Ба озмуни «ҶТ»

9 сентябри соли 1991 баъди садсолаҳои маҳрумияту парешонӣ дар харитаи сиёсии ҷаҳон кишваре бо номи Тоҷикистон арзи ҳастӣ кард, ки ин яке аз рӯзҳои фараҳбахшу хушбахтии тоҷикони дунё гардид. Баъди ин давраҳои душвортар, ба ҳам овардани халқ, ҳалли тақдиру сарнавишт ва ба умеду ормонҳои чандинҳазорсолаи онҳо расонидан пеш омад.

Барҳақ, роҳи наҷот аз ин вартаи ҳалокату гирдоби ноумедиҳоро маҳз Иҷлосияи ХVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян кард ва дар он родмарди олитаборе бо номи Эмомалӣ Раҳмон ва бо муроҷиати бебокона, вале сафобахши “ё ман дар Тоҷикистон сулҳро барқарор мекунам, ё дар ин роҳ ҷони худро нисор менамоям” сари қудрати сиёсии мамлакат омад. Он замон ғайр аз радиову телевизион ва матбуот шабакаҳои дигар мавҷуд набуданд. Лекин баъди расидани ин муроҷиат халқи парешоншудаи тоҷик умед ба ҳаёти нав пайдо карданд. Ин муроҷиат пеш аз ҳама барои қатъ кардани ҷанги шаҳрвандӣ, баргардонидани гурезаҳо ва муҳоҷирони иҷборӣ ба макони зист, барқарор сохтани ҳазорҳо хонаю иншооти бар асари ҷанг харобгашта, маънои бар сари мизи музокирот нишастани роҳбарони неруҳои бо ҳам мухолифро дошт.

Роҳбарии хирадмандона, ҷасорату боҷуръатии Президенти кишвар ва муносибати самимонаю фазои ҳамдигарфаҳмӣ ва заковати азалии мардуми бофарҳанги тоҷик боиси он гардид, ки 27 июни соли 1997 Созишномаи истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ аз ҷониби ҳарду ҷониб ба имзо расид. Он замон роҳбарияти мухолифин ба хотири қатъи оташи ҷанги бародаркуш бо Ҳукумати қонунӣ пайваст ва барои барқарории харобаҳои ҷанг ва рушди иқтисоди мамлакат гомҳои боварибахшу устувор гузошта шуд.

Бояд хотиррасон кард, ки Тоҷикистон бо ҷанги шаҳрвандӣ рӯ ба рӯ шуда, аз империяи бузурги собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ мероси ночизе гирифт, талафоти ҷанг беш аз сад миллион доллари ИМА - ро ташкил дода, зиёда аз 120 ҳазор одамон ҷони ширини хешро аз даст дода, иқтисоду буҷети мамлакат ба сифр баробар шуда буд. Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тавассути сиёсати сулҳофару созанда ва дарҳои кушод таваҷҷуҳи ҷомеаи ҷаҳониро ба Тоҷикистон ҷалб сохт. Барои мардуми ҷафодидаи кишвар сулҳи деринтизор ҳамчун обу ҳаво зарур буд ва билохира ин ормон ҷомаи амал пӯшида, ба бунёди давлат ва эҳёи фарҳанги миллӣ асос гузошта шуд.

Эълони Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳайси кишвари демократӣ, дунявӣ ва ягона имкон дод, ки сиёсати дохилию берунии мамлакат таҳти раҳнамоии Сарвари давлат таҳкиму тақвият ёбад. Аз ин ҷост, ки бақои миллат бевосита аз пешравии давлат, роҳбари миллатдӯсту ваҳдатсоз, маорифпарвару ислоҳотхоҳ, сиёсатмадори муваффақ ва илмдӯсту олимпарвар вобаста мебошад.

Раванди истиқрори сулҳу ваҳдати миллӣ дар ҷумҳурӣ, шароити таърихии душвори солҳои истиқлол ва таҷрибаи таърихии сулҳи тоҷикон марҳилаи муҳими омӯзиши амиқ барои муассисаҳои таълимию илмӣ буда, ҳоло ҳам омӯзишу тадқиқоти ҳамаҷониба мехоҳад. Зеро оташи ҷангу муноқиша ва зиддиятҳои баъзе кишварҳои олам ҳанӯз ҳам хомӯш нашудааст, баръакс аз бесуботию мухолифатҳои сиёсӣ хавфи аз байн рафтани онҳо низ вуҷуд дорад.

Бисёр давлатҳои дунё бар онанд, ки сулҳи тоҷикон дар таърих ҳодисаи нодир мебошад. Маҳз баргузор гардидани Иҷлосияи ХVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон буд, ки нобасомониҳои ибтидои соҳибистиқлолӣ пешгирӣ карда шуд ва кишварамон рӯ ба рушд ниҳод.