Дар Тоҷикистон сайёҳӣ яке аз он соҳаҳое маҳсуб меёбад, ки дар баробари дигар соҳаҳои кишвар, дар даврони пандемияи COVID-19 хисорот дидааст. Дар ин бора масъулини соҳаи сайёҳӣ низ борҳо таъкид намуданд.

Чанде қабл масъулини Кумитаи рушди сайёҳӣ эълон доштанд, ки бино бар паҳншавии вируси корона ва баста шудани марзҳо шумори гардишгарони хориҷӣ, ки аз мавзеъҳои сайёҳии Тоҷикистон дидан мекарданд, ба маротиб коҳиш ёфтааст. Дар ин бора Ҳабибулло Амирбекзода, муовини якуми Кумитаи рушди сайёҳӣ гуфт, ки COVID-19 зарбаи аввалинро ба соҳаи сайёҳӣ расонид.

“Имрӯз сарҳадҳо баста шуданд, меҳмонон дигар ба Тоҷикистон омада наметавонанд. 223 ширкати сайёҳие, ки дар Тоҷикистон фаъолият мекунанд, бештари кормандони онҳо ба рухсатии бемузд равон карда шуданд ва худи ширкатҳо дар як давраи муайян аз фаъолият бозмонданд”.

Дар ин замина гуфта шуд, ки ин кумита дар доириаи лоиҳаи Бонки Ҷаҳонӣ, таҳқиқоти хурдеро анҷом додааст, ки миёни 24 намояндагони субъекти саноати сайёҳӣ, ки дар шаҳри Душанбе, вилояти Хатлон ва ВМКБ фаъолият мекунанд, пурсишномае гузаронида шудааст.

Муҳаммадхӯҷа Давлатов мутахассиси Кумитаи рушди сайёҳӣ қайд намуд, ки мушкилоти муайяншуда бо пандемияи коронавирус дар соҳаи туризм нисбат ба интизориҳо ҷиддитар буданд. Ба гуфтаи ӯ, дар ин давра, кумита таҳқиқоти хурдеро анҷом дод, ки дар он аксарияти ширкатҳои сайёҳӣ аз 100 фоиза талафот дидани худ хабар додаанд.

“Аз ҳама хисороти камтаре, ки соҳаи сайёҳӣ дидааст, 40 фоизро ташкил медиҳад, ки 6 фоизи пурсидашудаҳо дар ин бора хабар доданд. 25 фоиз гуфтаанд, ки то 70-80 фоиз хисорот ва 44 фоизи пурсидашудагон аз талафоти 100 фоизаи худ хабар доданд”,-илова намуд Муҳаммадхӯҷа Давлатов.

Дар Тоҷикистон дар ҳамбастагӣ бо вазъияти пандемияи COVID-19 бо қарори Кумитаи рушди сайёҳии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 17-уми март ворид шудану берун рафтани сайёҳон муваққатан манъ карда шуд. Айни замон танҳо сайёҳони дохилӣ имкони аз минтақаҳои сайёҳӣ дидан карданро доранд.

Ширкати сайёҳии “Боми ҷаҳон тур” аз он ширкатҳоест, ки дар даврони хуруҷи COVID-19 хисороти зиёд дида, айни замон фаъолият намекунад. Ба гуфтаи Худогӯй Шоназаров, раиси ин ширкати сайёҳӣ онҳо соли ояндаро интизоранд, то ин ки марзҳо боз шаванду фаъолияти худро аз нав шуруъ кунанд.

“Имсол аз ҳисоби сайёҳӣ зарари зиёд дидем, ҳамаи кормандонро аз кор озод кардем, ҳоло бошад, бекор мондаем. Дар умум 40 гурӯҳе, ки барои сайёҳӣ дархост карда буданд, аз сафари худ даст кашиданд. Мо соли ояндаро интизорем, то ин ки вазъияти коронавирусӣ бартараф шаваду ба кори қаблии худ баргардем”,-гуфт ҳамсуҳбати мо.
Ширкати сайёҳии “Зигана – тур”, ки ба харидуфурӯши чиптаҳои ҳавопаймоӣ машғул аст, дар ин давра зарар дидааст. Роҳбари ин ширкат Раҳимов Нурулло дар суҳбат бо мо гуфт: “Фурӯши чипта барои ширкатҳо ҳамчун ҳаворо мемонад, ки бе он нафас кашидан ғайриимкон аст. Аз ин хотир вақте парвозҳо набуданд, имконияти кор кардан набуд, ҳама кормандонро ба рухсатии бемузд равон кардем ва айни замон танҳо худам корро пеш бурда истодаам”.
Ҳамзамон ӯ қайд намуд, ки бо боз шудани парвозҳо ба самти Дубай ва Туркия вазъият каме беҳтар шудааст, вале онҳо асосан интизори парвозҳо ба ҷониби Русия ва давлатҳои Аврупоянд.

САЙЁҲИИ ДОХИЛӢ ВА ИМКОНИЯТҲОИ ОН

Ҷумҳурии Тоҷикистон, рушди ҷаҳонгардиву туризмро яке аз ҳадафҳои муҳими стратегияи рушди кишвар то соли 2030 унвон кардааст. Умедвории Тоҷикистон ин аст, ки бо ҷалби меҳмонони хориҷӣ ба тамошои кишвари кӯҳманзар тиҷорати хурду миёна ва бахши андоз рушд мекунад.

Абдурақиб Қодиров, иқтисодшиноси тоҷик бар он андеша аст, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон сайёҳии дохилӣ начандон рушд кардааст ва аслан сайёҳии экологӣ зиёдтар ба чашм мерасад. Ҳамзамон як қисмати сайёҳон аз туризми кӯҳнавардӣ истифода мекунанд, ки ин қабил саёҳатҳо барои иқтисод ва буҷети Тоҷикистон чандон даромад намеорад. Ба гуфтаи ин коршинос дар ин давра шояд ширкатҳои ҳавопаймоӣ ки аз ҳисоби сайёҳон даромад ба даст меоварданд, бештар зарар дидаанд.

Вале дар ҳоли баста шудани марзҳо ва зарар дидани сайёҳӣ дар Тоҷикистон барои рушди сайёҳии дохилӣ чӣ имкониятҳо вуҷуд доранд? Оё метавон бо рушд додани сайёҳии дохилӣ аз вазъияти пешомада раҳо ёфт? Ва Тоҷикистон барои рушди ин намуди сайёҳӣ чӣ корҳоро ба сомон мерасонад?

Абдурақиб Қодиров мегӯяд, ки бо сабаби пандемия ҳамзамон ҳаҷми даромадҳои сайёҳии дохилӣ низ коҳиш ёфт ва чандин омилҳо ҳастанд, ки бисёриҳо боназардошти хатари бемории коронавирус дигар барои истироҳат нарафтанд.

Муовини аввали Кумитаи рушди сайёҳӣ Ҳабибулло Амирбекзода қайд намуд, ки имрӯз барои сабукиҳо ҷорӣ намудани сайёҳии дохилӣ нархномаҳоро ба танзим медароранд.
- Имрӯз хатсайрҳои нав дар ҳамбастагӣ бо ширкатҳои сайёҳӣ ба роҳ монда шуданд. Он нархномаҳое, ки барои сайёҳони хориҷӣ аст, аз нархномаҳои шаҳрвандони мо ба куллӣ фарқ мекунад. Ин ҳама кӯшишҳои мо барои он аст, ки ширкатҳои сайёҳӣ ҳадди ақал аз фаъолият бознамонанд”,-гуфт ӯ.

Имомназар Имомов, мутахассиси бахши муносибатҳои байналмилалии ин кумитаи сайёҳӣ мегӯяд, ки дар ҳамбастагӣ бо бемории COVID-19 бояд пеш аз ҳама ба сайёҳии дохилӣ таваҷҷуҳи хосса зоҳир намоем.

“Зеро ҳангоми баста будани сарҳадҳо ва парвозҳо ягона самте, ки субъектҳои хизматрасон фаъолият карда метавонанд, сайёҳии дохилӣ аст. Равнақ додани сайёҳии дохилӣ имкон медиҳад, ки шаҳрвандон аз як минтақа ба минтақаи дигар сафар намуда, бо зебоиҳои диёри хеш шинос шаванд, фарҳанг, таърих ва урфу одатҳои халқи худро омӯзанд. Ин дар рӯҳи онҳо ғояҳои ватандӯстӣ, меҳанпарастӣ ва дӯстию ваҳдатро ҷо мекунад”,-иброз намд номбурда.

Ҳамзамон ба андешаи ӯ, таваҷҷуҳ ба сайёҳии дохилӣ ширкатҳои сайёҳиро бо мизоҷони доимӣ таъмин менамояд ва барои сабуктар гузаронидани шиддати буҳрон мусоидат менамояд.

ҲУКУМАТ ЧӢ САБУКИҲОРО ҶОРӢ КАРД?

Тибқи Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи пешгирии таъсири бемории сироятии СOVID-19 ба соҳаҳои иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон” аз 5 июни соли 2020, №1544 ба иншооти соҳаи сайёҳӣ, меҳмонхонаҳо, ташкилотҳои хӯроки умумӣ, марказҳои саломатию варзишӣ, осоишгоҳҳо, ҳамлу нақли мусофиркашонии байналмилалӣ ва аэронавигатсия таътили пардохтҳои андозӣ пешбинӣ гардид ва ҳисобкунии фоизҳо барои сари вақт пардохт нагардидани андозҳо барои ҳамин давра манъ шуд.

Кумитаи рушди сайёҳии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон рӯзи 24 июл дар як нишасти матбуотӣ оид ба чораҳои андешидашуда оид ба дастгирии бахши сайёҳӣ дар заминаи пандемияи коронавируси COVID-19 хабар дод.

Ҳабибулло Амирбекзода низ иброз намуд, ки барои рушди соҳаи сайёҳӣ чӣ чораҳо аз ҷониби кумита андешида мешавад.

“Бо мақсади таъмини иҷрои амри Президенти кишвар оид ба эълон гардидани солҳои 2019-2021 ҳамчун “Солҳои рушди деҳот, сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ” барои рушди соҳаи сайёҳӣ аз ҷумла инфрасохтори соҳа, ҳамкориҳо бо ниҳодҳои байналмилалии молиявӣ тақвият дода шуда, ҷалби маблағҳои грантӣ аз Бонки Ҷаҳонӣ 30 миллион доллар ва Бонки Осиёии Рушд 10 миллион доллар барои татбиқи лоиҳаҳои “Рушди иқтисодиёти деҳот” ва “рушди сайёҳӣ” равона карда мешавад”, таъкид дошт ӯ.