Чуноне ки ба ҳамагон маълум аст, имсол XXXII Бозиҳои тобистонаи Олимпӣ дар шаҳри Токиои кишвари Ҷопон баргузор мегардад. Барои иштирок дар ин бозиҳо варзишгарони аксари риштаҳои варзишӣ талошҳое доштанд ва бархе ба гирифтани роҳхати ин мусобиқаи ҷаҳонӣ даст ёфтанд. Вале чӣ гунае ба назар мерасад, варзишгарони риштаи тирандозӣ то ҳол дастовардҳои худро ё расонаӣ накардаанд, ё воқеан ҳам натавонистаанд соҳиби роҳхат гарданд.

Мо барои муайян кардани ин ва бозгӯии дастовардҳои варзишгарони ин риштаи варзиш бо Олег Набиев, яке аз мураббиёни маркази тирандозии шаҳри Душанбе ҳамсуҳбат шудем.

Олег Набиев қаҳрамони дукаратаи ИҶШС дар риштаи тирандозӣ буда, тӯли 50 сол аст, ки ҳамчун мураббӣ дар ин ришта фаъолият менамояд.

- Айни замон дар кишвар чанд маркази тирандозӣ фаъолият мекунад?

- Мо ду марказ, яке дар пойтахт, дигаре дар шаҳри Хуҷанд доштем. Ба наздикӣ дар шаҳри Хуҷанд як маркази дигарро низ кушоданд. Вале фаъолияти ин марказ бо сабаби надоштани мураббӣ дар ҳолати хеле паст қарор дорад.

Марказ аз ҷониби Ҳукумати шаҳри Хуҷанд ва Федератсияи тирандозӣ бо ҳама шароити варзишӣ муҳайё карда шудааст. Фақат мураббӣ надорад. Дар шаҳри Хуҷанд як варзишгари мо, ки тӯли панҷ сол назди ман машқ карда буд, зиндагӣ мекунад. Вале ӯ дар донишкада ба ҳайси муаллим кор карда истодаасту имкони ҳам дар маркази тирандозӣ ва ҳам ҷои кори дигарашро надорад.

Мо мехоҳем, дар ВМКБ ва дигар минтақаҳо низ марказҳо кушоем, вале аз сабаби мушкилиҳои буҷавӣ то ҳол ба мақсадамон нарасидем.

- Тайёрӣ ба Бозиҳои Олимпии Токио - 2020 чӣ гуна аст ва ягон варзишгари мо ба ин мусобиқа роҳ ёфтааст?

- Тайёрӣ ба Бозиҳои Олимпии Токио - 2020 хеле хуб буд. Шогирдоне, ки бояд дар мусобиқа иштирок мекарданд, дар сатҳи хеле хуб тайёрӣ дида буданд. Вале мутаассифона, натавонистанд роҳхатро соҳиб шаванд. Аз ҳамин сабаб дар интизори квота ҳастем.

- Чӣ гунае ба назар мерасад, дар чанд соли охир ин аввалин номуваффақии варзишгарони ин ришта нест. Чаро дар чанд соли охир мо наметавонем, роҳхатро ба даст биёрем? Ин ҳам дар ҳолест, ки намояндагони варзиши тирандозӣ дар даврони Иттиҳоди Шӯравӣ дастовардҳои назаррасу қобили мулоҳизаро соҳиб буданд. Ҳатто намояндаи Тоҷикистон, Анатолий Толик дар соли 1958 бо гирифтани унвони қаҳрамони ҷаҳон даст ёфта буд?

- Федератсияи тирандозӣ аз рӯзи таъсисёбиаш барои ба муваффақият расидан, бисёр кӯшиш намудааст. Вале монанд ба дигар риштаҳои варзиш аз нигоҳи маблағгузорӣ дар ҳолати паст қарор дорад. Варзишгарони тирандоз ҳангоми машқ маҳорати хеле хубро нишон медиҳанд. Аммо аз оне, ки дар мусобиқаҳо кам иштирок мекунанд, наметавонанд дар рафти мусобиқа натиҷаи назаррасро соҳиб гарданд. Ин ҳам сабаб дорад.

Дар ҳар риштаи варзиш дар мадди аввал маблағгузорӣ меистад. Зеро агар варзишгар бе истироҳат аз саҳар то шом дар варзишгоҳ бошад ва дар он ҷо ҳамеша варзишашро бо холи баланд ҷамъбаст намояд ҳам, вале вақте дар мусобиқаҳои байналмилалӣ кам иштирок менамояд, ба муваффақият ноил намешавад.

- Чаро?

- Зеро дар мусобиқа одамони нав, ҷойи нав аст, ки вай наметавонад худро чуноне дар машқ ҳангоми тирпарронӣ ҳис мекард, ҳиссиёташро нигаҳ дорад. Ин далели кам иштирок намудани варзишгар дар мусобиқаҳои сатҳи ҷаҳонист ва яке аз мушкилии варзишгарони мо, ки ба мусобиқаи мазкур роҳ ёфта натавонистанд.

Барои мисол, яке аз дастпарварони мо Меҳронро гирем, ӯ натиҷае, ки дар ин ҷо нишон медиҳад, аз 90 поён нест, вале вақте дар мусобиқаҳо иштирок мекунад, худро гум мекунад. Ман намегӯям, ки фақат варзишгарони мо эҳсосотӣ шуда, худро гум мекунанд. Вале аз сабабе, ки таҷрибаи кофӣ дар мусобиқаҳои байналмилалӣ надоранд, онҳо бештар худро гум мекунанд ва ба мақсаде, ки дар пеш мондаанд, намерасанд. Ман ҳамеша ба варзишгаронам мегӯям, барои он, ки ҷойи намоёнро гиред, аввал тарсе, ки дар дилатон доред, онро мағлуб созед, то дар мусобиқаҳо ғолиб шавед.

- Кадом тирандози тоҷик имкони гирифтани литсензияро дошт, вале бо сабаби мушкилиҳои пулӣ ба ӯ муяссар нашуд?

- Ҳоло беҳтарин тирандозони ҷаҳон дар давлатҳои Ҷопон, Хитой, Ҳиндустон, Эрон ва Қазоқистон, ҳастанд. Аз нигоҳи маблағгузорӣ дар сатҳи баланд қарор доранд ва онҳо ҳамеша ба тамоми мусобиқаҳои байналмилалӣ варзишгаронашонро равон мекунанд.

Мо варзишгарони хеле хуб дорем ва боварӣ дорам, ки агар онҳо дар ҳама мусобиқаҳо иштирок мекарданд, ҳатман литсензияро ба даст оварда метавонистанд. Тамоми варзишгаронам агар мушкилии пулӣ намедоштанд, метавонистанд, литсензияро ба даст биёранд.

- Агар шумо квотаро ба даст оред, кадоме аз варзишгаронро ба Токио равон мекунед?

- Мо варзишгарони хуб дорем, ки ҳамеша фаъоланд. Беҳтарин варзишгарони мо Хоҷаев Меҳрон, Набиева Алинда, Малика Логутенко ва Файзуллоев Беҳзод мебошанд. Агар квотаро ба даст орем, онро ба Малика Логутенко хоҳем дод, зеро ӯ дар баробари дигар варзишгаронамон, дар мусобиқаҳои байналмилалӣ бештар иштирок намудааст ва таҷрибаи кофӣ ҳам дорад.

Вале инро мо не, комиссияи байналмилалӣ муайян мекунад. Онҳо иштироки варзишгаронамонро таҳлил намуда, беҳтаринашро интихоб мекунанд ва ба мусобиқа даъват менамоянд. Мо фақат варзишгаронамонро раҳсипор мекунем.

Мо мураббиён бовар дорем, ки агар квотаро ба даст орем, натиҷаи хубро нишон хоҳем дод.

- Бовар доред, ки мо квотаро ба даст меорем?

- Ман 50 % боварӣ дорам, ки квотаро ба даст хоҳем овард.

- Президенти Федератсияи байналмилалии тирандозӣ дар моҳи сентябр ҳангоми ин ҷо буданаш гуфта буд, ки то ҷое ки метавонем, ба Федератсияи тирандозии Тоҷикистон кӯмак мекунем. Оё аз моҳи сентябр инҷониб аз тарафи ӯ ягон кӯмак карда шуд?

- Не, то ҷое мушоҳида шуд, ин фақат сухан буд. Зеро то ҳол ягон дастгириро аз федератсия мо нагирифтем. Вале ӯ ваъда дод, шояд кӯмак кунад. Халқи рус як зарбулмасал доранд: “Ваъдаи додаро бояд се сол интизор кашид”. Чуноне, ки мо мебинем, то ҳол як сол ҳам нагузаштааст.

Агар маркази моро ба монанди дигар марказҳо, ки дар давлатҳои дигар вуҷуд доранд, замонавӣ созанд ва як сол дар ин ҷо мусобиқаи Осиё гузаронанд, он гоҳ бо боварии комил гуфтан мумкин аст, ки Федератсияи байналмилалӣ ҳатман ба мо кӯмак мекунад. Дар акси ҳол не.

- Асосан шуморо бояд кӣ маблағгузорӣ кунад?

- Федератсияи мо ҷамъиятӣ аст, на давлатӣ. Аз ҳамин сабаб, вай худмаблағгузор аст. Онро фақат президенти федератсия дастгирӣ мекунаду халос.

- Ба ғайр аз мушкилии маблағ, федератсия боз чӣ мушкил дорад?

- Ба ғайр аз маблағгузорӣ ва кам иштирок кардани варзишгарон, инчунин маркази мо ба гармӣ эҳтиёҷ дорад. Зеро ҳангоми паррондан агар бачаҳо хунук хурда бошанд, дигар тамрин карда ҳам наметавонанд. Ҳозир дар ҷойе, ки машқ мекунем, 9 дараҷа гарм аст. Вале дараҷаи нормалӣ барои варзишгарон бояд 21 – 22 дараҷа гармӣ бошад.

- Майлу рағбати ҷавонон ба ин риштаи варзиш чӣ гуна аст?

- Майлу рағбати ҷавонон ба ин соҳаи варзиш айни замон дар ҳолати миёна қарор дорад. Зеро ҳаво сард аст ва бо сабаби оне, ки мо дар марказамон ба ғайр аз гармкунаки барқӣ дигар ягон чизе ки ҷойи машқро гарм кунад, надорем. Дӯстдорони нав кам дорем. Инчунин варзишгарони мо ҳам айни ҳол кам меоянд. Шаш нафари онҳо аз сабаби сард будани ҷойи машқ бемор шуданд. Вале дар фасли гармо барои тир паррондан бачаҳо навбат меистанд.

- Тамрини варзишгарон дар кадом сатҳ қарор дорад?

- Айни замон тамрини мо дар давраи гузариш қарор дорад. Аслан, тамрини мо қоидаи махсуси худро дорад. Ҳар ҳафта, яъне рӯзи ҷумъа ман аз варзишгарон имтиҳон мегирам ва онро дар дафтар сабт мекунам. Ҳозир баъзе шогирдони нав омаданд ва ба онҳо ман қонуну қоидаҳои варзишро меомӯзам. Нақша дорам, ки то охири ин моҳ имтиҳон гирам, зеро бачаҳо аллакай қоидаҳоро аз худ кардаанд.

- Ояндаи варзиши тирандозиро дар кишварамон чӣ хел мебинед?

- Ба ин савол ҷавоби мушаххас дода наметавонам. Танҳо як чизро қайд мекунам, ки агар маблағгузорӣ дар ҳамин ҳолат идома ёбад, ҳеҷ тағйир нахоҳад шуд. Вале агар ин мушкил аз байн равад, ҳатман мо ҳам дар баробари давлатҳое, ки дар ин варзиш пеш рафтаанд, шомил хоҳем шуд.