бошанду сабабгори маргу ҷароҳат бардоштани дигарон нашаванд. Зеро ҳар инсон ба зиндагӣ ҳақ дошта, набояд ҳаёти онҳоро зери хатар андохт.
Аз ҷониби Ҳукумати кишвар таваҷҷуҳи ҷиддӣ зоҳир намудан сари масъалаи мазкур боис гардид, ки бо қабули тағйиру иловаҳо ба қонунҳои дахлдор шумораи садамаҳои нақлиётӣ дар ҷумҳурӣ рӯ ба коҳиш оварад. Ин, албатта қадами ҷиддӣ дар самти пешгирии садамаҳои нақлиётӣ мебошад.
Баробари он ки воситаҳои нақлиётӣ мушкилоти моро осон месозад, дар пайи беэҳтиётӣ он метавонад, ки ба ҳодисаҳои гуногуни нохуш мувоҷеҳ созад. Пас, бояд кӯшиш кард, то ҳангоми ронандагӣ тамоми қоидаҳои ҳаракат дар роҳро риоя карду ҳаёти худ ва дигаронро зери хатар нагузошт.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед